Economía feminista
“As mulleres seguimos en desvantaxe en canto á formación empresarial e económica”

Como frear a violencia económica contra as mulleres? A Asociación de Estudios Laborais Feministas organizou unha feira para crear espazos de formación e encontro param mulleres á cabeza de proxectos empresariais ou sociais.

Marta Bóo ASELAFEM
Marta R. Bóo. Arquivo ASELAFEM
7 dic 2020 22:50

A Asociación de Estudos Laborais Feministas (ASELAFEM) é un grupo de estudo e de investigación que defende os dereitos laborais das mulleres a partir dunha perspectiva feminista da economía. Esta perspectiva, entre outras cousas, avoga por comprender o campo laboral alén do referente ao emprego para tomar en conta todo o traballo de reprodución e coidados que non é remunerado nin recoñecido.

O pasado mes de novembro, as organizadoras de ASELAFEM convocaron a mulleres a cargo de proxectos empresariais ou sociais a participar en Laborando 2, a segunda emisión da feira de proxectos de vida. Ao longo de quince días creouse un espazo de visibilización, formación e encontro entre as diferentes iniciativas feministas inscritas.

Falamos con Marta R. Bóo, unha das coordinadoras de ASELAFEM, sobre os principais obstáculos das mulleres no momento de crear un proxecto empresarial. Tamén se referiu á violencia económica contra ás mulleres, sobre os efectos da pandemia no ámbito laboral e sobre outras inquietudes xurdidas na feira deste ano.

Por que é necesaria unha aproximación feminista á economía ou ao mundo laboral?
Agora o feminismo está en boca de moitas persoas, tense logrado que haxa entidades e organismos que dalgún xeito poñen unha perspectiva feminista no seu traballo. Mais, decatámonos que faltaba que se tivese esa perspectiva como eixo, que fora a súa base. Investigamos e non existe ningún sindicato feminista, por exemplo. E, aínda que historicamente existiron certos movementos con obxectivos e intereses similares, sentiamos que algo faltaba, que o feminismo era coma unha póla, non a eixe principal.

Entón foi máis unha necesidade das persoas que conforman ASELAFEM, que, conforme se foron xuntando, atoparon outras persoas que tamén a sentían.

En que consistiu a feira e que obxectivos tiña?
Pois queríamos darlle unha oportunidade de visibilización a proxectos que encaixan menos no estándar e que teñen esta perspectiva feminista. Entón a feira xurdiu con esa idea de poder visibilizar eses proxectos,  de darlles un espazo para compartir e aprender. Quixemos ofrecer este espazo de encontro que de vez en cando fai falta. Nun principio, este ano íamos facela de xeito presencial porque se pensou antes da pandemia, mais as circunstancias fixeron que tivésemos que reformulalo todo.

Ademais de mulleres con proxectos económicos e sociais, a invitación estaba aberta aos proxectos de vida. A que fan referencia?
Por “proxectos de vida” entendemos os proxectos que poñen a vida no centro e  que van un pouquiño máis aló: non só buscan ideas que poden aportar un beneficio económico, senón que, ademais, teñen que ver cunha filosofía de vida particular, a cal promoven co fin de que o resto de vidas das persoas sexan sostibles e podan ser vividas dun xeito óptimo. Penso, por exemplo, en proxectos de biodanza, de casas de acollida de mulleres que necesitan un espazo para descansar. Eses proxectos non buscan o lucro económico como fin último. Máis ben, a súa existencia fai que as persoas que se achegan a eles poidan ter a súa vida máis óptima.

Xornadas ASELAFEM
Xornada de Laborando 2. Arquivo ASELAFEM

Cales son os principais obstáculos dunha muller ao liderar un proxecto empresarial ou social?
A nivel persoal, polo que falamos nos grupos e puidemos observar, penso que hai dúas barreiras. Unha interna, que é das propias persoas que se atopan con bloqueos ou sentires de “isto non serve”, “non son capaz”, “non teño nada que aportar” ou “non lle vai interesar isto a ninguén”, que son sensacións moi habituais nas mulleres polo xeito en que somos educadas. E despois existe outra barreira máis externa que ten que ver co aceso a certos recursos e a certa formación. Aínda que pensemos que non, as mulleres seguimos sendo un colectivo que nese sentido está máis atrás. A dificultade de acceso á formación empresarial e económica fai que os proxectos teñan máis dificultades para ser levados a cabo de primeiras. Porque despois observamos que eses son proxectos máis resilentes: como arriscan menos cartos e son máis feitos pouquiño á pouco, resisten máis no tempo. Pero de primeiras téñeno máis difícil por esas cuestións. E xa non falo da estrutura heteropatriarcal, que vai facer que todo sexa máis complicado. Iso xa é o de sempre.

A situación da pandemia representou un incremento na violencia económica para as mulleres particularmente?
A verdade alí hai diferentes vertentes. Porque si que é certo que, dentro dos sectores económicos que se viron máis danados por esta situación, as mulleres teñen un peso importante (como na hostaleira ou o turismo) e elas están sufrindo economicamente.

E despois está o sector dos coidados. Neste caso non é que falte traballo, senón que sobra. Entón, non é que repercuta tanto na economía coma nas vidas desas mulleres que se dedican a eses coidados, tanto formais como informais, como o feito de que agora mesmo están sobrecargadas de traballo, mais tamén no ámbito emocional e no impacto psicolóxico.

Así, a violencia económica directa é evidente nalgúns sectores máis. Tamén, con respecto a todas as axudas que existiron, pode ser que haxa algunha brecha de acceso á información e tecnolóxica que fixo que algunhas das axudas que houbo non chegasen a algún sector de mulleres. Diso xa non estou totalmente certa, pero podo supoñelo.

Que necesidades atoparon nos proxectos das mulleres que participaron nos encontros?
Creo que as necesidades que atopamos agora mesmo están bastante relacionadas coa pandemia. Vimos que unha das necesidades que máis rapidamente saíu foi a necesidades de xuntarse, de compartir, de facer grupo. Eu creo que toda esa necesidade sempre está alí, pero agora mesmo está moitísimo mais latente porque estamos confinadas cada unha no seu territorio.

E despois, detectamos a necesidade de apoio institucional e de ter espazos non só nos que se apoiar, tamén para se visibilizar e darse a coñecer.

Como funciona a rede de apoio que se deriva da feira?
Hai unha parte estática que sería a web. E digo “estática” no sentido de que a información dos proxectos están alí para a xente que queira contactar con eles. E despois, a partir dos encontros, saíron grupos de traballo. Ademais, está sempre a posibilidade de asociarse a ASELAFEM. Alí xa é máis sinxelo artellar todas esas redes porque ao final precisamos un vínculo que nos una. Pero iso, saíron ideas de traballar en escritos comúns para denunciar certas problemáticas e outras iniciativas que foron saíndo dos propios grupos, que son os que van sementando a rede.

Esta é a segunda edición das feiras. Mudou algo con respecto á anterior? (Os problemas a enfrontar son diferentes, a participación foi maior, abordáronse outras liñas?)
Con respecto á participación, prestaba dicir que agora foi brutal pero non é certo. Chegamos ás persoas que chegamos porque a xente xa está un pouco cansada do formato virtual. Pero tamén é certo que a participación segue até hoxe porque a xente está interaccionando agora cos contidos que quedaron na nosa web e cos vídeo da nosa canle de YouTube.

Na feira anterior houbo bastante participación porque fora nun lugar no que había moitísimo movemento. Agora faltou ese calor humano e esa participación concreta de xente concreta en espazos concretos. Para min ten de bo que podemos chegar a xente que ao mellor está máis illada fisicamente porque vive en sitios máis rurais. Desta vez, se se tiña unha conexión a internet, podíase participar. Porque sempre queremos facer cousas físicas para que a xente se achegue e sempre hai persoas que quedan fora deses círculos. O formato virtual permite esa novidade, que a xente que teña problemas de mobilidade ou de conciliación familiar, sexalle máis doado participar.

E sorprendeunos que todo saíse ben con respecto ao tecnolóxico. Nas nosas historias de activismo, organizamos eventos e xornadas, pero non estabamos afeitas a facelo por medio dunha videoconferencia. Entón, tivemos que poñernos ao día nun montón de cousas, pero todo é unha aprendizaxe e nos feminismos sempre está presente aprender e reformularse.

Podes achegarte a coñecer os distintos proxectos que participaron na feira a través da páxina de ASELAFEM

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Trabajo sexual
Estudio sobre trabajo sexual De la Policía, los dueños de locales y los clientes: así es la violencia que sufren las trabajadoras sexuales
Las trabajadoras sexuales sufren múltiples violencias y un estudio las recoge en sus propios términos. Las violencias más frecuentes por parte de los clientes consisten en la retirada del condón sin consentimiento o malos tratos verbales.
Memoria histórica
Marc Solanes “Mi bisabuela luchó en el frente y fue considerada una mala madre, pero lo hizo por sus hijas”
En ‘Las niñas de Elna’ (Pollen, 2024) el periodista reconstruye la historia de las mujeres de su familia resolviendo enigmas para resignificar la imagen de la mujer en la historia.
Feminismos
ESS equidad Rompiendo brechas
Al calor del marzo feminista, hablamos sobre equidad para ver cómo las empresas de la Economía Solidaria la integran y promueven.
#76614
9/12/2020 14:23

Pois sinto mioto falar mal pero esta mensaxe gremialista e tan tan tan de comisiones obreras é puro neoliberalismo. Como que un "sindicato feminista"? Como? Creo que a xente que redacta para a sección Galiza é ben nova no oficio (non ten que ver en idade) porque que vos colen esta publirreportaxe coas cousas que di...Manda truco. Que diferencia cos artigos de El salto Extremadura.

0
1
#76735
10/12/2020 16:03

Qué lectura tan pobre 😥

0
1
#76783
11/12/2020 12:21

Vaia comentario máis soberbio.
Pois polo menos lin; xa mellor ou peor é segundo a túa valoración. Un "grazas" non viña mal, eh?

0
0
Educación pública
Iglesia Semana Santa: negocios, procesiones en colegios, inmatriculaciones y fervor
Más allá de la expresión cultural, la Semana Santa tiene una esfera económica que genera millones de euros y otra social que le sirve a la Iglesia Católica para legitimar sus privilegios dentro del Estado español.
Memoria histórica
Marc Solanes “Mi bisabuela luchó en el frente y fue considerada una mala madre, pero lo hizo por sus hijas”
En ‘Las niñas de Elna’ (Pollen, 2024) el periodista reconstruye la historia de las mujeres de su familia resolviendo enigmas para resignificar la imagen de la mujer en la historia.
Palestina
Palestina Viaje al fondo del horror
El fotoperiodista Javier Bauluz cubrió la primera Intifada, la primera gran rebelión del pueblo palestino desde la creación del estado israelí.
Poesía
Poesía La generación beat sigue latiendo
La generación beat es la del ritmo, del golpe, la de superar, la del latido en el papel y fuera de él. La del sentimiento desgarrador que sale del individuo, pero llega a la sociedad.
Literatura
Literatura ‘La santita’ de Mafe Moscoso: para escribir sobre el fin del mundo
‘La santita’, libro de relatos de Mafe Moscoso, es el método pero también es el fin: pone a convivir lo precolonial con las formas de nuestro presente ultracapitalista, ultramuerte, sin exclusiones ni jerarquías.
Maternidad
Maternidades Reaprender la espera
El tiempo de gestación es largo y va a un ritmo distinto al que acostumbras: el ritmo natural al que desarrolla una playa, un monte, un océano. Y no estamos ya habituados a darle la mano a la pausa.
Momus Operandi
Momus operandi Todo es una narración
Nos dicen que las mentiras son la única realidad. Que aprendamos a mentirnos, que nos engañemos, que no nos importa la salud, ni los derechos laborales, ni las violencias estructurales.

Últimas

Industria
Transición industrial Mecaner, un cierre injusto o cuatro alternativas con mirada ecosocial para mantener la fábrica de Urduliz
ESK y LAB han presentado el ‘Plan de Transición Ecosocial’ que ha elaborado la cooperativa Garúa como una herramienta para la búsqueda de soluciones al ERE propuesto por la multinacional Stellantis.
Sidecar
Sidecar Crisis intratable en la República Democrática del Congo
Una y otra vez los actores externos han fracasado a la hora de contener la escalada de violencia en la República Democrática del Congo.
Más noticias
América Latina
Caribe Haití: el fracaso neocolonial y el “eterno castigo de su dignidad”
La crisis de gobernabilidad que vive Haití después del alzamiento paramilitar que liberó a más de 3.600 presos y expulsó al primer ministro es un capítulo más de una historia colonialismo y dependencia.
El Salto Twitch
El Salto TV Economía y titulares de guerra
En el programa en directo de Economía Cabreada del 26 de marzo se hizo un análisis de la deriva bélica de la Unión Europea, sus gobiernos y de los grandes medios con Tica Font y Miquel Ramos.
Sidecar
Sidecar Soluciones bonapartistas
Las turbulencias en el seno de los dos partidos estadounidenses dominantes refleja el problema más amplio de un sistema capitalista cada vez menos capaz de proporcionar ganancias materiales a la clase trabajadora.
Memoria histórica
Memoria histórica Las nuevas leyes de memoria histórica recuperan la “concordia” franquista
La ofensiva legislativa de gobiernos autonómicos como el de Castilla y León y el País Valencià, adoptan un enfoque revisionista que amenaza los avances en el reconocimiento memorialista.
Derecho a la vivienda
Derecho a la vivienda La PAH València clama por el derecho a una vivienda digna: “¿Duermen tranquilos?”
Centenares de personas protestan frente al palacio de la Generalitat para exigir que se haga efectivo el derecho a la vivienda ante la insoportable alza de los precios.

Recomendadas

Investigación
Investigación O Goberno galego repartiu 4.000 millóns de euros en contratos a dedo en só seis anos
Desde 2018, a Xunta asinou 1.034.964 contratos sen sacalos a concurso: algo máis do 30% do diñeiro do que dispón para o exercicio de 2024. Ademais, 35.362 deses contratos teñen un importe entre 14.000 e 14.999 euros, o límite legal.
Ríos
Radiografía fluvial de España La tierra que no amaba sus ríos
Los ríos ibéricos agonizan. Casi la mitad de las masas de agua está en mal estado. Presas, sobreexplotación, contaminación y crisis climática son sus principales amenazas, con la agroindustria como mayor agresora.
Cine
María Alché y Benjamín Naishtat “El cine puede proponer imágenes y reflexionar, y por eso Milei necesita destruirlo”
María Alché y Benjamín Naishtat dirigen ‘Puan’, una película optimista y amarga, entre la comedia y el cine social, que ofrece nuevas lecturas tras los primeros cien días de gobierno de Milei en Argentina.