O prelo
Océanos diminutos: Tamara Andrés convídanos a xogar en 'Para non concretarme'

Para non concretarme, o último poemario de Tamara Andrés, publicado baixo o selo Edicións Positivas, chegou ás librarias este mes de marzo. A data de lanzamento non parece arbitraria, xa que nos encontramos ante un poemario en floración, cálido, primaveral. É inevitable comparalo cun traballo anterior da autora: Bosque vermello (Edicións Positivas, 2019), tan semellante e tan diferente. O frío e a perda pendendo nas árbores daquel son disipados neste por unha luz solar tenue. Pasamos de escoidar o “run, run” de Creep, de Radiohead, a escoitar os seguintes versos da canción Un monde Nouveau, da banda de pop francesa Feu! Chatterton, cos que comeza Para non concretarme:

“Mais que savion nous faire de nos mains?
presque rien, presque rien”

Ao igual que neste texto inicial, a corporalidade está moi presente en todo o libro: as mans, a boca, a carne, iso que nos constrúe. Atopamos un territorio físico de pel e auga, do inmenso e o diminuto. A inmensidade é algo diluído e presente nas pequenas accións. Tamara Andrés xoga coa inmensidade coma as linguas (en todas as súas acepcións) xogan coas palabras.

“veña,
sopra,
escolle un número,
pide un desexo,
déixate xogar”

Porque este libro é en certa maneira un terreo de xogo, a poeta xoga co poema, coes lectores e mesmo cos elementos gráficos e os signos de puntuación. É unha obra hetéroxenea, con poemas de versos curtos e breves, algúns moi diferentes do resto do conxunto, como para facer honra a un título que promete experimentación. “nacemos cun río baixo a lingua”, lemos no título dun dos textos, comprendendo que a auga que se garda é tan importante coma a que mana, e esta tan importante coma a que se bebe. O libro é en ocasións mar e en ocasións encoro. O silencio cobra o mesmo protagonismo que a palabra.

“permanezámonos impermeables
certa dose de estranxeiría
como elo
…”

Volvendo á natureza cálida do poemario, algúns elementos que traen o olor do mediterranio chegan a nós en breves escintileos, coma a laranxa (froita presente en varios poemas) e o idioma catalán (“el traducíame poemas e pronunciaba/llum, mirall, lloc”). A formación e profesión de tradutora de Andrés ten unha pegada indubidable na súa obra: está nos seus referentes, no carácter comparativo das súas reflexións lingüísticas e no amplo coñecemento do quefacer poético, abordado se cadra desde varias maneiras diferentes de entender o mundo.

“e logo estamos os desnaturalizados
os do cemento de Babel na boca
os que só a través da palabra nos concretamos”

Para non concretarme é, polo tanto, un fluído que descansa no intersticio entre idiomas, é a expresión poética de alguén “que carece dunha segunda boca” e para quen “a primeira non é máis que un obstáculo”, é a escrita da corporaralidade e a incomprensión. Lelo é descubrir a beleza no escuro, como observamos na cita do grupo Terrenoire que pecha o poemario:

“Et dans la fumée d'en va ta silhoutte
etc'est beau, il y a de l'or dans les ombres”

Así remata a silueta desta (quizais) inmensidade. Palabra e silencio. Océano e pucharca.