Arte
El pájaro que imita al hombre que imita a un pájaro

Aprendemos copiando. Y luego, si hay suerte, olvidamos lo que copiamos.
Ave Lira
Ave lira
@mentdivergent
10 may 2025 15:44

La copia ha sido, históricamente, mal vista. Copiar implica traicionar, imitar mal, apropiarse de lo que no nos pertenece. Pero si uno escarba un poco, aparece otra historia. Mucho más ambigua. Mucho más humana también.

Los niños no inventan su lenguaje: lo repiten. El músico no empieza componiendo: imita una melodía que lo fascina. El pintor, antes de encontrar su trazo, copia. No hay génesis sin réplica. No hay estilo sin haber pasado primero por el túnel de otro.

Lo decía Stravinsky: “los buenos compositores imitan; los grandes roban”. No era cinismo. Era precisión. Porque copiar, cuando se hace con inteligencia, no es clonar: es fagocitar. Y este es un proceso mucho más orgánico. Es tomar una estructura ajena e introducirla en nosotros. 

El escritor Hunter S. Thompson practicó esta idea de manera bastante literal. Solía transcribir El gran Gatsby de F. Scott Fitzgerald para mejorar su prosa. En su caso no imitaba, simplemente se limitaba a pasar por sus manos lo que él consideraba una obra excelsa. 

En la práctica artística —como en la vida— copiar es una forma de acercarse. A un lenguaje, a una sensibilidad, a una forma de estar en el mundo. Pero no se trata solo de técnica: hay afecto en la copia. Hay deseo.

La admiración es envidia bien orientada. No como posesión, sino como impulso. No quiero tener lo que haces. Quiero poder hacerlo. Copiar, en ese sentido, es un gesto amoroso: reconozco en otro algo valioso y, en lugar de destruirlo, intento llevarlo en mí.

Desde la psicología del aprendizaje esto se sabe. Bandura lo llamó “aprendizaje vicario”. Se observa una conducta y se reproduce. Es una forma de economía cognitiva: copiar acorta el camino. No es trampa. Es método.

Pero la copia también es un estado transitorio. Nadie debería quedarse ahí. Porque el riesgo está en volverse fósil: una repetición sin reinterpretación. La copia solo es fértil si se rompe desde dentro.

Walter Benjamin temía la pérdida del “aura” en la reproducción técnica de las obras. Pero quizás el aura no reside en la originalidad de la obra, sino en la transformación que cada mirada hace de ella. El aura se regenera en la apropiación significativa, no en el objeto.

Un buen ejemplo es el manga japonés. Las escuelas de dibujo animado enseñan a copiar paneles de maestros. Durante años. Hasta que aparece el trazo propio. Una voz que no se encuentra: se arrastra hacia la superficie, que emerge como una exhalación.

Y hay algo bello en entender que nuestras primeras palabras no fueron nuestras. Que escribimos con sintaxis heredadas. Como una suerte de descarga de responsabilidad, porque hay voces que nos habitan sin permiso. Y está bien.

La naturaleza no es ajena a esto. El ave lira no canta sonidos nuevos: los imita. Su canto es un archivo vivo. Puede reproducir el canto de otras aves y también los aullidos, cacareos o gritos de otros animales. También es capaz de reproducir sonidos artificiales como una motosierra o el clic de una cámara. Canta lo que existe. Buscar y repetir es su propia naturaleza.

Kafka escribía cartas con la precisión de un notario. Pero lo que pocos recuerdan es que en su juventud intentó imitar a Flaubert. Flaubert, ese obsesivo de la frase exacta, del estilo como dictado divino. Kafka lo adoraba. Y lo copió. Hasta que se agotó.

Un día, dejó de intentarlo. No porque encontrara su estilo, sino porque se resignó a no tener uno. Escribió en las pausas del trabajo. Y entonces apareció esa voz —frágil, absurda, incompleta— que hoy reconocemos como suya.

Kafka no mató al maestro. Lo dejó ir. Porque lo que queda después de la copia no es la originalidad. Es la necesidad de seguir.

Y eso es más que suficiente.

Arquivado en: Arte Arte
Sobre o blog
La palabra kernel hace al núcleo. Este es un espacio de reflexión donde la fotografía, literatura, música y otras disciplinas se conectan con conceptos universales.
Ver todas as entradas
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Opinión
Opinión Archivo de gestos: lo mínimo como resistencia
Archivar no es solo conservar, es también decidir qué queda fuera. Todo archivo es una forma de poder, pero también puede ser —cuando se invierte desde los márgenes— una forma de desobediencia.
En el margen
En el margen “Perdemos amigues y es una pena porque las personas LGTBIQ pueden ayudar a desarrollar África”
La filóloga camerunesa reside actualmente en España y estudia un doctorado en migraciones, cuerpos, negrofobia y vulnerabilidad de personas. Investigar sobre identidades disidentes en su país le ha traído críticas, hasta desde la propia academia.
Libertad de expresión
Arte y política La censura sobre Gaza fue una de las principales amenazas a la libertad de expresión artística en 2024
El informe anual de la organización Freemuse sobre el estado de la libertad de expresión artística en 2024 alerta del incremento de la censura y la persecución en un contexto de guerra e inestabilidad.
Sobre o blog
La palabra kernel hace al núcleo. Este es un espacio de reflexión donde la fotografía, literatura, música y otras disciplinas se conectan con conceptos universales.
Ver todas as entradas
CRTVG - Corporación Radio y Televisión de Galicia
CRTVG A Xunta do PP remata o seu plan de control sobre a CRTVG tras escoller á súa nova directora en solitario
A xornalista Concepción Pombo substituirá, co único aval do Partido Popular, a Alfonso Sánchez Izquierdo. O Goberno de Alfonso Rueda modificou a lei de medios para que os votos do seu partido fosen suficientes para elixila.
Altri
Altri A Plataforma Ulloa Viva cambia a súa directiva para os vindeiros anos de loita contra Altri
A veciñanza da comarca máis afectada escolleu entre dúas listas logo de non chegar a un consenso. A gañadora tratará de ampliar a súa base de socias e socios por toda Galiza e abrirá máis as portas ás grandes organizacións do país, como a CIG.
El Salto n.79
Altri A celulosa ou a vida: xornalismo situado e loita social para frear un ecocidio
O xoves 17 de xullo esperámosvos no CS 'A Nubeira' de Vigo para presentar o último número da revista El Salto xunto a algunhas das súas principais protagonistas: as que loitan contra o macroproxecto de celulosa liderado por Altri e avalado pola Xunta.
Altri
Altri Galiza elixe o rumbo da loita contra Altri nas eleccións á directiva da plataforma Ulloa Viva
A veciñanza da comarca máis afectada presenta dúas listas separadas logo de non chegar a unha proposta de consenso. Por unha banda, concorre unha candidatura continuísta e, pola outra, unha alternativa que se achega máis o nacionalismo institucional.

Últimas

O Teleclube
O Teleclube 'O Teleclube' alucina no deserto con Óliver Laxe e 'Sirat'
Laxe leva o seu cuarto premio de Cannes, esta vez en competitición, polo seu novo filme que explosiona na gran pantalla.
A Catapulta
A Catapulta O tempo, o espazo e a poesía de Estíbaliz Espinosa
A poeta visita A Catapulta para conversar sobre o seu traballo e a súa traxectoria literaria

Recomendadas

Medio rural
Medio rural A esperanza da xestión colectiva fronte ao espolio: os comuneiros de Tameiga contra o Celta
Mentres varios proxectos industriais tentan privatizar e destruír os ecosistemas galegos, algúns grupos de veciños e veciñas organizadas fan oposición social construíndo alternativas comunitarias. Ás veces, tamén gañan ao xigante.
Feminismos
Feminismo Dous anos sen reparación tras sufrir lesbofobia nun Rexistro Civil de Pontevedra cando ían inscribir a seu fillo
Un funcionario negouse a inscribir ao fillo de Antía e a súa parella. Un erro de redacción na lei trans está detrás dos argumentos que o funcionario esgrime para defender a súa actuación.
Ourense
Ourense Ourense organízase para loitar contra patrullas de extrema dereita nos barrios máis empobrecidos da cidade
A veciñanza e os movementos sociais responden ao discurso do medo promovido por Frente Obrero e sinalan a súa estratexia de criminalizar a pobreza e sementar odio en contextos de exclusión e abandono institucional.