Antimilitarismo
Rompanfilas, así renace un colectivo antimilitarista

O colectivo acaba de arrincar a súa andaina en Compostela e comeza o seu activismo antibelicista cunha charla sobre desobediencia civil da man de Joam Evans.
Rompanfilas1
Asistentes á charla de Joam Evans, Desobediencia civil e alternativas á militarización. FOTO: Rompanfilas.
28 nov 2023 06:00

Anoitece a través das xanelas da Casa do Taberneiro, en Compostela. No segundo piso deste lugar de xuntanza, no barrio de San Pedro, hai sentadas varias persoas de diferentes idades. Aproveitan este tempo de silencio para deixar que os seus ollos bailen polas pandeiretas ilustradas que cobren os muros da sala. Trátase dunha exposición de 12 artistas galegas que, mentres esperan, lles serven de compañía. Como banda sonora, Silvio Rodríguez cántalle ao tempo (ou pode que ao amor): Hoy recuerdo mariposas que ayer sólo fueron humo, mariposas, mariposas, que emergieron de lo oscuro.

As persoas que están sentadas nesta sala están aquí porque queren saber se a resistencia pacífica funciona. Estamos nunha charla organizada polo colectivo Rompanfilas, na que Joam Evans vai falar de desobediencia civil e alternativas á militarización.

Quen son Rompanfilas?

Rompanfilas é un colectivo que naceu como resposta “a argumentación que se disparou desde o inicio da guerra na Ucraína de que o envío de armamento é a mellor maneira de conseguir manter a paz”, explican nas súas redes sociais. Duarte Crestar é un dos seus membros: “Aínda que se puxo andar agora, Rompanfilas recupera outro colectivo do mesmo nome que nacera a finais dos 80 principios dos 90 e que recollía o movemento da insubmisión. Persoas antimilitaristas e obxectoras de conciencia.” “Si”, engade Bruno Vilela, compañeiro de Crestar no colectivo. “De feito, moitas das persoas que formaban parte dese primeiro grupo están agora neste tamén”.

“Queremos dar un discurso alternativo ante a aceptación e a nula resistencia por parte da sociedade ao discurso belicista actual”, di Bruno Vilela

Vilela conta que o nacemento deste colectivo reciclado responde “á escalada bélica que se produciu nestes últimos anos”. “Queremos dar un discurso alternativo ante a aceptación e a nula resistencia por parte da sociedade ao discurso belicista actual”, di Vilela. “Tamén estamos en contra desa a asunción de que hai que investir en armamento e que a resolución dos conflitos ten que ser a través dos exércitos e da vía armada”.

O evento de hoxe é só un dos moitos que queren organizar desde o colectivo para educar á poboación e facerlle ver que hai outras realidades fóra “dese discurso dominante”. “Que gañe peso a nivel social o pensamento que cuestione a vía militar”, remata Vilela.

Desobediencia civil “para parar as guerras”

A de Joam Evans é unha charla que, espera, sexa a primeira de moitas. “Joam vén de aquí ao lado, de Lousame e, entre outras cousas, imparte un mestrado sobre Paz, Mediación e Conflitos na Universidade finlandesa Åbo Akademi”, explica Andrea, outra membro do colectivo Rompanfilas. Joam, ao seu lado, sorrí. Non senta na cadeira asignada para a charla, di que prefire quedar de pé.

“O obxectivo que nos propuxemos para hoxe é o de discutir alternativas á defensa militar desde as opcións que ofrece a desobedicencia civil”, di Evans pouco despois de comezar falar. “E tamén falar de que a escolla desta desobediencia non ten que ver coa idea tradicional de que é algo máis ético ou moralmente superior, senón que parte da base de que nas últimas décadas esta desobediencia non violenta tivo un carácter pragmático”.

“Son moitos os exemplos deste tipo de resistencia non armada ao longo da historia que funcionaron.”, conta Joan Evans.

Este pragmatismo ten sentido tendo en conta que, segundo as fontes que amosa o propio Evans, a desobediencia civil non violenta tivo máis éxito —no século XX— que a loita armada. “Podo contarvos, por exemplo, cando se freou o intento do golpe de estado do xeneral Kapp na Alemaña de 1920 a través dunha greve xeral que paralizou o país. O tamén podo falarvos do libro Why civil resistance works (Por que funciona a resistencia civil) de Erica Chenoweth e Maria Stephan, que demostra que, nas últimas décadas, a resistencia pacífica tivo maiores efectos, e máis duradeiros, que a armada”, conta Evans. “Son moitos os exemplos deste tipo de resistencia non armada ao longo da historia que funcionaron. Tamén en casos nos que permitiu evitar invasións e, incluso, dentro de reximes totalitarios”.

Pero, por que non sabemos máis desta resistencia non violenta? Para este activista e profesor, a chave está en que aos estados non lles interesa que o pobo saiba o poder que realmente ten nas súas mans sen necesidade de coller unha pistola ou un fusil. “Hai moi poucos libros sobre este tema, a maioría publicados entre os 70 e os 90, e moi poucos estados que incluíran a resistencia pacífica entre as súas estratexias. Lituania é o único país que eu coñezo, por exemplo, que dentro da súa Academia ten un centro de estudos sobre loitas non violentas“, conta Evans. ”Isto é porque é máis perigoso para o status quo que unha sociedade na súa totalidade estea equipada cos métodos de loita non violenta, porque non precisaría armas para enfrontarse aos agresores, xa sexan externos ou internos, como empresas ou mesmo un goberno que poida ser percibido como ilexítimo“.

A charla remata cunha promesa, Joan Evans fará un obradoiro das principais formas de desobediencia civil para toda persoa interesada en coñecelas. Belén Piñeiro, unha muller vinculada á Nova Escola Galega e a Educadoras pola Paz“ ve moi necesaria unha segunda parte. “Eu vin á charla un pouco polo meu compromiso e activismo social e porque tiña ganas de escoitar falar a Joam Evans en directo. Pero agora quedo con ganas de afondar aínda máis”.

As asistentes érguense das cadeiras, miran unha última vez cara as pandeiretas que acompañaron o evento de hoxe e marchan camiño dunha nova manifestación en contra do xenocidio palestino. Queda aínda moito por facer para rematar coa violencia no mundo.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Opinión socias
Opinión socias No hay guerra justa (ni rearme que lo aguante)
¿Es el rearme la solución definitiva a las tensiones y conflictos bélicos actuales? ¿Desde un sentido crítico, debemos aceptar que incrementar el gasto en defensa va a hacer más seguro el mundo?
Opinión
Opinión Los discursos belicistas matan
Debemos recordar que los lobbies armamentísticos siempre han encontrado en el temor y la inseguridad un motor de expansión económica.
Opinión
Opinión Es el militarismo, amigo, el militarismo
¿Puede que si el militarismo es la solución para todo, realmente no solucione nada, sino que realmente sea el problema?
Economía social y solidaria
Tecnología Inteligencia Artificial y economía solidaria: ¿posibles aliadas?
¿Cómo debe relacionarse la economía solidaria con una tecnología que vulnera derechos humanos y ambientales constantemente? Cooperativas e investigadoras tecnológicas animan al movimiento a perderle el miedo y a utilizarla de manera crítica.
Multinacionales
Multinacionales Maersk y las rutas de complicidad con el genocidio israelí en Gaza
Crece la presión internacional contra la naviera danesa que está aprovisionando a Israel de armas para cometer el genocidio de Gaza en contra de las medidas cautelares tomadas por la Corte Internacional de Justicia.
Crisis climática
Crisis climática La UE se entrega al ardor guerrero mientras descuida la crisis social y la emergencia climática
Varios países de la UE ya están recortando drásticamente en servicios públicos y estado del bienestar para poder costear el aumento del presupuesto militar.
Historia
Historia Cuando la solidaridad antifascista reunió a musulmanes, judíos y cristianos en la España republicana
Marc Almodóvar y Andre Rosés rescatan a los combatientes árabes de la Brigadas Internacionales en el libro ‘Moros contra Franco. El antifascismo y la Guerra Civil española en el mundo árabe’.
Senegal
Senegal Una ‘Escuela de rehenes’ o cómo Francia usó la educación en África para transformar las mentes
La administración colonial francesa puso en marcha en 1855 un centro educativo que tenía el objetivo de formar a los hijos de los reyes locales mediante el borrado de su cultura.

Últimas

Opinión
Space X Los viajes al espacio y el efecto Katy Perry
El 2024 fue el año más caliente desde que hay registros, mientras que Katy Perry y un puñado de millonarias nos deleitaron con su viaje espacial cortesía de Jeff Bezos.
Estados Unidos
Estados Unidos La buena sintonía entre Trump y Meloni
Como era de esperar, los mandatarios mostraron afinidades políticas e ideológicas. La italiana insistió en la idea de “fortalecer Occidente”.
Más noticias
Series
Series Masculinidad hegemónica o plomo: la sátira contra los hombres en ‘The White Lotus’
La serie culmina de forma trágica, llevando al extremo la lógica neoliberal, y se cuestiona si es posible una transformación que no termine cooptada por el propio patriarcado.
Grecia
Grecia Frontex pone de nuevo la mirada en Grecia
En enero de 2025 el Tribunal Europeo de Derechos Humanos acusó a las autoridades griegas de llevar a cabo devoluciones forzadas de manera sistemática.
Valencià
València Duelo colectivo y brecha de género, las consecuencias de la dana en la salud mental
Más allá de lo material, el sufrimiento mental continúa golpeando las vidas de l´Horta Sud. Mujeres cuidadoras y colectivos vulnerables encabezan un luto que todavía no ha encontrado descanso.
Almería
Artes escénicas Almería reclama su (dancístico) lugar
A menudo relegada al olvido en los mapas culturales, esta provincia oriental sigue siendo una gran desconocida, a pesar de su riqueza histórica, su diversidad paisajística y su potencia creativa.

Recomendadas

Minería
Minaría Bruxelas cava fondo: litio galego para o novo militarismo europeo
No medio do rearme ordenado pola UE, Galiza entra no ámbito xeopolítico como potencial provedor de litio para a industria de defensa. Un enclave de alto valor ecolóxico en Doade (Ourense) converterase en canteira de baterías militares.
Camboya
Camboya 50 años del inicio del genocidio en Camboya
El régimen de Pol Pot acabó con la vida de más de dos millones de personas. Solo tres integrantes de los Jemeres Rojos han sido condenados por crímenes contra la humanidad.
Comunidad de Madrid
Memoria histórica Contra la basura y el olvido: tras la pista de los cuerpos y de la memoria de los brigadistas internacionales
El Salto acompaña a un contingente internacional de políticos, políticas y activistas en una ruta en memoria de los brigadistas internacionales que acudieron a luchar a España contra el fascismo, en un ejercicio inspirador para el presente.