Medio ambiente
Quen lidera o negocio do eucalipto en Galiza ao que Altri quere sumarse?

O estourido social que produciu o intento da multinacional Altri e a Xunta de instalar unha nova celulosa en Galiza abre a necesidade de pór o foco no sector forestal, onde se atopan algunhas das maiores fortunas do Estado.
eucalipto negocios
José Soares de Pina, CEO de Altri; Antonio Redondo, CEO de Navigator; Ignacio Colmenares, CEO de Ence; e Manuel García Pardo, principal accionista de Greenalia. Sancho Somalo

As intencións da Xunta e a multinacional portuguesa Altri de instalar unha celulosa que ocupe 366 hectáreas no centro xeográfico de Galiza desataron unha contestación social e ecoloxista innegable. Mentres o foco das protestas céntrase nas responsabilidades políticas do Goberno galego de Alfonso Rueda e as empresariais de Altri e Greenalia —cun 75% e un 25% de capital, respectivamente, na sociedade instrumental que executa o proxecto—, o sector forestal recibe con salves a chegada dunha ampliación dos seus modelos de negocios. Ademais, se a factoría chegase a instalarse, conseguiría algo menos tanxible no imaxinario de galegos e galegas: a lexitimación social para seguir producindo e vendendo un monocultivo de eucalipto. Desde pequenas comunidades de montes até o xigante madeireiro Finsa ou a pasteira Ence.

Semella un paradoxo, pero a empresa que máis negocio fai co sector forestal en Galiza e no Estado español é a que máis ocultos mantén aos seus propietarios. Nos papeis, en realidade, Finsa é Financiera Maderera, unha sociedade anónima que fai parte dun holding moito maior: o imperio da familia García Valiño, cuxos integrantes, liderados por Sara García Valiño, neta do fundador da madeireira, Manuel García Cambón, ostentan unha das maiores fortunas de todo o Estado.

Con todo, esquivan todas as cámaras —son as caras que faltan na imaxe que abre este texto— e tamén os micrófonos da prensa. Son anunciantes que pagan ben aos medios de comunicación hexemónicos e resultan totalmente inaccesibles para os críticos. Nin unha foto nas hemerotecas malia seren a décimo cuarta empresa que máis factura en Galiza —só por detrás das do imperio de Amancio Ortega, dúas cadeas de supermercados, Stellantis e Metalúrgica Galaica—. Ao único rexistro que non poden escapar é o mercantil. Alí, si que se pode observar o seu poder e o seu papel indispensable no negocio do eucalipto e o piñeiro —son o maior comprador de leste— en Galiza e non só, García Valiño tamén controla a empresa de enxeñaría Roydisa. O seu holding facturou 1.223 millóns de euros e obtivo un beneficio antes de impostos de 188,6 millóns no exercicio de 2023.

No entanto, a ninguén se lle escapa que o maior axente 'eucaliptizador' de Galiza foi e é a pasteira que Ence ten situada en Lourizán (Pontevedra), sen desmerecer a que ten en Navia (Asturias), que compra boa parte do eucalipto da zona da Mariña. Na cadeira da súa presidencia senta un conde, o de Polentinos, Ignacio de Colmenares y Brunet. Colmenares é unha das cadeiras chave do Ibex35, onde tamén acapara poder no sector da enerxía producida con biomasa e é o maior xestor privado de bosque do Estado español con máis de 64.000 hectáreas propias sen contar todas as de comunidades de montes e outras privadas que traballan única e exclusivamente para Ence.

Greenwashing
Greenwashing O ‘biomanual’ de Ence para lavar a súa imaxe en Galiza
Charlas sobre medio ambiente en colexios, escolas de xornalismo, barcos para confrarías, proxectos con universidades e publicidade para os medios. O xigante da celulosa empeza o curso financiando un imaxinario ficticio sobre a súa sustentabilidade.

Pero non só Ence fai caixa co sector forestal en Galiza e no Estado. Segundo un traballo elaborado pola Escola de Enxeñería Forestal de Pontevedra da Universidade de Vigo, só Ence Pontevedra transforma en pasta de papel 1,5 millóns de metros cúbicos de eucalipto ao ano, outros 600.000 son procesados pola industria da madeira e outros 500.000 de restos de talla empréganse para queimar, como leña e biomasa, incluída a empacada para a planta de Greenalia, outra das empresas clave neste armazón na sombra.

Como xa se explicou nunha ampla reportaxe de O Salto, Greenalia ten un 25% do capital de Greenfiber, a sociedade instrumental que crearon xunto á multinacional portuguesa Altri para tratar de levar a cabo o Proyecto Gama, nome oficial da fábrica de celulosa que sobrevoa a comarca da Ulloa (Lugo). Pero Greenalia non só ten ovos colocados na cesta da celulosa. Tamén controla boa parte do mercado da biomasa de Galiza e outro tanto do sector eólico. Aínda que se empeñan en definirse como “un produtor independente de enerxía exclusivamente con tecnoloxías renovables” —tamén contan con proxectos de enerxía solar e do mal chamado hidróxeno verde—, o seu papel na creación desta megafábrica de celulosa é fundamental. Son o nexo galego empresarial e político.

Convén lembrar que alí é directora de seguridade Beatriz Mato, exconselleira de Medio Ambiente, unha das grandes portas xiratorias dos 12 anos de gobernos de Alberto Núñez Feijóo na Xunta, outro puntal do Partido Popular nas grandes empresas de Galiza. Pero quen manda e se lucra de verdade é Manuel García Pardo, o multimillonario discreto con 19 cargos diferentes en 13 empresas diferentes no mercado. O galego con máis poder na estratexia de Altri. O seu outro socio e presidente de Greenalia, José María Castelán, ten o 6% restante das accións da empresa. Aínda que é un vello coñecido na elite empresarial galega. Chegou a ser vicepresidente e conselleiro delegado entre 1997 e 2005 de Inditex e foi presidente de Nova Caixa Galicia Banco, o banco xurdido da fusión das dúas grandes caixas galegas apadriñado por Núñez Feijóo e que resultou nunha perda de 8.000 millóns de diñeiro público e con boa parte dos seus directivos en prisión.

Altri e Navigator, as papeleiras portuguesas que xa estaban, pero queren máis

Sen dúbida, a figura con maior influencia na rede empresarial e accionarial relacionado coa celulosa chamada formalmente 'Proxecto Gama' é José Soares de Pina, actual director executivo da multinacional portuguesa Altri. Segundo os datos dispoñibles publicamente, a súa traxectoria profesional pódese seguir a través de empresas do sector químico e de fabricación de pesticidas, un camiño que culmina —ou máis ben desenvólvese en paralelo— coa fundación de Altri.

Cabe destacar que algunhas das compañías nas que traballou teñen unha notoria asociación con algúns dos maiores desastres industriais e ambientais rexistrados. Un exemplo disto é Agrofresh, aínda que quizá sexa máis relevante mencionar The Dow Chemical Company, onde desempeñou cargos de responsabilidade desde 1995 até 2020. Pero Altri xa estaba en Galiza desde moito antes de que se coñecesen os seus plans para A Ulloa, levantados, por certo, por José Blanco o exministro do PSOE que apadriñou o proxecto coa súa consultora Acento Public Affairs.

Segundo o mencionado estudo da Universidade de Vigo, Galiza exporta para Portugal 1,5 millóns de metros cúbicos de eucalipto ao ano para Portugal, a mesma cantidade que emprega Ence, pero que no Estado veciño diríxense, fundamentalmente, a Altri, Navigator e DS Smith. Adóitase dicir, tendenciosamente, que Galiza exporta outros 950.000 metros cúbicos a Asturias, pero a realidade é que a fábrica que alí ten Ence está situada a apenas 30 quilómetros da fronteira con Galiza con acceso prioritario desde a autovía que une a ambas as comunidades.

O outro alicerce da pasta de papel que tamén fai negocio coa produción de eucalipto en Galiza é The Navigator Company, dirixida por Antonio Jose Pereira Redondo e amplamente coñecida en Europa pola comercialización de papel de oficina. Aínda que o seu rol no sector forestal galego é reducido, convén atendelo. Especialmente, polo seu potencial de crecemento e polo inmenso poder económico que ostenta en Portugal, onde é unha dos empresas clave do seu mercado bolsista Euronext Lisboa —o Ibex35 portugués—. Éo a través dun xigantesco holding que complexiza o seu debulle. Forma parte do Grupo Portucel Soporcel, pero este é controlado maioritariamente polo conglomerado Sociedade de Investimento e Gestão (Semapa), que conta con intereses estratéxicos nos sectores do cemento, a pasta de celulosa e papel e a xestión de recursos ambientais como subprodutos da gandaría industrial.

A continuación podes ver o documental 'Altri: a sede insostible', producido por O Salto e Xarda, un filme sobre os futuros efectos da celulosa proxectada na Ulloa.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Xunta de Galicia
Sanidade A Xunta de Feijóo, condenada por negar as visitas a unha muller falecida de cancro por ter covid-19
A xuíza di que a situación requiriu medidas de prevención “flexibilizadoras”. Faleceu a principios de 2022 no Hospital Álvaro Cunqueiro durante os últimos meses de administración do xefe do PP con Julio García Comesaña como conselleiro.
Galicia
Galicia La Xunta de Feijóo, condenada por negar visitas a una mujer que murió de cáncer por tener covid-19
La jueza dice que la situación exigía “flexibilizar” las medidas de prevención. Falleció a inicios de 2022 en el Hospital Álvaro Cunqueiro durante los últimos meses de la administración del jefe del PP con Julio García Comesaña de conselleiro.
Xunta de Galicia
Sanidade A Xunta de Feijóo, condenada por negar as visitas a unha muller falecida de cancro por ter covid-19
A xuíza di que a situación requiriu medidas de prevención “flexibilizadoras”. Faleceu a principios de 2022 no Hospital Álvaro Cunqueiro durante os últimos meses de administración do xefe do PP con Julio García Comesaña como conselleiro.
Madrid
La burbuja del alquiler Sumar, Podemos y sindicatos de inquilinos presionan para convertir en indefinidos los contratos de alquiler
Sumar lanza una propuesta legislativa para transformar en indefinidos los contratos de alquiler, una de las principales demandas de la manifestación por la vivienda del 5 de abril. Una moción de Podemos, rechazada en el Congreso, pedía lo mismo.

Últimas

Historia
Descifrando a historia Así foi a rebelión antifiscal galega de 1790 contra a burocracia española
A monarquía española quixo implantar a Contribución Única, algo que provocou fortes protestas. A máis coñecida foi o motín da Ulloa, chamado así porque se produciu nas zonas desta comarca. Foi a maior revolta antifiscal do Antigo Réxime en Galiza.
Xunta de Galicia
Vivenda O ‘teléfono antiokupas’ da Xunta recibiu só tres chamadas por ocupacións en 2024
O servizo foi renovado este ano cun orzamento de 61.000 euros, coa colaboración do Consello da Avogacía Galega e 135 avogados para atender as consultas. O pasado ano atenderon 109 consultas, a maioría sobre desafiuzamentos.
Madrid
Acusaciones de violencia sexual Monedero, bajo investigación de la Universidad Complutense por la denuncia de acoso sexual de una alumna
La confidencialidad del expediente no permite saber cuándo se presentó la denuncia ante la Unidad de Igualdad o cuánto se demorará la resolución. La Complutense afirma que la Inspección de Servicios está tramitando la acusación.
Más noticias
Justicia
Justicia Rubiales, condenado por agresión sexual y absuelto del delito de coacciones
18 meses de multa con cuota de 20 euros al día por un delito de agresión sexual. Es la condena al expresidente de la RFEF Luis Rubiales por los hechos ocurrido en la ceremonia de entrega e medallas del pasado mundial celebrado en agosto en Sidney.
Egipto
Egipto Ashraf Omar continúa en prisión provisional por dibujar
Ashraf Omar, caricaturista político del medio digital AlManassa, sigue en prisión preventiva indefinida tras ser arrestado violentamente en su domicilio el 22 de julio de 2024.
Fascismo
Memoria antifascista Allí donde hay humo, hay fuego
A unos días de las elecciones alemanas, donde la ultraderecha acude fortalecida, un repaso sobre el proceso de desnazificación posterior a la Segunda Guerra Mundial y sus medias verdades.

Recomendadas

Feminismos
Ana Bueriberi “El activismo tiene que ser colectivo: para contribuir al cambio es imprescindible despersonalizar la causa”
La periodista madrileña Ana Bueriberi reconoce que no sintió la discriminación hasta que llegó a la Universidad. Hoy, desde el proyecto Afrocolectiva reivindica una comunicación antirracista, afrofeminista y panafricanista.
Inteligencia artificial
Militarismo La máquina de los asesinatos en masa: Silicon Valley abraza la guerra
Las fantasías distópicas sobre los futuros usos de las máquinas en la guerra están más extendidas que el relato de lo que ya está pasando en los campos de batalla.
América Latina
Extrema derecha Los soldados de Donald Trump en América Latina
Mientras algunos presidentes latinoamericanos, con mayor o menor ímpetu, intentan ponerle freno, otros tantos se arrodillan y le rinden pleitesía sin recibir nada a cambio. ¿Quiénes son los súbditos latinoamericanos de Trump?