O prelo
A linguaxe como un espazo para reconstruír a xustiza social: unha recensión de ‘Lingüística Eco-’, de Teresa Moure

Moure presenta unha obra sobre lingüística que propón unha defensa pola vida dos nosos pobos e convida a un exercicio sobre a dignidade das linguas.

O Prelo Moure
11 dic 2019 07:04

As nosas palabras gardan unha potencia que supera os límites do meramente descritivo. A forza que precede a primeira palabra do día encerra un misterio. O momento previo ao soprido de aire que se converte en lingua é un escenario que apenas pode ser descrito. Para Moure, nese primeiro momento se esconde a vontade transformadora da linguaxe.

Este ano, Através, a editorial propia da Associaçom Galega da Língua, publicou Lingüística Eco-, O estudo das línguas no Antropoceno de Teresa Moure. A aparición do libro está relacionada cun procesos de crise evidente: a afirmación do Antropoceno como fenómeno existente, o colapso progresivo dun certo modo de circulación do capital e o exterminio da diversidade lingüística no noso planeta. De cara a iso, Moure propon a lóxica eco como un horizonte de comprensión e de acción. Isto supón o recoñecemento da pluralidade como un dereito que merece ser defendido. Escapa entón do ambientalismo máis amable e encontra no afixo eco- unha estratexia para reafirmar que a defensa da diversidade é un dereito que se fundamenta en que cada un de nosos pobos poda defender a súa experiencia no mundo.

Para finais do século XXI, o 90% da diversidade lingüística podería ser sustituido por linguas dominantes

No noso presente, a desaparición lingüística é unha realidade inegable: a UNESCO no seu informe Vitalidade e perigo de desparición das linguas sostén que para finais do século XXI, o 90% da diversidade lingüística podería ser substituído por linguas dominantes. Isto non é unha perda menor; Moure comparte con forte sensibilidade que o aniquilamiento lingüístico supón perder unha forma de comprender o mundo. A autora recolle importantes saberes da tradición lingüística como unha base para defender as nosas linguas: cada lingua supón un xeito de habitar a realidade, de pensala e de coidala.

Con todo, a lingüística non sempre foi unha ferramenta compremetida coa súa realidade. É verdade que a lingüística tivo que reunir un conxunto de esforzos epistemolóxicos para formalizarse como unha ciencia a principios do século XX. De aí que o estruturalismo se presentara como a primeira base da súa configuración cientifica. O camiño que emprederon entón as ciencias da linguaxe difícilmente puido mirar fóra de si mesmo. Emporiso, Moure presenta un esforzo por facer visible aquela tradición propia da lingüística que se enfrenta os problemas propios da xustiza social das nosas linguas.

Moure axúdanos a lembrar que os dereitos lingüísticos son tamén dereitos humanos, que merecen ser coidados e defendidos.

Moure axúdanos a lembrar que os dereitos lingüísticos son tamén dereitos humanos, que merecen ser coidados e defendidos. O carácter militante é, sen dúbida, un xesto característico na escritura da autora. E ten a súa orixe nun exercicio de visibilidade moi relevante: as linguas non morren senón que son asasinadas polo seu contexto. Moure confronta a reflexión lingüística que leva ao límite o darwinismo social e sostén que o exterminio lingüístico é a consecuencia da expansión imperial, produto da modernidade e dunha fase expansiva do capitalismo. Entón, a defensa polas nosas linguas é un exercicio que nada ten que ver cun proceso mortalidade natural.

As linguas non morren senon que son asasinadas polo seu contexto
Esta obra de Teresa Moure tamén amosa as estratexias de loita que algunhas linguas minorazadas elaboran dacordo co seu contexto. O caso do galego e a militancia reintegracionista é moi relevante e digno de debate. No galego, a súa posibilidade de internacionalización a través da lusofonía supón un reforzamento na súa dimensión utilitaria. Non obstante, as linguas non teñen que encontraren un marco de internacionalización para gozar de dignidade. A suposta utilidade non é unha categoría necesaria para que unha lingua teña vida. Moure sostén este debate con particular coidado e supón un paso para pensar as estratexias de resistencia no ámbito lingüístico.

Lingüística Eco- é un texto que está construido como un aparello didáctico que se fundamenta na conversa con outras persoas ou coa reflexión silenciosa. Lembra aqueles libros que supoñen un encontro coa dimensión colectiva da lectura dende a didáctica. Un xénero que parece desprestixiado nos espazos académicos pero que Moure amosa como unha ferramente de traballo e de compañía. A didáctica en Moure é un pequeno modo de militancia que vive a través do libro e saca á lingüística dos fríos espazos da erudición.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Migración
Migracións A veciñanza mobilízase para acoller migrantes tras o peche de centros de Rescate Internacional en Galiza
Tras o progresivo desmantelamento de varios dispositivos de acollida, moitos refuxiados foron trasladados a outros puntos do Estado sen aviso previo. Outros son simplemente desaloxados trala denegación da súa solicitude de asilo.
Xunta de Galicia
Política A Xunta recibe ao embaixador de Israel en funcións mentres Gaza agoniza ao bordo da fame
O Goberno de Alfonso Rueda escenifica a súa boa sintonía coa Administración de Benjamín Netanyahu apenas unhas horas despois de que Israel bombardease unha escola que servía de refuxio e ordenase unha evacuación masiva en Gaza.
Palestina
Genocidio La ONG anti-UNRWA lanzada por exespías y marines de EEUU siembra el caos en el reparto de alimentos en Gaza
La Fundación Humanitaria de Gaza (GHF) creada a comienzos de este año y vinculada a agentes del ejército y la inteligencia estadounidense ha sido acusada de desaparecer a una persona y disparar a quienes estaban esperando ayuda.
Alemania
Litigio climático Un tribunal alemán abre la puerta a que grandes emisores puedan ser responsabilizados de daños climáticos
El jurado descarta la demanda del agricultor peruano Saúl Luciano Lliuya por entender que el riesgo a su propiedad es demasiado bajo, pero esta misma argumentación podría llevar a condenas en otros casos.
Madrid
Derecho a la vivienda Victoria contra la Sareb: 16 familias consiguen firmar contratos después de años de lucha
Un bloque en lucha de Casarrubuelos (Comunidad de Madrid) consigue formalizar contratos con el banco malo, al que acusan de actuar “como un fondo buitre”. En Catalunya, diez ayuntamientos apoyan los reclamos de 62 hogares en huelga contra La Caixa.

Últimas

Universidad
Genocidio Las universidades españolas han firmado 44 proyectos con Israel desde septiembre de 2024
Los acuerdos dentro del programa Horizon Europe se han sucedido a pesar de las declaraciones de decenas de universidades de suspensión de relaciones con Israel.

Recomendadas

Culturas
Erika Lust y Sara Torres “El deseo tiene una potencia inagotable para transformar la realidad si lo liberamos de las normas”
Sexo, deseo o ética del placer son algunos de los temas que hilan la escritora Sara Torres y la productora de cine porno Erika Lust en ‘La abundancia del deseo’.