Medio ambiente
O PSOE galego e a dieta do eucalipto

O PSOE galego gozou do verán lucindo os efectos da súa operación bikini ideolóxica. Conseguiu o que parecía imposible nas eleccións á Xunta de febreiro. Caeu máis fondo aínda do chan electoral no que xa se atopaba: nove deputados e deputadas dos 75 que se reparten, apenas dous coches a medio encher. Con todo, tras ese desastre, a posición oficial das e dos socialistas galegos sobre a planta de celulosa que a Xunta quere construír no corazón de Galiza aprendeunos que aínda non tocaron fondo, que aínda lles pode ir peor e que, coa súa irresponsabilidade, seguirán afastando máis un potencial cambio de goberno no país. Chegue cando chegue.

Alguén lles recomendou alimentar os seus argumentarios cun deses batidos detox cuxas receitas e promesas adulteran o tráfico web dos xornais e a saúde mental das persoas que as len. O PSdeG perdeu calquera capacidade de escoita social, cegados e cegadas por un desenvolvismo, en esencia, indistinguible do que aplica o Partido Popular. A equidistancia falando de medio ambiente volvéuselles indixesta.

As persoas que dirixen o PSdeG estiveron facendo as reviravoltas máis inverosímiles para tratar de non situarse firmemente ante os plans que a Xunta e a multinacional portuguesa Altri teñen para abrir esa fábrica. Unha planta que absorberá 46 millóns de litros de auga ao día e ocupará o espazo de 500 campos de fútbol de terreos forestais e agrícolas. “Non se trata de dicir se nos gusta ou non, é necesario ir máis aló”, chegou a dicir o seu líder José Ramón Gómez Besteiro horas antes de que a presión social e mediática o obrigara a contradicirse cun aséptico “non me gusta”.

Nas últimas semanas, a prensa galega máis afín ao PSOE enlamouse bastante sobre a postura oficial dos de Besteiro sobre de Altri. Nunha entrevista cómoda na Cadena Ser, o portavoz do PSdeG dixo exactamente: “Á marxe de que o proxecto non nos guste, a min paréceme que a solución do financiamento público vai ser imposible polos parámetros de descarbonización, innovación e das axudas europeas”. Esas declaracións, na mesma liña morna que as realizadas nos meses anteriores, servíronlle á prensa galega para encher titulares coa idea de que Besteiro rexeita o proxecto de Altri.

Non sabemos se por incomprensión lectora ou porque o rexeitamento social ao proxecto tamén distorsionou o bo facer dos e das xornalistas. O caso é que, aos dous días, o PSOE saíu a desmentir eses titulares e o seu líder no Parlamento galego foi ao diario de máis tirada e máis situado a favor da celulosa –desta e da de Pontevedra– a volver coas súas frases de argumentario equidistante e a negarse a responder se estaba a favor ou en contra.

Máis aló desas concisas palabras, nada. Nin o PSOE nin as súas cabezas visibles acudiron á histórica manifestación que desbordou o pequeno concello de Palas de Rei. Tampouco asistiron á chegada de máis de 300 barcos á ría de Arousa capitaneados por Greenpeace para protestar polo mesmo motivo. E moito menos foron o último domingo de xuño a rodear a sede do Goberno galego polo mesmo motivo.

En 2017, este mesmo PSOE que se pon de perfil ante a chegada dunha celulosa que consumirá 1,2 millóns de toneladas de eucalipto ao ano aliouse con PP e Ciudadanos para non catalogala como especie invasora

Entre as súas bases e até entre as seccións locais do partido, a xente frústrase, pero tampouco se sorprende. No verán de 2017, este mesmo PSOE que agora se pon de perfil ante a chegada dunha celulosa que consumirá 1,2 millóns de toneladas de eucalipto ao ano aliouse con PP e Ciudadanos para non incluír a esta especie no Catálogo Español de Especies Exóticas Invasoras e tratar de frear así o seu avance descontrolado pola xeografía galega, algo que propuxera no seu momento En Marea.

Agora, sete anos máis tarde, asistimos a un espectáculo de mediocridade política vergoñenta. Altos cargos reuníndose ás agachadas coa plataforma veciñal Ulloa Viva –que lidera a contestación social– por medo a represalias na interna; todos os concelleiros e concelleiras da comarca manifestándose sen poder levar faixas coa identidade da súa organización; as Xuventudes Socialistas tratando de presionar publicamente ao partido sen moito éxito; asesores furibundos soltando soflamas capitalistas na barra de bar de X (Twitter); e no despacho da consultora que está detrás do desatino, Acento Public Affairs, o exministro de Fomento con Zapatero e natural da comarca da Ulloa, José Blanco, facendo caixa. O sapo que se librou de tragar Garzón.

Míster Blanco leva meses cun perfil baixo por medo ao clamor social, pero pouco antes de que explotase a loita ecoloxista e veciñal, o alarde de negacionismo climático era preocupante. Isto dixo nunha das presentacións non oficiais do proxecto ante as queixas sobre o consumo desproporcionado de recursos hídricos –consumirá ao día tanta auga como os habitantes da provincia de Lugo–: “Que eu saiba, polo momento Galiza non ten escaseza de auga. Hai que lembrar que a auga non sairá do río Ulla, como ouvín dicir nalgunha ocasión, senón do encoro de Portodemouros. Non se pode beber a auga que collerá a planta dese encoro, pero a que devolva ao encoro, con todo, estará máis limpa e si se poderá beber”. Ademais de forrarse axudando a unha multinacional a arrasar o ecosistema da comarca onde naceu, Blanco, coas súas investigacións, revolucionou a ciencia. Non só descubriu o único encoro do mundo que se enche sen auga de ríos, tamén o estraño caso da celulosa que depurará auga para consumo humano.

Os próximos meses serán decisivos nesta loita ecoloxista liderada por unha xeración que viviu de cheo na súa infancia o desastre do Prestige. Do outro lado, en realidade, o escenario non cambiou tanto: as multinacionais poñen o diñeiro e o bipartidismo o seu brazo político. Igual que ocorreu con Ence ou co que pasou co accidente do Alvia –lembren o papel de Blanco naquela traxedia–. O Partido Popular no Goberno da Xunta, o Partido Socialista no do Estado, Teresa Ribera desde a Comisión Europea e Altri desde os seus despachos farán o imposible para que o proxecto vaia adiante e encaixe nas esixencias ambientais europeas –quen prevaricaría se non para aprobar un proxecto que as incumpra?–. Mentres, nas rúas das cidades e nos camiños dos pobos, o activismo medioambiental seguirá marcando o camiño. Non queda outra, vainos a vida niso.