Música
“Runba abstraktua egiten dugu eta norberak interpreta dezala”

Aretxabaletako Kaparrak taldeak euskarazko abestiak egitea finkatu du bere helburuen artean eta “harriduraz” hartu du Alex Sarduiren parean jarri dituen polemikak
kaparrak elkarrizketa
Unax Barrainkua eta Eñaut Beltran de Heredia, Kaparrak taldeko kideak, Aretxabaletan. Mikel Gisasola Axpe
7 dic 2024 05:00

Urtebete da Debagoienan runba erritmoa entzuten hasi zela eta azkar zabaldu da Euskal Herri osora. Horren arduradunak Kaparrak taldeko lagunak dira, herriko txosnetan zein jaialdietan abesti probokatzaileak jo izan dituztela. Los Delinqüentesen eta Raimundo el Canasteroren influentziarekin, “runba abstraktua” egiten dutela diote, eta hortik aurrera, “norberak intepreta dezala” musika hori. Atxabaltarrena talde berria da, baina polemikek zipristindu dute jada. Hala ere, Eñaut Beltran de Heredia eta Unax Barrainkua Kaparrakeko kideek diotenez, energia eta gogoa etorkizuneko proiektuetara bideratuko dute:  “lokalera sartuko gara euskarazko abestiak sortzera, eta halakorik ateratzen ez bada, barkamena eskatzen diogu Euskal Herri osoari”.

Nola sortu zen Kaparrak?
Unax Barrainkua: 2019an lagunek Whatsapp talde bat sortu genuen Los Delinqüentes taldeari omenaldi bat egiteko. Parranda batean txantxa bat zena forma hartzen hasi zen eta instrumentuak erosteko antolatu ginen. Egun batean Galartza auzora joan ginen proba bat egiteko asmoz eta, hala, gaur arte. Ez genuen espero hainbeste kontzertutan joko genuenik.

Nondik dator Los Delinqüentes taldearekiko fijazio hori?
Eñaut Beltran de Heredia: Betidanik. Lokalean edo hondartzan jartzen genituen haien abestiak eta kantuan hasten ginen. Taldearenganako gogo horrek batzen gaitu kuadrilakoak. Hasiera batean Los Delinqüentes bertsionatu nahi genuen eta kajoia eta gitarra jotzen hasi ginen. Guztiz motibatuta geunden. 
Unax: Taldeko Endika hasi zen haiekin tematuta. Gero Los Chichos edo Pata Negrarekin ere hasi ginen. Mundu berri bat deskubritu genuen.

Eta estiloko musika egitea erabaki zenuten. 
Eñaut:
Euskal Herrian ez genuen horrelako ezer ikusten eta guk egin nahi izan genuen. 2019ko parranda batean ginela, tabernan abesti bat jarri zuten eta guk gaizki emandako txalo batzuekin jarraitu genuen, gau horrek bultzatu gintuen Whatsappeko taldea egitera. Urte batzuk geroago Oñatiko festetara gerturatu ginen eta abesti bera kantatzen zuen talde batekin egin genuen topo txosnetan. Talde hori Raimundo el Canastero zen.

Beraz, Raimundo el Canasterok Kaparraken eraikuntzan eragin handia izan zuen.
Unax: Ez genekien Euskal Herri mailan horrelako talderik existitzen zenik. Eta kasualitatez, beraien kontzertu baten azken bost minutuak ikusi genituen. 
Eñaut: Ez genituen ezagutzen eta karteleran bila ibili ginen taldearen izena zein zen jakiteko.

UPN alderdi politiko nafarra Raimundo zentsuratzen saiatu da eta hainbat kidek poliziaren aurrean deklaratu behar izan zuten abesti batengatik. Nola bizi izan duzue hori? 
Unax: Taldekideekin bat gatoz. Horrelako salaketek eguneroko bizitzan baldintzatu zaitzakete, beraz, hitz handiak dira. Argi dago abestia entzuten dutenek kritikaren eta errealitatearen artean desberdindu behar dutela.
Eñaut: Logikoa denez umorea erabiltzen dute, eta abestian udaletxea erreko dutela esaten badute ere, kritika bat besterik ez da. Guk, beraiek bezela, ez dugu kantatzen duguna modu literal batean egingo. Uste dut ez zutela espero iskanbila iritsi den puntura iristea. Jendeari burua joan zaio. Hala ere, Euskal Herrian egon dira beste kasu batzuk, Yakovlev-rena adibidez. Gure babes osoa erakutsi nahi diegu horrelako sarraskia jasotzen ari diren talde hauei.

kaparrak elkarrizketa 2
Eñaut Beltran de Heredia Unax Barrainkua, Kaparrak taldeko kideak, entseguak egiten dituzten lokalean.

Zuek ere polemika tartean izan zarete. Berrian argitaratutako iritzi artikulu batek Raimundo el Canastero eta Kaparrak Alex Sarduiren mailan jarri zituen Gatibuko abeslariak musikan genero diskriminaziorik ez dagoela esan eta gero. Artikulu horrek zuzenean seinalatu zuen taldearen papera herrian. Zer egiten ari da Kaparrak Aretxabaletan? Txosnetan ezarritako betoaren berri izan zenutenean zein izan zen zuen erantzuna?
Unax: Guk kontzertua eman nahi dugu, gure taldea Aretxabaletako jaietan jotzeko sortu zelako. Jotzeko aukera ukatu zigutenez, gazte mugimenduari abisatu genion gure ekipoarekin kalean emango genuela kontzertu bat. Ez kontraprogramazio bezala, baizik eta egitarauaren osagarri bezala. Eta moskeoa bilatu genuen pankarta bat jarriz. (“Txosnetan jotzea espainia bezelakoa da, fikzio hutsa!” zion pankartak). 
Eñaut: Gu beti identifikatu gara katxondeoarekin eta “beef” txiki bat bota nahi izan genuen txosnetan jo ezinaren ondorioz. Txarrera hartu zuen jendea egon zen eta guk ez genuen txantxa horrekin aurrera jarraitu ez genuelako konfrontaziorik sortu nahi. Berriako artikulu hartan kontu honetaz ari direla pentsatzen dugu. Guk lau kontzertu eman ditugu. Jende asko etorri da eta jendeak gehiago nahi du. Hala ere, ez gaitu kantzelazioak bildurtzen. Euskal Herriko txosna guztietan kantzelatzen bagaituzte, urtean kontzertu bat emango dugu lagunen aurrean eta hori nahikoa izango da.

Musikaren munduan genero diskrimazioa dagoela uste duzue?
Unax: Guk uste dugu musikaren munduan diskriminazioa egon dela eta dagoela. Saiatuko gara gure esku dagoen dana egiten neska gehiago oholtza gainean egoteko eta diskriminazioa ekiditeko.
Eñaut: Nahi duguna da parekidetasun bat egotea eta denek aukera berak izatea. Espero dugu emakumez osatutako talde gehiago sortzea eta gizonei ematen zaizkien aukera berdinak ematea. Hala ere, harritu egiten gaitu Alex Sarduiren parean jartzea. Batez ere ez dugulako horrelakorik erakutsi.

“Guk uste dugu musikaren munduan diskriminazioa dagoela eta harritu egiten gaitu norbaitek Alex Sarduren maila berean jartzea”

Topagune sozialistan jo zenuten pil-pilean dabiltzan beste hainbat talderekin batera. Hautu politikoa izan zen bertan egotea?
Unax: Ez. Gu ez gara ez GKSkoak ez Ernaikoak, gu gara deitzen gaituzten lekuetakoak. Ez dugu militanterik taldean.  
Eñaut: Bakoitzak bere ideial politikoak ditu eta 11 taldekideek ideia berak edukitzea ezinezkoa da. Bozkaketa bidez erabaki genuen Topagunera joatea eta egon ziren ezezkoak. Hala ere, iruditzen zitzaigun aukera polita zela hainbeste jenderen aurrean abestea. Raimundo el Canastero aurreko urteko Topagunean egon zen eta gero 40 Minutu Rockera joan zen. Erreferentzia bezela hartu genituen.

Zer da jotzen duzuen musika estiloa? Runba, flamenkoa…
Eñaut: Tuiterren jartzen duguna bezela: “Mix entre Los Delinqüentes, Eskorbuto eta Pirritx eta Porrotx”. Ez dakigu zehazki zer egiten dugun. Gure intentzioa runbaren antzekoa den zerbait egitea zen, baino hainbeste gauza gustatzen zaizkigu non denetarik nahasten dugun. Hasieratik esan genuen runba abstraktoa zela eta norberak interpreta dezala. 
Unax: Ondo pasatzeko eta dantzatzeko musika bat.

Euskal Herriak behar zituen horrelako soinu gehiago?
Eñaut: Orain hasi da aldaketa. Lehenengo pausuak traparekin eta musika urbanoarekin izan ziren. Gero, Raimundo el Canastero agertu zen runbarekin, guk bide berdina hartu genuen, La Txama ere agertu da… Jendeak abanikoa handitu zedin nahi zuen. 

%100eko euskarazko letra duen abesti bat egitea dago zuen helburuen artean?
Eñaut: Bai. Orain arte ez dugu pentsatu bai edo bai euskaraz egin beharko genunik abesti bat. Egin dugun lana modu naturalean atera da. Edozein kasuan, hasi gara horrelako zerbait lantzen.   
Unax: Runba edo flamenkoa euskaraz egiten duen erreferente argirik ez dugunez, gure letrak erderaz izan dira. Baina hurrengo helburuetako bat euskarazko abesti bat baino gehiago ateratzea izan behar da. 

Kritikarik jaso duzue euskaraz ez egitegatik?
Unax: Familian bai. Eskatu dizkigute euskarazko abesti berriak. 
Eñaut: Etxean kanpoan baino gehiago. Ez ditugu atera nahi ateratzegatik, gertatu daitekelako abesti horiek geureak bezala ez sentitzea. Sartuko gara lokalera ta ea hor zerbait polita ateratzen den. Eta abestirik ez bada ateratzen, barkamena eskatzen diogu Euskal Herri guztiari.

“Lokalera sartuko gara euskarazko abestiak sortzera, eta halakorik ateratzen ez bada, barkamena eskatzen diogu Euskal Herri osoari” 

Pentsatu duzue Los Delinqüentes taldearen abestirik euskaratzea?
Eñaut: Ez zaigu okurritu baino guapo geratu daiteke. Beraien abesti batzuk jatorriz ingelesezko letrak dira, baina ez dakit guk hainbesterako burua daukagun. Gu musikari mediokreak gara, pare bat teldekide moldatzen dira ondo musikarekin eta besteek Youtuberekin eta lokalean ordu asko sartzen ikasi dugu.  

Zein elkarlan duzue buruan? 
Unax: Raimundo el Canastero, Katu edo Glutenbakuak.  

Beraiekin hitz eginda dago?
Unax: Raimundo el Canasterorekin hitz eginda dago, baina, beraiek hamabost izanik eta gu beste hainbeste ez gara oholtzan sartzen. Fijo egin behar dugu. La Txamarekin ere guapo legoke. 

Zer datorkio Kaparrak taldeari hurrengo hilabeteetan?
Unax:  Otsailean bueltatuko gara kontzertuetara eta bitartean lokalean geratuko gara sormena lantzeko. Agian, etorkizunean, prozesu hontatik ateratzen diren abestiekin disko bat kaleratu genezake. Tributu bat baino gehiago, benetako talde bat izan nahi dugu.    
Eñaut: 10 edo 11 abesti sortu nahi genituzke eta kontzertuetan abesti propio gehiago jo.  














Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Música
Música y política Apoyar a Palestina “es complicado” en la música antifascista de Alemania
La cancelación de conciertos en la escena antifascista de grupos que han mostrado su rechazo al genocidio evidencia la división del país respecto a Palestina.
Rap
Poetas Puestos “Tanto los medios como la política quieren que seas un tonto feliz”
Charly Efe y Teko, acompañados de una banda, publican el disco ‘Tontos felices’ donde mezlcan su carrera en el rap con ritmos rock para crear lo que han bautizado como rap‘n’roll.
Argentina
La motosierra de Milei La canción infantil que Milei no quiere que se escuche
El Gobierno de La Libertad Avanza censura un tema musical que habla sobre los abusos a la infancia y ha servido para destapar casos de agresiones sexuales.
Estados Unidos
Estados Unidos Trump inaugura una utopía de los multimillonarios con su segundo mandato
En su primer mandato, los más ricos mostraron cierta distancia con el presidente Donald Trump. Ahora, la oligarquía estadounidense ha abrazado su pensamiento ‘antiwoke’ y aguarda los beneficios fiscales prometidos para seguir ampliando la desigualdad
Desigualdad
Desigualdad La riqueza de los milmillonarios crece en 2024 tres veces más rápido
La desigualdad sigue trepando posiciones con una concentración de riqueza sin precedentes en la historia humana, según el reciente informe de Oxfam ‘El saqueo continúa’.
Estados Unidos
El regreso de Trump Lo que Trump promete hacer el primer día de su vuelta al poder
El reelegido presidente de Estados Unidos plantea aprobar una batería de entre 50 y 100 decretos en las primeras horas en la Casa Blanca: deportaciones masivas, recorte en derechos civiles, ambientales y en los servicios públicos.
Ocupación israelí
Primera fase de la tregua Varios incidentes ponen a prueba el alto el fuego en Gaza
Cuando no se han cumplido 48 horas de tregua, la agencia Wafa denuncia dos ataques israelíes en Rafah, mientras un soldado habría muerto en Nablús. Al menos 830 camiones han entrado en la Franja con ayuda humanitaria.
Ocupación israelí
Ocupación israelí Alto el fuego en Gaza: buscando en la paz lo que no lograron en la guerra
Israel tiene una capacidad especial para ganar en los acuerdos, y sobre todo en el modo de aplicarlos, lo que no ha obtenido en sus campañas militares.

Últimas

Vigo
Política A exdirectora financeira de Povisa perfílase como a nova líder do PP de Vigo
Luisa Sánchez Méndez foi entre 1999 e 2023 alto cargo do Hospital Povisa desde onde Alfonso Rueda deulle o pulo á sanidade pública, dirixindo os Recursos Humanos da Consellería de Sanidade na área sanitaria de Pontevedra e O Salnés.
Poesía
Poesía A linguaxe contra o espolio
Daniel Salgado reformula as claves da poesía política na contemporaneidade.
Granada
Granada AMA Desokupa intenta desalojar un nuevo centro social en Granada sin orden judicial
Los activistas denuncian que la guardia de seguridad privada les está impidiendo el acceso de comida al edificio, durante el intento de desalojo varias personas han sido identificadas sin justificación por la policía.
Más noticias
Sevilla
Educación Pública La Junta de Andalucía cierra 163 aulas en los colegios públicos de Sevilla
En la comunidad autónoma se cerraron en 2024 un total de 706 aulas, según USTEA. Colectivos en defensa de la educación pública además denuncian la baja calidad de los comedores y la falta de inversión en educación especial.
Ayuntamiento de Madrid
Fórmula 1 en Madrid La Fórmula 1 en Madrid acelera, atropelle a quien atropelle
El Ayuntamiento ya ha sacado a licitación la obra, a la que aspiran varias grandes constructoras del Ibex35, sin que se haya respondido a las alegaciones de los dos procedimientos anteriores.
València
València Refugios de la Guerra Civil afloran en Paiporta tras la dana
Las inundaciones revelan refugios antiaéreos para protegerse de los bombardeos fascistas. Fueron construidos por los propios habitantes bajo sus propias casas hace 90 años.
Opinión
Infancia Infancia vulnerada por la violencia institucional
La imposición de custodias compartidas sin un análisis exhaustivo y específico de cada caso puede dejar a los menores desprotegidos bajo el pretexto de priorizar los derechos de los progenitores.
Redes sociales
Redes Sociales 20 de enero de 2025: el día en el que miles de tuiteros quieren dejar colgado a Elon Musk
Organizaciones ecologistas y universitarias, ayuntamientos como el de París y miles de usuarios de la red social que un día fue Twitter están convocados a dejar X coincidiendo con el día de investidura de Donald Trump.

Recomendadas

Literatura
Letras Galegas Da Sección Feminina do franquismo ao Cancioneiro Popular Galego: o pobo é quen canta e baila
As cantareiras protagonizarán o Día das Letras Galegas de 2025. Beatriz Busto e Richi Casás fálannos delas, de Dorothé Schubarth, do Cancioneiro Popular Galego e da dificultade de acceder aos arquivos sonoros que conservan as súas voces.
Crisis climática
Un 50% entre 2070 y 2090 Decrecer de forma planificada o a la fuerza: el PIB mundial se hundirá por la crisis climática
Economistas y científicos británicos dan por hecho que el crecimiento se desplomará en las próximas décadas por los “shocks climáticos”.
Argentina
Argentina Golpe a la memoria en Argentina: los retrocesos en políticas de derechos humanos en la era Milei
La política de derechos humanos en Argentina enfrenta retrocesos alarmantes bajo la gestión de Javier Milei. Despidos masivos, cierre de espacios de memoria y desfinanciamiento amenazan el legado de memoria, verdad y justicia.
Música
Música y política Apoyar a Palestina “es complicado” en la música antifascista de Alemania
La cancelación de conciertos en la escena antifascista de grupos que han mostrado su rechazo al genocidio evidencia la división del país respecto a Palestina.