Literatura
Heroísmos de libro

O vindeiro ano cúmprese un século do nacemento da Editorial Lar, e a algúns xa nos está entrando gana de lucir as nosas mellores galas para celebrar tanta fineza histórica.
Editorial LAR
Carné de correspondente de LAR de Camilo Díaz Baliño, asinado por Ánxel Casal o 19 de xaneiro de 1925.
Diego Ameixeiras
10 dic 2023 06:00

A elegancia revélase de múltiples formas. En tempos de flappers e traxes forrados de seda, Leandro Carré Alvarellos e Ánxel Casal tiveron a elegancia de fundar a Editorial Lar. Un fito histórico que consistiu en publicar novelas curtas, con prezos axustados, para os lectores en galego de 1924, en plena ditadura de Primo de Rivera. Nos salóns nobres de media Europa celebraban que Thomas Mann estivese rematando A montaña máxica, Scott Fitzgerald O gran Gatsby e Virginia Woolf A señora Dalloway. Pero na Coruña, para non quedaren atrás en elegancia, unha editora con sede na rúa Real dedicaba os seus esforzos a facilitar a entrada de Vicente Risco ou Otero Pedrayo nas casas por trinta céntimos, e con capas deseñadas por Camilo Díaz Baliño. Unha apostura cultural de primeira orde. Unha fazaña moi fina: popularizar a literatura galega contra as dificultades. Distinción de alto nivel, leal a un idioma, que se mantería en pé durante catro anos.

Porque a elegancia resiste. Especialmente a de espírito, que resiste moi ben ao óxido da derrota. A consigna máis elegante da edición en lingua galega ocorréuselle a Xosé María Álvarez Blázquez: Libros do pobo pra o pobo. Unha salvagarda popular coa que durante unha década triunfou a Colección Moucho de Edicións Castrelos, nacida en 1967 nun local da rúa viguesa Pi i Margall. Por primeira vez na nosa historia, as tiraxes alcanzaban os tres mil ou catro mil exemplares. E tanta elegancia a trinta pesetas chegaba non só ás librarías e aos quioscos, senón tamén a estancos, ferraxarías, tendas de ultramarinos. Unha expresión de moita clase, esa de levar libros aos mostradores obreiros, que permitía a un traballador marchar para a casa con algo máis ca un paquete de tabaco, unhas follas de bacallau e un utensilio de labranza. Tamén cun exemplar de Retorno a Tagen Ata, ese produto básico de Xosé Luís Méndez Ferrín.

O vindeiro ano cúmprese un século do nacemento da Editorial Lar, e a algúns xa nos está entrando gana de lucir as nosas mellores galas para celebrar tanta fineza histórica. Se cadra nunha gran velada en homenaxe a un heroísmo de libro cuxos festexos piden emular, como mínimo, o vestiario de Cary Grant e Audrey Hepburn en Charada. Deberiamos ter a elegancia de lembrar de novo o traballo de Ánxel Casal, asasinado polo fascismo en 1936, e dun Leandro Carré Alvarellos ao que a memoria do país aloxou nun lugar un chisco máis apartado, na sombra. A distinción de conmemorar a súa humanidade, esa operación tan refinada de poñer a funcionar unha editora en galego como a ritmo de charlestón, medio embruxados pola última danza de Josephine Baker. Fronte á excentricidade do oficio de escribir, Roberto Bolaño insitía na xentileza da actividade lectora: “Escribir non é normal. O normal é ler, o pracenteiro é ler. Mesmo o elegante é ler”. Nada que obxectar a iso. Pero engadimos aquí outra elegancia que consiste en editar libros fermosos e baratos, libres de solemnidade, para que asalten todas as casas.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Medio ambiente
Medio ambiente Miles de persoas enchen as prazas galegas contra o ‘si’ ambiental da Xunta a Altri
A Plataforma Ulloa Viva logrou mobilizar decenas de concentracións nos concellos da conca do río Ulla e máis alá para protestar contra a Declaración de Impacto Ambiental aprobada polo Goberno de Alfonso Rueda para a celulosa.
Opinión
Opinión Organizar o boicot contra Altri e Greenalia
O poder da oligarquía galega xa demostrou a súa capacidade para tirar adiante coa construción dunha fábrica de celulosa que boa parte de Galiza rexeita. Tras o visto e prace ambiental da Xunta, cómpre cambiar a estratexia de presión.
Medio ambiente
Medio ambiente A Xunta desoe a oposición social e dá luz verde ambiental á celulosa de Altri e Greenalia
O informe da administración galega, gobernada polo PP de Alfonso Rueda, conclúe que a proposta é “ambientalmente viable” e pasa por alto as decenas de miles de alegacións presentadas, así como a contestación social.
Palestina
Palestina Israel asesina a más de 400 personas y rompe alto el fuego en Gaza
Israel se ha negado a pasar a la segunda fase de la tregua y ha ordenado desalojar zonas de Gaza y Jan Yunis en espera de más ataques.
Comunidad de Madrid
Comunidad de madrid Los familiares de los fallecidos en residencias piden una rectificación a la Fiscalía
Marea de Residencias y Verdad y Justicia celebran que se pida declarar a los “autores intelectuales” del protocolo de exclusión y que sean 17, no solo nueve, las denuncias presentadas por la fiscal superior madrileña.
Extrema derecha
Malismo Defender lo común para sobrevivir al delirio tecnomacho
Los antihéroes ultra se han convertido, a través de consignas y discursos plagados de violencia política, en los referentes ideológicos de miles de jóvenes.
Tribuna
Tribuna La naturaleza no volverá hasta que bajemos los alquileres
Los mismos que nos echan de nuestras casas son los que inundan los pueblos de macrogranjas y minas a cielo abierto. Para lograr el derecho a la naturaleza hay que poner la vivienda a salvo.

Últimas

Inteligencia artificial
Registro central de algoritmos La coalición IA Ciudadana apela al Gobierno para crear un registro central y transparente de algoritmos
Expertos concluyen sobre las claves de cómo debiera ser esa base de datos para que la inteligencia artificial proteja a las personas y evite discriminaciones. El registro debe ser obligatorio, participativo, transparente y accesible.
Tribuna
Tribuna Altri, o franquismo industrial do PP
O Executivo de Alfonso Rueda vén de aprobar un informe ambiental que avala a macrocelulosa, confirmando que non se trata dunha decisión técnica, senón política.
Comunidad de Madrid
Comunidad de madrid La fiscalía madrileña aúpa nueve denuncias contra la exclusión sanitaria de mayores en residencias
Los familiares de las víctimas celebran la decisión y piden a los cargos medios que “tiren de la manta” y señalen quiénes fueron esos autores intelectuales de los protocolos, que este martes 18 cumplen cinco años.
Más noticias
Estados Unidos
Deportaciones Estados Unidos Donald Trump pone el ojo en el movimiento propalestino en las universidades estadounidenses
La ofensiva de la administración Trump contra el movimiento propalestino en Estados Unidos continúa. El viernes 14 de marzo, el Departamento de Seguridad Nacional ordenó el arresto de Leqaa Kordia, estudiante palestina de la Universidad de Columbia.
Fiscalidad
Impuestos Un impuesto a los millonarios europeos podría recaudar 120.000 millones en Europa y 5.200 en España
El European Tax Observatory plantea un gravamen a la riqueza del 2% o el 3% a aquellos que tengan más de 100 millones de patrimonio para financiar la reindustrialización y el gasto en defensa del continente.
València
València Mazón asume el discurso ultra sobre migración y medioambiente a cambio de los presupuestos
El president de la Generalitat anuncia con solemnidad su pacto con Vox que incluye veinte medidas, con recortes en cooperación internacional y eliminar las ayudas a memoria histórica, entre otras.

Recomendadas

Medio ambiente
Medio ambiente A Xunta desoe a oposición social e dá luz verde ambiental á celulosa de Altri e Greenalia
O informe da administración galega, gobernada polo PP de Alfonso Rueda, conclúe que a proposta é “ambientalmente viable” e pasa por alto as decenas de miles de alegacións presentadas, así como a contestación social.
Costas
Costa A ría de Arousa, ao bordo do colapso ecosistémico
A principal produtora de marisco de Galiza afronta unha crise sen precedentes; o impacto da contaminación actual e a de potenciais industrias como Altri ou a reapertura da mina de Touro poñen en perigo o sector do mar.
Medio ambiente
Medio ambiente Miles de persoas enchen as prazas galegas contra o ‘si’ ambiental da Xunta a Altri
A Plataforma Ulloa Viva logrou mobilizar decenas de concentracións nos concellos da conca do río Ulla e máis alá para protestar contra a Declaración de Impacto Ambiental aprobada polo Goberno de Alfonso Rueda para a celulosa.
Cine
Vicente Monroy “El capitalismo es un ejercicio de destrucción de la curiosidad”
En su nuevo ensayo, Vicente Monroy convierte la penumbra de las salas de cine en protagonista, tejiendo un relato fascinante que une sus dos grandes pasiones: el cine y la arquitectura.