Pista de aterrizaje
Ana Pillado Vega: “Todas as linguas son tesouros a conservar”

Ana Pillado Vega, creadora da colección de contos non sexistas Lila Lilaina, ven de publicar a súa primeira novela, En efecto Bolboreta. Tamén é pintora, ceramista e profesora de Literatura “por amor á Xeración do 27”. Falamos con ela sobre o pasado, presente e, sobre todo, o futuro da nosa terra.

De onde ven o nome da túa páxina Sons de CúnCún?
Seica fun unha nena que tardei en lanzarme a falar, creo que por economía lingüística, ao descubrir que se dicía cúncún sinalando algo, comunicábame sen ter que dicir nada máis. Por iso o meu pai chamábame Cúncún. Pero foi moito despois, ao escoitar por primeira vez o latexo do corazón da miña filla estando embarazada, que fun realmente consciente de onde viña o de cúncún. En verdade é unha onomatopeia do son do corazón, un eco matrístico. O son do meu propio corazón irmandado co da miña nai. Aí cobrou moita máis forza o de cúncún e decidín comezar a asinar a miña obra como Ana Cúncún.

En En efecto bolboreta falas da necesidade de protexer o medio ambiente pero sen caer en catastrofismos, que nos podes contar da túa primeira novela?
Descríboa como unha crónica da revolución da bicharada diversa —para min bicharada é a toma de consciencia de clase— pero tamén como a crónica da viaxe que foi para min escribila. En efecto bolboreta ía ser un conto breve para a miña filla Gaila. Ser nai foi unha revolución e deume a necesidade de manter unha esperanza activa no futuro desde o facer colectivo, sen caer en catastrofismos cos que nos queren paralizar. Este conto inicial contaba a historia dunha bolboreta que está tan cómoda no seu casulo que non sae o día que ten que saír coas demais, e cando o fai por fin, xa é de noite e se atopa coas bolboretas nocturnas (avelaíñas), que son xusto o contrario a ela. Chea de prexuízos, pensa que son inimigas, pero axiña se dá conta de que en realidade teñen moito en común e acaban formando unha irmandade coa que mudar as cousas de xeito horizontal. A partir de aí chegaron outros insectos e a cousa medrou. Facer unha fábula, por outra banda, permitiume amosar os humanos como os seres hexemónicos pero domesticados, xusto ao contrario do que os insectos.

Ser nai deume a necesidade de manter unha esperanza activa no futuro sen caer en catastrofismos cos que nos queren paralizar

A que te refires con viaxe?
Foi como unha incursión no máxico. Mentres a escribía pasábanme cousas como que un casulo de bolboreta medrase nos calcetíns colgados a secar da miña filla. Dalgún xeito, a novela conectoume coa natureza até o punto de que decidín marchar do barrio de Montealto ao campo. Por iso nela tamén hai algo do meu alter ego e de crónica do meu cambio vital.

A literatura pode axudar a protexer a lingua?
En Galiza xa houbo “pin parental” ao facer que os pais escollesen o idioma. Pero, pese ás presións, creo que a cultura galega ten boa saúde, que hai moitas persoas marabillosas que dan todo para reivindicar a lingua e axudar a que siga sendo un vehículo de expresión cultural. Estamos nun mundo globalizado, cada vez máis americanizado, e por iso é importantísimo que conservemos as nosas raíces. Como dixo Manuel María, “Galiza somos nós, a xente e máis a fala”. Como profesora de lingua e literatura intento facer ver ao alumnado que todas as linguas son tesouros únicos a conservar porque son reflexo da cosmovisión dun pobo. Desde o punto de vista lingüístico non hai unha lingua máis válida que a outra, iso son conceptos económicos.

Tes algún proxecto para o futuro?
Teño moitos, pero gustaríame resaltar sobre todo as ilustracións que estou facendo para un libro de poesía xunto coa miña filla Gaila.