O prelo
A disolución do humano: abrir as fiestras e bailar

Sara Guerrero abre novas portas e fiestras a unha paisaxe coñecida en 'Eu son o monte', editado por Euseino.
Eu son o monte
Capa de 'Eu son o monte', de Sara Guerrero. Branca Trigo Cabaleiro
15 dic 2024 05:30

“A casa onde vivimos ten máis de cen anos. Antes era unha corte para animais. Antes a xente vivía cos animais. Coma todas as outras casas vellas, está feita de pedra. [...] Faltaba un cristal na porta e os colchóns tiñas rastros, coma se alguén parise alí. Quizais un gato. Quizais o abandono. De calquera xeito, cando chegamos, xa marchara.”

Polo xeral, non me gustan os libros sobre o rural galego. Podo apreciar a súa calidade, pero xamais sen a sensación de inquedanza de quen observa algo familiar desde unha perspectiva completamente allea. Vexo representados espazos coma a aldea da miña avoa, quizais incluso coma o meu barrio e pregúntome se non haberá algún erro nas miñas vivencias. Eu non os recordo así.

Polo xeral, non me gusta a autoficción. Cada telón que cae entre a escrita e a lectura fai que xulgue o texto con máis dureza. “Esta frase non achega nada”, “Tan mal non estarás, cos cartos que tes”, “Se foses traballar…”, sentencio. A envexa, os prexuízos e a deformación literaria non me permiten gozar deste xénero de obras.

Por estes motivos, achegueime a Eu son o monte, de Sara Guerrero, con poucas ganas, por traballo, e, ao final, atopei un libro que me falou de fronte. O texto trata sobre unha muller que vén de América para vivir na casa abandonada da familia da súa parella, fillo de emigrantes. Desde a mirada dalguén que pisa o rural galego por primeira vez, retrátanse sen paliativos a sospeita, o racismo e a misoxinia. As marmuracións. Os favores envelenados.

“Despois da xunta, cada sábado chama á nosa porta unha veciña distinta. [...] Aos nosos pés, varias bolsas de plástico. [...] Outro día, contámoslle a Pilar que unha veciña subiu á nosa casa para deixarnos coellos e chourizos conxelados. O sorriso desaparece cando di Boh [...] Iso xa non vale para comer, ten rancio.

Esa noite soño que a nosa casa se inunda co lixo alleo.”

Enfrontándose a todo isto, os protagonistas aprenden a cultivar unha nova terra e a falar un novo idioma. pouco a pouco conseguen atopar recunchos para a amizade e a tenrura.

“Que nos faltan motivos para bailar?

Abrimos as fiestras, abrimos as portas. Abrimos a casa toda e subimos o volume. Unha vez máis, convertemos a cociña nunha pista de baile. [...] Mirade como bailamos na vosa gaiola.”

Lendo Eu son o monte síntome na casa. Porque na miña casa hai pobreza e desconfianza tamén. Porque a lareira leva décadas sen prenderse, o veciño córtanos o muro coa radial sen permiso (perdón polo beef) e a humidade cómenos aos poucos. Porque non se pode contruír un fogar nun terreo hostil sen recoñecer esa hostilidade, sen atopar un afecto escuro en experiencias paralelas ás propias, sexan dunha veciña coas pernas inchadas ou dunha escritora de orixe mexicana que aprende a nosa terra para abrila (coma a carne de porco ou as fiestras da cociña) e bailar.

“Nada que perder. Se algo aprendín é que a terra é igual aquí que alá e que en calquera sitio. Parda. Areenta. Chea de puntos minerais que reflicten a luz. Un impulso. Un desexo. Un dereito.

Se aprendín algo é que ningunha me pertence e que eu lles pertenzo a todas.”

Este fragmento recórdame ao “Nada me pertence / tudo faz parte de mim” de Sol Mariño en As alas da serpe, tamén recensionado nesta sección. Recentemente, Emma Pedreira comparaba en Biosbardia a obra de Guerrero co libro de relatos de Lara Dopazo Contos gringos. E, por último, gustaríame mencionar nesta pequena constelación de voces viaxeiras que os mesmos Sara e Rodrigo (o seu compañeiro, tamén crítico e investigador) trouxeran a O Salto unha recensión de O resto é ceu, poemario de Silvia Penas argallado durante unha estadía en Cabo Verde. Todas elas obras recentes escritas por mulleres que se desprazaron para entender tamén mellor o propio. Todas obras indispensables. Todas obras nas que a identidade se fragmenta para deixar paso a outras cousas: o animal, a paisaxe, o monte.

“O humano disólvese, miúdo, na presenza da vida absoluta e por cada serpe partida en dous o rato atopa un buraco na adega; por cada teixugo contra o que as rodas dun coche arremete, a toupeira abre novos camiños cara a raigame do cogombro”.

Arquivado en: Poesía Literatura O prelo
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Feminismos
Andrea Proenza “Debemos aproximarnos a nuevos horizontes feministas en nuestra forma de amar”
‘Cartografías del deseo amoroso’ es el título de un ensayo intimista sobre chicas que quieren ser Bravo y buscan no solo el amor, sino un buen relato.
Literatura
Ensayo Qué (no) puede un cuerpo
Algunas novedades editoriales y tendencias audiovisuales sugieren retornos de modos de entender lo inhumano que fueron característicos de la neoliberal década de los 80.
Historia
Historia Miguel Martínez: “En Villalar, la izquierda arrancó los comuneros al franquismo”
Miguel Martínez, profesor de historia y literatura españolas en la Universidad de Chicago, analiza desde una óptica progresista la Edad Moderna, el momento histórico fetiche de las derechas españolistas.
Israel
Israel Netanyahu acelera los planes de ocupación total de una Gaza diezmada por el hambre
El ejército israelí quiere movilizar a 30.000 reservistas para una nueva expansión de la ofensiva sobre Gaza. Las organizaciones dependientes de la ONU alertan de la hambruna y las enfermedades en un enclave en el que escasea el agua potable.

Últimas

Opinión
Opinión España ya roza el 2,5% en gasto militar
Según el autor, investigador del Centre Delàs, el gasto militar real del Estado español será de 40.457 M€ y representará respecto al PIB el 2,48%. A esto se sumarán las inversiones comprometidas en programas de armamento.
Comunidad de Madrid
Universidad pública El alumnado de la UNED denuncia el “modelo antipedagógico” tras la supresión de tutorías presenciales
El proceso de eliminación de clases se remonta a 2008, aunque ha sido este año, con el nombramiento Claudia Sevilla como directora de centros asociados de Madrid, cuando el gobierno de Ayuso “ha pisado el acelerador”.
Opinión
Opinión El rentismo es racismo
La posición de las personas migrantes y racializadas en el conflicto del alquiler nos coloca como sujetos esenciales e imprescindibles en la lucha por la vivienda.
Más noticias
Tren de alta velocidad
Problemas ferroviarios Llegar a tu casa a las cuatro de la madrugada o cómo pasar la tarde del domingo atrapados en un tren
La línea de Iryo Sevilla-Madrid Puerta de Atocha fue uno de los 30 trenes afectados por las fuertes demoras. Su llegada, programada a las 20:50hrs, se produjo a las 3:05hrs de la madrugada sin apenas haber dado información a sus viajeros
Reducción de jornada
Reducción de jornada Cada vez está más cerca la semana laboral de 37,5 horas
Aprobada hoy en en Consejo de Ministros, la reducción de la jornada máxima legal será tramitada de urgencia en un Congreso que exigirá medidas compensatorias.
Rumanía
Rumanía La ultraderechista Alianza para la Unión de los Rumanos de George Simion se destaca para la segunda vuelta
La extrema derecha rumana sale de nuevo reforzada pese a la eliminación de la carrera electoral de su otro representante, Calin Georgescu. La segunda vuelta de las elecciones será el 18 de mayo.
València
València Rechazada la querella por tortura contra Ramón, policía infiltrado en València
Un juzgado de València desestima el recurso presentado por Alerta Solidària contra la inadmisión de la querella criminal por torturas contra el agente que pasó dos años infiltrado.

Recomendadas

Laboral
Laboral Coidar sen dereitos: a loita das traballadoras nas residencias privadas de Galiza
Sen tempo nin medios para ofrecer uns coidados axeitados, alertan dunha situación insostible nos centros e denuncian a privatización dun servizo a costa do benestar das persoas maiores e dependentes.
Galicia
Galicia Vigo, A Coruña e Ourense mercaron material policial a Israel por medio millón de euros en só catro anos
O alcalde ourensán, Gonzalo P. Jácome, adxudicou un contrato por 70.000 euros días despois do sete de outubro. Abel Caballero asinou outro de máis de 200.000 euros e a alcaldesa da Coruña seguiu a estela cun contrato de 170.000 euros.