Opinión
Turismofobia ou dignidade? As sombras do Nadal vigués

Ata hai non moito, calquera voz que se alzase para sinalar os impactos do modelo de turismo baseado na masificación era rapidamente repudiado por medios de comunicación, representantes políticos, tertulianos ao berro de “turismofobia”. Que fácil parecía deslexitimar loitas que defenden o benestar e a calidade de vida da veciñanza, asi como a conservación do medio natural dos lugares ateigados de turistas. Era o ano 2018 e Palma (Mallorca) era o lugar da protesta.

Hoxe, seis anos máis tarde, a poboación de cada vez máis cidades e vilas berra con forza que a masificación turística non só non é a solución, senón que é parte do problema que padecemos. Estaremos ante un novo arrebato de  movementos “turismofóbicos”? Ou é que, realmente, máis alá daqueles que se benefician directamente do turismo, a masificación turística non é tan boa como a pintan?

Chega o Nadal a Vigo e, con el, a música, as luces, a expectativa de milleiros de visitantes no centro da nosa cidade… E tamén as protestas. Será que están en contra do Nadal? Protestar para que os servizos de emerxencias cheguen ás zonas masificadas, para poder acceder a túa vivenda ou lugar de traballo, denunciar o ruído insoportable, a sucidade, o lixo acumulado e o fedor que tortura día tras día á veciñanza, é turismofobia? Ou se trata, máis ben, dun berro reclamando dignidade e senso común? E mentres o centro “morre de éxito” as parroquias da periferia adoecen de calquera sino do Natal, salvo as luces e adornos que a veciñanza pon nas súas casas.

O modelo turístico actual hai que analizalo dende moitas perspectivas, non só dende os datos de visitantes, pernoctacións ou gasto medio por persoa. O impacto da masificación turística toca practicamente todos os ámbitos das nosas vidas. A voracidade coa que se estende a fórmula ultraespeculativa das vivendas de uso turístico non só está a reducir a oferta de aluguer de vivenda habitual, tamén contribúe á suba dos prezos e a expulsión da veciñanza que, ben non atopa oferta, ou non cumpre cos requisitos cada vez máis esixentes para alugar, ou non pode pagar os prezos que se lle piden.

A expulsión das veciñas e dos veciños afecta directamente ao comercio de barrio, xa que non son os turistas quen entran a mercar cada día. Os servizos públicos, saturados pola masificación turística, tamén inflúen na calidade de vida das persoas. Falamos de sanidade, de transporte, pero tamén de equipamentos, infraestruturas de saneamento e de esgotamento de recursos, entre outros.

Pero a cousa non fica aí. A masificación turística tamén ten o seu impacto noutros ámbitos como o emprego, con salarios baixos, temporalidade e condicións laborais precarias, especialmente no sector servizos (hostalería, limpeza e comercio). E non podemos esquecer o impacto no medio natural (tanto rural coma urbano) que xenera a chegada de milleiros de persoas, o aumento de veleiros e iates nas nosas rías e o turismo de cruceiros que danan o ecosistema mariño e contribúen, xunto coa masificación de vehículos, ao agravamento da mala calidade crónica do aire de Vigo.

Neste punto, cabe preguntarse se berrar polo dereito a unha vivenda asequible, por uns servizos públicos de calidade, por un emprego non precarizado, pola protección da nosa contorna é unha cuestión de turismofobia ou de dignidade e senso común. Para cada vez máis persoas, está claro que falamos de dignidade e senso común, porque o modelo mercantilizador das cidades, do que xorde o proceso turistificador, supón convertilas en escaparates, en espazos de consumo e non de vida, en parques temáticos que non poden ser habitados dignamente.

Fronte a esta dignidade xorde a indignidade dos nosos governantes que, alonxándose da realidade que vive a veciñanza, seguen a alimentar a este monstro da masificación turística, sen escoitar nin poñer do seu para afrontar estas problemáticas crecentes.

Exemplos de ao que podemos chegar témolos por todo o Estado, dende Canarias ata Mallorca, pasando por Sevilla, Málaga, Granada, Madrid ou Barcelona, entre outras moitas. Polo que, a non actuación desde as institucións non é cousa de falta de coñecemento, de alternativas ou de ferramentas. O que falla é a vontade política e os intereses especulativos. E aí reside a maior indignidade.