Greenwashing
O ‘biomanual’ de Ence para lavar a súa imaxe en Galiza

Charlas sobre medio ambiente en colexios, escolas de xornalismo, barcos para confrarías, proxectos con universidades e publicidade para os medios. O xigante da celulosa empeza o curso financiando un imaxinario ficticio sobre a súa sustentabilidade.

Puxéronlle de nome ‘Plan Social’, pero realmente é unha multinacional produtora de celulosa repartindo tres millóns de euros a todo tipo de entidades na comarca onde foi o principal axente contaminador da súa historia. Desde que se instalou na ría de Pontevedra, Ence tivo que investir toneladas de diñeiro para tratar de lavar a súa imaxe. Moito antes, mesmo, de que se inventase o termo greenwashing. Este ano non será unha excepción. A empresa líder en produción de celulosa de eucalipto de Europa comezou o curso co seu Plan Social Ence Pontevedra, unha estratexia etiquetada tanto polos grupos ecoloxistas galegos como polas asociacións que defenden a salubridade da ría de Pontevedra como un dos maiores exemplos de “secuestro de vontades” de todo o Estado español, sen menosprezar aos bancos e as petroleiras.

Greenwashing
Greenwashing A Xunta acepta a Ence na Alianza Galega polo Clima: “Puxeron o raposo a coidar das galiñas”
A Asociación pola defensa da ría de Pontevedra denuncia unha “nova campaña propagandística” convida entre a empresa pasteira e o Partido Popular desde o Goberno galego: “É noxento”.

“A Unión Europea prohibiu fai case vinte anos utilizar o termo 'bio' en calquera produto que non sexa de produción ecolóxica, pero parece que a empresa que arrasou un dos maiores bancos marisqueiros de Galiza se pode ter unha 'biofábrica'”, argumenta Manoel Santos, coordinador de Greenpeace en Galiza, unha das organizacións que, xunto á Asociación Pola Defensa da Ría e o Concello de Pontevedra (BNG), levan décadas dando a batalla social e xudicial contra o xigante da pasta de papel.

Ese termo, 'biofábrica', non é insignificante, exemplifica o poder e a conivencia que esta empresa ten sobre as institucións políticas e os medios de comunicación. É replicado acriticamente polos principais diarios, radios e televisións e tamén polos Gobernos galegos de Alfonso Rueda e Alberto Núñez Feijóo até a saciedade. O resultado? Xuntos crearon un imaxinario social ficticio sobre a sustentabilidade dunha das industrias máis contaminantes do planeta. Pero o palleiro non se fai sen palla. Faise, fundamentalmente, con moito diñeiro. Concretamente, 15 millóns de euros en apenas cinco anos. Só en 2023 facturou 416,34 millóns, segundo a Comisión Nacional do Mercado de Valores.

O manual aprobado nos despachos do presidente da corporación e conde de Polentinos, Ignacio de Colmenares, ten unha máxima: encher de diñeiro a todas aquelas organizacións que teñan algún rango de acción social arredor da súa fábrica de Lourizán (Pontevedra). “A dinámica é igual á de calquera mafia, como facían os narcos no oitenta: comprar vontades. Iso si, como alces a voz contra eles, farán todo o posible por anularche”, denuncia Antón Masa, presidente da Asociación Pola Defensa da Ría, punta de lanza da contestación social contra Ence.

Nas listas de beneficiarios de Ence hai universidades, parroquias, colexios privados, medios de comunicación, confrarías, comunidades de montes ou confrarías

O plan non é etéreo nin tampouco oculto, pero si bastante opaco na repartición. Nas listas de beneficiarios das edicións de 2017, 2018, 2019 e 2023 hai decenas de persoas físicas e xurídicas. Desde colexios privados, equipos de deporte base ou asociacións parroquiais até as grandes empresas de comunicación de Galiza e, por suposto, as confrarías de pescadores e mariscadores e as comunidades de montes. Pero non só elas. Tamén hai centros culturais, asociacións de persoas con discapacidades de varios tipos, organizacións relixiosas, a Universidade de Vigo e un bo puñado de nomes propios dificilmente fiscalizables. Non se sabe canto leva cada un, pero si que se fan co diñeiro da celulosa.

“A pregunta que deberían facerse aquelas persoas e organizacións que piden e aceptan ese diñeiro é o grao de lexitimación que están a dar a esta empresa e a todo o dano que fixo a un ecosistema único desde os anos cincuenta”, remarca o coordinador de Greenpeace en Galiza, que engade: “Tamén habería que preguntarlle a Ence se tan comprometida está coa comarca, por que puxo en pausa ese plan de financiamento cando a Audiencia Nacional puxo en dúbida a súa permanencia na ría de Pontevedra”. De feito, neses anos de impase, a empresa parou por completo o programa. O presidente da Asociación pola Defensa da Ría subscríbeo: “Se a vontade é axudar, poderían facelo con carácter retroactivo tendo en conta que o Supremo deulles a razón”.

Financiar medios e crear unha “escola de xornalismo”

As persoas que dirixen Ence saben ben a importancia de ter un ecosistema mediático amable, especialmente cando os movementos veciñais e ecoloxistas traballan para pór sobre a mesa anos de prácticas prexudiciais para a saúde ecosistémica da ría de Pontevedra. Por iso, apenas ningún medio de comunicación de gran alcance escapa da súa rede clientelar: La Voz de Galicia, Faro de Vigo, Diario de Pontevedra, Cadena SER, El País, elDiario.es e a Televisión de Galicia, entre outros moitos. Todos eles, con matices, pero sen excepción, compraron nalgún momento o relato 'eco' da pasteira e a súa mal chamada biofábrica.

'La Voz de Galicia' montouse unha “escola de xornalismo” co diñeiro da celulosa e de Banco Santander, Naturgy, Anjoca, Viaqua ou Copasa

Aínda que o gran anaco do pastel lévao o diario máis lido de Galiza, La Voz, que até montou unha “escola de xornalismo” co diñeiro da celulosa e doutras grandes corporacións pouco sospeitosas de querer cultivar un xornalismo crítico co poder económico como Banco Santander, Naturgy, Anjoca, Viaqua ou Copasa. Desta forma, cumplen unha dobre función co visto e place da Xunta de Galiza: penetrar nas aulas do ensino obrigatorio coa súa cabeceira e seguir alimentando o relato da sustentabilidade da súa fábrica desde Primaria.

Leis feitas a medida e portas xiratorias: a importancia do puntal político

É importante lembrar que a celulosa debería ter abandonado a ría en 2018, cando expirou a concesión que o desarrollismo franquista outorgara en 1958 á entón Empresa Nacional de Celulosas. Esta data tivo un impacto significativo no prezo que Ence pagou á SEPI ao culminar o proceso de privatización da pasteira en 2001. Empezado por Felipe González (PSOE) e rematado por José María Aznar (PP). No entanto, Ence nunca mostrou intención de cumprir coa lei e trasladar a súa actividade a partir de 2018. A empresa até conseguiu influír no cambio de postura do Partido Popular de Núñez Feijóo na Xunta, que en 2009 e 2012 incluía o traslado da celulosa nos seus programas electorais.

Posteriormente, tentou aproveitarse da polémica prórroga, aprobada polo Goberno en funcións de Mariano Rajoy, que se baseaba na controvertida reforma da Lei de Costas impulsada en 2013 polo entón Ministro de Medio Ambiente, Miguel Arias Cañete. Dous nomes destacaron naquel entón por riba dos demais, pola súa significación pública e polos cargos que ocuparon nas grandes portas xiratorias dos gobernos do Partido Popular con Ence: o de Isabel Tocino, ministra de Medio Ambiente entre 1996 e 2000, e o de Carlos do Álamo, conselleiro de Medio Ambiente da Xunta entre 1997 e 2003.

Altri segue o camiño: a bolsa de traballo dunha fábrica que non existe

A loita por gañar o relato é outra das estratexias que une a Ence coa macrocelulosa que Altri e a Xunta queren instalar no corazón de Galiza. Cunha contestación social que segue a tradición ecoloxista galega, a multinacional portuguesa comezou a construír o seu propio imaxinario fundamentalmente a través de patrocinios publicitarios nos grandes medios de comunicación galegos. Tamén copiou o eufemismo 'biofábrica' e ao non poder de falar de influencia económica real sobre a comarca, inventouse unha “bolsa de emprego” para traballar na futura factoría. Malia nin sequera estar aprobado o proxecto.

A oferta, a comezos de agosto, apenas recibira as candidaturas de 530 persoas para ocupar algún dos ao redor de 500 postos que Altri promete. Unha persoa por vacante. Un dos argumentos utilizados pola empresa e a Xunta de Galiza para defender as instalacións propostas é o impulso ao emprego. Con todo, un mes despois de abrirse a bolsa de traballo, o interese é limitado. A propia empresa sinalou que, do medio milleiro de currículos recibidos, só o 17% corresponde a residentes das comarcas de Ulloa, Melide e Arzúa.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Medio rural
Rural A Escola dos Pobos chega a Lugo para reivindicar un mundo rural con futuro
A iniciativa, que impulsa a transformación dunha antiga casa solariega das Merindades nun espazo de formación e encontro, preséntase este mércores en Lugo co apoio do Sindicato Labrego Galego.
Altri
Altri Centos de persoas enchen o río Ulla nunha protesta histórica contra a celulosa de Altri e a mina de Touro
O río potencialmente máis afectado por ambos proxectos converteuse este domingo nunha vía de protesta e conciencia ambiental grazas á decida de decenas de embarcacións dirixidas por activistas de todo o país.
Alemania
Alemania Friedrich Merz es elegido canciller alemán por la gran coalición tras una jornada de suspense
El nuevo canciller alemán supera una votación extraordinaria tras un sonoro fracaso en su primer intento. Los conservadores gobernarán con el partido socialdemócrata.
Reducción de jornada
Trabajo El Gobierno aprueba el proyecto de ley para reducir la jornada laboral a 37,5 horas
La norma pasará al Congreso donde no cuenta con los apoyos necesarios de todos los socios de Gobierno, por lo que la Ministra de Trabajo ha apelado a la responsabilidad del Partido Popular para que esta nueva jornada laboral salga adelante.
Israel
Israel Netanyahu acelera los planes de ocupación total de una Gaza diezmada por el hambre
El ejército israelí quiere movilizar a 30.000 reservistas para una nueva expansión de la ofensiva sobre Gaza. Las organizaciones dependientes de la ONU alertan de la hambruna y las enfermedades en un enclave en el que escasea el agua potable.

Últimas

Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Madres organizadas contra los arrancamientos piden una reunión con Infancia
Pamela L.C. ve a su bebé dos horas a la semana después de que se lo retiraran dos días después de su nacimiento. Ella y otras madres han decidido organizarse para pedir medidas que frenen los arrancamientos.
Madrid
Madrid Sareb amenaza con desahuciar el centro social La Animosa, en Hortaleza
Los colectivos que participan del centro social okupado, y que han dado vida a este espacio durante los últimos cuatro años, convocan a defender su permanencia aunque se ha retrasado la fecha de desalojo hasta el 26 de mayo.
Opinión
Opinión España ya roza el 2,5% en gasto militar
Según el autor, investigador del Centre Delàs, el gasto militar real del Estado español será de 40.457 millones de euros y representará respecto al PIB el 2,48%. A esto se sumarán las inversiones comprometidas en programas de armamento.
Comunidad de Madrid
Universidad pública El alumnado de la UNED denuncia el “modelo antipedagógico” tras la supresión de tutorías presenciales
El proceso de eliminación de clases se remonta a 2008, aunque ha sido este año, con el nombramiento Claudia Sevilla como directora de centros asociados de Madrid, cuando el gobierno de Ayuso “ha pisado el acelerador”.
Opinión
Opinión El rentismo es racismo
La posición de las personas migrantes y racializadas en el conflicto del alquiler nos coloca como sujetos esenciales e imprescindibles en la lucha por la vivienda.
Tren de alta velocidad
Problemas ferroviarios Llegar a tu casa a las cuatro de la madrugada o cómo pasar la tarde del domingo atrapados en un tren
La línea de Iryo Sevilla-Madrid Puerta de Atocha fue uno de los 30 trenes afectados por las fuertes demoras. Su llegada, programada a las 20:50hrs, se produjo a las 3:05hrs de la madrugada sin apenas haber dado información a sus viajeros

Recomendadas

Laboral
Laboral Coidar sen dereitos: a loita das traballadoras nas residencias privadas de Galiza
Sen tempo nin medios para ofrecer uns coidados axeitados, alertan dunha situación insostible nos centros e denuncian a privatización dun servizo a costa do benestar das persoas maiores e dependentes.
Alemania
Alemania Ines Schwerdtner: “Los conservadores tienen esta estrategia de normalizar la AfD, pero eso ha salido muy mal”
De profesión periodista, Ines Schwerdtner ha sido una de las responsables del ascenso de Die Linke, un partido que pasó de no aparecer en las encuestas a superar el 8% en las elecciones de febrero.