O prelo
A disolución do humano: abrir as fiestras e bailar

Sara Guerrero abre novas portas e fiestras a unha paisaxe coñecida en 'Eu son o monte', editado por Euseino.
Eu son o monte
Capa de 'Eu son o monte', de Sara Guerrero. Branca Trigo Cabaleiro
15 dic 2024 05:30

“A casa onde vivimos ten máis de cen anos. Antes era unha corte para animais. Antes a xente vivía cos animais. Coma todas as outras casas vellas, está feita de pedra. [...] Faltaba un cristal na porta e os colchóns tiñas rastros, coma se alguén parise alí. Quizais un gato. Quizais o abandono. De calquera xeito, cando chegamos, xa marchara.”

Polo xeral, non me gustan os libros sobre o rural galego. Podo apreciar a súa calidade, pero xamais sen a sensación de inquedanza de quen observa algo familiar desde unha perspectiva completamente allea. Vexo representados espazos coma a aldea da miña avoa, quizais incluso coma o meu barrio e pregúntome se non haberá algún erro nas miñas vivencias. Eu non os recordo así.

Polo xeral, non me gusta a autoficción. Cada telón que cae entre a escrita e a lectura fai que xulgue o texto con máis dureza. “Esta frase non achega nada”, “Tan mal non estarás, cos cartos que tes”, “Se foses traballar…”, sentencio. A envexa, os prexuízos e a deformación literaria non me permiten gozar deste xénero de obras.

Por estes motivos, achegueime a Eu son o monte, de Sara Guerrero, con poucas ganas, por traballo, e, ao final, atopei un libro que me falou de fronte. O texto trata sobre unha muller que vén de América para vivir na casa abandonada da familia da súa parella, fillo de emigrantes. Desde a mirada dalguén que pisa o rural galego por primeira vez, retrátanse sen paliativos a sospeita, o racismo e a misoxinia. As marmuracións. Os favores envelenados.

“Despois da xunta, cada sábado chama á nosa porta unha veciña distinta. [...] Aos nosos pés, varias bolsas de plástico. [...] Outro día, contámoslle a Pilar que unha veciña subiu á nosa casa para deixarnos coellos e chourizos conxelados. O sorriso desaparece cando di Boh [...] Iso xa non vale para comer, ten rancio.

Esa noite soño que a nosa casa se inunda co lixo alleo.”

Enfrontándose a todo isto, os protagonistas aprenden a cultivar unha nova terra e a falar un novo idioma. pouco a pouco conseguen atopar recunchos para a amizade e a tenrura.

“Que nos faltan motivos para bailar?

Abrimos as fiestras, abrimos as portas. Abrimos a casa toda e subimos o volume. Unha vez máis, convertemos a cociña nunha pista de baile. [...] Mirade como bailamos na vosa gaiola.”

Lendo Eu son o monte síntome na casa. Porque na miña casa hai pobreza e desconfianza tamén. Porque a lareira leva décadas sen prenderse, o veciño córtanos o muro coa radial sen permiso (perdón polo beef) e a humidade cómenos aos poucos. Porque non se pode contruír un fogar nun terreo hostil sen recoñecer esa hostilidade, sen atopar un afecto escuro en experiencias paralelas ás propias, sexan dunha veciña coas pernas inchadas ou dunha escritora de orixe mexicana que aprende a nosa terra para abrila (coma a carne de porco ou as fiestras da cociña) e bailar.

“Nada que perder. Se algo aprendín é que a terra é igual aquí que alá e que en calquera sitio. Parda. Areenta. Chea de puntos minerais que reflicten a luz. Un impulso. Un desexo. Un dereito.

Se aprendín algo é que ningunha me pertence e que eu lles pertenzo a todas.”

Este fragmento recórdame ao “Nada me pertence / tudo faz parte de mim” de Sol Mariño en As alas da serpe, tamén recensionado nesta sección. Recentemente, Emma Pedreira comparaba en Biosbardia a obra de Guerrero co libro de relatos de Lara Dopazo Contos gringos. E, por último, gustaríame mencionar nesta pequena constelación de voces viaxeiras que os mesmos Sara e Rodrigo (o seu compañeiro, tamén crítico e investigador) trouxeran a O Salto unha recensión de O resto é ceu, poemario de Silvia Penas argallado durante unha estadía en Cabo Verde. Todas elas obras recentes escritas por mulleres que se desprazaron para entender tamén mellor o propio. Todas obras indispensables. Todas obras nas que a identidade se fragmenta para deixar paso a outras cousas: o animal, a paisaxe, o monte.

“O humano disólvese, miúdo, na presenza da vida absoluta e por cada serpe partida en dous o rato atopa un buraco na adega; por cada teixugo contra o que as rodas dun coche arremete, a toupeira abre novos camiños cara a raigame do cogombro”.

Arquivado en: Poesía Literatura O prelo
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

El Salto Radio
EL SALTO RADIO Natalia García Freire: escritora de una generación volcánica
Sexto capítulo de la serie Aleteo sonoro, en el que volamos a los Andes ecuatorianos para conocer la infancia y las motivaciones literarias de la autora.
El Salto Radio
El Salto Radio Centenari de Josep Maria Llompart
Demà fa un segle del naixement d’aquest poeta mallorquí que sacrificà la seva vocació per mor de les exigències de la cultura que abraçà.
Universidad
Educación universitaria Estudiar una carrera de letras… ¿en 2025?
La desaparición de las carreras de letras es una amenaza constante y estamos presenciando en directo la destrucción de la educación pública por parte del gobierno de la Comunidad de Madrid.
Xunta de Galicia
Política A Xunta recibe ao embaixador de Israel en funcións mentres Gaza agoniza ao bordo da fame
O Goberno de Alfonso Rueda escenifica a súa boa sintonía coa Administración de Benjamín Netanyahu apenas unhas horas despois de que Israel bombardease unha escola que servía de refuxio e ordenase unha evacuación masiva en Gaza.
Alemania
Litigio climático Un tribunal alemán abre la puerta a que grandes emisores puedan ser responsabilizados de daños climáticos
El jurado descarta la demanda del agricultor peruano Saúl Luciano Lliuya por entender que el riesgo a su propiedad es demasiado bajo, pero esta misma argumentación podría llevar a condenas en otros casos.
Universidad
Genocidio Las universidades españolas han firmado 44 proyectos con Israel desde septiembre de 2024
Los acuerdos dentro del programa Horizon Europe se han sucedido a pesar de las declaraciones de decenas de universidades de suspensión de relaciones con Israel.
Asturias
Asturias El Parlamento asturiano reclama que las corridas de toros se consideren maltrato animal
PSOE e IU aprueban una PNL de la diputada Covadonga Tomé (Somos Asturies) instando al Gobierno de España a modificar las leyes que excluyen a las corridas de toros de esta categoría.
Mallorca
Investigación Cadáveres, ratas y suciedad extrema en una granja avícola que abastece a Mercadona, Eroski y Alcampo
Grupos activistas han denunciado a la explotación avícola de Llucmajor (Mallorca) ante la Fiscalía por delitos de abandono de animales, estafa y contra la salud pública. La granja cuenta con el sello de bienestar animal Welfair.

Últimas

Laboral
Laboral “Se buscan figurantes para una película a cambio de la merienda”
El sindicato CGT denuncia ante Inspección de Trabajo a una productora cinematográfica por ofrecer trabajo de figurante en la película ‘Corredora’ a cambio de una merienda.
Opinión
Opinión Prohibir no es liberar: una reflexión feminista sobre el uso del hiyab
La idea de que prohibir el hiyab nos abrirá la puerta a una vida más libre no solo parte de un prejuicio, sino que se convierte en otra forma de imposición. Y ninguna liberación real puede construirse desde la fuerza o la exclusión.
Granada
Represión La policía desaloja el centro social La Madriguera en Granada
El dispositivo policial ha echado a decenas de activistas del edificio, el pasado enero la empresa AMA Desokupa intentó cerrar el centro social con el apoyo policial en una operación que se saldó con cuatro personas heridas y una persona detenida
Euskera
Lourdes Oñederra “La comprensión tiene valor por sí misma, no es un mero paso intermedio”
Lourdes Oñederra destaca la comprensión lingüística como clave para abrir oportunidades y beneficios que merecen atención y cultivo.
Opinión
Opinión Veinte líneas de trabajo para garantizar el derecho a la vivienda
Existen muchas propuestas, no solo para paliar la emergencia planetaria de desahucios, sino para sentar las bases de un mundo equitativo en el que toda persona pueda acceder dignamente a un hogar. Aquí van 20.

Recomendadas

Pensamiento
Paulo Tavares “La imaginación es el primer acto político”
El arquitecto e investigador brasileño Paulo Tavares cuestiona las ideas fundacionales del pensamiento, el diseño y la ciudad occidentales en el marco de la crisis ecosocial.