Balea Cultural
David Fincher, a ovella negra de Hollywood

A día de hoxe, David Fincher é recoñecido como un dos mellores directores de cine nortamericanos das últimas décadas, cunha filmografía na que destacan filmes como Seven (1995), O club da loita (1999) ou A rede social (2010). O seu marcado estilo caracterizado polo perfeccionismo absoluto á hora de encadrar os planos, de mover a cámara, de dirixir as actuacións ou de iluminar os sets fan dos seus traballos obras recoñecibles desde o primeiro momento.

Sen embargo este recoñecemento, que o director ten máis que gañado por parte da crítica e mesmo do público, non ven acompañado polo da propia industria. Son xa bastantes as ocasións nas que Fincher e as grandes compañías produtoras, as coñecidas como majors, viviron desencontros que remataron en numerosos proxectos cancelados antes de comezar as rodaxes. O recoñecemento a Fincher tampouco lle chegou nas galas anuais de premios nas que, ao longo das décadas, soamente gañou un Globo de Ouro e un BAFTA polo seu traballo de realización en A rede social.

Acostuma a dicirse que os desencontros entre Fincher e a industria están aí desde o comezo da súa carreira, debido á accidentada produción da película Alien 3 (1992), non embargantes por aquel entón Fincher xa levaba case dez anos traballando como director, mais no mundo dos videoclips. A diferencia do seu debut cinematográfico, esta primeira etapa do realizador norteamericano foi especialmente satisfactoria. O propio Fincher asegurou que os vídeos musicais para el foron o que un areeiro de xogos infantís pode ser para un neno: un espazo no que tiña liberdade para poder probalo todo.

Videoclip da canción Only, de Nine Inch Nails, dirixido por David Fincher.

Os vídeos musicais para Fincher foron o que un areeiro de xogos infantís para un neno: un espazo no que tiña liberdade para poder probalo todo

No ámbito das longametraxes, o panorama é moi diferente. A medida que se van incrementando os orzamentos das producións cada vez resulta máis complicado manter o control creativo dun proxecto, xa hai cada vez máis xente que pode comezar a sentir medo por ter invertido mal seus cartos. Isto, para un cineasta caracterizado polo seu perfeccionismo e por querer controlar cada detalle, era un problema.

Tras unha mala experiencia durante a dirección da súa primeira película, Fincher mesmo chegou a plantexarse abandoar o mundo do cine. Sen embargo todo esto mudou co seu segundo traballo cinematográfico, o xa clásico thriller Seven. A partires desta película xa quedou patente todo o que David Fincher era capaz de ofrecer como director.

O coidadísimo apartado visual do filme ía moito máis alá dunha simple fachada, cunha planificación audiovisual exemplar en cada secuencia, aínda se se trata dunha simple conversación nun despacho. A constante sensación de ansiedade e agobio que transmite a película, así como o feito de non ter tomado o camiño fácil e filmar un filme sobre un asasino en serie no que apenas se ve ningún asesinato son evidencias de que Fincher era un realizador moi capaz, que non se guiaba polas convencións.

A partir de Seven tamén ficarían marcadas en boa medida as temáticas habituais das películas de David Fincher. Se ben o director non escribe seus propios guións, é evidente que elixe aqueles proxectos nos que formar parte con moito coidado, e neles acostuman a aparecer ideas nihilistas, temáticas escuras e rara vez concluirán nun happy ending. En concreto a cuestión dos asasinos en serie foi especialmente recurrente, notablemente en Zodiac (2007), Os homes que non amaban as mulleres (2011) ou a serie Mindhunter (2017).

Con todo, a filmografía de David Fincher non se limita soamente aos thrillers. Filmes como O curioso caso de Benjamin Button (2008) ou A rede social son mostras de como é capaz de adaptar seu estilo a todo tipo de historias. Se ben o primeiro foi especialmente exitoso en termos de recadación, a segunda foi quizáis o filme de Fincher mellor recibido por Hollywood.

Este recoñecemento non sorprende, xa que A rede social adéntrase no xénero dos biopics, tan querido pola industria, con grande mestría, dotando de grande personalidade a un xénero habitualmente moi formulaico. Mais nesta ocasión o xenial guión de Aaron Sorkin e a dirección de David Fincher foron capaces de crear un producto único de enorme calidade. Non cabía dúbida ao ver esta película que se tiña diante era o cinema de Hollywood na súa máxima expresión.

Parece que a factura de calidade dos seus filmes non lles compensa ás grandes produtoras

Por iso sorprende que a industria cinematográfica norteamericana semelle non confiar plenamente en Fincher, a pesar de ter amosado xa durante décadas que é dos mellores directores facendo cine a día de hoxe. Parece que a factura de calidade dos seus filmes non lles compensa ás grandes produtoras ao non ofreceren completa liberdade creativa. Nos últimos anos o cineasta semellou atopar en Netflix un espazo con menos limitacións creativas das que lle impoñen os grandes estudos cinematográficos.

Fincher lanzou a primeira serie orixinal de Netflix, House of Cards (2013), acaba de estrar Love, Death + Robots (2019) unha nova serie de animación da que é productor executivo e actualmente atópase dirixindo novos episodios de Mindhunter. Pode ser que o video on demand sexa o novo areeiro que atopou Fincher para poder seguir creando con maior liberdade.