Operación Jaro
Xuízo a doce independentistas procesados na operación Jaro

Manuel Chao, avogado dos imputados pola primeira fase da operación Jaro, solicita a nulidade de dous informes de intelixencia por contradicir os dereitos fundamentais de liberdade ideolóxica, a liberdade de expresión e a liberdade de asociación, reunión e manifestación. Así mesmo, considera que se violou o principio acusatorio ao non terse instruído nin practicado unha soa proba por organización criminal, delito polo que agora se pide a once dos acusados catro anos de prisión. Entende tamén que o delito de enaltecemento estaría prescrito para os feitos atribuídos previos ao ano 2015, o cal descartaría sete dos nove actos de enaltecemento imputados. Tamén solicita a nulidade das interpretacións e traducións en base á falta de garantías de como se realizaron e chegaron á causa e que se expurgue o sumario 2/2012 da causa, dado que foi obxecto de coñecemento noutro procedemento polo mesmo maxistrado que preside actualmente a Sala, Félix Alfonso Guevara.

Brais González, letrado dos tres investigados pola operación Jaro II, adhírese á intervención de Manuel Chao e pon en cuestión a competencia da Audiencia Nacional para este procedemento. Sinala que no auto de transformación no que se procesa por enaltecemento do terrorismo non se recolle ningún xuízo de ponderación constitucional sobre se as expresións que poderían constituír este delito estarían amparadas ou non polo dereito de liberdade de expresión, e rexeita o procesamento dos investigados por facerse por medio, ao seu parecer, dunha investigación prospectiva: os tres defendidos non figuran na investigación inicial e o que se fai é ir “tirando do fío”. Pregúntase a finalidade dos rexistros domiciliarios cando o delito atribuído aos seus investigados consiste desde o momento inicial en proferir expresións en público e de que maneira vai poder acreditarse ou sustentarse iso no ámbito privado.

Denuncia tamén a forma na que se practicaron as dilixencias respecto dos seus representados, xa que son detidos no 2017 e non son chamados a declarar en ningún momento en sede xudicial ata que o Xulgado Central de Instrución número 6, presidido por Manuel García-Castellón, dita auto de transformación. A Fiscalía non intervén ata dous meses despois, cando remite un escrito ao xulgado advirtindo de que non se tomara declaración, e o xulgado declara entón a nulidade da transformación e retrotrae as actuacións co único obxecto de tomarlles declaración. Ademais, continúa Brais González, os seus defendidos reciben a citación o 9 de outubro de 2019, convocada con tan só dúas horas de antelación para asistir a un xulgado de Santiago de Compostela, tendo que desprazarse nalgún caso desde Vigo. Con todo, deciden exercer o seu dereito á defensa e acudir. Denuncian a indefensión que isto supón e o xuíz instrutor comprométese a tomar unha nova declaración, pero non habería resposta: a seguinte notificación que se ten do xulgado é o ditado dun novo auto de transformación sen toma de declaración.

Guillerme Presa, en representación de Causa Galiza, resalta que un dos investigados ten unha prescrición médica pola que non pode expoñerse a situacións de risco. Sinala que en Madrid están limitadas as reunións a seis persoas e “o resto de comparecentes tamén temos dereito a que se teña especial prudencia nese sentido”. Félix Alfonso Guevara: “contestando a esta última, non o hai. Precisamente unha das obrigacións que exclúe a prohibición de entrar en Madrid é asistir a xuízo”.

O Ministerio Público discrepa de que a instrución se levase a cabo nun día, argumentando que a información ao respecto dos feitos presuntamente delituosos xa estaba na causa e xa se chamara a outras nove persoas investigadas a declarar facendo instrución sobre elas. Con todo, o fiscal admite que se pedira a transformación para doce persoas sen tomar declaración a tres delas e se tiveron que retrotraer as actuacións. Estima que a toma de declaracións non pode considerarse sorpresiva xa os investigados interviñeron nos rexistros domiciliarios e coñecían as actuacións e que formalmente se respectaron todas as normas de procedemento. Sobre a pouca antelación coa que foron chamados a declarar, “non hai ningunha norma que prohíba ese auto de transformación”.

Rexeita que a proxección pública dos delitos garde relación coa práctica de rexistros, exemplificándoo no terrorismo, senón que debería valorar se o delito concreto obriga, proporcionalmente, á obtención de probas por medio dun rexistro e considera que neste caso si.

Felix Alfonso Guevara expón que a cuestión sobre os informes previos é posterior e non determina o inicio do xuízo, os investigados coñecían os motivos polos que estaban sendo xulgados, as posibles discrepancias sobre a tradución poden valorarse durante o xuízo, a competencia corresponde á Audiencia Nacional e di, sobre se as expresións proferidas son amparadas pola liberdade de expresión, que este é precisamente o obxecto de valoración.

Rexeita responder a preguntas da Fiscalía. A preguntas da defensa, responde que Causa Galiza se constituíu no ano 2007 como unha asociación legal e debidamente comunicada.

Recoñece a participación no recibimento a Ugio Caamanho e Giana Rodrigues no ano 2008. Preguntado se lembra se foron condenados por pertenza a Resistência Galega, “non foron condenados e de feito esa foi unha das razóns que provocou unha satisfacción moi importante”. Recoñece tamén a asistencia en 2012 ao recibimento a Santiago Vigo e Sánchez Gorgas “con aproximadamente 300 persoas”.

A súa participación na concentración do Día da Galiza Combatente de 2014 consistiu na asistencia, “como decenas ou aproximadamente unha centena de persoas”. Declara que había patrullas da policía e non interviñeron, só estaban mirando. Nega tamén ter impartido ningunha palestra do Día da Galiza Combatente de 2015.

Nega que en algún dos actos houbese algunha alteración da orde pública ou sanción administrativa.

Concédese a Salvador G.C. a posibilidade de tomarlle declaración e eximilo de declaracións sucesivas, dada a súa situación de risco pola Covid-19, o cal acepta. Despois de comparecer poderá regresar a Galiza.

Rexeita responder a preguntas da Fiscalía.

Recoñece ser integrante de Causa Galiza e a asistencia aos actos do Día da Galiza Combatente de 2014 e de 2015: “asistín, como un máis”. Cre que pode asegurar que os actos estaban autorizados.

Participou en Causa Galiza “a título individual”, posto que “ten un carácter horizontal e asembleario”, sen cargos específicos. Fíxoo desde o ano 2007 ata os últimos anos, “cando estabamos no proceso de rexistro no Ministerio de Interior como partido político, 2014 ou 2015 aproximadamente”.

Admite a asistencia ao Día da Galiza Combatente de 2014. Nega que se producise ningún altercado ou chamamento á violencia. “É un día de reflexión e de memoria histórica, no que se lembran colectivos e persoas que loitaron polos dereitos civís e políticos da Galiza, desde os Irmandiños, ata a ditadura militar franquista como a persoas independentistas”.

Acóllese ao seu dereito de non responder á Fiscalía.

Recoñece a súa participación en Causa Galiza desde a súa constitución ata ser detido.

Admite a participación en 2009 na “benvida” a Santiago Vigo e Sánchez Gorgas. “Sei que non pertencían a ningunha organización terrorista”. Tamén recoñece a asistencia a un acto análogo respecto de Xurxo Rodríguez e Óscar S.B. no 2010 e sabe “que non foron condenados por pertencer a ningunha organización”. O mesmo declara respecto do recibimento a Ugio Caamanho e Giana Rodrigues, e do recibimento a Héctor José Naya Gil, de quen lle consta que foi absolto. Preguntado se sabe se foron comunicados e estaban vixiados pola Policía responde que si, “porque algúns mesmo os comuniquei eu persoalmente á Subdelegación do Goberno”.

Rexeita responder a preguntas da Fiscalía.

Admite que participou en “moitas asociacións ao longo da miña vida”, estudantís, ecoloxistas, de traballadores e tamén Causa Galiza desde 2007.

A preguntas sobre a participación que tivo no Día da Galiza Combatente de 2014 responde que se limitou á asistencia, aínda que sabe que no auto de acusación se lle atribúe o reparto de bandeiras, o cal non lembra “mais pode ser, nunca se me pasaría que levar bandeiras galegas fose constitutivo dun delito”. No Día da Galiza Combatente de 2015 declara que leu un comunicado ao final do auto, que non recorda nitidamente, “pero valoraba feitos históricos do independentismo galego”, sen chamar á violencia. Estaban comunicados e nunca foi sancionado por asistir.

Non contesta a preguntas do fiscal.

Recoñece a militancia en Causa Galiza desde 2007 a mediados de 2015, abandonándoa antes da súa detención, así como a participación no Día da Galiza Combatente de 2014 lendo unhas reflexións históricas “sobre a represión da ditadura militar franquista e sobre o independentismo”, nas cales non se chamaba a cometer ningún acto violento. Sabe que se comunicaban todos os actos realizados por Causa Galiza.

Rexeita responder á Fiscalía.

Admite a participación en Causa Galiza desde 2007 ao 2015, “unha organización transversal onde todos faciamos un pouco” pero contesta con rotundidade que nunca se chamou á violencia. Sobre a participación no Día da Galiza Combatente de 2015 lembra que asistiu como público levando unha bandeira. “Sería un sen sentido” chamar á violencia neses actos despois de comunicalos á Subdelegación do Goberno. Nunca houbo sanción administrativa a Causa Galiza por eses actos.

Acóllese ao seu dereito a non responder a preguntas do Ministerio Público.

Declara que lle manifestou ao xuíz instrutor Eloy Velasco xa o día no que lle tomou declaración en 2015 que el non facía parte de Causa Galiza. Recoñece a participación no Día da Galiza Combatente de 2014 por ser “unha organización política que defende os intereses do noso pobo”, e no acto de 2015 como poñente nunha palestra, lembrando “a nosa memoria histórica asolagada, ocultada, desde un Alfonso Castelao que morreu no exilio a un Alexandre Bóveda ou un Moncho Reboiras que foron fusilados”, xunto con máis poñentes e coa debida autorización administrativa, da cal se asegurou previamente.

Rexeita responder a preguntas do Ministerio Fiscal.

A defensa pregúntalle se foi integrante de Causa Galiza, que no seu caso e a diferenza de Antom Á.C. constitúe un dos delitos atribuídos polo que se lle solicitan catro anos: “non, outra cousa é que pola miña experiencia a nivel administrativo e de xestión e rexistro de asociacións teña botado unha man de maneira puntual, e porque comparto amizade con xente aí e por simpatía”. “Concretamente”, continúa, “en dúas cousas: pedíuseme asesoramento á hora de informar de como é o proceso para transformar unha asociación cultural sen ánimo de lucro, así estaba rexistrada Causa Galiza ante a Vicepresidencia da Xunta de Galicia a convertela nunha organización política, que non partido político xa que iso non podía ser porque leva outro esquema”, consultándoo co Ministerio de Interio, e tamén “a mediados de 2015 pedíuseme se podía formar parte da conta de Causa Galiza en Vigo pola miña solvencia económica”, como autorizada pero non apoderada.

No auto de acusación figura como participante na constituínte de Causa Galiza en 2014, sobre o que declara que “fun invitada como persoa representativa do movemento ecoloxista, que é onde milito”, co cal “vas con voz pero sen voto”, como na constitución doutras organizacións ás que tamén foi invitada.

Preguntada se participou como poñente no Día da Galiza Combatente de 2015, coincide con Antom Á.C. en que os poñentes eran Luísa Cuevas, Xabi Pazos e el mesmo. Declara non ter coñecementos profundos ao respecto do tema da palestra como para participar.

Acepta responder a preguntas da Fiscalía. Interrogado se participou no recibimento pola posta en liberdade de Giana Rodrigues responde: “Se me está preguntando se eu estaba presente no meu propio recibimento, si, eu estaba presente”. “O recibimento era tanto a Giana como a min, que saímos xuntos, e nin Giana nin eu fomos, xa non condenados, e que nin sequera fomos acusados de ser membros de ningunha organización armada”. A Fiscalía continúa preguntando pola acusación: “a condena foi de danos, pola destrución dun caixeiro automático”. Interrogado por Antom Garcia Matos e Asunción Losada, “eu non mencionei a ningunha desas persoas” no acto de 2008.

“O segundo acto”, continúa o fiscal, “que se imputa a vostede, é unha homenaxe pública o 7 de maio de 2011 organizada por Ceivar para persoas como Antom Garcia Matos, 'Toninho', e María Asunción Losada Cambia. Participou vostede neste acto?” Ugio responde “debería consultar vostede mellor porque está enganado sobre o contido dese acto”, e aclara “era o meu propio recibimento, outra vez”. Pregunta o Ministerio Público se tamén a Santiago Vigo, e Ugio responde que tería que consultalo pero asegura que é o seu propio recibimento, tal e como efectivamente figura no auto de acusación e se pode comprobar na hemeroteca.

Confirma a asistencia ao acto de recibimento organizado por Ceivar a Héctor José Naya Gil, “quero recordar que foi cando saíu absolto por completo de todas as acusacións, é dicir, é un home inocente”. A Fiscalía insiste en preguntar se levaba unha faixa coa consigna “liberdade presos independentistas”, o cal di non lembrar, pero que é “perfectamente” posible.

Confirma tamén a asistencia ao acto de recibimento a Antom Santos no 2017, único dos actos do escrito de acusación no que se acolle unha persoa condenada por pertenza a Resistência Galega: “nin el reclamou nunca ser membro, nin desde Ceivar admitimos a tese de que el fose membro, nin tampouco de que exista Resistência Galega”.

A preguntas sobre a “estrutura de presos” do Colectivo de Presos Independentistas Galegos (CPIG) e se deron asistencia ou cobertura a persoas encarceradas por accións atribuídas a Resistência Galega e á marxe de que cometesen violencia, “explosivos, destrución de caixeiros...” contesta que “damos asesoramento a todas as persoas encarceradas por motivos políticos, non xulgamos os actos polos que están encarcerados, senón que defendemos os seus dereitos, que conservan”. “Pensamos que eses dereitos merecen ser defendidos, e témolo feito con éxito diante dos tribunais, o que non quere dicir que non fagamos ningunha valoración sobre as acusacións”, remarcando que estas persoas con independencia dos seus cargos os dereitos fundamentais destas persoas non perden vixencia. “A pesar de que os informes da Fiscalía están de maneira moi mentireira dirixidos a facer crer que nos só defendemos presos relacionados con actos denominados terroristas, nós defendemos sindicalistas, a xuventude que ve a súa liberdade de expresión atacada...”

Declara con respecto á condena por danos, unha vez iniciada a quenda das preguntas da súa defensa, que “Ceivar pagou a miña defensa xurídica. Eu era insolvente e non tiña medios para defenderme, e grazas a iso tiven unha defensa dos meus dereitos”, que el non é condenado por relación con Resistência Galega e non por iso Ceivar deixaba de apoialo: “Ceivar asistiu a todo tipo de acusados”, sen necesidade de cargos por violencia, por exemplo “nós mesmos”. Exemplifica a asistencia de Ceivar na “agresión que recibín eu en 2005 por parte de carcereiros en Soto del Real”. Tamén expón que todos os actos son comunicados á Subdelegación do Goberno a autorizados, con presenza policial.

Con respecto ás cartas intercambiadas con presos ás que fai alusión o auto de acusación, comenta que as recibiu pola súa participación no CPIG e non en Ceivar, colectivo este último no que se integra en 2014, que eran dúas organizacións nas que coincidía moita xente pero que eran independentes. “O lóxico é pensar que recibín esa carta na miña condición de membro do CPIG e non de Ceivar”. Admite ter criticado “a propia existencia” da Audiencia Nacional, como se inclúe na argumentación da Fiscalía, e “estar contento” con iso. Tamén explica que non puido prestar declaración cando foi citado por atoparse a máis de 100 km e non dispoñer de tempo para chegar, pero que manifestou a súa vontade de contestar todas as preguntas. 

As doce persoas acusadas na operación Jaro abandonan a Audiencia Nacional. Mañá 20 de outubro iniciarán a sesión as declaracións de Afonso G.F. e Íria C.P.

Decide responde as preguntas da Fiscalía, aínda que responde con vaguidade ou evita algunhas delas.

Sobre o acto de recibimento de 2008 a Giana Rodrigues e Ugio Caamanho á súa saída de prisión provisional declara participar a título individual, posto que non sería membro de Ceivar ata o ano 2014.

Di ter asistido a título individual ao acto de recibimento a Ugio Caamanho no ano 2011, e ter asistido pero non participado no recibimento a Santiago Vigo e Sánchez Gorgas no 2012. Afirma tamén ter participado no acto pola excarceración de Antom Santos.

A Fiscalía pregunta se tiña no seu domicilio un cartel de Ceivar “pola liberdade de presos de Resistência Galega”. Afonso négao e a Fiscalía pide exhibir o documento: “Pola liberdade dos presos independentistas, en ningún momento se di que sexan presos de Resistência Galega”. A Fiscalía pregunta se había presos de Resistência Galega naquel momento. No cartel figura un recibimento a Ugio Caamanho, cuxa última saída de prisión data de 2011. A primeira condena por pertenza a Resistência Galega non é ata 2014.

A Fiscalía pide exhibir un novo documento polos “direitos d@s pres@s independentistas” en solidariedade con presos, agora si, condenados por pertenza a Resistência Galega, “por defender com dignidade e luta a nossa terra, a nossa cultura, o nosso idioma, o nosso modo de vida”, o cal Afonso nega que fose así.

A preguntas da defensa afirma térense solidarizado desde Ceivar e asistido tanto a persoas con cargos por violencia ou pertenza a banda armada como sen ela. “Ceivar non fai xuízos de valor”. Afirma que obran no seu domicilio tamén numerosos carteis e documentos de Ceivar de solidariedade con outros presos, tamén previos ao xuízo e cuxo denominador común era unha acusación fiscal, e que Ceivar os asistiu xudicialmente, logrando a súa absolución nalgúns casos.

Explica sobre Ugio que coñecía en 2008 que estaba nun módulo de illamento e estivo dispersado en diferentes cárceres do Estado, e que Ceivar mantén un vínculo cos presos, sen distincións, desde o momento no que toma contacto con eles para representalos, informándose da súa situación en prisión.

Acepta responder as preguntas do Ministerio Público.

Afirma ser responsable de finanzas de Ceivar, que pagaría a defensa de represaliados por medio das achegas de persoas asociadas, e onde comeza a militar en 2014, podendo aparecer anteriormente como un contacto máis da organización.

Íria declara que puido comunicar ela á Subdelegación do Goberno os actos polos que se lle pregunta, pero que se non se lle exhibe a documentación non pode comprobalo. A Fiscalía amosa unicamente un modelo de comunicación sen asinar. Non amosa ningún documento respecto do acto á saída de prisión de Santiago Vigo e Sánchez Gorgas. Con respecto ao cal a Íria se lle solicitan, no escrito de acusación, dous anos por enaltecemento exclusivamente por comunicalo, descoñecéndose a súa asistencia.

Tamén afirma asistir a un recibimento a Ugio Caamanho en 2011 e a outro a Antom Santos.

A Fiscalía pregúntalle por unha reunión de Causa Galiza co BNG, do que foi portavoz entre 2013 e 2016. Sobre se abordaron a estratexia a seguir na loita independentista di que “lles presentamos a idea de presentar esa plataforma de carácter cívico de ampla base social”, e que “nese sentido estaban de acordo” pero “non tiñan o mesmo entusiasmo con todo o que implicaba a participación institucional”. Nega que se falase sobre violencia independentista nesa reunión, como sostén o fiscal: “non ten sentido”.

Bieito Lobeira foi Secretario de Organización do BNG con Xavier Vence como portavoz.

A Fiscalía pregunta polas reunións en 2013 para o lanzamento dunha iniciativa conxunta insinuando que Causa Galiza non se sumou pola diferente perspectiva ao respecto da violencia independentista. “Esa iniciativa non tiña un carácter de adhesión colectiva senón individual. Persoas de Causa Galiza tiñan a vontade de se incorporar”.

Bieito Lobeira nega que se falase sobre violencia independentista na reunión e que exista ningunha acta desa reunión, sobre a cal o Ministerio Público sustenta a súa tese. Exhíbese un documento a petición do fiscal correspondente a un informe de Causa Galiza, non a unha acta, sobre algunhas diferenzas nas consideracións sobre xuízos represivos e a lexitimidade da violencia independentistas entre o BNG e Causa Galiza. “Desde o Bloque Nacionalista Galego mantemos unha aposta clara e inequívoca ao respecto do uso de vías exclusivamente políticas, democráticas e pacíficas”, e desde “Causa Galiza en ningún momento nos fixeron chegar iso, nin publicamente defenderon o uso da violencia”, expresa coincidencias con Causa Galiza e que as diferenzas responden a cuestións meramente “tácticas”. As reunións fixéronse “sen ocultar nada, con fotografías das persoas asistentes e facendo públicas as conclusións”.

O axente L04282W, autor dun informe sobre Causa Galiza baseado en informacións de dominio público e instrutor de dilixencias sobre os detidos, menciona a Resistência Galega como organización terrorista “na actualidade”. A Fiscalía pregunta por isto: “digo na actualidade porque non se ten constancia de ningunha mensaxe nin comunicado de que cesase a súa actividade”. Sobre se no Día da Galiza Combatente se ensalzaba a Resistência Galega: “como tal, co nome de Resistência Galega, non”, “en concreto non se di nada nos comunicados de Resistência Galega”. Pregunta a Fiscalía se estaban incluídos os seus membros: “nós entendemos que si”.

O axente refírese tamén a un documento intervido a Causa Galiza no que “tiñan que integrar a sensibilidade do Colectivo de Presos Independentistas Galegos, que é o que controla e rexe os presos de Resistência Galega, digamos”.

A preguntas da defensa admite que había un dispositivo preparado e non houbo ningún problema nestes actos. Pregunta Miguel Regueira, letrado dos encausados en 2015, “se se fala de realizar algunha acción violenta, non de cousas que pasaron hai 30 anos”, ante o que o axente L04282W responde que non. Descoñece se os actos estaban autorizados.

Interrogado pola defensa sobre os ensalzamentos comenta que, á marxe dos comunicados, nas charlas podían facerse extensivos a “outros combatentes como Martiño, como Moncho Reboiras...”. O letrado intervén: “vostede sabe que Moncho Reboiras está considerado vítima do franquismo? Quero dicir, que non era un terrorista”. O garda civil amosa o seu acordo.

Sobre as celebracións deste día no 2014 e 2015 di que se homenaxeou a Resistência Galega, pero sen mención explícita: “Cando se fala de combatentes galegos...”

Ignora o contido da palestra impartida por Joám P.L. en novembro de 2015 pola que se lle atribúe un delito de enaltecemento. Miguel Regueira cuestiona: “entón como sabe que estaba homenaxeando a membros de Resistência Galega?” O axente responde que “no informe fai referencia ao título da charla”. Félix Alfonso Guevara interrompe: “que reflectiu no seu informe?”. O garda civil responde que “as charlas se referían á loita independentista nos anos 80”. A defensa retoma a palabra: “entón con que grupo terrorista teñen que ver esas charlas?”. “Nos anos 80 existía o Exército Guerrilheiro”. A defensa pregunta: “Pero falou do Exército Guerrilheiro?” O axente descoñece o contido.

Sobre outra palestra polo Día da Galiza Combatente de 2015 declara que os poñentes eran o acusado Antom Á.C., “un historiador e non sei quen máis”. No escrito de acusación figura que Sabela I.G. participa como poñente nesa charla como único feito delituoso con respecto a ela. “E por que vostedes din que participou como ponente Sabela I.G.?”. Responde que foi identificada alí e participou como “poñente no discurso que se deu ese día en Vigo”, ante o que se lle exhibe o cartel da conferencia, no que non figura.

Manuel Chao pregunta por que non foron detidas e investigadas as persoas que participaron xunto a Antom: “porque non escoitamos que exaltasen o terrorismo, non estivemos nas charlas”, pero Antom “participou nos actos da Galiza Combatente”. A cuestión sobre a imputación de Antom diríxese entón ao acto central desta celebración: “só falou Antom Á.C.?”. O axente recoñece que tamén falaron máis persoas. A comparecencia testifical vai adquirindo o ton dunha discusión tratando de determinar cal é o elemento diferencial entre Antom Á.C. e outros participantes, ata que intervén o maxistrado: “non se enfronten”. O informe non se basearía no que o axente presenciara, sobre o cal testifica, senón en contidos publicados na web.

O axente U71269J interveu como secretario nas dilixencias efectuadas polas detencións de 2015 e no informe anteriormente referido. Manifesta que os datos a Garda Civil os extrae maiormente das redes sociais de Causa Galiza e de “seguimentos e vixilancias policiais”, chegando a “visualizar determinadas reunións”. Declara que as transcricións e traducións a castelán están feitas polo axente W53508T, que ten o galego por lingua materna. Ratifica, interrogado pola Fiscalía, que Henrique T.F. enunciou nun comunicado colgado en Youtube que “a loita é o único camiño, compañeiros e compañeiras”.

Manifesta que examinou os contidos publicados na web que, a través de informacións, sabe que eran idénticos ou case idénticos aos lidos durante os actos do Día da Galiza Combatente de 2014 e 2015, nos que non estivo presente, e que puido averiguar que Sabela I.G. leu un destes comunicados no Día da Galiza Combatente de 2015. Sobre se se ensalzou a alguén máis que os conmemorados Xosé Villar e Lola Castro, “a Moncho Reboiras, posiblemente”.

O funcionario F36645S participou na elaboración de informes de redes sociais e publicacións de Causa Galiza. A súa función era a procura de contidos para facelos chegar a outros funcionarios, pero descoñece o seu contido.

Conclúe a segunda sesión do xuízo a falta de declaración doutros 17 gardas civís como testemuñas e outros 17 como peritos e a exposición de conclusións.

Comeza a terceira sesión do xuízo oral pola operación Jaro a falta da declaración de 17 funcionarios da Garda Civil como testemuñas e outros 17 como peritos.

O axente W53508T, nativo galego e con coñecemento de portugués, encargouse da tradución nun informe de Causa Galiza. O fiscal volve preguntar pola frase a loita é o único camiño, “que en fin...”

O axente C28579R encargado de recompilar contido publicado no Twitter e o Facebook polos investigados de Causa Galiza a partir de vídeos polo Día da Galiza Combatente, así como nas redes sociais e a páxina web de Causa Galiza, e transmitilo aos analistas.

A continuación son chamados a declarar outros seis funcionarios para ratificar as súas actuacións, sen preguntas relevantes, e renúnciase á comparecencia doutros dous.

O axente W42291L dirixe a investigación de análise da documentación intervida a partir das detencións de 2015. Declara, demostrando unha memoria ata ao detalle, como testemuña por un informe de 2017 sobre “Ceivar como parte da trama de enaltecemento e apoio a Resistência Galega” a partir do cal se efectúan as detencións e se realiza un novo informe analizando a nova documentación incorporada.

Expón que Ceivar daba asistencia a presos que cometeron actos violentos desde que se considera iniciada a actividade de Resistência Galega no 2005, e que “unha vez que un preso renuncia á violencia, a actividade armada, ou simplemente decide cambiar de letrado” é excluído por non “manterse na disciplina”. Ceivar sería a organización que daría apoio desde fóra do cárcere ao colectivo de presos CPIG.

O CPIG “non se manifestou nunca como un colectivo exclusivamente de presos de Resistência Galega, senón independentistas galegos, aí entra todo o mundo que comete accións violentas no ámbito do independentismo galego”.

Sobre se Resistência Galega segue en activo responde que non puido continuar actuando debido á desactivación “de todos os comandos que tiña” e a que “se actuou contra Causa Galiza” e isto tamén impediu a creación dunha organización xuvenil para captar militancia tal e como Causa Galiza e Ceivar estarían planificando.

A conexión de Causa Galiza e Ceivar viría dada pola “multimilitancia” de varios membros e a complementación de roles no enaltecemento do terrorismo para dar apoio á “vangarda” Resistência Galega.

Na quenda da defensa, preguntado se cando Causa Galiza apoia a loita podería ser meramente política e social, admite que non se menciona explicitamente a loita armada.

As preguntas de Brais González, que defende as tres persoas encausadas e que pertencen a Ceivar, son insistentemente consideradas impertinentes por Félix Alfonso Guevara, de maneira que o axente non aclara se na súa equipa había membros con coñecemento de galego ou portugués, ou sobre a solidariedade de Ceivar con presos non relacionados con violencia. Sobre a asistencia que prestaba Ceivar, descríbea como “ampla”. “O groso da súa asistencia está cara aos presos que cometeron accións violentas, pero non deixamos de lado a quen cometeu unha infracción administrativa grave, é dicir, tamén presta asistencia a un independentista radical novo, que non pon unha bomba porque non ten os medios pero si que fai unha pintada no escaparate dun banco ou onde sexa”. 

O letrado dos investigados pola súa pertenza a Ceivar interrógao tamén pola xustificación da loita armada e o enaltecemento do terrorismo. Recoñece que en documentos públicos da organización non se xustifica a loita armada e di que existe un documento no ámbito privado no que si que se fai pero ningún está elaborado polos acusados, que el lembre.

Tamén pregunta Brais polas frases de enaltecemento en cada un dos actos de recibimento a presos, xa que no informe non constan. “Se non as reflectimos no informe é que non houbo ningunha expresión”. O maxistrado impide que pregunte por todos os actos: “non fai falla dicilo de viva voz, o enaltecemento. Non vai preguntar un por un para que lle diga que non constan”.

O axente razoa que “ningún foi prohibido, sería unha torpeza por parte da Subdelegación do Goberno non permitir que se celebre un acto por un posible delito que se poida cometer”. A continuación a defensa pregunta por Íria C.P., a quen se lle atribúe no recibimento de 2012 a Santiago Vigo e Sánchez Gorgas exclusivamente a súa comunicación á Subdelegación: “cal é a conduta recriminable?”. O funcionario non o lembra.

O axente F64147W encargouse da interpretación dos textos para a elaboración dun informe sobre Ceivar. Di que o colectivo lexitima todos os medios de loita e que “non é unha solidariedade na que eu me ofrezo para non recibir nada a cambio, senón que eu me ofrezo pero vouche esixir que sigas coa liña discursiva da organización terrorista”.

Sobre os vasos comunicantes entre Causa Galiza e Ceivar declara que “a organización terrorista Resistência Galega ten unha estrutura de soporte, hai unhas organizacións que sosteñen esa organización terrorista, pertencen á mesma trama”. Pregunta a defensa cal é esa trama: “hai unha proposta para unha coordinadora independentista que está documentada e que fixa claramente o papel que vai ter Causa Galiza como referente, o que vai ter Ceivar e o que vai ter unha organización xuvenil que non existía”. Non pode concretar se algún dos acusados de Causa Galiza tivo algunha relación, aínda que fose remota, con Causa Galiza, e preguntado se existe coincidencia dalgún membro de Causa Galiza con Resistência Galega alega que Causa Galiza é unha organización “opaca”.

O garda civil, sobre a asistencia de Ceivar a algúns enxuizados: “unha plataforma que se chama Galicia Bilingüe organizou un acto para defender que se utilicen as dúas linguas. Entón, membros do independentismo radical violento trataron de evitar esa concentración e producíronse disturbios”.

Conclúen as preguntas a axentes da garda civil na condición de testemuñas.

Jesús declara como testemuño do acto da Galiza Combatente de 2014. Declara que interveu falando da Revolta dos Irmandiños, o mariscal Pardo de Cela, os mártires de Carral, a guerrilla en Galiza contra a ditadura de Franco, os precursores ao maio do '68 en Santiago de Compostela e a primeira celebración do Día da Patria Galega. Di descoñecer se se homenaxeou a Lola e Xosé.

Iván participou no Día da Galiza Combatente de 2014. Declara que non se mencionou aos membros do EGPGC Lola e Xosé e que non houbo ningún chamado á violencia.

Declara que coñece que Sabela I.G. acudiu como representante de Verdegaia á constitución de Causa Galiza porque é compañeira súa neste colectivo ecoloxista. Engade que os estatutos de Verdegaia recollen que os seus cargos, como era o caso de Sabela I.G., non teñen compatibilidade para desempeñar cargos en calquera outra organización, pero que si “é habitual” que a Sabela lle pidan colaboración con outros colectivos dada a súa experiencia administrativa.

Eliseo, membro de Verdegaia, exemplifica estas colaboracións tamén na elaboración de informes para Ecoloxistas en Acción.

Foi conferenciante no Día da Galiza Combatente de 2015 xunto con Luísa Cuevas e Antom Á.C. na ponencia sobre a loita independentista nos anos 80. “Eu o que fixen foi unha contextualización histórica e política do que foi a política galega a finais do franquismo e durante a década dos anos 80. Concretamente centreime en facer unha descrición de como foi a construción do que é o sistema institucional autonómico de Galicia, a configuración do sistema de partidos galego, a dinámica política e tamén aludín a feitos de tipo socioeconómico”, como a reconversión industrial e a “reestruturación do mundo agrario”. Nega que nin os poñentes nin o público falasen “en absoluto” de Resistência Galega ou o EGPGC. Nega tamén que o Día da Galiza Combatente sexa en homenaxe a Lola Castro e Xosé Villar, aínda que o maxistrado interrompe a explicación por non considerala necesaria: “a orixe está no 11 de outubro de 1072, cando o rei don García...”

Conclúe a terceira sesión do xuízo a falta de rematar coa toma de testemuños, a declaración de 15 peritos e a exposición de conclusións.

Conclúe a fase pericial tras a ratificación dos axentes nos informes realizados sen requirírselles máis aclaracións.

Manuel Chao, letrado dos investigados pola primeira fase da operación Jaro, pide a aplicación da atenuante por dilacións indebidas, e Brais González a petición de prescrición de todos aqueles actos de enaltecemento producidos cinco anos antes do 9 de outubro de 2019, data de imputación efectiva dos seus tres representados, co que a imputación quedaría reducida a un único feito de 2017.

A Fiscalía considera o deseño de Ceivar e Causa Galiza complementarios e encamiñados ao enaltecemento do terrorismo. Considera que estas identidades teñen “unha cobertura legal, pero tamén unha absolutamente ilegal” de soporte a terroristas. Fai alusión á sentencia do TS con respecto a La Insurgencia na que se inclúen como autores do delito de enaltecemento aos produtores musicais e “non só a quen toma a palabra”, para razoar que son igualmente responsables quen participasen na organización dos actos investigados.

Aclara tamén, que en todo momento se considerou un informe, e non unha acta, o relativo aos encontros entre Causa Galiza e BNG para unha iniciativa común, do que extrae que se di que “esa vía non serve porque non atopan o apoio á loita armada e aos terroristas, que é o que eles buscan e para o que constituíron Causa Galiza”.

Sobre a palestra na que participa Antom Á.C. sobre a loita independentista nos anos 80 da que se descoñece o contido, “nos anos 80, permitímonos sinalar, que son os anos onde houbo violencia terrorista”.

Sobre a integración de Sabela I.G. en Causa Galiza, menciona a súa responsabilidade na xestión económica, o estar autorizada nunha conta bancaria e a súa asistencia ao Día da Galiza Combatente, “onde non se fala da causa ecoloxista”, de maneira que “participa activamente nesta parte que fai esta asociación de ensalzar ou apoiar como exemplos a Lola Castro e José Villar”.

Respecto a Ugio C.S. retira a mención a que pertencese a Resistência Galega.

Considera que Afonso G.F. e Íria C.P., á marxe de se se consideraban membros previamente a 2014 ou non participaban na organización para a comisión de delitos de enaltecemento.

Respecto de Ugio C.S., Óscar G.C. e Afonso G.F. o acto de recibimento a Héctor José Naya Gil en 2012 dos feitos punibles por enaltecemento do terrorismo, posto que foi finalmente absolto de todos os cargos, malia que Afonso xa non estaba acusado de participar nin asistir a ese recibimento.

Sen modificación das penas solicitadas por cada delito, a petición fiscal de encarceramento respecto de cada acusado quedaría como segue:

• Respecto de Joám José P.L., 4 anos por integración en grupo criminal para a comisión do enaltecemento e 2 anos por cada un dos 4 delitos de enaltecemento atribuídos, facendo un total de 12 anos de prisión.
• Respecto de Joám Antom F.G., 4 anos por integración en grupo criminal para a comisión do enaltecemento e 2 anos por un delito de enaltecemento, facendo un total de 6 anos de prisión.
• Respecto de Óscar G.C., 4 anos por integración en grupo criminal para a comisión do enaltecemento e 2 anos por cada un dos 3 delitos de enaltecemento atribuídos, facendo un total de 10 anos de prisión.
• Respecto de Salvador G.C., 4 anos por integración en grupo criminal para a comisión do enaltecemento e 2 anos por cada un dos 4 delitos de enaltecemento atribuídos, facendo un total de 12 anos de prisión.
• Respecto de Borja M.R., 4 anos por integración en grupo criminal para a comisión do enaltecemento e 2 anos por cada un dos 2 delitos de enaltecemento atribuídos, facendo un total de 8 anos de prisión.
• Respecto de Henrique T.F., 4 anos por integración en grupo criminal para a comisión do enaltecemento e 2 anos por un delito de enaltecemento, facendo un total de 6 anos de prisión.
• Respecto de José Antom G.M., 4 anos por integración en grupo criminal para a comisión do enaltecemento e 2 anos por un delito de enaltecemento, facendo un total de 12 anos de prisión.
• Respecto de Antom Á.C., 2 anos por cada un dos 2 delitos de enaltecemento atribuídos, facendo un total de 4 anos de prisión.
• Respecto de Sabela I.G., 4 anos por integración en grupo criminal para a comisión do enaltecemento e 2 anos por un delito de enaltecemento, facendo un total de 6 anos de prisión.
• Respecto de Ugio C.S., 4 anos por integración en grupo criminal para a comisión do enaltecemento e 2 anos por cada un dos 3 delitos de enaltecemento atribuídos, facendo un total de 10 anos de prisión.
• Respecto de Afonso G.F., 4 anos por integración en grupo criminal para a comisión do enaltecemento e 2 anos por cada un dos 4 delitos de enaltecemento atribuídos, facendo un total de 12 anos de prisión.
• Respecto de Íria C.P., 4 anos por integración en grupo criminal para a comisión do enaltecemento e 2 anos por cada un dos 3 delitos de enaltecemento atribuídos, facendo un total de 10 anos de prisión.

Por mor dun contratempo retrasouse a exposición de vídeos solicitados pola defensa ao remate da exposición de conclusións finais da Fiscalía. Os vídeos expostos facían alusión á falta de investigación con respecto á persecución de delitos de enaltecemento do fascismo para poñer de manifesto unha diferenza de criterios na persecución destes delitos. O presidente da sala negou o visionado completo dos vídeos aportados por non gardar relación coa causa.

Manuel Chao, letrado dos nove investigados pola primeira fase da operación Jaro, considera que ao Ministerio Público lle caducara “toda potestade procesual para formular acusación ou solicitar dilixencias”, denuncia a violación do principio acusatorio por non mencionar durante todo o proceso de instrución ata a apertura de xuízo oral a posibilidade da existencia dunha organización criminal para o enaltecemento e impugna os informes de intelixencia por unha ausencia de verificación que provocaría a indefensión dos acusados.

Le un fragmento dos estatutos de Causa Galiza, recollidos nos informes, “a organización desenvolverá os seus métodos de intervención tendo en conta os límites da legalidade española; esta decisión non deriva de admitir a lexitimidade do marco constitución español, que pretendemos superar, pero é necesaria para preservar un espazo de intervención pública, imprescindible para gañar o apoio social e necesaria para o avance do noso proxecto político. A organización cre lexítimas as modalidades de loita que o pobo galego escolla e desenvolva en cada período histórico, na defensa dos seus intereses inmediatos e estratéxicos cada o avance do seu proceso de liberación nacional e social”.

“Cando non acadaban a sinalar nin verificar ningún documento que acreditara ningunha das conxecturas que sostiñan falábannos de Causa Galiza como unha organización escura. En que quedamos? Se sacaron toda a información de páxinas públicas, recoñeceron que podían acudir aos seus actos e estaban legalizados e autorizados administrativamente”.

Tamén lembra que non só Causa Galiza convocou o Día da Galiza Combatente. “Sabela I.G. non participou. Como non retira a acusación o fiscal se as propias testemuñas que trouxo dixeron que non estaba alí?”, e, en todo caso, “son feitos acaecidos no ano 90. É que cando se celebra o 12 de outubro se ensalza o xenocidio?” Destaca tamén que sorprende que non se xudicializasen as celebracións do ano 91, “moito máis comprometida”, nin mentres Resistência Galega mantiña actividade e si que se fixese coas celebracións posteriores, un cuarto de século despois, cando necesariamente o acto obedecía “a un recordo histórico”.

Manuel Chao sinala que a actuación penal debe ser a última ratio, que primeiro debe intervirse administrativa e os actos atribuídos, autorizados e celebrados con presenza policial non foron disoltos, nin se comunicou a comisión de ningunha infracción, senón que se levaron directamente á Audiencia Nacional. Lembra que a Subdelegación do Goberno, a Policía Nacional e a Garda Civil permitiron ano tras ano un acto que polo tanto dificilmente podía ser ilegal, e se o permite debería aplicarse o erro de prohibición invencible: “por que Causa Galiza podía pensar que portar as fotos de Lola e José exclusivamente era un delito de enaltecemento para eles e para os outros 25 anos anteriores non?”

Sobre Henrique T.F. figura como motivación na acusación a celebración do Día da Patria Galega, “día de Galicia desde hai máis de dous siglos, que se celebra tanto no exilio como aquí e que incluso o celebra o Partido Popular”.

No tocante a Sabela I.G., “vén acusada dun delito de enaltecemento e de integración en organización criminal por supostamente participar nunha confederencia en 2015. É un craso erro. Non sabemos por que o Ministerio Fiscal non retirou a acusación”. E ao respecto da lectura dun comunicado, “supostamente se estes señores estaban constituíndo unha organización para enaltecer o terrorismo teno que saber unha señora que comparece alí como convidada?”

Sobre os delitos concretos atribuídos o primeiro que se pregunta é por que a Fiscalía considera un delito individual de enaltecemento do terrorismo por cada acto e non un único delito continuado.

Sinala que as penas non son iguais en función das reformas do Código Penal: “como se lle pode pedir a pena máxima a un defendido sen antecedentes por un delito de enaltecemento do 2008? Que pasou neste vodevil de acusación? Como se pode pedir a mesma pena por un delito do 2010 ou de 2011 se estaba tipificado xa distinto? E como se pode encadrar o delito de 2008 nunha organización criminal se non existía? Cando se constituíu a organización criminal?”

Pide a absolución de todos os seus representados.

Miguel Regueira, tamén letrado dos investigados por Causa Galiza explica, respecto da consideración de organización criminal, que as organizacións criminais non son grupos que delinquen, “senón que son agrupacións de natureza orixinaria e intrinsecamente delituosa”. Os acusados “non se ocultaron nunca, en todo momento fixeron da publicidade o 'late motiv' da súa organización”.

Destaca que para considerarse enaltecemento do terrorismo debería existir un chamamento á violencia terrorista, “un requisito que vén recollido por unha sentencia da Audiencia Nacional”.

O maxistrado cita aos tres investigados pola operación Jaro II para o 3 de novembro en Génova, data na que se expoñerán as conclusións da súa defensa, e exime aos nove restantes de asistir obrigatoriamente ese día, permitíndolles pronunciar as últimas palabras.

Joám José P.L. fai un repaso do proceso: “Hai agora case cinco anos recibín unha visita de 30 a 40 axentes da Garda Civil no meu domicilio, estaban tirando a porta da miña casa, entraron cunha violencia extrema, encañonáronme na cabeza e chamáronme en varias ocasións 'fillo de puta', pisáronme a cabeza e a continuación empezaron a ler o que dicían que eran os dereitos que eu tiña nese momento”. Relata o interrogatorio ao que foron sometidos, no que lles preguntan polas redes sociais e estrutura de Causa Galiza, malia ser pública. “Saímos cunha imputación inicial de pertenza a organización terrorista e acusados tamén de enaltecemento do terrorismo”.

A pesar de desenvolver a actividade con “absoluta legalidade”, “a nosa organización foi declarada suspendida das súas actividades durante o prazo de doce meses, á vez que a Garda Civil estaba acusándonos de ser o suposto brazo político dunha organización supostamente armada que na Galiza ninguén coñece”. Transcorrido ese prazo, a organización “seguiu traballando con absoluta normalidade”, posteriormente retírase a “grave imputación” de pertenza a organización terrorista e finalmente considérase grupo criminal. “Estes días estivemos aquí escoitando un relato que parece incrible”. Fai alusión tamén á cobertura en medios que os vinculan a unha banda armada como “La Voz de Galicia, a Televisión de Galicia, El Faro de Vigo e outros”, nos que foron “tipificados como terroristas, con fotos, cos nosos domicilios, cos nosos centros de traballo”.

Remarca que “como un sector do pobo galego que padece a represión dunha maneira máis ou menos continuada: a min na vida se me ocorrería estar cometendo un delito desde unha IP determinada que é localizable e que se identifica cun número de teléfono e cunha persoa en concreto”. “Como sabe a Garda Civil, porque nos investiga sistematicamente, e non hai máis que asistir a calquera acto para comprobalo”, “sabe que esa suposta trama escura e tenebrosa nunca pasou dunha proposta nun papel porque esa coordinadora xamais se reuniu”.

“É absolutamente certo, e aquí non se presentou aínda a primeira proba [en contra], que nunca nos actos da Galiza Combatente se chamou á comisión de actividades ilegais”. “Somos consciente de cal é a natureza deste tribunal, somos conscientes de cal é a realidade que leva a que esteamos aquí, que non é a comisión de actividades ilegais, e, sexa cal sexa a sentenza, somos e seremos independentistas galegos e galegas”.

Tras a intervención de Joám, cortada polo presidente da sala, o maxistrado advertiu de que non admitiría outro 'mitin', pero accedeu á petición de Sabela e Antom de pronunciar as últimas palabras da vista oral.

Sabela I.G. refírese aos erros na instrución con respecto a ela, na que se recollería a xestión ante Facenda dunha conta de Causa Galiza: “non fixen nunca ningunha xestión ante Facenda por esa conta” e é algo que “se pode comprobar”. Pensa que puideron confundir “Facenda co Ministerio de Interior”. Sobre os feitos delituosos que se lle atribúen, insiste en que non foi membro de Causa Galiza nin participou na conferencia, unicamente lendo parte dun comunicado: “o único que lin e que puiden ler é unha parte dun comunicado que falaba de corrupción política, porque é o único que entra dentro do que eu creo e defendo”.

A Antom Á.C. o presidente da sala pídelle brevidade e emprega a súa quenda para reiterar que na conferencia se falou “exclusivamente da memoria histórica de Galiza e da súa clase traballadora”.

Brais González reincide na indefensión que supón para os seus representados, os investigados pola operación Jaro II Ugio C.S., Afonso G.F. e Íria C.P., que non se lles tomase declaración en sede xudicial durante a fase de instrución malia a súa vontade de declarar.

O avogado dos tres imputados como membros de Ceivar, cualifica de “trama pantasma” o vínculo establecido na causa entre Ceivar e Causa Galiza, posto que non se puido acreditar que realmente existise, máis alá dun documento no que se proxectaba unha coordinación entre as organizacións. Ao respecto da multimilitancia, lembra que o perito que se encargou do informe non podía garantir que houbese participación simultánea nas dúas organizacións, e ademais “ao longo de 15 tomos dirixidos a investigar a actividade de Causa Galiza non se fai mención en ningún caso á presenza” dos seus defendidos na organización política nin nos actos investigados durante dúas décadas de historia, nin tampouco “se fai constar que nos actos ou na estrutura de Ceivar participan deputados e deputadas de forzas electorais representativas en Galiza, porque daría unha apariencia de legalidade que non interesou por parte dos peritos”. Explica que na instrución se recompila unha serie de feitos ao longo de 20 anos sen definir con claridade quen participa en cada momento: “non se nos di se hai convivencia entre as persoas acusadas nalgunha das organizacións nalgún momento histórico”.

Sinala sobre o impacto e o risco que puideron xerar na opinión pública actos con presenza policial que se remontan ao 2008, en base á xurisprudencia establecida polo Tribunal Supremo sobre indagacións prospectivas deste tipo de delitos, que non é ata o 2017 cando se detecta que puido darse un delito de enaltecemento.

Expón unha hipótese para explicar esta detección tardía: entende Brais González que a partir da sentencia de 2013 na que esa mesma sala da Audiencia Nacional dá por probada a existencia de Resistência Galega comezan a practicarse investigacións “seguindo o modelo exportado da teoría da contorna”, en alusión ao modelo aplicado en Euskal Herria, co obxectivo previo de ilegalizar Causa Galiza e Ceivar. A estes efectos, a investigación comezaría contra Causa Galiza baixo a tese de pertenza a organización armada, pero a súa inconsistencia provocaría que o que inicialmente constituía un delito accesorio como o é o enaltecemento pasase a ser a única proba de cargo, contexto no que se actuaría tamén contra Ceivar.

Neste instante daríase unha situación de “aberración xurídica”, a “ausencia total de expresións vertidas en público” deste tipo: “faltaban, non as había!”. Incluríanse entón unha serie de cuestións “decorativas” non delituosas como felicitacións a presos, expresións en pancartas ou a asistencia xurídica a persoas presas ou investigadas, na órbita do reforzo da idea de pertenza.

Porén, durante a vista oral do xuízo considera que se acreditou que Ceivar non só representaba a procesados por terrorismo perante a Audiencia Nacional, senón que interviña en casos mesmo de infraccións administrativas. Destaca que o perito W42291L “demostrou unha memoria exacta para falar doutros procesos nos que Ceivar doara [axuda económica] ás defensas que non constaban deliberadamente na investigación” “para presentar unha caricatura”, sendo o obxectivo precisamente estudar o comportamento da organización ao respecto de a quen concedía ou deixaba de conceder asistencia. “Unha omisión cando é deliberada non é unha omisión: é unha posición por parte dos investigadores”.

Considera que se evidenciou a lóxica da persecución policial do inimigo na declaración do garda civil F64147W, quen atribuíu a Ceivar a prestación de “asistencia a un independentista radical xove, que non pon unha bomba porque non ten medios, pero si que fai unha pintada nun escaparate dun banco, ou o que sexa, e cometeu unha infracción administrativa”.

Lembra que “non é a policía quen cualifica quen é membro ou non, senón as sentencias xudiciais”. Varios dos presos recibidos por Ceivar, como Giana Rodrigues, Santiago Vigo, Ugio Caamanho —un dos investigados— ou mesmo Héctor Naya —que sería absolto de todos os cargos—, aparecen nos informes policiais como membros de Resistência Galega e isto trasládase ao escrito de acusación da Fiscalía, se ben na vista oral do xuízo o Ministerio Público o retirou con respecto a Ugio e Héctor Naya. “É unha mostra de mala fe na investigación, un intento de fraude para inducir ao tribunal a un erro na apreciación desa proba”. Considera que todo isto debería “levar ao expurgo de todo o informe no seu conxunto, porque cuestiona de maneira seria a súa neutralidade como testemuña” e como técnico respecto de quen asevera estas apreciacións no informe.

O avogado explica que estas perspectivas que xiran arredor da pertenza foron reproducidas tamén pola Fiscalía cando incidiu na asistencia a presos e as relacións co Colectivo de Presos Independentistas Galegos, sen atribuír nada punible, ou na tese de que Ceivar deixou de prestar axuda a Xurxo non porque Xurxo deixase de requirir os seus servizos senón por non asumir a suposta doutrina de Resistência Galega, algo que sería tan “fácil” de comprobar como convocalo para declarar como testemuña. “Supoño que o Ministerio Fiscal non se sentiu moi seguro”. O letrado subliña frases do auto nas que a Fiscalía xustifica a acusación como que os investigados “participan activamente en actos relacionados co independentismo galego” e a carencia de expresións atribuídas a eles en base ás que considerar o enaltecemento. En moitos casos non existe unha participación activa nos actos en base aos que a Fiscalía formula acusación.

Brais González fai un repaso dos feitos individuais polos que se pide prisión aos seus defendidos. A Ugio C.S. atribúeselle a participación no seu propio recibimento e de Giana Rodrigues en 2008, no que recordaría que Santiago Vigo e Sánchez Gorgas seguían en prisión —ningún deles condenado por pertenza a organización terrorista— e lembraría “aos perseguidos”, que a Fiscalía interpreta que son 'Toninho' e Asunción Losada, malia que Asunción Losada non estaba perseguida, e ademais este recibimento estaría prescrito desde 2013, seis anos antes de ser chamado a declarar como investigado. Tamén se lle atribúe a participación no seu propio recibimento en 2011, que quedaría prescrito desde 2016 e sobre este non constan expresións nos informes e a Fiscalía reproduce erroneamente no auto de acusación as do recibimento de 2008. Tras a retiración de acusación polo recibimento a Héctor Naya en 2012, o seguinte acto que se lle imputa é o correspondente a Antom Santos en 2017, sobre o que tampouco se recolle ningunha expresión lexitimadora do terrorismo.

No tocante a Afonso G.F., atribúesenlle tamén os recibimentos de 2008 e 2011 a Ugio, con quen tiña relación de amizade, sen recollerse expresións lexitimadoras, algo que tampouco se aporta con respecto ao recibimento en 2012 a Santiago Vigo e Sánchez Gorgas, que tamén considera prescrito, nin con respecto ao recibimento en 2017 a Antom Santos sobre o que se asevera que participou activamente na organización do acto sin aclararse facendo que.

Sobre Íria C.P. destaca que non leu ningún discurso público en ningún dos recibimentos, atribuíndoselle a participación no correspondente a Ugio C.S. en 2011 e a organización do recibimento a Antom Santos en 2017 sen máis detalles, o cal a defensa considera impune. Tamén se lle solicitan dous anos pola comunicación á Subdelegación do Goberno do acto de 2012 no que se recibiu a Santiago Vigo e Sánchez Gorgas, que entende que estaría prescrito: “a comunicación á Administración polo de agora espero que sexa impune”.

Recorda que se preguntou ao perito encargado do informe con respecto á documentación incautada se nalgún deses arquivos se enaltecía o terrorismo e negou que existise ningunha expresión explícita neste sentido, ademais de que nese caso tampouco permitirían sustentar o delito de enaltecemento en tanto que formarían parte do ámbito privado.

Engade que “un modelo que persiga como enaltecemento” calquera gabanza a un autor dun delito de terrorismo “sen que expresa ou implicitamente faga referencia ao feito delituoso” podería incorrer “non só nunha perda de garantías da persoa procesada, senón tamén do reo”, e contrapón ese modelo ao principio de reinserción: alguén que é condenado por un delito de terrorismo non pode ser privado de que se poñan en valor outros aspectos ou accións que realizase ou poida realizar ao longo da súa vida.

Na sesión previa do xuízo oral tras a quenda da defensa dos investigados de Causa Galiza puido expoñer as súas conclusións definitivas o letrado en representación de Causa Galiza como persoa xurídica, pero neste caso, conclúe o avogado dos investigados de Ceivar, “non hai ningún representante legal de Ceivar que estea comparecendo no xuízo e polo tanto falta o elemento esencial para proceder á ilegalización”.

Aprecia que non pode considerarse a existencia dunha organización criminal para a comisión de delitos de enaltecemento, porque o enaltecemento non é un delito obxecto, isto é, é un delito que se refire a outro delito —os de terrorismo—, polo que se estaría considerando por vez primeira a existencia dunha organización criminal para a comisión doutro delito.

Neste caso trataríase ademais dunha organización que leva dúas décadas de traxectoria pública e recoñecida, de maneira que “aínda que se entendese que se cometese algún delito nunca se podería someter á comprensión de que a súa actividade é delituosa”. Equipárao a “entender que sindicatos masivos como CCOO ou UGT polo feito de cometer coaccións nun contexto de folga” ou facelo sucesivamente constituíse “unha organización criminal porque está organizada para coaccionar e cometer desordes públicas”.

Conclúe reproducindo algunhas conclusións previamente expostas e poñendo sobre a mesa un debate sobre os límites democráticos, xustificado en xurisprudencia europea, que abrangue tamén a defensa da liberdade de expresión e os códigos propios da disensión, a manifestación e a protesta social como bens a protexer.

Guillerme Presa, letrado de Causa Galiza, explica que nun auto de 2015 ditado por Eloy Velasco, naquel momento destinado no Xulgado Central de Instrución número 6, se acordou a ilegalización cautelar da actividade de Causa Galiza sen ser chamada a participar do proceso previamente. Neste auto recóllese que “por parte de Nós-UP, aínda que segue homenaxeando os terroristas falecidos, os seus actos, discursos e comunicados son máis moderados e non xustifican a violencia para conseguir os obxectivos independentistas”. En consecuencia interpúxose un recurso de apelación por violación de dereitos fundamentais da persoa xurídica Causa Galiza. O recurso foi estimado pola Sección Segunda da Sala do Penal, retrotraendo as actuacións para tomarlle declaración e apuntando xa á dificultade para visualizar unha estrutura organizada para delinquir. Desde Causa Galiza continuouse insistindo e finalmente conseguiuse que fose considerada parte a todos os efectos. Porén, no caso de Ceivar non se lle concedería a oportunidade de defenderse, polo que non se podería considerar a súa ilegalización.

Fai unha exposición detallada das diferentes modificacións lexislativas que se foron dando nos últimos anos no que compete á ilegalización de organizacións, xa de por si controvertidas, para concluír que desde a técnica xurídica “é moi difícil xustificar coa xurisprudencia actual” que o enaltecemento comporte “unhas penas tan brutais como as que están establecidas en base á pertenza a organización armada”, o que só podería conseguirse por medio dun “subterfuxio”, a pertenza a organización criminal, o cal ten como requisito a constitución coa exclusiva finalidade da comisión de delitos que deriven, segundo a Convención de Palermo asinada por España, nun beneficio económico ou material. “As organizacións criminais non son organizacións que delinquen, senón agrupacións de criminais”, polas que todos os cargos deberían sentar no banco de acusados, a diferenza do que ocorre neste procedemento.

En consecuencia, só podería valorarse un delito de asociación ilícita, que ten unha natureza diferente e as sancións asociadas serían substancialmente máis baixas, reducidas a penas de multa. Sobre esta cuestión razoa que Causa Galiza está legalizada, consta rexistrada na Xunta de Galicia, nos estatutos especifícase o organigrama directivo e ten actividade pública, en contraste coas declaracións dos peritos que apuntaban a unha opacidade sobre esta organización e coas interpretacións que se realiza nos “sesgados” informes policiais.

Ilustra este xeito de proceder co caso “paradigmático” da imputación de Antom Á.C., que é o único ao que non se lle atribúe delito de pertenza a organización criminal, pero si está imputado por enaltecemento por participar dunha conferencia na que participan no mesmo grao outros poñentes non investigados, dando a entender que corresponde á articulación dunha tese policial e xurídica en base ao pasado delituoso desta persoa concreta.

Ugio fai uso da última quenda concedida aos tres investigados pola operación Jaro II. Comenta que será breve e ten a intención de explicar catro cuestións.

Considera “asombroso” que a Fiscalía e os investigadores entren a valorar e lles pregunten insistentemente sobre a “forma” na que practican “a solidariedade”, manténdose esta nos límites do legal, como as felicitacións a presos con motivo do aniversario, a promoción do envío de cartas e a facilitación de visitas no cárcere. Ugio continúa: “intentar explicarllo a un inquisidor...”. Inmediatamente é interrompido polo xuíz, que non o deixa continuar a súa exposición: “retírese, acabouse, acaba de chamarlle ao Ministerio Fiscal inquisidor e iso xa é un exceso da liberdade incluso de defensa”. Ugio intenta protestar, pero Alfonso Guevara eleva o ton de voz: “retírese!, que vai protestar?”.

“Visto para sentencia”.