Extractivismo
As mulleres paran o espolio e defenden os territorios

Crónica dun encontro entre activistas medioambientais de Ecuador e Galiza onde reflexionaron sobre as prácticas das empresas extractivistas nos seus territorios coa complicidade dos gobernos de cada país.
Encontro Ecuador Ulloa Altri Non
Unha imaxe do encontro no Centro Social A Revolteira da Coruña entre os colectivos Yasunidos no Ecuador e a Plataforma Ulloa Viva. Diego Jiménez
5 nov 2024 09:44

Na rúa da Falperra da Coruña existe dende hai case un ano un novo centro social, A Revolteira, chamado a ser un espazo de encontro para tecer redes, construír alternativas e abrir debates sobre a realidade que habitamos e tentar transformala dende abaixo. Deste xeito, o pasado martes día 22 de outubro organizaron un encontro entre activistas medioambientais de Ecuador, convidadas pola ONG Entrepobos, coa xente da Plataforma Ulloa Viva para poñer en valor como tanto no Sur global coma no Norte, son as mulleres as que paran o espolio e as prácticas extractivistas das grandes empresas en colaboración cos gobernos de cada país.

Aproveitando unha viaxe dos colectivos ecuatorianos Yasunidos e Acción Ecolóxica a Xenebra para visitar ao Alto Comisionado da ONU para Ecuador, as activistas Ene Nenquino (vicepresidenta da nacionalidade Waorani), Dayuma Nango e Mencay Caiga (Asociación de mulleres Waorani), ademais de Manaí Prado (Acción Ecolóxica) están facendo unha xira para dar a coñecer a súa loita en distintos puntos do Estado Español e Europa. Por iso que na Galiza consideraron interesante compartir as súas experiencias e aprendizaxes coa Plataforma Ulloa Viva, que está a mobilizarse contra o proxecto de Altri apoiado pola Xunta do PP que declarou o mesmo coma de interese estratéxico para superar as cuestións medioambientais que afectarían a unha zona que está dentro da chamada Rede Natura. Precisamente, a conversa comezou lembrando coma sempre que se antepoñen as cuestións económicas á natureza e o seu entorno quen acaban pagando as consecuencias son as poboacións dos territorios onde se instalan esas industrias, sexa unha petroleira ou mineira no Yasuní ou sexa un fábrica de celulosa na Galiza.

Nese senso, Mónica Cea, voceira da Plataforma Ulloa Viva sinalou “as nosas familias levan séculos vivindo na comarca da Ulloa e agora queren vir de fóra a dicirnos como nos temos que desenvolver” algo que tamén apuntou a vicepresidenta da nacionalidade Waurani “a nosa loita foi e é polo territorio, e seguirá a selo porque é o noso patrimonio e as mulleres estaremos sempre en pé levantando a voz para defendelo.” Tamén ao inicio da conversa fíxose memoria coma xa, no seu momento, nas Encrobas foron as mulleres da zona de Cerceda as que se opuxeron cos seus corpos fronte á Guardia Civil co obxectivo de deter as expropiacións forzosas das súas terras para a exploración a ceo aberto do lignito e a posterior instalación da central térmica de Meirama fechada no ano pasado.

A loita polo Yasuní no Ecuador e as similitudes coa loita fronte a Altri

A nacionalidade orixinaria Waurani está formada por 79 comunidades delimitadas por tres rios que desembocan no Amazonas e repartidas no que agora son tres provincias da actual división administrativa do país: Orellana, Sucumbíos e Pastaza. Foron contactadas por primeira vez hai soamente 70 anos. Ata entón levaban séculos desenvolvendo formas de vida sostibles no seu entorno natural, no que se lle coñece popularmente coma o corazón da Amazonía. Dende eses primeiros contactos co chamado “mundo desenvolvido” comezaron a sufrir presións para explorar as súas terras por distintas empresas petroleiras e mineiras que chegaron a asinar acordos con distintos gobernos ecuatorianos ao longo do tempo.

As empresas foron mudando de nome pero os convenios permaneceron e xa nos anos 90, foi a multinacional española Repsol, quen asinou unha concesión de exploración petroleira da zona a cambio dun suposto desenvolvemento socioeconómico da mesma que nunca se deu. Ao contrario, as activistas denunciaron coma os diferentes gobernos “condonan débedas e tapan desfeitas das empresas coma no seu momento aconteceu coa Texaco” apuntou Ene Nenquino. Pola súa banda, Dayuma Nango sinalou tamén que moitas das veces “promoven conflitos internos dentro das comunidades para tentar rachar a súa resistencia aos proxectos extractivistas, contratan a uns e non a outros, empregan grupos paramilitares contra nós, recebemos chamadas con ameazas que nos convidan a saír do noso territorio e deixar de organizarnos.” Nese senso, Manaí engadiu que “dende que chegaron as empresas á zona aumentou o alcoholismo nas comunidades, os casos de violencia de xénero chegaron tamén ao mesmo tempo, mentres continuamos sen ter un sistema de saúde e educación dignas polo desinterese dos nosos gobernos que nos deixan nas mans das petroleiras.” Lembremos que estamos a falar dunhas zonas moi illadas, que están a máis de 30 horas de viaxe a Quito dende as cabeceiras departamentais, pero que poden chegar a ser “ata 40 e 50 horas aos diferentes bloques nos que dividiron o noso territorio para cederllo ás multinacionais” engadiu Ene Nenquino.

Pola súa banda Mónica Cea da Plataforma Ulloa Viva apuntou coma “nós sabemos o que é estar sen médicos, sen profesores, sen servizos de biblioteca na nosa área, para que veñan agora con contos e promesas.” Lembrou coma as primeiras novas sobre a fábrica de Altri non as coñeceron ata finais do 2022 e xa no verán do 2023 chegaron persoas preguntando por unha gran cantidade de fincas sen ter eles coñecemento de nada: “comezaron a falar de expropiacións, xente sen identificarse, xa daquela pedimos información que non nos deron ata que o proxecto comezou a saír en prensa” e continuou falando “deron moitas cousas por feitas, contando medias verdades ou directamente mentiras; cando tivemos acceso á documentación do proxecto descubrimos coma se nos cualificaba de analfabetos.”

Do mesmo xeito, as activistas coincidiron en sinalar coma nos dous casos, tanto na Galiza coma no Ecuador, o suposto desenvolvemento da zona ten que ir ligado á instalación dos proxectos, Mencay lembrou que lles decían que “se non se explota os recursos do Yasuni a economía do Ecuador vai crebar dicían, sen petróleo non hai desenvolvemento afirmaban os distintos ministros de economía ao longo dos anos e nós sempre contestabamos: “Que terán na cabeza eses ministros para non ofrecer outras alternativas?”. Nós queremos falar do futuro do país, precisamos que o Estado nos escoite, non queremos depender do desenvolvemento que ofrece a petroleira”. Mónica atopa similitudes coas mensaxes que chegan a Ulloa por parte do goberno da Xunta e da empresa “comezaron falando de miles de postos de traballo, agora xa son soamente centos, pero nós somos unha zona agrícola, que dependemos do sector primario e calquera posible emprego que se poida crear vai ser para xente de fóra.”

En definitiva, ao longo do encontro as decenas de persoas que participaron puideron escoitar testemuños de primeira man sobre os abusos e violacións de dereitos que as grandes empresas enerxéticas cometen a un e outro lado do Atlántico coa complicidade dos gobernos e, salvando as distancias, coma na actualidade moitas desas estratexias están a ser replicadas tamén naqueles sures do Norte, coma é o caso galego e da fábrica de celulosa Altri, onde a colonialidade e o extractivismo danse a man en favor dos intereses económicos das elites multinacionais para continuar o espolio en nome dun suposto desenvolvemento.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Huelva
Andalucía Fosfoyesos, gas e hidrógeno verde: la contaminación se diversifica en Huelva
Colectivos ecologistas llevan décadas denunciando la contaminación y las consecuencias para la salud de la industria en el Polo Químico de Huelva, epicentro del mercado del gas fósil
Galicia
Galicia Una investigación revela alta contaminación por nitratos en aguas superficiales de la comarca del Deza
Los resultados del análisis de Ecoloxistas en Acción, con más de 80 puntos de muestreo, reflejan concentraciones generalizadas y muy altas de NO3. Sólo el 19% de las aguas superficiales muestreadas están “fuera de toda sospecha”.
Ecologistas en Acción
Ecologistas en Acción Claves, reacciones y preguntas sobre la denuncia por agresión sexual contra Santiago Martín Barajas
Histórico militante y uno de los fundadores de Ecologistas en Acción, Santiago Martín Barajas está siendo investigado por una denuncia de agresión sexual. La organización ecofeminista ha expresado su “consternación” y ha abierto un protocolo interno.
Opinión
Opinión Non sempre ter moitas luces é sinónimo de intelixencia
Que impacto ecolóxico e social produce a iluminación do Nadal de Vigo? A cidade sofre máis aló da masificación, o caos de tráfico, as molestias á veciñanza, o malgasto ou os recortes en orzamentos de emerxencia social.
València
Exclusiva El Gobierno de València contrata 12,9 millones en obras de la dana a una constructora investigada por pagos al cuñado de Barberá
La Generalitat Valenciana ha hecho el encargo a Ocide, una empresa cuya matriz está siendo investigada en el caso Azud por pagos “de naturaleza ilícita” al abogado José María Corbín a cambio de contratos adjudicados por el Ayuntamiento de València.

Últimas

Palabras contra el Abismo
Palabras contra el Abismo Lee un capítulo de ‘Café Abismo’, la primera novela de Sarah Babiker
El barrio es el espacio físico y social en los que transcurre ‘Café Abismo’, la primera novela de la responsable de Migraciones y Antirracismo de El Salto, Sarah Babiker.
Memoria histórica
Memoria histórica Museo del franquismo, ¿eso dónde está?
España sigue ajena a la proliferación mundial de espacios museísticos dedicados a dictaduras y resistencias democráticas.
Unión Europea
Unión Europea La ultraderecha europea ante la victoria de Trump
El triunfo de Donald Trump da alas a todas las formaciones ultraderechistas de Europa y del resto del mundo, que han visto como el millonario republicano ha conseguido volver a ganar las elecciones sin moderar un ápice su discurso.
Tribuna
Tribuna Vivienda: es hora de organizarnos
La situación de crisis inmobiliaria nos exige leer el momento para acertar en las batallas que debemos dar ahora, reflexionar sobre los modos de acción colectiva y lograr articular una respuesta política amplia.
Más noticias
Pontevedra
Ecoloxismo Unha investigación revela alta contaminación por nitratos en augas superficiais da comarca do Deza
Os resultados da análise de Ecoloxistas en Acción, con máis de 80 puntos de mostraxe, reflicten concentracións xeneralizadas e moi altas de NO3. Só o 19% das augas superficiais analizadas están “fóra de toda sospeita”.
Racismo
Racismo institucional Diallo Sissoko, una víctima más del sistema de acogida a migrantes
La muerte de este ciudadano maliense durante su encierro en el Centro de Acogida, Emergencia y Derivación (CAED) de Alcalá de Henares ha puesto de manifiesto algunas de las deficiencias del sistema de acogida a migrantes en el estado español.
Comunidad de Madrid
Violencias machistas Huelga en la red de atención a la violencia de género de la Comunidad y Ayuntamiento de Madrid el próximo 25N
Las trabajadoras de ambas redes se unen para reivindicar mejoras laborales y de atención a las mujeres víctimas en un paro de 24 horas. “Te sientes impotentes porque no puedes ayudar como deberías”, explican.
Turismo
Opinión Abolir el turismo
VV.AA.
Lleguemos a donde lleguemos, no puede ser que sea más fácil imaginar el fin del capitalismo que el fin del turismo.
Opinión
Opinión La eclosión del autoritarismo reaccionario y otras nueve tesis sobre la victoria de Trump
La victoria del candidato republicano nos ha demostrado que estamos en una nueva era: la del neoliberalismo autoritario, en donde el camino del mal menor propuesto por los Demócratas ha sido la fórmula más rápida para llegar al mal mayor.

Recomendadas

Galego
Dereitos lingüísticos Miles de persoas desbordan a praza da Quintana para mudar o rumbo da lingua galega
A Plataforma Queremos Galego, que convocou esta mobilización, sinala unha nova data para outro acto protesta: o vindeiro 23 de febreiro na praza do Obradoiro, en Santiago de Compostela.
València
Dana y vivienda “La crisis de vivienda multiplicada por mil”: la dana evidencia el fracaso de las políticas del PP en València
La dana ha dejado a miles de familias sin hogar. Ante la inacción de las instituciones, han sido las redes familiares las que han asumido el peso de la ayuda. La Generalitat, tras décadas de mala gestión, solo ha podido ofrecer 314 pisos públicos.
Redes sociales
Redes sociales Bluesky, la red social donde se libra la batalla por el futuro de internet
Ni es descentralizada ni está fuera de la influencia de los ‘criptobros’ que han aupado a Trump a la Casa Blanca, pero ofrece funcionalidades útiles para recuperar el interés por participar en redes sociales.