AGANTRO
Non hai fronteiras? Cara ao XVI Congreso Internacional de Antropoloxía

A Asociación Galega de Antropoloxía (Agantro), co apoio das tres universidades galegas, está organizando a decimosexta edición do Congreso Internacional de Antropoloxía da Asociación de Antropoloxía do Estado Español (ASAEE) na Coruña.
Agantro Congreso XVI

Profesora de Socioloxía na Universidade de Vigo e socia de Agantro.


Profesora de Socioloxía na Universidade da Coruña. Coordinadora do Congreso Internacional de Antropoloxía, membro do comité executivo da ASAEE e de Agantro.

10 jun 2023 09:00

Na Coruña vaise celebrar a decimosexta edición do Congreso Internacional de Antropoloxía da ASAEE (Asociación de Antropoloxía do Estado Español), que nesta ocasión organiza a Asociación Galega de Antropoloxía (Agantro) co apoio de profesorado das tres universidades galegas. Contra vento e marea porque, como é sabido, o Grao en Antropoloxía non se ofrece en Galicia, a pesar da demanda e interese que esperta. Proba diso é que xa se rexistraron máis de 600 persoas ao congreso, a pesares de que aínda está aberto o prazo de inscrición.

Será do 5 ao 7 de setembro deste ano baixo o lema “non hai fronteiras?”. Aparte de chiscarlle humoristicamente ao concurso de Eurovisión que non gañamos, o lema é un convite. Un convite para reflexionar sobre a existencia das fronteiras, non só políticas, senón tamén culturais, migratorias, entre disciplinas e incluso entre especies. Alén de fronteiras, tamén entre o mundo académico e o mundo profesional da antropoloxía.

Ademáis, haberá unha carteleira de dez documentais que se exporán na Normal da Coruña coa presenza das creadoras

Neste último sentido, hai una aposta importante por abrir a disciplina a novas formas de traballo de campo e de devolución, asumindo o reto de experimentar, deixando que o compromiso coa ciencia se manifeste de forma creativa. Poderase ver en moitas das 450 comunicacións que se exporán durante eses días, e moi especialmente na mesa plenaria coordinada por Mari Luz Esteban, antropóloga da Universidade do País Vasco, baixo un título que depara sorpresas: E se a antropoloxía e a creación artística se atopasen sobre un escenario? Ademáis, haberá unha carteleira de dez documentais que se exporán na Normal da Coruña coa presenza das creadoras.

O congreso anúnciase tamén como un convite a recalcular rutas, debater sobre o que a antropoloxía nos pode aportar para abordar as crises (sistémicas?) polas que imos transitando: a pandemia da Covid-19, a emerxencia climática, a crise dos coidados, as crises identitarias… E entón, pode que esteamos a abusar do concepto de crise até que xa non signifique nada? Ou é preciso deternos a reflexionar sobre as causas das crises para que este debate sexa frutífero? A antropoloxía non pretende aportar respostas pechadas, máis ben pode contribuír na procura de escenarios prospectivos sobre a base duns coñecementos acumulados e dunha forma de observar, de participar, de preguntar e de investigar centrada nas posibilidades de convivencia e cohabitación dos grupos humanos e non humanos en ecosistemas fondamente interdependentes.

A antropoloxía non pretende aportar respostas pechadas, máis ben pode contribuír na procura dunha forma de observar, de participar, de preguntar e de investigar centrada nas posibilidades de convivencia

En todo caso, preguntas e respostas apóianse sempre en contextos cuxas escalas se superpoñen (local, nacional, internacional, transnacional...). As conferencias plenarias son garantía de que traballamos sen perder esa perspectiva comparativa.

A plenaria de inauguración estará a cargo da antropóloga mexicana Rossana Reguillo e terá por título Presentes baixo asedio: desafíos para a antropoloxía e o pensamento crítico. Reguillo traballa temas inquietantes e duros. Sobre o seu último libro, Necromáquina, pode lerse a entrevista realizada para O Salto Galiza en novembro de 2021. México é o punto de partida para ensaiar a análise comparada das distintas e novas formas de violencia nas cidades latinoamericanas e do Sur global.

Por outra banda, a segunda plenaria, a de clausura do congreso, preséntase co título Transicións enerxéticas en contextos indíxenas e terá a Astrid Ulloa, antropóloga e profesora titular da Universidade Nacional de Colombia, como relatora. Ulloa conta cunha longa traxectoria de investigación sobre movementos ambientais e indíxenas, xénero e feminismos indíxenas e ecoloxía política feminista.

Asumindo o protagonismo galego como sede do congreso, Agantro buscou dedicar un espazo concreto para falar das confluencias coa antropoloxía desenvolvida desde as nosas “fronteiras”. Por iso temos unha mesa plenaria dedicada a antropoloxía na Galiza e Portugal, coordinada pola presidenta de Agantro Luzia Oca e moderada por Humberto Martins, da Asociação Portuguesa de Antropologia (APA).

Así mesmo, O regreso da ‘hispanidade’: olladas críticas desde a antropoloxía será outra mesa plenaria coordinada por Liliana Suárez Navaz, da Universidade Autónoma de Madrid, onde se abordará unha pantasma cada vez máis presente no noso entorno académico e político, que nos retrotrae a un debate sobre as fronteiras do colonialismo. É tamén marca da casa a insistencia no mar como fronteira, o mar como ecosistema humano, o mar como lugar de produción, o mar culturalmente representado... Entre dous simposios dedicados exclusivamente ao contexto marítimo –A antropoloxía marítima no século XXI: transicións e conflitos en torno á economía azul e A mar das mulleres: ausencias, representacións e reivindicacións– hai repartidas máis de 30 comunicacións.

Non é sinxelo sintetizar a diversidade de enfoques, temáticas e metodoloxías que se van abranguer neste XVI Congreso de Antropoloxía, pero é unha oportunidade para tomarlle o pulso á antropoloxía a día de hoxe. De feito, a xulgar polos 42 simposios presentados, destacan temas que recentemente se teñen organizado como redes de traballo da asociación a nivel estatal; especialmente a rede de antropoloxía médica e da saúde e a rede de antropoloxía ambiental. Por outra banda, consolídase a atención prestada desde a antropoloxía ao patrimonio como obxecto de estudo, ao estudo da mobililidade e das migracións, e a esa “particular” forma de visitar, viaxar e consumir que chamamos “turismo”. Se hai que xeralizar, digamos que sobresae a transversalidade da perspectiva feminista e unha afirmación rotunda como pedra angular: que somos ecodependentes e que precisamos unhas das outras (é dicir, que tamén somos interpendentes).

E entre mesas redondas, comunicacións, conferencias e audiovisuais, quedarán ratos libres para a presentación de libros, a exposición de carteis e, sobre todo, para conversar, atoparmos e coñecermos.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Migración
Precariedad Fraudes sistémicos. Notas sobre la precariedad laboral
Como fraudes sistémicos, diversas estrategias apuntan a lograr una máxima productividad de los cuerpos con un mínimo de resistencia, obteniendo así un incremento extraordinario de beneficios.
Migración
Fronteras El odio como política migratoria
El domingo 17 en Lampedusa, la presidenta de la Comisión Europea y la primera ministra italiana aparentaban diferencias en los matices sin salirse de una misma visión de las migraciones como un riesgo para la seguridad y la identidad europeas.
Migración
Migración El sistema europeo de permisos de trabajo y residencia facilita la explotación laboral
Una investigación transnacional documenta las fallas de un sistema de trabajo y residencia que enfrenta a las personas migrantes a procedimientos complejos y lentos, a la vez que genera relaciones problemáticas de dependencia con los empleadores.
Arte
Narración oral Bea Campos: “Conto segredos para que o fascismo non volva”
O espectáculo de narración oral “Marcho que teño que marchar”, de Inventi Teatro, pechou o Festival Internacional de Cabaret de México.
Promociones
Comunidad El Salto Descubre la otra cara de la actualidad con El Salto
Suscríbete este mes y llévate de regalo el libro ‘Pescar el salmón’, de Yago Álvarez, “una herramienta al servicio de la gente que está harta de sentirse manipulada”.
Plurilingüismo
Opinión Estraños no karaoke
Escoitaron falar en galego e non tardaron en amosar o seu desprezo deixando os auriculares no escano de Pedro Sánchez, acción equiparable ao mecanismo de rematar o cubata dun grolo.
Catalunya
Catalunya Amnistía y referéndum, dos palabras inseparables en la celebración del sexto aniversario del 1 de Octubre
Òmnium contabiliza 1.432 personas amnistiables de los alrededor de 4.400 represaliados desde 2017 en el Procés. La Plataforma Antirrepressiva de Ponent defiende una amnistía total, extensible a todos los presos políticos del Estado español.
Política
XV Legislatura Lo que la investidura fallida nos dejó
Feijóo se consagró como líder opositor y logró el foco durante una semana, aunque quedó plasmada su alianza con la ultraderecha. Sánchez volvió a apostar fuerte y se prepara para un mes de tiranteces entre la derecha y el soberanismo catalán.
Política
Ione Belarra Ione Belarra: “Entiendo las líneas rojas que EH Bildu y ERC pusieron en la negociación de la Ley Mordaza”
La ministra de Agenda 2030 y secretaria general de Podemos, Ione Belarra, valora las posibilidades de repetición electoral o repetición del Gobierno de coalición.
La vida y ya
La vida y ya Cometas
Jugar es una necesidad que va intrínsecamente ligada a nuestra naturaleza, igual que a la de otros mamíferos.
Especulación inmobiliaria
Especulación en Barcelona Sindicatos de vivienda denuncian macrodesahucios vinculados a una inversora de The District
Elena Hernández de Cabanyes gestiona la inmobiliaria Second Home y forma parte de Renta Corporación, participante en el polémico congreso de fondos de inversión.

Últimas

Iglesia-Estado
Estado laico A Subdelegación do Goberno convida a unha misa polo Día da Policía a decenas de concelleiros pontevedreses
A subdelegada en Pontevedra, María Isabel Alonso e o comisario xefe da Policía Nacional da comisaría Vigo-Redondela, Ramiro José Gómez, envían unha carta na que convidan a asistir a “santa misa en honor de los Santos Ángeles Custodios”.
Análisis
Economía Decrecimiento y Teoría Monetaria Moderna: una simbiosis necesaria
El decrecimiento es necesario para salvar al mundo. Pero requiere, obligatoriamente, compensar a todos aquellos que se verán afectados negativamente
Más noticias
Vejez
Cine Sí es país para viejos
Dedicamos el Día Internacional de las Personas de Edad a los festivales de cine que las ponen en el centro
Afrodescendientes
Memoria Afro Lucía Mbomío: “A las personas que migran siempre se las tiene por recién llegadas”
Un proyecto audiovisual y fotográfico recoge en la exposición “Afromayores. Alcorcón y periferias” la memoria y genealogía de personas afro de la tercera edad en España.
Urbanismo
Tala de árboles Alicante, la ciudad como descampado
El Ayuntamiento de la ciudad ha talado más de 2.000 árboles y 30.000 plantas en los dos últimos años.

Recomendadas

Urbanismo
Urbanismo La Vall del Pop y la lucha interminable por paralizar el PAI de Llíber
Un proyecto de 488 chalés unifamiliares en la Marina Alta (Alacant) que ocuparían una superficie de más de 400.000 metros cuadrados en la montaña encuentra la oposición social y ecologista y una batalla judicial.
Cine
Estreno de ‘Orlando’ Paul B. Preciado: “El relato de la transición de género se quiere despolitizar haciéndolo individual”
‘Orlando, mi biografía política’, se estrena el 11 de octubre en España. El filósofo Paul B. Preciado dirige esta interpretación de la novela de Virginia Woolf que es política porque es colectiva.
Memoria histórica
Memoria histórica Retrato de un fusilamiento: falangistas a caballo, una corbata roja y nueve republicanos desaparecidos
Apenas un mes después de la sublevación militar, y reducida a escombros la Casa del Pueblo, nueve trabajadores fueron fusilados y otros muchos encarcelados. Aún cuesta recomponer esta historia y más duele hacer memoria. Uno de ellos era mi bisabuelo.
Medio ambiente
Medio ambiente El ecologismo menorquín vuelve a unirse para defender el Camí de Cavalls
El Consell Insular ha anunciado que modificará la ley que protege el recorrido, pero usuarios y asociaciones aseguran que no hacen falta más servicios.