AGANTRO
Non hai fronteiras? Cara ao XVI Congreso Internacional de Antropoloxía

A Asociación Galega de Antropoloxía (Agantro), co apoio das tres universidades galegas, está organizando a decimosexta edición do Congreso Internacional de Antropoloxía da Asociación de Antropoloxía do Estado Español (ASAEE) na Coruña.
Agantro Congreso XVI

Profesora de Socioloxía na Universidade de Vigo e socia de Agantro.


Profesora de Socioloxía na Universidade da Coruña. Coordinadora do Congreso Internacional de Antropoloxía, membro do comité executivo da ASAEE e de Agantro.

10 jun 2023 09:00

Na Coruña vaise celebrar a decimosexta edición do Congreso Internacional de Antropoloxía da ASAEE (Asociación de Antropoloxía do Estado Español), que nesta ocasión organiza a Asociación Galega de Antropoloxía (Agantro) co apoio de profesorado das tres universidades galegas. Contra vento e marea porque, como é sabido, o Grao en Antropoloxía non se ofrece en Galicia, a pesar da demanda e interese que esperta. Proba diso é que xa se rexistraron máis de 600 persoas ao congreso, a pesares de que aínda está aberto o prazo de inscrición.

Será do 5 ao 7 de setembro deste ano baixo o lema “non hai fronteiras?”. Aparte de chiscarlle humoristicamente ao concurso de Eurovisión que non gañamos, o lema é un convite. Un convite para reflexionar sobre a existencia das fronteiras, non só políticas, senón tamén culturais, migratorias, entre disciplinas e incluso entre especies. Alén de fronteiras, tamén entre o mundo académico e o mundo profesional da antropoloxía.

Ademáis, haberá unha carteleira de dez documentais que se exporán na Normal da Coruña coa presenza das creadoras

Neste último sentido, hai una aposta importante por abrir a disciplina a novas formas de traballo de campo e de devolución, asumindo o reto de experimentar, deixando que o compromiso coa ciencia se manifeste de forma creativa. Poderase ver en moitas das 450 comunicacións que se exporán durante eses días, e moi especialmente na mesa plenaria coordinada por Mari Luz Esteban, antropóloga da Universidade do País Vasco, baixo un título que depara sorpresas: E se a antropoloxía e a creación artística se atopasen sobre un escenario? Ademáis, haberá unha carteleira de dez documentais que se exporán na Normal da Coruña coa presenza das creadoras.

O congreso anúnciase tamén como un convite a recalcular rutas, debater sobre o que a antropoloxía nos pode aportar para abordar as crises (sistémicas?) polas que imos transitando: a pandemia da Covid-19, a emerxencia climática, a crise dos coidados, as crises identitarias… E entón, pode que esteamos a abusar do concepto de crise até que xa non signifique nada? Ou é preciso deternos a reflexionar sobre as causas das crises para que este debate sexa frutífero? A antropoloxía non pretende aportar respostas pechadas, máis ben pode contribuír na procura de escenarios prospectivos sobre a base duns coñecementos acumulados e dunha forma de observar, de participar, de preguntar e de investigar centrada nas posibilidades de convivencia e cohabitación dos grupos humanos e non humanos en ecosistemas fondamente interdependentes.

A antropoloxía non pretende aportar respostas pechadas, máis ben pode contribuír na procura dunha forma de observar, de participar, de preguntar e de investigar centrada nas posibilidades de convivencia

En todo caso, preguntas e respostas apóianse sempre en contextos cuxas escalas se superpoñen (local, nacional, internacional, transnacional...). As conferencias plenarias son garantía de que traballamos sen perder esa perspectiva comparativa.

A plenaria de inauguración estará a cargo da antropóloga mexicana Rossana Reguillo e terá por título Presentes baixo asedio: desafíos para a antropoloxía e o pensamento crítico. Reguillo traballa temas inquietantes e duros. Sobre o seu último libro, Necromáquina, pode lerse a entrevista realizada para O Salto Galiza en novembro de 2021. México é o punto de partida para ensaiar a análise comparada das distintas e novas formas de violencia nas cidades latinoamericanas e do Sur global.

Por outra banda, a segunda plenaria, a de clausura do congreso, preséntase co título Transicións enerxéticas en contextos indíxenas e terá a Astrid Ulloa, antropóloga e profesora titular da Universidade Nacional de Colombia, como relatora. Ulloa conta cunha longa traxectoria de investigación sobre movementos ambientais e indíxenas, xénero e feminismos indíxenas e ecoloxía política feminista.

Asumindo o protagonismo galego como sede do congreso, Agantro buscou dedicar un espazo concreto para falar das confluencias coa antropoloxía desenvolvida desde as nosas “fronteiras”. Por iso temos unha mesa plenaria dedicada a antropoloxía na Galiza e Portugal, coordinada pola presidenta de Agantro Luzia Oca e moderada por Humberto Martins, da Asociação Portuguesa de Antropologia (APA).

Así mesmo, O regreso da ‘hispanidade’: olladas críticas desde a antropoloxía será outra mesa plenaria coordinada por Liliana Suárez Navaz, da Universidade Autónoma de Madrid, onde se abordará unha pantasma cada vez máis presente no noso entorno académico e político, que nos retrotrae a un debate sobre as fronteiras do colonialismo. É tamén marca da casa a insistencia no mar como fronteira, o mar como ecosistema humano, o mar como lugar de produción, o mar culturalmente representado... Entre dous simposios dedicados exclusivamente ao contexto marítimo –A antropoloxía marítima no século XXI: transicións e conflitos en torno á economía azul e A mar das mulleres: ausencias, representacións e reivindicacións– hai repartidas máis de 30 comunicacións.

Non é sinxelo sintetizar a diversidade de enfoques, temáticas e metodoloxías que se van abranguer neste XVI Congreso de Antropoloxía, pero é unha oportunidade para tomarlle o pulso á antropoloxía a día de hoxe. De feito, a xulgar polos 42 simposios presentados, destacan temas que recentemente se teñen organizado como redes de traballo da asociación a nivel estatal; especialmente a rede de antropoloxía médica e da saúde e a rede de antropoloxía ambiental. Por outra banda, consolídase a atención prestada desde a antropoloxía ao patrimonio como obxecto de estudo, ao estudo da mobililidade e das migracións, e a esa “particular” forma de visitar, viaxar e consumir que chamamos “turismo”. Se hai que xeralizar, digamos que sobresae a transversalidade da perspectiva feminista e unha afirmación rotunda como pedra angular: que somos ecodependentes e que precisamos unhas das outras (é dicir, que tamén somos interpendentes).

E entre mesas redondas, comunicacións, conferencias e audiovisuais, quedarán ratos libres para a presentación de libros, a exposición de carteis e, sobre todo, para conversar, atoparmos e coñecermos.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Senegal
Migraciones El mito de la migración ordenada: la denegación de visados por el Consulado de España en Dakar
Maltrato institucional. Estas dos palabras son las más escuchadas cuando se pregunta a personas descontentas con el Consulado de España en Dakar. Cada vez más personas denuncian denegación de visados que no consideran justificados.
Almería
Derechos Humanos Junto al mar de plástico: más de 7.000 personas viven sin derechos en los asentamientos de Almería
Miles de trabajadoras y trabajadores que sostienen la agroindustria almeriense se someten diariamente a la vulneración de sus derechos básicos, abusos laborales y a pagar hasta 4.000 euros por un contrato de trabajo
Galicia
Galicia A Xunta aprobou a celulosa de Altri argumentando que a súa cheminea de 75 metros sería “icónica”
O Informe de Patrimonio Cultural, favorable á multinacional, emitiuse con base en dúas encargas externas, contratadas e pagadas pola empresa ao ex presidente e ao actual tesoureiro de Icomos-España.
Estados Unidos
Libertad de expresión Canadá recomienda a profesores LGTBQ+ o críticos con Trump no viajar a Estados Unidos
Una circular de la Asociación Canadiense de Profesores Universitarios (CAUT) recomienda “encarecidamente” que el personal académico viaje a los EEUU “solo si es esencial y necesario”.
República Dominicana
República Dominicana El Gobierno de Abinader desafía a la ONU expulsando mujeres embarazadas y recién paridas desde los hospitales
La campaña contra las migrantes haitianas del Gobierno de República Dominicana ha llegado a las maternidades. Decenas de mujeres embarazadas o con sus bebés en brazos han sufrido esta política.
Catalunya
Acción directa Las Sublevaciones de la Tierra francesas llegan a Catalunya: “Necesitamos una forma nueva de luchar”
Una acampada de tres días y una acción simbólica han sido el pistoletazo de salida de Revoltes de la Terra. La organización ha sido capaz de unir a ecologistas de campo, de ciudad y campesinado en una dinámica de lucha “nueva”.

Últimas

Música
Música E150, a mil por hora en este matadero
Vuelve, por cuatro noches, la zapatilla hardcore del mítico grupo catalán.
Reducción de jornada
Trabajo El Gobierno aprueba el proyecto de ley para reducir la jornada laboral a 37,5 horas
La norma pasará al Congreso donde no cuenta con los apoyos necesarios de todos los socios de Gobierno, por lo que la Ministra de Trabajo ha apelado a la responsabilidad del Partido Popular para que esta nueva jornada laboral salga adelante.
Ley de Extranjería
El Salto Radio El laberinto de la ley de extranjería y la ILP Regularización Ya
La abogada antirracista Florencia Brizuela y la escritora Vivi Alfonsín cuestionan la existencia de la Ley de Extranjería y analizamos en qué punto está la ILP que regularizaría a 500.000 personas.
Más noticias
Opinión
Opinión Covid-19, año uno: balance de una pesadilla autoritaria y de una gestión fracasada
VV.AA.
El autoritarismo con que se ha afrontado la epidemia actual no tiene una justificación sanitaria y la historia nos muestra que en nombre del derecho de emergencia se han dado graves abusos de poder y de restricciones de derechos.
Israel
Israel Netanyahu acelera los planes de ocupación total de una Gaza diezmada por el hambre
El ejército israelí quiere movilizar a 30.000 reservistas para una nueva expansión de la ofensiva sobre Gaza. Las organizaciones dependientes de la ONU alertan de la hambruna y las enfermedades en un enclave en el que escasea el agua potable.
LGTBIAQ+
Extrema derecha “Todo por ser un hombre trans”: la pesadilla de un estudiante transgénero que quería estudiar en Berkeley
Este estudiante chocó contra las políticas tránsfobas de Donald Trump. Pese a los repetidos intentos, no pudo llegar a disfrutar de una beca en la prestigiosa Universidad de Berkeley que ya había sido concedida.
Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Madres organizadas contra los arrancamientos piden una reunión con Infancia
Pamela L.C. ve a su bebé dos horas a la semana después de que se lo retiraran dos días después de su nacimiento. Ella y otras madres han decidido organizarse para pedir medidas que frenen los arrancamientos.

Recomendadas

Laboral
Laboral Coidar sen dereitos: a loita das traballadoras nas residencias privadas de Galiza
Sen tempo nin medios para ofrecer uns coidados axeitados, alertan dunha situación insostible nos centros e denuncian a privatización dun servizo a costa do benestar das persoas maiores e dependentes.
Alemania
Alemania Ines Schwerdtner: “Los conservadores tienen esta estrategia de normalizar la AfD, pero eso ha salido muy mal”
De profesión periodista, Ines Schwerdtner ha sido una de las responsables del ascenso de Die Linke, un partido que pasó de no aparecer en las encuestas a superar el 8% en las elecciones de febrero.