Opinión
Euskal Herriko industria-politikak norabide aldaketa behar du

Eusko Jaurlaritzaren azken hamarkadetako utzikeriak deslokalizazioak, itxierak eta sektore ezberdinek gainbehera egitea ekarri du, eta horiek berreskuratzeko eta garapen eredu iraunkorra sustatzeko norabide aldaketa behar dugu.
Protesta en La Naval, en Sestao.
Protesta en La Naval, en Sestao. Ecuador Etxea

Azken hamarkadetan industria-politikaren rola bigarren planoan utzi da, eta merkatuaren autorregulazioan oinarritutako politikek protagonismoa hartu dute mundu osoan zehar. Hala ere, gaur egungo egoerak, hala nola pandemiaren ondorio ekonomiko eta sozialak, klima-aldaketaren eragin gero eta handiagoak eta mendebaldeko ekonomien Txinarekiko menpekotasunak gai hori berriro lehen lerrora ekarri dute. Euskal Herriaren kasuan, bereziki, berriro industria-politikari buruz hitz egiten da, desindustrializazioak eta deslokalizazio prozesuek utzitako ondorioak nabarmenak direlako, eta horri gehitu behar zaio teknologia berrien eta trantsizio ekologikoaren eraginez lan-indarrak bizi duen nahasmena.

Industria-politikaren itzulerak adostasun gero eta handiagoa sortu arren hau ezin da edozein modutan egin, beraz, eztabaidan dagoena zein-nolako industria-politika behar duguna da. Ahots gehienek aipatzen dute ezinbestekoa dela estrategia propio bat izatea, COVIDak eta Ukrainako gerrak erakutsi digutelako nazioarteko hornikuntza-kateetan oinarritutako sistema ahula dela. Europa eta AEBk dagoeneko urrats sendoak eman dituzte, hala nola Green Deal Industrial Plan edo Inflation Reduction Act politikekin. Irailean Draghik ‘Europako lehiakortasunaren etorkizuna’ aurkeztutako txostenak sektore publikoaren parte-hartze ekonomikoaren eztabaida piztu du baita ere.

Neoliberalismo garai luzea eta gero, gero eta zabalduago dago estatuak ekintzaile aktibo eta estrategiko gisa jokatu behar duela

Euskal Herrian, esaterako, funts soberano baten ideia adibide bat da, helburua erreserba ekonomiko estrategikoak sortzea dena, enpresa estrategikoak babestu eta bultzatzeko, baita enpresa txiki eta ertainentzako finantzaketa hobetzea edo sektore estrategikoetan inbertsioak egitea ere. Hori guztia gauzatzeko, estatuaren papera berrinterpretatu behar da, eta hemen dago aldaketa nagusia: neoliberalismo garai luzea eta gero, gero eta zabalduago dago estatuak ez duela soilik merkatu-hutsegiteak zuzentzeko balio behar; baizik eta ekintzaile aktibo eta estrategiko gisa jokatu behar duela. Mariana Mazzucatok aipatzen duen Estatu ekintzailearen ikuspegia horren adibide bat da, nazioartean ospea hartzen ari den ikuspegia da hau, eta baita Euskal Herrian ere.

Baina ikuspegi horrek kritikak ere jaso ditu. Nahiz eta neoliberalismoa hainbat zentzutan atzean uzten aritu, gaur egun mahai gainean dauden proposamen gehienak ikuspegi liberal eta kapitalistan oinarritzen dira. Normalean, teknologiaren erabilera eta berrikuntzak goraipatzen dira, baina, sarritan, langileen eskubideak eta sindikatuen kaltetan. Zornotzako Automotive Intelligence Center-en eredua da horren adibide: berrikuntza eta malgutasuna sustatzen dira, baina langileen interesak bigarren planoan gelditzen dira.

Lanaren Ekonomia
Lanaren Ekonomia Industria-politika eztabaidan
VV.AA.
Lanaren Ekonomiaren 2024-25 denboraldia etxebizitzaren auziarekin hasi ondoren, gaurko saioan industria-politikaren nondik norakoak aztertu ditugu.

Horrez gain, funts soberanoaren inguruko eztabaida ikuspegi motz batean oinarritzen da sarri. Subiranotasun ekonomikoa indartzeko tresna izan daiteke, baina ez badago ekoizpen eta lan eredu bidezko batean oinarrituta, irtenbide partziala baino ez da izango. Ez dago norabide eraldatzaile argirik. Erretorika produktibista besterik ez dago, galdutako hazkunde-bidea berreskuratzea agintzen duena, kasurik onenean kutsu ekologista eta gehiegizko desberdintasunen kontra izatera mugatzen dena.

Horrez aparte, esan behar da estatuaren itzulera honek keynesianismo militarra deritzon logikarekin antza handia duela, hau da, baliabide publiko masiboak sektore militar-industrialetan erabiltzea, eta honen bidez, sektore batzuen haztea eragiten duena. Adibide argia da Europan eta AEBetan gastu militarra nabarmen handitu izana, Ukrainako gerra dela-eta.

Zentzu honetan, argi izan behar dugu Euskal Herritik esportatzen dugunaren herena Alemaniara eta Frantziara doala, eta gure esportazioek harreman zuzena dutela defentsa-industriaren hornikuntzarekin. Argi izan dezagun, Euskal Herrian sektore militarrera dirua zuzenean ez bidali arren, belizismoan parte hartu nahi ez badugu, gure ekoizpen-egituran aldaketa garrantzitsu batzuk egin beharko ditugu, eta edonolako esportazio-mota lortu nahi izateari utzi behar diogu ere, eta hau industria-politikaren helburutako bat izan beharko da.

Eusko Jaurlaritzaren industri-politikaren eta Aldundien eredu fiskalaren errotiko norabide aldaketa egon ezean, Mazzucato Euskal Herrira ekartzea gehiago izango da keynesianismo militar eta klasista berri baterako aitzakia

Azkenik, lehen aipatu bezala, industria-politikaren ikuspegi batzuek rol ekintzailea Estatuari ematen diote, baina proposamen hau, Mazzucatorena adibidez Euskal Herrian arrakasta asko izan duena, Estatuaren, sektore pribatuaren eta gizarte zibilaren arteko epe luzerako aliantza batean oinarritzen da. Gaur egungo testuinguruan zaila da hori lortzea, beraz, proposamenaren errealismoari buruzko zalantza nabarmenak daude, epe luzerako aliantza honek enpresen eta langileriaren arteko adostasun bat behar duelako.

Azken hamarkadetan, kapitalaren lanaren aurkako ofentsiban, adostasun soziala sortzeak beti kapitalaren eskaerei amore ematea esan nahi izan du, eta lan harremanetan, Eusko Jaurlaritzaren industri-politikaren eta Aldundien eredu fiskalaren errotiko norabide aldaketa egon ezean, Mazzucato Euskal Herrira ekartzea gehiago izango da keynesianismo militar eta klasista berri baterako aitzakia, euskal kapitalaren metaketa eta nazioartekotze ereduan sakontze bidean, herri langilearen interesen aurka eraikitako norabidea sendotzen den bitartean.

Industria
Industria vasca, el naufragio permanente

La industria vasca ha pasado de 423.000 empleos en 1975 a 194.000 en la actualidad. Una pérdida del 54% que continúa ahogando al sector con políticas neoliberales. Fagor, Xey, CEL y La Naval son ejemplos recientes de mala gestión del Gobierno y las diputaciones vascas.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Opinión
Euskal Herriko Unibertsitatea La universidad pública vasca en la cuerda floja: ¿Defensa real o competencias como excusa?
La reciente ofensiva del Gobierno Vasco y del Rectorado contra el decreto estatal que busca poner coto a la creación indiscriminada de universidades privadas es más que una disputa territorial.
Opinión
Tribuna A favor de una energía y unas telecomunicaciones soberanas y sostenibles
Necesitamos construir un sistema energético y de telecomunicaciones más resiliente, promoviendo modelos más sostenibles, interconectados, y descentralizados.
Opinión
Opinión Veinte líneas de trabajo para garantizar el derecho a la vivienda
Existen muchas propuestas, no solo para paliar la emergencia planetaria de desahucios, sino para sentar las bases de un mundo equitativo en el que toda persona pueda acceder dignamente a un hogar. Aquí van 20.
Xunta de Galicia
Política A Xunta recibe ao embaixador de Israel en funcións mentres Gaza agoniza ao bordo da fame
O Goberno de Alfonso Rueda escenifica a súa boa sintonía coa Administración de Benjamín Netanyahu apenas unhas horas despois de que Israel bombardease unha escola que servía de refuxio e ordenase unha evacuación masiva en Gaza.
Palestina
Genocidio La ONG anti-UNRWA lanzada por exespías y marines de EEUU siembra el caos en el reparto de alimentos en Gaza
La Fundación Humanitaria de Gaza (GHF) creada a comienzos de este año y vinculada a agentes del ejército y la inteligencia estadounidense ha sido acusada de desaparecer a una persona y disparar a quienes estaban esperando ayuda.
Alemania
Litigio climático Un tribunal alemán abre la puerta a que grandes emisores puedan ser responsabilizados de daños climáticos
El jurado descarta la demanda del agricultor peruano Saúl Luciano Lliuya por entender que el riesgo a su propiedad es demasiado bajo, pero esta misma argumentación podría llevar a condenas en otros casos.
Universidad
Genocidio Las universidades españolas han firmado 44 proyectos con Israel desde septiembre de 2024
Los acuerdos dentro del programa Horizon Europe se han sucedido a pesar de las declaraciones de decenas de universidades de suspensión de relaciones con Israel.
Asturias
Asturias El Parlamento asturiano reclama que las corridas de toros se consideren maltrato animal
PSOE e IU aprueban una PNL de la diputada Covadonga Tomé (Somos Asturies) instando al Gobierno de España a modificar las leyes que excluyen a las corridas de toros de esta categoría.

Últimas

Mallorca
Investigación Cadáveres, ratas y suciedad extrema en una granja avícola que abastece a Mercadona, Eroski y Alcampo
Grupos activistas han denunciado a la explotación avícola de Llucmajor (Mallorca) ante la Fiscalía por delitos de abandono de animales, estafa y contra la salud pública. La granja cuenta con el sello de bienestar animal Welfair.
Laboral
Laboral “Se buscan figurantes para una película a cambio de la merienda”
El sindicato CGT denuncia ante Inspección de Trabajo a una productora cinematográfica por ofrecer trabajo de figurante en la película ‘Corredora’ a cambio de una merienda.
Más noticias
Opinión
Opinión Prohibir no es liberar: una reflexión feminista sobre el uso del hiyab
La idea de que prohibir el hiyab nos abrirá la puerta a una vida más libre no solo parte de un prejuicio, sino que se convierte en otra forma de imposición. Y ninguna liberación real puede construirse desde la fuerza o la exclusión.
Granada
Represión La policía desaloja el centro social La Madriguera en Granada
El dispositivo policial ha echado a decenas de activistas del edificio, el pasado enero la empresa AMA Desokupa intentó cerrar el centro social con el apoyo policial en una operación que se saldó con cuatro personas heridas y una persona detenida
Euskera
Lourdes Oñederra “La comprensión tiene valor por sí misma, no es un mero paso intermedio”
Lourdes Oñederra destaca la comprensión lingüística como clave para abrir oportunidades y beneficios que merecen atención y cultivo.

Recomendadas

Pensamiento
Paulo Tavares “La imaginación es el primer acto político”
El arquitecto e investigador brasileño Paulo Tavares cuestiona las ideas fundacionales del pensamiento, el diseño y la ciudad occidentales en el marco de la crisis ecosocial.