Medio ambiente
“Móllate polos ríos” organiza un ano máis limpezas simultáneas por toda Galiza

Cuarto domingo de setembro. En Santiago de Compostela un grupo de persoas espera na ponte Asén, no paseo fluvial do río Sarela. Son as 11 da mañá. Non todo o mundo o sabe, pero é o Día dos Ríos e elas son voluntarias que veñen limpar o río Sarela un ano máis.

E non son as únicas. “Estamos en toda Galiza, en 52 concellos, e hai 60 e pico grupos participantes”, conta Itziar Díaz, educadora ambiental de Adega. Esta limpeza simultánea, xa a edición XVI, forma parte do Proxecto Ríos que, desde o ano 2008, organiza esta asociación ecoloxista coa colaboración da Confederación Hidrográfica Miño-Sil e Augas de Galicia. “É un proxecto dentro de Adega que pretende dar valor aos cursos fluviais e facer unha chamada de atención sobre a problemática do lixo que temos nas nosas augas”. Díaz conta que, ademais “fan inspeccións no outono e na primavera que aportan información sobre a calidade dos ríos”. A idea, explica a educadora, é poder facer “unha lista dos ríos máis limpos e os ríos máis contaminados de Galiza”.

Díaz explica que, para as limpezas, “normalmente os grupos que coordinan falan cos concellos e os concellos son os que poñen os contedores”. “Despois, hai concellos que son colaboradores. Por exemplo, o de Santiago de Compostela, no que estamos agora, dá unha aportación para axudar a que se sigan facendo estas actividades. Porque claro, detrás hai moito traballo, hai seguros... precisamos unha axuda para poder seguir facendo estas accións”, engade.

“É un proxecto dentro de Adega que pretende dar valor aos cursos fluviais e dar unha chamada de atención sobre a problemática do lixo das nosas augas”

Tras unha explicación sobre a actividade e reparto de luvas e paus cos que recoller con máis seguridade, as voluntarias achéganse ata a beira do río. Unhas poucas, as mellor preparadas, métense nas augas ata os xeonllos. Son 16 persoas e móvense con eficiencia recollendo todo o que atopan e meténdoo en bolsas de lixo que cargan tamén con elas. Cando levan só uns minutos de limpeza, un neno atopa unha pila e avisa entusiasmado para que algún adulto a recolla por el. “As pilas son o peor, o que máis contamina”, comenta unha voluntaria ao recollela. Ademais de pilas, hoxe atoparán anacos de cerámica, restos de mobles, plásticos de todo tipo, compresas e, sobre todo, panos húmidos.

Javi é un voluntario que, sempre que pode, participa na actividade. “Sempre que podemos vimos a este río porque é o que nos queda máis preto da casa”, comenta. Para Javi, a experiencia é “moi boa”. “Unha vez que te pos a limpar, queres deixalo todo limpo”, asegura.

“Aquí no Sarela parecía que o río estaba súper limpo, pero finalmente levamos sacos e sacos de lixo, uns 80 kg”

O tempo vai pasando e pouco a pouco van cubrindo a recollida de lixo do paseo enteiro. Tanto organizadoras como voluntarias coinciden, ademais, en que o río “está máis sucio do que parece nun primeiro momento”. “O río quizais visiblemente non parece que estea sucio, pero unha vez que vas aos puntos de desaugadoiro, por exemplo, dáste conta do sucio que está realmente”, denuncia Javi. Itziar Díaz coincide: “aquí no Sarela parecía que o río estaba súper limpo, pero finalmente levamos sacos e sacos de lixo, uns 80 kg. Sobre todo, panos e compresas. Pero noutro ríos teñen atopado rodas de camións, inodoros, restos dun coche... Pódese atopar de todo, por desgraza”.

Os panos húmidos parecen ser, dalgún xeito, un dos produtos “máis problemáticos”. “É moi complicado. Vémolo aquí e tamén para as depuradoras, porque as tupen e hai que gastar moito diñeiro en limpalas”.

As bolsas cada vez están máis cheas e pesan máis. As voluntarias paran un momento a descansar e comentan que este “non é un mal plan de domingo”. “Eu recomendaríalle á xente que veña limpar, que se volva voluntaria disto. Porque conciencia sobre como están os nosos ríos”, di Javi. “E eu creo que se todas as persoas foramos conscientes do que tiramos, este tipo de accións non serían necesarias”, reflexiona pola súa banda Itziar Díaz. “Porque aínda que está moi ven que veña tanta xente limpar, ao mesmo tempo é triste ter que facer este tipo de accións para que se vexa esta problemática”.

Ao rematar de limpar, tiran todo aos contedores e volven paseando pola beira do río de volta á ponte Asén, non sen antes sacar unha foto todas xuntas. Itziar recolle as luvas e os paus e despídese das voluntarias. “O ano que vén seguiremos aquí ata que un día, ogallá, non fagamos falta”.