Elecciones 12J (País Vasco y Galicia)
Victorias de Feijóo, inercias e zona de confort

As primeiras enquisas a pé de urna daban unha posible perda da maioría absoluta de Feijóo. “As enquisas dos medios públicos estatais daban uns resultados para o PP de entre 37-40 escanos, as que tiñamos nós xa daban 42 semanas antes do doce de xullo” din fontes do equipo electoral do PP. A participación ata o medio día superaba á das eleccións de 2016 durante as mesmas horas, a partir de aí a participación foi botando o freo e a idea dun posible cambio de goberno acabou diluíndose. Feijóo “brindaba” a súa reelección ao líder do PP, Pablo Casado e “a todo o PP nacional”. Os agoiros apuntaban intencións de desembarco en Madrid e mentres, moita outra xente preguntaba por que outra maioría absoluta.

AS ELECCIÓNS EN TEMPOS DA COVID

O rebrote de coronavirus na Mariña lucense prendeu todas as alarmas sanitarias e políticas. Legalmente a lexislatura acababa en setembro de 2020 e as eleccións previstas para o 5 de abril xa foran adiadas logo da declaración de estado de alarma. Agora, a nova vaga de contaxios podía poñer en risco a cita electoral do doce de xullo. “Os expertos recomendaban celebrar as eleccións canto antes” din as fontes consultadas do PP. “Con esa avaliación sanitaria, a Mesa Electoral Central e o Supremo permitiron a celebración das eleccións”.

A situación sanitaria derivada da pandemia e as mortes de xente maior en residencias privadas, para algúns eran motivos suficientes para que Feijóo se preocupase pola súa permanencia en Monte Pío. Mentres a xestión da crise sanitaria estivo centralizada en Madrid, “Feijóo estaba eximido de responsabilidade, a culpa era de Madrid e se chegaban cartos para Galicia era por obra del” sinala o escritor Suso de Toro. Esta actitude benevolente con Feijóo durante os primeiros momentos da crise difundíase grazas aos medios públicos autonómicos que “para estar unha hora en pantalla todos os días mentres a maioría estabamos pechados nas nosas casas”.

Pasada a fase máis dura do estado de alarma e logo de que o Goberno cedese para descentralizar a xestión da pandemia, por tanto coa asunción da Xunta dos procesos sanitarios para combater a COVID, Feijóo “desapareceu”. Ante as noticias de rebrotes e expansión do coronavirus, foi o conselleiro de Sanidade, Vázquez Almuíña e os cadros xestores das áreas sanitarias, os que asumiron a responsabilidade de facer as análises diarias e dar as “noticias” boas ou malas. Feijóo reivindicábase como bo xestor nos medios galegos “mentres que a oposición estaba barrida dos mesmos”.

ALCOA E A ECONOMÍA

A multinacional Alcoa anunciaba a intención de pechar a planta de aluminio primario en San Cibrao (Cervo) por cuestións de mercado. Máis de mil persoas quedarían sen traballo. Os intentos de negociación entre sindicatos e empresa non fructificaban, a Xunta, con plenas competencias en industria, asumiu un discurso de culpabilización ao Goberno central e a súa falta de compromiso co persoal que traballa nesa planta.

Feijóo tamén desaparecera neste debate. O seu equipo do PP con Miguel Tellado, secretario xeral, Francisco Conde, conselleiro de Industria e outros voceiros como Puy Fraga, facían unha defensa pechada da actuación do seu presidente, mentres denunciaban a inacción do executivo Sánchez. Alcoa non cedía e os traballadores mobilizábanse apoiados por toda a comarca da Mariña e as voces da oposición soaban timidamente.

A aparición das fotos con Marcial Dorado poderían terlle pasado factura a Núñez Feijóo, mais iso non sucedeu, por que?

“O de Alcoa pasounos factura” era unha das conclusións dentro do PSdeG, segundo fontes do propio partido que non quixeron identificarse. O BNG falaba de nacionalización, sabedores, quizais da imposibilidade de chegaren ao goberno da Xunta. En Común falaba de intervención coa ministra de Traballo, Yolanda Díaz, facendo campaña en Galicia para apoiar a súa formación. E todo isto tampouco lle pasou factura a Feijóo. As mesmas fontes do PP sinalaron que “o problema da COVID era para toda a comunidade autónoma, o problema de Alcoa era para o PSOE”.

FEIJÓO TRANSCENDE O PP?

Unha cousa si é certa, a conexión PP coa maioría da poboación votante segue tan forte como en tempos de Fraga. Ou pode que máis. O caso é que se os dous puntos anteriores non foron capaces por si sós de retirar a Feijóo da Xunta nin sumándolles outros factores como o naval, despoboamento, emigración, etc. Que fai tan resistente ao PP?

As diferentes respostas coinciden en que o PP en Galicia conta cunha potente máquina propagandística. A primeira sinalada é a CRTVG, os medios públicos galegos e tamén a rede de medios supostamente “dependentes” das axudas e subvencións públicas. Ademais, a isto súmaselle que “o aparato mediático do PP é Antena 3 e Telecinco” a nivel estatal, di o profesor da USC, Manuel Outeiriño. “Feijóo é un comunicador moi bo, ademais de dominar os medios públicos en Galicia” explica a politóloga Lucha Chao, tamén candidata polas listas de En Común. “É un publicista que explota o seu papel de bo xestor do que te podes fiar”.

“Feijóo é un membro servil do servizo doméstico da burguesía española e o que fai é parasitar o discurso galeguista para servir a unha burguesía que é moi despectiva con Galicia”

A aparición das fotos con Marcial Dorado poderían terlle pasado factura a Núñez Feijóo, mais iso non sucedeu, por que? “Esa é unha incógnita, ninguén dubida da relación entre Feijóo e Dorado e lembremos que tamén renegou de cargos do PP imputados por corrupción” explica Chao. Tampouco parece afectarlle o caso Pemex, a empresa mexicana coa que “pactara” a construción de buques en estaleiros galegos. Daquela a empresa estaba dirixida por Emilio Lozoya, agora acusado de presunto soborno no caso Odebrecht, un dos máis grandes escándalos por corrupción en América Latina.

“Galicia quere gobernos e maiorías estables porque ven que os gobernos de coalición non funcionan correctamente” sinalan as fontes consultadas do PP en referencia ao Goberno central. Mais sobre as candidaturas galegas, o PP concreta que “Feijóo é un candidato transversal, o PSdeG non quería ter a Ana Pontón de vicepresidenta e o BNG non quería a Podemos”. A transversalidade do candidato “popular” foi o motivo para ter un logo do partido case oculto en carteis electorais? “Quixemos ofrecernos como unha opción política que trascende as siglas, por iso o nome Galicia tiña un tamaño maior que o logo do partido”.

AS INERCIAS HERDADAS

“O voto ao PP responde a unha inercia, a unha dinámica de sociedade zombie, esa inercia ten detrás un inmenso aparato propagandístico” insiste Manuel Outeiriño. “Feijóo é un membro servil do servizo doméstico da burguesía española e o que fai é parasitar o discurso galeguista para servir a unha burguesía que é moi despectiva con Galicia”. En termos parecidos tamén se expresa Rafael Cuíña, ex-alcalde de Lalín, que ve como o electorado galego “vive nunha zona de confort onde as alternativas non convencen e por iso se prefire a comodidade antes que arriscar”.

“A xente vota ao PP que creou no seu día Manuel Fraga xunto con Xosé Cuíña, quen se definía como o “fillo do muiñeiro”", dando unha imaxe de proximidade cara a poboación rural di Suso de Toro, quen coincide con Rafael Cuíña en sinalar que, daquela, o PP reclamaba autogoberno mesmo na fronteira da autodeterminación. Baixo estas premisas “estendeuse unha rede política nun territorio moi poboado, cunha poboación moi dispersa” describe de Toro.

As vitorias de Feijóo son froito dos anos de traballo que primeiro AP, despois PP, fixo para tecer as súas redes de influencia en Galicia.

O PPdeG buscou o seu encaixe dentro dun galeguismo conservadurista que o definiu fronte o PP estatal. Mais todo finalizou en 2002 co afundimento do “Prestige”. Aí comezaron as liortas internas entre os sectores da “boina” e o do “birrete”. A división correspondía aos líderes “de sempre”, cunha tendencia populista e os outros cunha posición ligada ao aparato de Madrid e sen “simpatías polo país”. Estableceuse así unha loita polo poder que acabou con Xosé Cuíña fóra da sucesión de Fraga e con Feijóo xa encarreirado en San Caetano. “Fraga foi derrotado polo seu propio partido” expresa de Toro.

O desembarco de Feijóo, unha persoa moito máis achegada ao aparato estatal de Madrid, prodúcese nun momento en que o PP podía perder a maioría abosluta, como sucedeu en 2005. “Como estratexia política, Feijóo achegouse ao discurso galeguista do PPdeG mais sen asumilo” para manter intactos os apoios ao seu partido. As redes tecidas durante a época da pre-autonomía e os primeiros compases da autonomía, foron necesarias para as maiorías de Feijóo.

Debido ao uso destas “redes”, foron moitas as voces que apuntaron un voto de xente maior e do rural para o PP, mentres que o voto urbano e da mocidade tendía aos partidos de oposición maioritariamente. “Os partidos de esquerda queren quitarlle valor aos nosos votantes deixando caer a súa escasa formación académica, mentres sigan pensando así, nós seguiremos gañando” din desde o PP. “O 45% dos votantes non son todos persoas maiores nin militantes do PP, hai xente do PSdeG descontenta que votou PP e xente que vota BNG en Pontevedra que vota PP”.

As vitorias de Feijóo son froito dos anos de traballo que primeiro AP, despois PP, fixo para tecer as súas redes de influencia en Galicia. Tamén é froito dunha política mediática que xoga en favor de determinados grupos así como o completo control da CRTVG. Por outra parte, a mesma imaxe de Feijóo como “xestor” puido influír a última hora sobre votantes indecisos e quen non estaba de acordo coa liña dos partidos que viña votando ata o 12 de xullo. De momento, a oposición non parece mobilizar a máis electorado.