Medio ambiente
A loita polo monte galego: lumes, eucalipto e ameazas á propiedade común

Galiza concentra un terzo dos incendios forestais rexistrados no Estado. Mentres a Xunta apunta aos montes veciñais, comuneiros e ecoloxistas denuncian unha estratexia política para favorecer a privatización e a expansión da industria madereira.

Incendios en Galiza — Unha parella de cabalos salvaxes buscan pasto en Gondomar, Pontevedra, logo dos incendios de 2017. Candela Prumm

Alba Cambeiro

@albacambeiro.bsky.social
@albacambeiro

20 may 2025 05:30

Segundo a Estadística Xeral de Incendios Forestais (EGIF), Galiza concentra o maior número de lumes forestais de todo o Estado español. O proxecto España en llamas, que analizou os datos do período comprendido entre 1983 e 2016, revelou que Galiza sufriu o 36% dos incendios rexistrados en todo o Estado. 80.162 lumes que queimaron 1.158.629 hectáreas.

No último Plan de prevención e defensa contra os incendios forestais de Galicia (Pladiga), a Consellería do Medio Rural da Xunta inclúe una novidade; o análise do risco de incendios segundo o tipo de propiedade. O documento sinala a relación proporcional entre a superficie queimada e a superficie total existente nos montes públicos e nos montes veciñais en man común: un 15,01% e un 14,72%, respectivamente. No caso das propiedades privadas, a porcentaxe descende ao 6,16%. Deste xeito, o informe conclúe que na última década arderon 17.055,40 hectáreas menos en solo privado que no dos montes veciñais. A Organización Galega de Comunidades de Montes (Orgaccmm) ven de emitir un comunicado no que denuncia as informacións “manipuladoras” da Consellería do Medio Rural e pide á Dirección Xeral de Defensa do Monte que faga públicos os lugares onde se iniciaron os lumes na última década. Alfredo Pereira, presidente da organización de comuneiros, incide na diferenciación entre a orixe do lume e a superficie queimada: “A análise tense que facer a partir da orixe do incendio”. Pereira alerta dunha estratexia de “criminalización” dos comuneiros, aos que se vincula cos lumes, co obxectivo de “xustificar que na nova lei de montes se pretenda eliminar o carácter xermánico dos montes veciñais para poder proceder a súa municipalización ou a súa privatización”.

Cara unha nova lei de montes veciñais

A comezos do 2022 a Consellería do Medio Rural comezou o proceso para modificar a Lei de Montes Veciñais en Mancomún, aprobada en 1989. Varias organizacións presentaron recentemente unha declaración con esixencias á Xunta respecto ao borrador da lei, xa que segundo advirten, “roza a inconstitucionalidade”. As organizacións afirman que coa lexislación proposta sería posible perder a titularidade do monte e temen que a Consellería permita a privatización dos montes “para entregarllos á industria madereira”. Porén, reivindican que a futura norma debe garantir a propiedade colectiva da veciñanza comuneira. A declaración foi asinada pola Organización Galega de Comunidades de Montes (Orgaccmm), Asociación pola defensa Ecolóxica de Galiza (Adega), Confederación Intersindical galega (CIG), Federación Rural Galega (FRUGA), Instituto Galego das Terras Comunitarias (Ingateco), Ecoloxistas en Acción e o Sindicato Labrego Galego (SLG). Segundo explican dende o Sindicato Labrego Galego (SLG), a actual lexislación ven sufrindo unha serie de modificacións en detrimento do carácter xermánico dos montes; isto é, que sexan xestionados pola comunidade de xeito asembleario. “Unha das propostas é que o monte se poida alugar por un prazo de 50 anos a unha entidade privada se está nun estado de abandono”, advirte Diego Sánchez, enxeñeiro forestal do sindicato.
Malia que os montes veciñais en man común teñen a declaración de utilidade pública; poden ser expropiados no caso de que outro uso teña prevalencia. “A Lei de Depredación outorgoulle a característica de utilidade pública a tódolos proxectos eólicos”, explica Sánchez.
A Orgaccmm presentou tamén unha iniciativa lexislativa popular (ILP) no Parlamento sobre a regulamentación dos montes veciñais para garantir a súa xestión pola veciñanza a través das comunidades propietarias. A proposta persegue blindar estes espazos fronte a intereses alleos, recoñecer o seu valor ecolóxico, cultural e social, e fomentar unha xestión sustentable baseada nos usos tradicionais.

A importancia dos traballos de prevención

Dende a Asociación Forestal de Galicia (AFG) consideran que o Pladiga é un documento “continuísta” e botan en falta unha valoración dos danos reais sobre os montes. “Sempre se incide sobre as vivendas e as persoas, pero non se fai unha valoración da perda de servizos ecosistémicos que supón un incendio” explica Xosé Covelo, o seu presidente. En abril do 2023, o Consello da Xunta aprobou o inicio da tramitación do anteproxecto de Lei de Loita Integral contra os Incendios Forestais. A AFG bota en falta a definición de áreas estratéxicas de defensa no monte; e critica que toda a carga da protección civil fronte aos incendios recaia exclusivamente nos propietarios forestais próximos aos núcleos de poboación, sen un reparto xusto da responsabilidade. Os colectivos forestais defenden a adopción de medidas que reduzan a combustibilidade do monte, así como unha maior dotación económica para as liñas de axuda á prevención de incendios. Neste senso, Alfredo Pereira salienta a importancia das actividades de silvicultura, apicultura ou a posta en valor do patrimonio: “A verdadeira prevención é camiñar cara o monte multifuncional e sustentable”. Unha das directrices marcadas no Plan Forestal de Galicia 2021-2040 é a de rebaixar nun 5% a superficie de eucalipto no horizonte do 2040. Mais segundo o Inventario Forestal Continuo de Galicia (IFCG), a superficie de eucalipto aumentou un 1,4% respecto a 2022, acadando as 419.051 hectáreas. As organizacións ecoloxistas recordan a alta perigosidade do eucalipto no incremento do risco de incendios forestais; e veñen de solicitar á Xunta de Galicia a prórroga da moratoria para novas plantacións ata o 2030. Denuncian o incumprimento dos obxectivos do Plan Forestal e reclaman medidas efectivas para frear a expansión da especie e garantir a protección dos ecosistemas galegos. Dentro do corpo de bombeiros forestais de Galiza hai unha parte significativa que pertence ao colectivo de persoal laboral fixo-discontinuos; e que traballa só 8 meses ao ano. “Isto provoca que moitos efectivos non poidan dedicarse de maneira continua ás tarefas de prevención, o que repercute directamente na eficacia do dispositivo”, afirma Oscar, bombeiro forestal en Ourense. Xulio, traballador en As Pontes, nega que se realicen traballos de prevención específicos para evitar a proliferación do eucalipto: “Cando non estamos nos meses de alto risco o que facemos é mantemento de infraestrutura, mellora de cortalumes e queimas prescritas”. Ademais, segundo explica, o número de prazas fixadas oficialmente no Pladiga non reflicte a realidade dos efectivos operativos, xa que hai vacantes sen cubrir por xubilacións ou baixas. “Saen os números que están na Relación de Postos de Traballo da Consellería do Medio Rural, pero iso non significa que estean cubertos”, sinala.

Arquivado en: Incendios ‧ Xunta de Galicia ‧ O Salto Galiza ‧ Galicia ‧ Medio ambiente

Informar de un error

Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Orgullo

LGTBIAQ+ O Orgullo Crítico enche de diversidade e de humanismo Galiza: “Transfeministas con Palestina”

Juancho Everman

Crónica visual de como unha enorme multitude encheu de diversidade o centro da cidade de Vigo.

Galicia

Galicia La esperanza de la gestión colectiva frente al expolio: la Comunidad de Montes de Tameiga contra el Celta

Javier H. Rodríguez

Mientras varios proyectos industriales intentan privatizar y destruir los ecosistemas gallegos, algunos grupos de vecinos y vecinas organizadas hacen oposición social construyendo alternativas comunitarias. A veces, también ganan al gigante.

Asamblea vecinal para hacer frente a las patrullas de extrema derecha en Ourense

Galicia

Galicia Ourense se organiza para combatir patrullas de extrema derecha en los barrios más empobrecidos de la ciudad

Sara Garchi

Vecinas y vecinos y los movimientos sociales responden al discurso del miedo promovido por Frente Obrero y señalan su estrategia de criminalizar la pobreza y sembrar odio en contextos de exclusión y abandono institucional.

Comentarios (1) Es necesario acceder para comentar

Comentar

Suscríbete y comenta sin moderación Si ya estás suscrita
inicia sesión

Paco Caro

20/5/2025 14:53

"El término cercamiento (enclosure o inclosure en inglés) se refiere al proceso de división o consolidación de campos comunales, praderas, pastos y otras tierras de cultivo en Inglaterra y se expandió al resto de Europa Occidental, convirtiéndose en parcelas agrícolas cuidadosamente delineadas y de propiedad y administración individual; desde el siglo XIII hasta tiempos modernos." (Wikipedia). La privatización de los montes comunales, que eran claves para la subsistencia de los pobladores del territorio, les empobreció hasta la hambruna. Muchos escoceses debieron emigrar a Irlanda, y, sus descendientes, a EEUU, donde se hicieron famosos por su dureza asesinando indios, o en el ejercito, la policía y la mafia. La privatización de cualquier propiedad pública, es un robo que se hace a toda la nación, sólo para hacer más ricos a los ricos.

Responder

Orgullo

LGTBIAQ+ O Orgullo Crítico enche de diversidade e de humanismo Galiza: “Transfeministas con Palestina”

Juancho Everman

Crónica visual de como unha enorme multitude encheu de diversidade o centro da cidade de Vigo.

Medio rural

Medio rural A esperanza da xestión colectiva fronte ao espolio: os comuneiros de Tameiga contra o Celta

Javier H. Rodríguez

Mentres varios proxectos industriais tentan privatizar e destruír os ecosistemas galegos, algúns grupos de veciños e veciñas organizadas fan oposición social construíndo alternativas comunitarias. Ás veces, tamén gañan ao xigante.

Ourense

Ourense Ourense organízase para loitar contra patrullas de extrema dereita nos barrios máis empobrecidos da cidade

Sara Garchi

A veciñanza e os movementos sociais responden ao discurso do medo promovido por Frente Obrero e sinalan a súa estratexia de criminalizar a pobreza e sementar odio en contextos de exclusión e abandono institucional.

O Teleclube

O Teleclube 'O Teleclube' pecha a temporada cos supervivintes de '28 anos despois'

O Salto Galiza

Danny Boyle e Alex Garland volven ao mundo dos infectados que inspirou o renacemento dos 'zombis'.

O Salto medra contigo

Crowdfunding O Salto Galiza abre un crowdfunding para empapelar Altri

O Salto Galiza

Queremos investigar os responsables políticos e empresarias do que podería ser o maior atentado ambiental da historia recente de Galiza.

Activismo

Activismo Activistas bloquean unha planta de Altri en Portugal e avisan de que frearán a súa expansión en Galiza

Javier H. Rodríguez

O grupo atrancou con cadeas e soldadura as entradas da planta de Celbi en Leirosa, na maior acción directa ata o momento contra a expansión da multinacional papeleira en territorio galego: “O povo é quem para Altri”.

Documental 'Altri: a sede insostible', un documental sobre os futuros efectos da fábrica de celulosa proxectada na Ulloa

Últimas

O Teleclube

O Teleclube 'O Teleclube' alucina no deserto con Óliver Laxe e 'Sirat'

O Salto Galiza

Laxe leva o seu cuarto premio de Cannes, esta vez en competitición, polo seu novo filme que explosiona na gran pantalla.

A Catapulta

A Catapulta O tempo, o espazo e a poesía de Estíbaliz Espinosa

O Salto Galiza

A poeta visita A Catapulta para conversar sobre o seu traballo e a súa traxectoria literaria

Palestina

Solidaridad Israel asalta la Flotilla de la Libertad en aguas internacionales y detiene ilegalmente a sus activistas

Redacción El Salto

La organización de este barco de ayuda denuncia que los doce activistas han sido detenidos violentamente. Exigen la liberación inmediata de todos los miembros del pasaje.

Genocidio De Palestina a Cuba: una lucha compartida

Opinión Invasión cultural de quen, bro?

Pablo Prado

A viñeta de Pablo Prado.

Medio ambiente A loita polo monte galego: lumes, eucalipto e ameazas á propiedade común

Cara unha nova lei de montes veciñais

A importancia dos traballos de prevención

Relacionadas

LGTBIAQ+ O Orgullo Crítico enche de diversidade e de humanismo Galiza: “Transfeministas con Palestina”

Galicia La esperanza de la gestión colectiva frente al expolio: la Comunidad de Montes de Tameiga contra el Celta

Galicia Ourense se organiza para combatir patrullas de extrema derecha en los barrios más empobrecidos de la ciudad

LGTBIAQ+ O Orgullo Crítico enche de diversidade e de humanismo Galiza: “Transfeministas con Palestina”

Medio rural A esperanza da xestión colectiva fronte ao espolio: os comuneiros de Tameiga contra o Celta

Ourense Ourense organízase para loitar contra patrullas de extrema dereita nos barrios máis empobrecidos da cidade

O Teleclube 'O Teleclube' pecha a temporada cos supervivintes de '28 anos despois'

Crowdfunding O Salto Galiza abre un crowdfunding para empapelar Altri

Activismo Activistas bloquean unha planta de Altri en Portugal e avisan de que frearán a súa expansión en Galiza

Últimas

O Teleclube 'O Teleclube' alucina no deserto con Óliver Laxe e 'Sirat'

A Catapulta O tempo, o espazo e a poesía de Estíbaliz Espinosa

Solidaridad Israel asalta la Flotilla de la Libertad en aguas internacionales y detiene ilegalmente a sus activistas

Palestina Escalar el ‘muro del Apartheid’ en Palestina para no dejar de hablar del genocidio

Aranceles Golpe a Trump: el Tribunal de Comercio declara ilegales algunos de los aranceles generalizados

Opinión Invasión cultural de quen, bro?

Recomendadas

Feminismo Dous anos sen reparación tras sufrir lesbofobia nun Rexistro Civil de Pontevedra cando ían inscribir a seu fillo

Migracións A veciñanza mobilízase para acoller migrantes tras o peche de centros de Rescate Internacional en Galiza

Erika Lust y Sara Torres “El deseo tiene una potencia inagotable para transformar la realidad si lo liberamos de las normas”

Medio ambiente Iberdrola proxecta un parque eólico que pon en risco un dos maiores xacementos fortificados de Galiza

Medio ambiente
A loita polo monte galego: lumes, eucalipto e ameazas á propiedade común