Culturas
A recuperación da taberna tradicional galega como dinamizadora social

A taberna galega reinvéntase para acoller espectáculos de música, literatura, artes plásticas e visuais, entre outras moitas actividades que dinamizan a cultura do país pola súa xeografía.
Tabernas_galegas_ArcadeNoe
Un concertos na Arca de Noé, unha sala e espazo cultural no interior da Limia, en Vilar de Santos (Ourense).
26 oct 2023 06:00

Chega o inverno e a vida en Galiza volve facerse no interior dos locais. A oferta de “Café-Bar Cultural” é unha opción cada vez máis estendida que vén a recuperar a taberna galega dende a dinamización da cultura propia. ”As tabernas aportan vida, son lugares de encontro onde se tecen redes e a veciñanza comparte as súas inquedanzas, onde socializar e distraerse no tempo de lecer. Están moi vencelladas á nosa cultura, tanto no ámbito rural como no urbano. Que fariamos sen elas?". Así conciben estes espazos Alba e Bruno, dous melómanos con inquietudes culturais, vinculados ao asociacionismo e ao activismo social. Son os propietarios de A Sacabeira Café Bar Cultural, sito no histórico Sargadelos (Lugo). Para eles, a idea principal e columna vertebral do proxecto sempre foi a programación cultural.

O Café UF, pola súa banda, sitúase na cidade, en Vigo. Tamén aquí a vontade por seguir a desenvolver actividades sociais e culturais, que caracterizaban ao local desde a súa apertura en 1983, foi un dos argumentos principais polo que as nove persoas que conforman hoxe o proxecto UF Negra Sombra SCG se animaron a rexentar o café. A idea, desde o primeiro momento, “pasou por respectar e impulsar unha liña de actuación que vai moito máis alá dun negocio de hostalería común. Evidentemente, loitamos por ser sostíbeis economicamente, pero sen perder nunca de vista o modelo no que cremos e polo que apostamos desde o inicio”, aclara Diego, con quen tivemos a oportunidade de falar.

A terceira voz para elaborar esta reportaxe é a de Noemi. Esta licenciada en Filoloxía Galega e Portuguesa inaugurou en 2014 A Arca da Noe, na comarca da Limia, en Vilar de Santos (Ourense). O seu negocio resultou elixido Mellor Sala de Concerto de Galiza nos Premios Martín Códax da Música de 2022. O espazo xa recibira a mesma distinción na edición de 2016.

Actividades de dinamización cultural

Na Arca da Noe organízanse máis de cen concertos ao ano, ademais doutro tipo de actividades como exposicións, obradoiros de música tradicional, recitais poéticos, presentación de libros, contacontos para nenos e adultos, conferencias, espectáculos de maxia e foliadas. “Tamén temos un mercado de produtos locais de artesanía que organizamos semestralmente, na primavera e no outono, xunto á Asociación de artesáns da Limia (LIMIAR), para promover o consumo e distribución do produto local”, declara Noemi, rexente da taberna cultural.

Nos tres espazos a proposta é moi variada. Explícannos que, co paso do tempo, algúns artistas até chaman para proporse eles. Foi este o caso para Noemi, a quen chamaron durante a entrevista na Arca. “Estou pechando programación para abril de 2024, a veces xa non sabes se elixes ti ou te elixen”, comentou ao colgar. “Por sorte xa imos contando con xente que nos inclúe periodicamente nas súas xiras polo Estado”, sinala Diego, do Café Uf, onde entre concertos, palestras, presentación de libros, teatro, programación audiovisual, monólogos e un longo etcétera de actividades culturais tamén suman o espazo Faladoiro para á normalización da lingua e Vésame, pensado para presentar a novas voces poéticas e musicais do país.

Nos tres espazos a proposta é moi variada. Explícannos que, co paso do tempo, algúns artistas até chaman para proporse eles

“A xente móstrase moi contenta de seguir contando co UF como un local onde sempre poderán atopar propostas diferentes”. Tamén Alba e Bruno, da Sacabeira, se seguen a sorprender da boa acollida que teñen todas as actividades semanais que organizan. Os tres consideran que, dun modo ou outro, teñen conformado unha comunidade onde a xente pode ir e falar á vontade, pasar a tarde, e distraerse do corre-corre da vida. “Saben que aquí hai un grupo humano co que poden estar e falar de calquera tema, que é un sitio de unión e convivencia. Para Rosita, que vive enfronte e ten oitenta anos, tamén é unha motivación. Axúdanos nos eventos e nas actividades, e séntese partícipe. Agora temos un cuarto para cambiárense os músicos pero cando non o tiñamos ela prestou a súa casa como camerino. O Rodrigo Cuevas (galardoado recentemente polo Ministerio de Cultura co Premio Nacional de Músicas Actuales 2023) cambiouse na casa da Rosita!”, confesa Noemi cun sorriso.

O negocio no rural e na cidade

Con horas de traballo e dedicación, os tres locais promoven na contorna o desfrute pola música e a cultura galegas. Preguntados por quen lles gustaría traer, saen un cento de nomes: músicos, escritores, pintores, escultores, compañías de teatro... “Sería máis doado na cidade? Unha pregunta interesante pero complexa. Nas cidades hai máis demanda pero moita máis oferta. Na Sacabeira, parte da maxia é a contorna, a natureza que nos envolve e a historia do lugar (Sargadelos). Entón non sei se sería máis doado. No rural ten as súas dificultades pero consideramos que tamén aporta atractivo”, sinalan Alba e Bruno. Para Noemi, co seu local sito en Vilar de Santos, a dificultade da cidade reside, posiblemente, no acelerado ritmo de vida.

Tabernas_galegas_CafeUF
Parte do colectivo que xestiona o Café UF en Vigo.

Para Diego, do Café Uf, estar no centro da cidade de Vigo supón unha motivación extra: para eles, por lograr atraer á atención da xente, e para a clientela, por deixarse sorprender. Curiosamente, para os tres negocios a mellor época é agora, o inverno. Cando vén o frío hai máis xente e é máis doado traer os talentos. “Imaxino que o fundamental é estar aberto a diferentes manifestacións (artísticas ou non), dar a oportunidade a aquelas que teñen cousas por dicir e que non atopan con facilidade outros espazos, e facer as cousas por convicción e principios antes que por rendemento económico. Nós cedemos completamente de balde o local para este tipo de actividades”, conclúe Diego.

Respecto de se botan algo en falta para desenvolver as súas iniciativas, os tres agradecen por riba de calquera outra cousa a acollida que sempre tiveron do público que os visita, que consome de bo grao as propostas que lles ofrecen. Sen ese apoio individual e consciente sería imposíbel, sinalan todos eles. Con todo, os servizos básicos no rural, como o trasporte público, e a implicación das institucións, para o conxunto do pais, serían puntos a ter en conta á hora de pór en valor e darlle un pulo a estes negocios que, de forma case individual e atomizada, axudan á cultura propia a diseminarse pola xeografía.

A cultura galega na actualidade

“A cultura galega está no máis alto, en tódolos ámbitos. Hai moitos proxectos moi dignos e con moito nivel. Tamén está en auxe a presenza do galego en calquera expresión artística. Iso dá alento e esperanza”, indica Alba, do Café Bar Cultural de Sargadelos. Asemade, considera que “falta apoio institucional a iniciativas máis humildes que son xerme con proxectos con menos recursos, pero con moito talento e esforzo detrás. De feito, existen iniciativas como a nosa en moitos outros lugares de Galiza e ogallá se espallasen e houbese un en cada pobo, polo menos. Mais é certo que non é doado. Require moita implicación e tempo, e isto, non sempre se ve recompensado economicamente. Por exemplo, hai axudas e patrocinio aos macro festivais ou a salas grandes, mais nas tabernas culturais non podemos optar a elas, somos espazos auto xestionados. A cultura ten que estar ao alcance das persoas, necesitamos sentir, enriquecernos coa sabedoría dos demais e para iso necesitamos espazos que propicien esa transmisión. Claramente os poderes públicos deberan velar por isto e apoiar a quen promove a cultura”, así o explica Alba, rexente de A Sacabeira.

Tabernas_galegas_Sacabeira
Un concerto na Sacabeira café-cultural, situado en Sargadelos (Lugo).

Inquiridos polo futuro da taberna galega, agora que todos imos presos dos nosos dispositivos, Noemi espera que A Arca sexa un “sitio de refuxio onde se poida falar á vontade, sen móbiles, mirándose aos ollos, e facendo da taberna un lugar de convivio”. Diego, pola súa banda, agarda que cafés coma o UF “se manteñan como punto de encontro onde compartir vivencias e experiencias e, con algo de sorte, paixóns e axitacións”.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Galicia
Galicia La lucha por los montes gallegos: incendios, eucaliptos y amenazas a la propiedad colectiva
Galicia concentra un tercio de los incendios forestales registrados en el Estado. Mientras la Xunta apunta a los montes vecinales, comuneros y ecologistas denuncian una estrategia política que favorece la privatización y a la industria maderera.
Medio rural
Rural A Escola dos Pobos chega a Lugo para reivindicar un mundo rural con futuro
A iniciativa, que impulsa a transformación dunha antiga casa solariega das Merindades nun espazo de formación e encontro, preséntase este mércores en Lugo co apoio do Sindicato Labrego Galego.
Segovia
Mujeres rurales Maribel y sus amigas o cómo sobrevivir sin servicios públicos
Maribel lleva trabajando en el campo desde que era pequeña pero no ha podido cotizar nunca. Junto a sus amigas resiste en un medio rural que envejece sin sanidad, educación o transporte.
Xunta de Galicia
Política A Xunta recibe ao embaixador de Israel en funcións mentres Gaza agoniza ao bordo da fame
O Goberno de Alfonso Rueda escenifica a súa boa sintonía coa Administración de Benjamín Netanyahu apenas unhas horas despois de que Israel bombardease unha escola que servía de refuxio e ordenase unha evacuación masiva en Gaza.
Palestina
Genocidio La ONG anti-UNRWA lanzada por exespías y marines de EEUU siembra el caos en el reparto de alimentos en Gaza
La Fundación Humanitaria de Gaza (GHF) creada a comienzos de este año y vinculada a agentes del ejército y la inteligencia estadounidense ha sido acusada de desaparecer a una persona y disparar a quienes estaban esperando ayuda.
Alemania
Litigio climático Un tribunal alemán abre la puerta a que grandes emisores puedan ser responsabilizados de daños climáticos
El jurado descarta la demanda del agricultor peruano Saúl Luciano Lliuya por entender que el riesgo a su propiedad es demasiado bajo, pero esta misma argumentación podría llevar a condenas en otros casos.
Universidad
Genocidio Las universidades españolas han firmado 44 proyectos con Israel desde septiembre de 2024
Los acuerdos dentro del programa Horizon Europe se han sucedido a pesar de las declaraciones de decenas de universidades de suspensión de relaciones con Israel.
Asturias
Asturias El Parlamento asturiano reclama que las corridas de toros se consideren maltrato animal
PSOE e IU aprueban una PNL de la diputada Covadonga Tomé (Somos Asturies) instando al Gobierno de España a modificar las leyes que excluyen a las corridas de toros de esta categoría.

Últimas

Mallorca
Investigación Cadáveres, ratas y suciedad extrema en una granja avícola que abastece a Mercadona, Eroski y Alcampo
Grupos activistas han denunciado a la explotación avícola de Llucmajor (Mallorca) ante la Fiscalía por delitos de abandono de animales, estafa y contra la salud pública. La granja cuenta con el sello de bienestar animal Welfair.
Laboral
Laboral “Se buscan figurantes para una película a cambio de la merienda”
El sindicato CGT denuncia ante Inspección de Trabajo a una productora cinematográfica por ofrecer trabajo de figurante en la película ‘Corredora’ a cambio de una merienda.
Más noticias
Opinión
Opinión Prohibir no es liberar: una reflexión feminista sobre el uso del hiyab
La idea de que prohibir el hiyab nos abrirá la puerta a una vida más libre no solo parte de un prejuicio, sino que se convierte en otra forma de imposición. Y ninguna liberación real puede construirse desde la fuerza o la exclusión.
Granada
Represión La policía desaloja el centro social La Madriguera en Granada
El dispositivo policial ha echado a decenas de activistas del edificio, el pasado enero la empresa AMA Desokupa intentó cerrar el centro social con el apoyo policial en una operación que se saldó con cuatro personas heridas y una persona detenida
Euskera
Lourdes Oñederra “La comprensión tiene valor por sí misma, no es un mero paso intermedio”
Lourdes Oñederra destaca la comprensión lingüística como clave para abrir oportunidades y beneficios que merecen atención y cultivo.

Recomendadas

Pensamiento
Paulo Tavares “La imaginación es el primer acto político”
El arquitecto e investigador brasileño Paulo Tavares cuestiona las ideas fundacionales del pensamiento, el diseño y la ciudad occidentales en el marco de la crisis ecosocial.