O prelo
Faino ti mesmx: guía práctica para mudar o sistema

O novo proxecto editorial, 13 editora, publica un manual para construírmos accións e campañas a través da non-violencia.
9 jul 2022 09:58

Podemos supoñer que os exercicios de desobediencia civil xurdiron en tódalas xeografías cando houbo algunha estrutura sociopolítica xa constituída. A máis antiga da que se ten rexistros no continente europeo remóntase ao 494 a.n.e., na República romana. A manifestación organizada polo extracto plebeo é considerada unha forma temperá da folga xeral e tivo como finalidade mudar as leis que os mantiñan á marxe da participación cidadá e ao borde da condición de escravitude.

Porén, até principios do século XX, os colonizadores ingleses, fronte ás prácticas de resistencia guiadas por Mahatma Gandhi tanto na India, como en Sudáfrica, propoñen o termo ‘non-violencia’ para diferencialas das prácticas de resistencia armada.  

*** 

A Internacional de Resistentes á Guerra (IRG) é unha organización internacional integrada por unha rede de colectivos antimilitaristas e pacifistas. Desde o seu establecemento en 1921, tras a devastacións da Primeira Guerra Mundial, a IRG dedícase a axudar no proceso de rescate e acollida de persoas perseguidas por gobernos totalitarios. Asemade, esta rede desenvolve procesos colaboración  internacional e iniciativas de acción non-violentas para protexer os dereitos humanos en diferentes latitudes. 

Como parte destas iniciativas, en 2009 a IRG edita o Manual para campañas non-violentas, un texto didáctico que ofrece estratexias, referentes e exercicios de desobediencia civil ás persoas e colectivos comprometidos coa transformación social. O manual foi traducido ao galego por 13 editora, un proxecto de formación política, cultural, económica e social dedicado a promover o pensamento crítico a través de libros que poidan servir como ferramenta de acción social.  

Sen dúbida, un dos valores máis importantes do manual é a súa confección colaborativa. O texto responde á herdanza do pensamento sobre a desobediencia civil e continúa a labor de difundir saberes e experiencias cultivadas dun xeito común. Esta tradución a lingua galega, nese sentido, contribúe a manter viva esa tradición de construción comunitaria do coñecemento. 

O Manual para campañas non-violentas, propón tanto unha historiografía das principais expoñentes e campañas de desobediencia civil pacífica, como unha contextualización teórica da causalidade das prácticas non-violentas. É dicir, a que responden, como responden e como poden afectar o funcionamento do sistema? 

É importante salientar o capítulo dedicado á relación de non-violencia coa perspectiva de xénero. O manual non só deixa clara a relación que existe entre a guerra e o sistema patriarcal, senón que tamén sinala a necesidade ineludible de que as persoas e colectivos  non asuman de antemán que están libres de prexuízos. Xa que logo, os colectivos deben levar a cabo dinámicas internas nas que se traballe e priorice a desmantelación das violencias dentro do equipo.   

“(...) non é suficiente só a oposición a un/ha adversarix, senón que a xente debe asumir as súas responsabilidades e examinar o seu comportamento. A liberdade e a xustiza non poden só esixirse, senón que tamén teñen que practicarse e ser a base sobre a que se constrúe o movemento”. 

O Manual, nas diferentes dinámicas que se propoñen para traballar e acordar as distintas directrices e cuestións éticas que atravesan cada plan de acción, propón a idea de que a organización deste tipo de grupos require que se asuman as respectivas responsabilidades. No activismo que se propón, non son suficientes –porque nunca o son- as boas intencións. Pola contra, a IRG avoga por colectivos comprometidos con facilitar condicións de solidariedade e xustiza social.   

As mobilizacións non-violentas non só teñen a opción de traballar en accións confrontativas como folgas, boicots, bloqueos, manifestos e peticións. O libro dá conta dunha longa listaxe de accións construtivas nun plano cotiá que axudan a promover o cambio a través da intervención, o diálogo e de proxectos formativos e accesibles para a sociedade.  

O Manual para campañas non-violentas pode ser unha ferramenta de gran utilidade para a planeación de accións de resistencia civil pacífica.  Mais tamén é un material útil para calquera organización colectiva ou iniciativa individual que procure construír desde o coidado e o respecto, procesos de transformación.  

A toma de consciencia social ven dá man da accesibilidade á información e ao coñecemento. O pensamento crítico, nese sentido, é imprescindible. Identificar as bases que sustentan as estruturas do poder e comprender de que xeito nos afectan, delimitan ou constrinxen os nosos dereitos é o primeiro paso para comprender que as estruturas non son estables e que, polo tanto, existe a posibilidade de mudar as nosas propias condicións.  

“Sacar a xente da resignación sobre o que pasa (ou puidese pasar), atraer aliadxs, ou tomar a palabra en decisións que afectan ás súas/nosas vidas... Unha das nocións centrais nas campañas non-violentas é a distribución do poder: como podemos facer que ‘sucedan cousas’, sobre todo, se nos unimos a outras persoas”.  

A publicación deste Manual nunha editora sen fins de lucro é un xeito de resistencia, de acción non-violenta, que promove espazos formativos e participativos a través da edición e da lectura. Ter nas mans o produto do esforzo de xeracións e xeracións de persoas que pensaron e  elaboraron estratexias para defender a vida é, sen dúbida, a mellor maneira de loitar contra a resignación, contra o individualismo e contra a idea de que as cousas non poden mudar. Porque, ler sobre como a Comunidade de Paz de San José de Apartadó desenvolveu un proxecto de abastecemento sustentable en terreos comunitario nunha zona de guerra en Colombia ou sobre a campaña que logrou derrotar un plebiscito designado para ratificar o goberno de Pinochet, entre outros varios exemplos documentados no Manual, dá conta de que as cousas si poden mudar, se nos xuntamos para mudalas.  

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Culturas
Erika Lust y Sara Torres “El deseo tiene una potencia inagotable para transformar la realidad si lo liberamos de las normas”
Sexo, deseo o ética del placer son algunos de los temas que hilan la escritora Sara Torres y la productora de cine porno Erika Lust en ‘La abundancia del deseo’.
El Salto Radio
EL SALTO RADIO Natalia García Freire: escritora de una generación volcánica
Sexto capítulo de la serie Aleteo sonoro, en el que volamos a los Andes ecuatorianos para conocer la infancia y las motivaciones literarias de la autora.
El Salto Radio
El Salto Radio Centenari de Josep Maria Llompart
Demà fa un segle del naixement d’aquest poeta mallorquí que sacrificà la seva vocació per mor de les exigències de la cultura que abraçà.
Xunta de Galicia
Política A Xunta recibe ao embaixador de Israel en funcións mentres Gaza agoniza ao bordo da fame
O Goberno de Alfonso Rueda escenifica a súa boa sintonía coa Administración de Benjamín Netanyahu apenas unhas horas despois de que Israel bombardease unha escola que servía de refuxio e ordenase unha evacuación masiva en Gaza.
Palestina
Genocidio La ONG anti-UNRWA lanzada por exespías y marines de EEUU siembra el caos en el reparto de alimentos en Gaza
La Fundación Humanitaria de Gaza (GHF) creada a comienzos de este año y vinculada a agentes del ejército y la inteligencia estadounidense ha sido acusada de desaparecer a una persona y disparar a quienes estaban esperando ayuda.
Alemania
Litigio climático Un tribunal alemán abre la puerta a que grandes emisores puedan ser responsabilizados de daños climáticos
El jurado descarta la demanda del agricultor peruano Saúl Luciano Lliuya por entender que el riesgo a su propiedad es demasiado bajo, pero esta misma argumentación podría llevar a condenas en otros casos.
Madrid
Derecho a la vivienda Victoria contra la Sareb: 16 familias consiguen firmar contratos después de años de lucha
Un bloque en lucha de Casarrubuelos (Comunidad de Madrid) consigue formalizar contratos con el banco malo, al que acusan de actuar “como un fondo buitre”. En Catalunya, diez ayuntamientos apoyan los reclamos de 62 hogares en huelga contra La Caixa.

Últimas

Universidad
Genocidio Las universidades españolas han firmado 44 proyectos con Israel desde septiembre de 2024
Los acuerdos dentro del programa Horizon Europe se han sucedido a pesar de las declaraciones de decenas de universidades de suspensión de relaciones con Israel.

Recomendadas

Culturas
Erika Lust y Sara Torres “El deseo tiene una potencia inagotable para transformar la realidad si lo liberamos de las normas”
Sexo, deseo o ética del placer son algunos de los temas que hilan la escritora Sara Torres y la productora de cine porno Erika Lust en ‘La abundancia del deseo’.