Medio ambiente
Galiza volve á rúa contra Altri, Greenalia e a celulosa da Xunta: o desastre natural en cifras

Espérase que centos de embarcacións e decenas de miles de persoas participen nunha manifestación este sábado na Pobra do Caramiñal, un dos concellos da ría de Arousa, onde desemboca o río Ulla, o máis afectado pola fábrica de celulosa.

A recente Declaración de Impacto Ambiental (DIA) aprobada para o megaproxecto industrial de Greenfiber SL, joint venture das multinacionais Altri e Greenalia, avivou aínda máis as protestas entre a esquerda social en Galiza. Presentado e avalado como un “proxecto industrial estratéxico” pola Xunta de Galiza, primeiro con Alberto Núñez Feijóo e despois con Alfonso Rueda, este plan supón a construción dunha fábrica de fibra téxtil a base de celulosa en Palas de Rei (Lugo) e as súas infraestruturas auxiliares en Melide, Santiso e Agolada. Aínda que o goberno autonómico impúlsao con promesas de desenvolvemento e emprego, a realidade do proxecto revela graves riscos ambientais e patrimoniais, así como un proceso de aprobación marcado pola falta de transparencia.

Un procedemento expreso con apoio institucional

O 29 de decembro de 2022, a Xunta de Galiza concedeu ao proxecto a condición de “proxecto industrial estratéxico”, o que permitiu acelerar a súa tramitación, considerándoo prioritario. En xullo de 2023, a xestión do proxecto pasou de Altri Participaciones y Trading SL á súa filial Greenfiber SL, onde comparte a participación con Smarttia, a sociedade patrimonial de Manuel García Pardo, o conselleiro delegado de Greenalia. Correspondeu entón á Secretaría Xeral de Industria e Desenvolvemento Enerxético a tramitación da autorización, remitindo a solicitude de avaliación ambiental ordinaria en febreiro de 2025. O 14 de marzo fíxose efectiva a autorización ambiental co visto e prace da Consellería de Medio Ambiente que dirixe Ángeles Vázquez.

Desde que saíron á luz as cifras reais de produción potencial, o proceso comezou a ser duramente criticado por organizacións ecoloxistas e plataformas cidadás polo “absoluto engano” co que se presentou: a maior parte da produción da planta sería de celulosa, non de lyocell, como afirman tanto as multinacionais como o propio Goberno galego. Ademais, a sociedade civil —formada por plataformas de afectados e todas as organizacións da esquerda social— tachou a decisión de “temeraria e precipitada” pola súa celeridade, en contraste co xeneralizado impacto ambiental e social que podería provocar. Segundo os datos da consellería, contra o proxecto presentáronse máis de 27.000 alegacións, reflectindo a forte oposición social que xa se estendeu por toda Galiza.

Un enorme impacto naos recursos hídricos

Un dos aspectos máis alarmantes do proxecto é a súa demanda de recursos hídricos. A central prevé extraer ata 46 millóns de litros de auga ao día do encoro de Portodemouros, en Agolada (Pontevedra), poñendo en perigo o balance hídrico da comarca. Ademais, prevé verter 30 millóns de litros de augas residuais diariamente ao río Ulla, o que xa foi destacado por todas as sociedades científicas de Galiza como potencialmente causante de danos ambientais irreversibles.

Malia as afirmacións de Greenfiber sobre un correcto tratamento das augas residuais, a magnitude dos vertidos e a sensibilidade ecolóxica do río Ulla fan que as súas promesas de sustentabilidade sexan difíciles de crer. A explotación da auga nestas cantidades podería afectar tanto á biodiversidade acuática como ás comunidades locais que dependen deste recurso. Ademais, o río Ulla desemboca na ría de Arousa, un dos tesouros do ecosistema do país, xa diezmado por centos de vertidos de decenas de proxectos industriais.

Costas
Costa A ría de Arousa, ao bordo do colapso ecosistémico
A principal produtora de marisco de Galiza afronta unha crise sen precedentes; o impacto da contaminación actual e a de potenciais industrias como Altri ou a reapertura da mina de Touro poñen en perigo o sector do mar.

Contaminación atmosférica e ameaza forestal

O proxecto contempla a instalación dunha cheminea de 75 metros de altura da que se emitirán gases e partículas derivadas do proceso industrial de produción de celulosa. Isto resoou na mente dos galegos polo impacto que xa tivo a planta de celulosa de Ence na ría de Pontevedra e a súa contorna. Aínda que os informes técnicos aseguran que as emisións estarán dentro dos límites legais, a experiencia de Ence —incluíndo os seus vínculos políticos— demostra que estas plantas teñen impactos negativos na calidade do aire e na saúde pública. Os informes técnicos, o papel, pode con calquera cousa.

Ademais, a materia prima empregada será a madeira de eucalipto, unha especie invasora que xa causou graves problemas ambientais en Galiza, sendo un dos principais axentes de deforestación e causante de perda de biodiversidade na comarca. A factoría Greenfiber fomentará aínda máis a expansión do monocultivo de eucalipto, reducindo a biodiversidade e aumentando o risco de incendios forestais, unha preocupación constante na comunidade autónoma.

Patrimonio en perigo: o impacto no Camiño de Santiago e na Serra do Careón

A localización da planta e as súas infraestruturas afectan a zonas de gran valor cultural e paisaxístico, entre elas a Serra do Careón, espazo protexido dentro da Rede Natura 2000. A proximidade do proxecto ao Camiño de Santiago, declarado Patrimonio da Humanidade pola Unesco, foi tamén outro dos factores que xerou as alertas de Icomos-España, que xa alerta sobre o impacto visual e ambiental que podería alterar a experiencia dos peregrinos e afectar ao atractivo cultural da zona.

Ademais, nos terreos afectados polo proxecto documentáronse achados arqueolóxicos, como o petróglifo de Tras da Costa. A Dirección Xeral de Patrimonio Cultural, dependente tamén do goberno de Alfonso Rueda, solicitou medidas para a conservación destes elementos, pero a eficacia destas actuacións é incerta, sobre todo tendo en conta o carácter irreversible dalgúns danos que xa están documentados noutros procesos industriais do país.

Desenvolvemento económico ou modelo extractivista?

O argumento central da Xunta na defensa do proxecto é a “creación de emprego e o impulso económico” que supostamente traerá á comarca. Non obstante, a experiencia previa coa industria da pasta de papel no Estado español demostrou que estes megaproxectos benefician fundamentalmente ás empresas patrocinadoras, mentres que o emprego xerado adoita ser precario e de curto prazo.

O modelo extractivo de Greenfiber implica a sobreexplotación dos recursos naturais sen garantir beneficios duradeiros para a poboación local. En lugar de promover o desenvolvemento sostible, o proxecto reforza unha dinámica industrial que xa demostrou o seu impacto negativo noutras rexións.

Unha batalla aínda en curso

A oposición cidadá ao proxecto segue crecendo, con mobilizacións, protestas e accións legais en marcha. Plataformas veciñais, asociacións ecoloxistas, e expertos en sustentabilidade insisten na necesidade de repensar o modelo de desenvolvemento que se está a impoñer en Galiza, priorizando a protección territorial e a procura de alternativas verdadeiramente sostibles.

Mentres Xunta, Altri e Greenalia celebran a aprobación do proxecto, a sociedade civil segue loitando para evitar que esta fábrica de celulosa se converta nun exemplo máis de industrialización depredadora. O desenlace desta batalla sentará un precedente para o futuro ambiental e social de Galicia.

Por iso, a Plataforma en Defensa da Ría de Arousa e a Plataforma Ulloa Viva, que agrupan á maior parte das persoas máis directamente afectadas, convocaron unha mobilización na Pobra do Caramiñal (A Coruña) para este sábado, 22 de marzo, ás 12 horas. Prevese asistencia por mar, con máis de 500 embarcacións matriculadas, e por terra, cunha afluencia que, probablemente, nin vento nin choiva poderán frear.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

A Catapulta
A Catapulta O mapa afectivo conectado a través da poesía
O poeta, escritor e dinamizador Tiago Alves visita A Catapulta e reflexiona sobre as conexións na lusofonía
Laboral
Laboral Coidar sen dereitos: a loita das traballadoras nas residencias privadas de Galiza
Sen tempo nin medios para ofrecer uns coidados axeitados, alertan dunha situación insostible nos centros e denuncian a privatización dun servizo a costa do benestar das persoas maiores e dependentes.
Medio ambiente
Medio ambiente Máis de 200 colectivos esixen transparencia sobre a mina Doade e piden a intervención do Parlamento Europeo
Organizacións de toda Europa, lideradas por SOS Suído-Seixo, esixen a Bruxelas acceso á documentación sobre a explotación prevista, denunciando opacidade, privilexios empresariais e risco ambiental en zonas protexidas de Galiza.
Energía
Energía La ley marca permisos retributivos para situaciones como el apagón eléctrico
El Estatuto de los Trabajadores, en su artículo 37.3, protege a la plantilla cuando no es posible llegar a su puesto de trabajo o desarrollar con normalidad su tarea en situaciones como no tener electricidad durante horas.
Energía
Península ibérica Apagón masivo en toda España: “entre 6 y 10 horas” para restituir la energía en todo el territorio, según REE
El cero eléctrico de origen desconocido afecta a la España peninsular, Andorra y Portugal desde las 12.38 de este 28 de abril. Parte del Gobierno está reunido en la sede de Red Eléctrica. El Ejecutivo ha convocado el Consejo de Seguridad Nacional.
Opinión
Opinión La luz de lo público durante el gran apagón
El colapso del sistema energético ahonda en las grandes preocupaciones del siglo XXI. También en el diagnóstico fundamental de necesidad de refuerzo de los servicios públicos.
Genocidio
Genocidio Activistas crean la embajada de Palestina en Bruselas mientras Israel prosigue con su asedio en Gaza
Mientras los ataques de Israel sobre la Franja de Gaza ya han dejado más de 51.490 muertos, activistas han rociado de sangre un edificio que simula ser la embajada de Palestina, dejando un rastro de pintura roja hasta la embajada del Estado sionista.
Palestina
Genocidio Israel asesina a cien personas en Gaza durante las últimas 48 horas
Esta semana comienza una vista oral en la Corte Internacional de Justicia que examina la ilegalidad de la decisión israelí de cortar la cooperación con la agencia de derechos palestinos de la ONU, UNRWA.

Últimas

A Catapulta
A Catapulta O mapa afectivo conectado a través da poesía
O poeta, escritor e dinamizador Tiago Alves visita A Catapulta e reflexiona sobre as conexións na lusofonía
Medio ambiente
Medio ambiente Máis de 200 colectivos esixen transparencia sobre a mina Doade e piden a intervención do Parlamento Europeo
Organizacións de toda Europa, lideradas por SOS Suído-Seixo, esixen a Bruxelas acceso á documentación sobre a explotación prevista, denunciando opacidade, privilexios empresariais e risco ambiental en zonas protexidas de Galiza.
Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Facultades cerradas en Madrid para denunciar la precarización y la infrafinanciación
Los piquetes están informando de la huelga en universidades como la Complutense y la Autónoma, en la que ha habido algunos incidentes con personal de seguridad y con la extrema derecha.
Comunidad de Madrid
Energía El apagón en Madrid, en imágenes
En Madrid, la gran urbe ha permanecido incrédula al pasar de las horas, entre rescates en el Metro, en el Cercanías y en ascensores, donde han quedado atrapadas algunas personas.
Laboral
Laboral Trabajar para vivir, morir por trabajar
El 28 de abril se conmemora el Día Mundial de la Seguridad y la Salud en el Trabajo con la necesidad de la implementación de medidas ante la siniestralidad laboral, que dejó en el país en 2024 la muerte de 796 personas.
Más noticias
Análisis
Análisis La izquierda donde rompe la ola
El crecimiento electoral de un amplio abanico de fuerzas de extrema derecha desde hace unos años complica la consecución de decisiones a nivel de la UE.
LGTBIAQ+
Juicio el 9 de mayo Lidia Falcón pide cinco años de cárcel a una mujer trans por un tuit de 2021 que no la menciona
La activista antiderechos Lidia Falcón denunció a Diana Juan Cano en 2021 por un tuit que apenas tuvo repercusión. La acusación pide una pena de cinco años de prisión y 50.000 euros de indemnización.
Sevilla
Sanidad Pública Profesionales de Atención Temprana advierten del colapso del servicio en Andalucía
El servicio que atiende a más de 32.000 niñas y niños de entre 0 y seis años se encuentra en una situación crítica, con profesionales precarizados y listas de espera que incumplen la Ley de Atención Temprana aprobada en 2023
Comunidad de Madrid
Paros 28 y 29 de abril Huelga total en la educación pública madrileña
Infantil, Primaria, Secundaria, FP, Educación Especial, Universidad. Las plantillas de todos los niveles de la educación madrileña pararán este lunes 28 de abril por la “infrafinanciación” que Ayuso mantiene en la enseñanza.
Ayuntamiento de Madrid
Paros en Madrid Fin de la huelga de basuras en Madrid
La plantilla ha votado a favor de la última propuesta, en un paro que comenzaba el pasado 21 de abril y con el que se demandaba la actualización de un convenio que se ha quedado obsoleto.

Recomendadas

Laboral
Laboral Coidar sen dereitos: a loita das traballadoras nas residencias privadas de Galiza
Sen tempo nin medios para ofrecer uns coidados axeitados, alertan dunha situación insostible nos centros e denuncian a privatización dun servizo a costa do benestar das persoas maiores e dependentes.
Galicia
Galicia Vigo, A Coruña e Ourense mercaron material policial a Israel por medio millón de euros en só catro anos
O alcalde ourensán, Gonzalo P. Jácome, adxudicou un contrato por 70.000 euros días despois do sete de outubro. Abel Caballero asinou outro de máis de 200.000 euros e a alcaldesa da Coruña seguiu a estela cun contrato de 170.000 euros.
Senegal
Migraciones El mito de la migración ordenada: la denegación de visados por el Consulado de España en Dakar
Maltrato institucional. Estas dos palabras son las más escuchadas cuando se pregunta a personas descontentas con el Consulado de España en Dakar. Cada vez más personas denuncian denegación de visados que no consideran justificados.