Extractivismo
As mulleres paran o espolio e defenden os territorios

Crónica dun encontro entre activistas medioambientais de Ecuador e Galiza onde reflexionaron sobre as prácticas das empresas extractivistas nos seus territorios coa complicidade dos gobernos de cada país.
Encontro Ecuador Ulloa Altri Non
Unha imaxe do encontro no Centro Social A Revolteira da Coruña entre os colectivos Yasunidos no Ecuador e a Plataforma Ulloa Viva. Diego Jiménez
5 nov 2024 09:44

Na rúa da Falperra da Coruña existe dende hai case un ano un novo centro social, A Revolteira, chamado a ser un espazo de encontro para tecer redes, construír alternativas e abrir debates sobre a realidade que habitamos e tentar transformala dende abaixo. Deste xeito, o pasado martes día 22 de outubro organizaron un encontro entre activistas medioambientais de Ecuador, convidadas pola ONG Entrepobos, coa xente da Plataforma Ulloa Viva para poñer en valor como tanto no Sur global coma no Norte, son as mulleres as que paran o espolio e as prácticas extractivistas das grandes empresas en colaboración cos gobernos de cada país.

Aproveitando unha viaxe dos colectivos ecuatorianos Yasunidos e Acción Ecolóxica a Xenebra para visitar ao Alto Comisionado da ONU para Ecuador, as activistas Ene Nenquino (vicepresidenta da nacionalidade Waorani), Dayuma Nango e Mencay Caiga (Asociación de mulleres Waorani), ademais de Manaí Prado (Acción Ecolóxica) están facendo unha xira para dar a coñecer a súa loita en distintos puntos do Estado Español e Europa. Por iso que na Galiza consideraron interesante compartir as súas experiencias e aprendizaxes coa Plataforma Ulloa Viva, que está a mobilizarse contra o proxecto de Altri apoiado pola Xunta do PP que declarou o mesmo coma de interese estratéxico para superar as cuestións medioambientais que afectarían a unha zona que está dentro da chamada Rede Natura. Precisamente, a conversa comezou lembrando coma sempre que se antepoñen as cuestións económicas á natureza e o seu entorno quen acaban pagando as consecuencias son as poboacións dos territorios onde se instalan esas industrias, sexa unha petroleira ou mineira no Yasuní ou sexa un fábrica de celulosa na Galiza.

Nese senso, Mónica Cea, voceira da Plataforma Ulloa Viva sinalou “as nosas familias levan séculos vivindo na comarca da Ulloa e agora queren vir de fóra a dicirnos como nos temos que desenvolver” algo que tamén apuntou a vicepresidenta da nacionalidade Waurani “a nosa loita foi e é polo territorio, e seguirá a selo porque é o noso patrimonio e as mulleres estaremos sempre en pé levantando a voz para defendelo.” Tamén ao inicio da conversa fíxose memoria coma xa, no seu momento, nas Encrobas foron as mulleres da zona de Cerceda as que se opuxeron cos seus corpos fronte á Guardia Civil co obxectivo de deter as expropiacións forzosas das súas terras para a exploración a ceo aberto do lignito e a posterior instalación da central térmica de Meirama fechada no ano pasado.

A loita polo Yasuní no Ecuador e as similitudes coa loita fronte a Altri

A nacionalidade orixinaria Waurani está formada por 79 comunidades delimitadas por tres rios que desembocan no Amazonas e repartidas no que agora son tres provincias da actual división administrativa do país: Orellana, Sucumbíos e Pastaza. Foron contactadas por primeira vez hai soamente 70 anos. Ata entón levaban séculos desenvolvendo formas de vida sostibles no seu entorno natural, no que se lle coñece popularmente coma o corazón da Amazonía. Dende eses primeiros contactos co chamado “mundo desenvolvido” comezaron a sufrir presións para explorar as súas terras por distintas empresas petroleiras e mineiras que chegaron a asinar acordos con distintos gobernos ecuatorianos ao longo do tempo.

As empresas foron mudando de nome pero os convenios permaneceron e xa nos anos 90, foi a multinacional española Repsol, quen asinou unha concesión de exploración petroleira da zona a cambio dun suposto desenvolvemento socioeconómico da mesma que nunca se deu. Ao contrario, as activistas denunciaron coma os diferentes gobernos “condonan débedas e tapan desfeitas das empresas coma no seu momento aconteceu coa Texaco” apuntou Ene Nenquino. Pola súa banda, Dayuma Nango sinalou tamén que moitas das veces “promoven conflitos internos dentro das comunidades para tentar rachar a súa resistencia aos proxectos extractivistas, contratan a uns e non a outros, empregan grupos paramilitares contra nós, recebemos chamadas con ameazas que nos convidan a saír do noso territorio e deixar de organizarnos.” Nese senso, Manaí engadiu que “dende que chegaron as empresas á zona aumentou o alcoholismo nas comunidades, os casos de violencia de xénero chegaron tamén ao mesmo tempo, mentres continuamos sen ter un sistema de saúde e educación dignas polo desinterese dos nosos gobernos que nos deixan nas mans das petroleiras.” Lembremos que estamos a falar dunhas zonas moi illadas, que están a máis de 30 horas de viaxe a Quito dende as cabeceiras departamentais, pero que poden chegar a ser “ata 40 e 50 horas aos diferentes bloques nos que dividiron o noso territorio para cederllo ás multinacionais” engadiu Ene Nenquino.

Pola súa banda Mónica Cea da Plataforma Ulloa Viva apuntou coma “nós sabemos o que é estar sen médicos, sen profesores, sen servizos de biblioteca na nosa área, para que veñan agora con contos e promesas.” Lembrou coma as primeiras novas sobre a fábrica de Altri non as coñeceron ata finais do 2022 e xa no verán do 2023 chegaron persoas preguntando por unha gran cantidade de fincas sen ter eles coñecemento de nada: “comezaron a falar de expropiacións, xente sen identificarse, xa daquela pedimos información que non nos deron ata que o proxecto comezou a saír en prensa” e continuou falando “deron moitas cousas por feitas, contando medias verdades ou directamente mentiras; cando tivemos acceso á documentación do proxecto descubrimos coma se nos cualificaba de analfabetos.”

Do mesmo xeito, as activistas coincidiron en sinalar coma nos dous casos, tanto na Galiza coma no Ecuador, o suposto desenvolvemento da zona ten que ir ligado á instalación dos proxectos, Mencay lembrou que lles decían que “se non se explota os recursos do Yasuni a economía do Ecuador vai crebar dicían, sen petróleo non hai desenvolvemento afirmaban os distintos ministros de economía ao longo dos anos e nós sempre contestabamos: “Que terán na cabeza eses ministros para non ofrecer outras alternativas?”. Nós queremos falar do futuro do país, precisamos que o Estado nos escoite, non queremos depender do desenvolvemento que ofrece a petroleira”. Mónica atopa similitudes coas mensaxes que chegan a Ulloa por parte do goberno da Xunta e da empresa “comezaron falando de miles de postos de traballo, agora xa son soamente centos, pero nós somos unha zona agrícola, que dependemos do sector primario e calquera posible emprego que se poida crear vai ser para xente de fóra.”

En definitiva, ao longo do encontro as decenas de persoas que participaron puideron escoitar testemuños de primeira man sobre os abusos e violacións de dereitos que as grandes empresas enerxéticas cometen a un e outro lado do Atlántico coa complicidade dos gobernos e, salvando as distancias, coma na actualidade moitas desas estratexias están a ser replicadas tamén naqueles sures do Norte, coma é o caso galego e da fábrica de celulosa Altri, onde a colonialidade e o extractivismo danse a man en favor dos intereses económicos das elites multinacionais para continuar o espolio en nome dun suposto desenvolvemento.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Huelva
Andalucía Fosfoyesos, gas e hidrógeno verde: la contaminación se diversifica en Huelva
Colectivos ecologistas llevan décadas denunciando la contaminación y las consecuencias para la salud de la industria en el Polo Químico de Huelva, epicentro del mercado del gas fósil
Activismo
Veranos activistas Veranos activistas
VV.AA.
En verano, la actividad ecologista no para pero sí se transforma, y, un año más, las posibilidades de ocio ecologista o activismo vacacional han sido muchas y variadas.
Medio ambiente
Contaminación Denuncian vertidos de aguas residuales en el Cabo de la Huerta
Ecologistas en Acción y Unir Alacant denuncian la ineficacia del aliviadero situado en esta zona de San Juan (Alicante) que está contaminando y degradando la costa y su biodiversidad marina.
Valencia
Dina A Xunta encarga un mapa de zonas inundables por 266.436 euros seis días despois da catástrofe en València
O Goberno de Alfonso Rueda encarga no medio do desastre da dina unha actualización da cartografía da demarcación Galiza Costa a pesar de que existen modelos a 500 anos vista.
Medio ambiente
Medio ambiente Montes comunais en Galiza: á procura de relevo xeracional e dun novo paradigma
Máis de 30 persoas participan nunha xornada interxeracional no Ecolectivo de Vigo para abordar a construcción de comunidades máis inclusivas e adoptar unha visión máis rexenerativa dos montes.
Extractivismo
Extractivismo As mulleres paran o espolio e defenden os territorios
Crónica dun encontro entre activistas medioambientais de Ecuador e Galiza onde reflexionaron sobre as prácticas das empresas extractivistas nos seus territorios coa complicidade dos gobernos de cada país.
Dana
Dana Arrimando el hombro contra la inundación de racismo
Mientras se organizan para superar la mayor catástrofe que han vivido en su vida, personas migrantes y racializadas afectadas por la dana tienen además que afrontar racismo y la manipulación de la extrema derecha.
Estados Unidos
Elecciones en EE UU Pensilvania y otros seis estados definen unas elecciones que Trump y Harris disputan al milímetro
El expresidente y el multimillonario Elon Musk ya han movilizado la maquinaria de X para difundir rumores de que podría haber fraude en los estados clave.
Valencia
Dana CGT denuncia a Carlos Mazón por múltiples delitos contra los derechos de los trabajadores
El sindicato libertario presenta un escrito a la Fiscalía Provincial de Valencia y acusa al presidente de la Generalitat valenciana de no haber adoptado medidas para evitar la muerte o desaparición de cientos de personas.

Últimas

Cádiz
Genocidio en Palestina El Puerto de Algeciras espera la llegada de dos buques con armamento para Israel
Más de 25 embarcaciones cargadas de material bélico con destino Israel han atracado en el puerto del municipio gaditano desde mayo a septiembre según un estudio de Progressive Internacional y Palestinan Youth Movement
Música
Violencia machista El grupo Lendakaris Muertos despide a su guitarrista por un juicio por “agresión sexual leve”
La banda punk navarra Lendakaris Muertos anuncia que aparta de la formación a su guitarrista, inmerso en “un proceso judicial en marcha que lo acusa de agresión sexual leve”.
Valencia
dana El voluntariado convocado por la Generalitat denuncia caos y descoordinación
Unas 1.000 personas estuvieron paradas en la localidad de Chiva sin poder ayudar, ante la falta de coordinación entre la alcaldía y la Generalitat, según denuncian desde una de las brigadas de voluntarios.
Más noticias
Partidos políticos
Partidos políticos El Gobierno de coalición, ante la misión (casi) imposible de sacar los presupuestos
El pacto del PSOE con Junts y PNV a espaldas de los socios de la izquierda por los impuestos a la banca y energéticas complica las negociaciones, con un clima marcado por la DANA y el caso Errejón.
Opinión
Opinión La dana y el escaqueo de las compañías aseguradoras privadas
Cuando hay catástrofes como la dana, las empresas privadas de seguros no indemnizan. Es el Consorcio público de Compensación de Seguros el que lo hace. Esto tiene que cambiar.
Dana
Apoyo mutuo Dónde alumbrar en mitad de la emergencia social por la dana en Valencia
El martes pasado anocheció en las comarcas de la Plana de Utiel-Requena, L’Hoya de Buñol, L’Horta Sud o la Ribera, y después de seis días aún es noche cerrada.
Valencia
Dana El desborde en el 112 valenciano: “Éramos 24 trabajando cuando llegó la dana”
El servicio de llamadas de emergencia, privatizado y en manos de la empresa Ilunion, sufrió un desborde que requirió de un refuerzo de plantilla ejecutado gracias a la voluntariedad de los trabajadores, que han llegado a hacer turnos de diez horas.
Medios de comunicación
Extremadura María Guardiola inyecta más de 100.000 euros a medios ultraconservadores en Extremadura
La Junta de Extremadura ha comenzado este año a financiar a ‘OkDiario’, ‘Libertad Digital’ y ‘The Objective‘ a través de la publicidad institucional. Pagó más de 18.000 euros al medio de Jiménez Losantos por una entrevista de 20 minutos.

Recomendadas

Medio ambiente
Ecoloxismo Así gañou un pobo á expansión eólica: A Groba contra as multinacionais enerxéticas
Activistas do Instituto de Estudos Miñoráns e da asociación SOS Serra da Groba reflexionan sobre as súas recentes vitorias xudiciais fronte as empresas promotoras de parques eólicos na zona do Val Miñor (Pontevedra)
Valencia
València El impacto psicológico de la dana: cómo recuperar la salud mental clínica y comunitariamente
Entre el 20 y 25% de la población de la zona cero destruida sufrirá diferentes formas de estrés postraumático. Un abordaje comunitario minimiza el impacto, al cubrir proactivamente las necesidades de cada persona afectada por la gota fría.
Feminismos
Política De Nevenka al caso Errejón: cuando el feminismo exige de derecha a izquierda
Denunciar en comisaría, anónimamente, individual o colectivamente genera la misma reacción: odio contra las mujeres, independientemente del signo político donde ocurre la violencia.