Movilidad
As axudas ao coche eléctrico como medidas fiscalmente regresivas

Dar axudas públicas para mercar un vehículo eléctrico é unha política de esquerdas?

Coche eléctrico_2
Imaxe de Mabel Amber en Pixabay.

Coordinador do Instituto Resiliencia

15 jul 2020 06:03

Xa analizamos anteriormente neste mesmo blog varios mitos e confusións que adoitan defender e espallar os políticos dunha e doutra cor ao redor dos coches eléctricos. Apuntabamos daquela, entre outras cuestións, que os coches eléctricos non se poden converter nun produto de masas como viñeron sendo os de combustión (cando menos entre as clases medias, e mesmo baixas, dos países industrializados a partir da segunda metade do século XX). E que, xa que logo, financiarmos con diñeiro público a súa despregadura, tanto a compra dos vehículos como a creación de infraestruturas de recarga, implicaría un transvasamento de fondos públicos aos seus únicos usuarios finais: as clases podentes.

Neste novo artigo tentaremos profundar na análise desta cuestión, que está cada vez máis de actualidade, xa que dentro das medidas para a reactivación económica tras a parada obrigada pola pandemia da COVID-19 todo apunta a que o actual goberno “de esquerdas” en España vai apostar polas axudas á compra deste tipo de vehículos, cualificándoos erroneamente de “non contaminantes” ou de medida para “loitar contra o cambio climático” (xa explicamos no devandito artigo que os coches eléctricos tamén emiten gases de efecto invernadoiro de maneira moi importante, tanto na súa fabricación como na súa utilización).

Movilidad
Soñan os políticos con coches eléctricos?

A promesa do coche eléctrico estase a converter nunha icona da chamada "Transición Enerxética". Mais canto ten de mito irrealizable?

Imos deixar nesta ocasión de lado a cuestión ambiental e de requirimentos de materiais, de consumo enerxético, e outras características da falsa sustentabilidade do coche eléctrico, e ímonos centrar en analizar se este tipo de axudas públicas son progresivas ou regresivas desde un punto de vista da política fiscal que se lle supón propia a un goberno de esquerda. A grandes liñas, apunta o economista valenciano Vicent Cucarella, actualmente á fronte da entidade encargada de vixiar as contas da Generalitat, que “as dotacións de infraestruturas para o coche eléctrico, así como as cargas bonificadas ou as prazas de aparcadoiro gratuítas, representan unha subvención de todos os contribuíntes aos propietarios de coches eléctricos, que o van ser de clase media-alta”. É dicir, se o Estado se implica desta maneira na implantación do coche eléctrico, non está facendo política para as clases populares nin tan sequera unha política neutra favorecedora de todas as clases sociais por igual, senón claramente a prol dos privilexiados, o que se coñece como política fiscalmente regresiva. Por que? Porque os beneficiarios finais son soamente as persoas que posúan un coche eléctrico (ademais dos fabricantes, claro é). E quen o pagamos somos todas as persoas por medio dos impostos: IVE, IRPF, etc. Polo de agora, uns 100 millóns de euros.

Apoiar a implantación do coche eléctrico con fondos públicos é unha política elitista que contradí os principios dunha política fiscal progresista

Explica Cucarella que “a parte da renda persoal dedicada ao consumo é moi superior entre as persoas pobres, xa que non teñen capacidade de aforro e gastan todo o que ingresan”. Así, os impostos indirectos como é o IVE son como un imposto proporcional que se lles aplica aos pobres á “práctica totalidade dos seus ingresos”. Pola contra, a xente con maiores ingresos, aínda que gasten máis en termos absolutos se os comparamos cos pobres, dedican menos parte da súa renda ao consumo. Isto fai que, segundo explica o economista, “o noso sistema fiscal sexa aproximadamente progresivo no IRPF, proporcional no IVE e regresivo noutros aspectos (cando se ten en conta a estrutura do gasto)”. E pon como exemplo que a fiscalidade do aforro presenta moitas posibilidades para reducir ou eludir a carga tributaria.

Coche eléctrico_1

Con todo, continúa Cucarella, malia non ser realmente progresivo o sistema fiscal actual español, “o sector público provoca a distribución da renda pola vía do gasto público, grazas ao efecto producido pola educación e a sanidade públicas e gratuítas para todas as persoas, as axudas sociais, as bolsas de estudos, etc.” E é aí onde, se comezamos a subvencionar produtos ou servizos para ricos, se estragan os resultados desexables (progresivos) da distribución das rendas.

O físico Carlos de Castro, profesor de Historia da Ciencia e da Tecnoloxía na Universidade de Valladolid, engade que isto en realidade veu pasando ao longo da historia do capitalismo industrial: “os primeiros automóbiles eran usados por ricos, como a primeira electricidade, os primeiros voos en avión ou os primeiros teléfonos móbiles. Isto foi así durante décadas, e para a súa posterior masificación requiriuse xerar previamente infraestruturas que foron pagadas por todos os cidadáns (estradas, liñas eléctricas, aeroportos, antenas de comunicación)”. Isto é, cando se produce un cambio tecnolóxico, os pobres deben “pagar o pato” até que a riqueza se filtra cara a abaixo.

E sinala De Castro que a transferencia de riqueza non só é “interna” senón tamén “externa”, pois “ás veces esquecemos que os coches de gasolina que agora desfrutan os pobres dos países enriquecidos só son posibles grazas a unha transferencia masiva de riqueza desde os países empobrecidos”. E vencella estes sacrificios co mito básico das nosas sociedades, o mito do Progreso: “o esforzo do cambio que requirimos hoxe, que pagan os pobres, véndese a cambio da esperanza de que a eles tamén, algún día, lles ha chegar o privilexio”. Advirte finalmente o autor da Teoría de Gaia Orgánica: “hai que explicar que esta vez ese mito non vai funcionar, que a aposta é absurda porque o transvasamento [de riqueza] non vai filtrar nada cara a abaixo, e que os ricos xa están planificando este derradeiro e definitivo transvasamento”. Algo que sucede, lamentablemente, coa colaboración da esquerda e mesmo de parte do ecoloxismo.

Nos países onde máis penetrou o coche eléctrico está a producir efectos moi diferentes aos que en teoría se procuran con estas políticas supostamente medioambientais

Xa que logo, ademais de poñer en dúbida a verosimilitude dunha implantación masiva do coche eléctrico, tamén se fai preciso que a sociedade perciba que apoiar con diñeiro público a súa implantación supón un transvasamento de recursos de pobres a ricos. A isto engádese o feito, xa comprobado noutros países que levan adianto con respecto a este tipo de apoios, de que non están substituíndo na práctica aos coches de combustión senón que se empregan para comprar un segundo vehículo nas familias de clase media-alta e paradoxalmente rematan por substituír... o uso do transporte público!

Un estudo realizado nos países nos que máis penetrou advirte tamén sobre a “exclusión e inequidade” que provoca tanto desde o punto de vista do transporte como da xustiza enerxética, e sinalan asemade a cuestión das “externalidades” que van a conta dos países do Sur. Por todo isto, non deixa de sorprender que a gran maioría das formacións políticas de esquerda aposten de maneira tan rotunda e acrítica polas axudas públicas ao coche eléctrico. Se cadra, nunha lóxica simplista e pouco sensata, están a identificar como algo positivo todo o que moleste a sectores como o petrolífero, o cal critica as políticas reguladoras e económicas ao redor dos vehículos eléctricos polos seus propios intereses económicos, que nada teñen que ver coas cuestións da equidade social e da sustentabilidade, que si deberían por principio ser prioritarias para as formacións políticas autoidentificadas como de esquerda.

As citas mencionadas neste texto forman parte de mensaxes compartidas por medio da lista de correo electrónico Petrocenitales de comunicación e debate entre colectivos divulgadores do Peak Oil e cuestións relacionadas.

Sobre o blog
O Centro de Saberes para a Sustentabilidade (CSS) é un Regional Centre of Expertise on Education for Sustainable Development recoñecido oficialmente pola Universidade das Nacións Unidas. Ten como misión fundacional “informar, sensibilizar e implicar a comunidade educativa e a sociedade no seu conxunto na promoción da transformación social necesaria para o cumprimento dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable a través de experiencias cos pés na terra que fomenten a conservación, a sustentabilidade, a protección ambiental e a resiliencia“. O goberno do CSS é horizontal e democrático a través dun Consello Reitor formado por representantes de todos os axentes participantes. Máis información: http://www.saberes.eu
Ver todas as entradas
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Ferrocarril
Reapertura Ruta de la Plata 40 años sin Tren Ruta de la Plata
Concluyen cuatro décadas sin un trazado ferroviario articulador del oeste peninsular. Mientras tanto, se anuncian movilizaciones pidiendo agilizar medidas para una recuperación del mismo que no termina de llegar.
Ayuntamiento de Madrid
Madrid “Con la zona SER no basta”: vecinos y asociaciones de Vallecas piden un plan de movilidad integral
Después de que todos los barrios del distrito excepto San Diego rechacen el Servicio de Estacionamiento Regulado (SER), vecinos y asociaciones piden un enfoque de la movilidad que vaya más allá del aparcamiento.
Movilidad
Acuerdos El Gobierno prorroga seis meses los descuentos al transporte público tras un acuerdo con Podemos
Las ayudas se extenderán medio año más “en las mismas condiciones en las que se encuentran en este momento”; la decisión del Gobierno llega tras un acuerdo entre el PSOE y Podemos que, a cambio, apoyó al partido socialista en el Congreso
Sobre o blog
O Centro de Saberes para a Sustentabilidade (CSS) é un Regional Centre of Expertise on Education for Sustainable Development recoñecido oficialmente pola Universidade das Nacións Unidas. Ten como misión fundacional “informar, sensibilizar e implicar a comunidade educativa e a sociedade no seu conxunto na promoción da transformación social necesaria para o cumprimento dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable a través de experiencias cos pés na terra que fomenten a conservación, a sustentabilidade, a protección ambiental e a resiliencia“. O goberno do CSS é horizontal e democrático a través dun Consello Reitor formado por representantes de todos os axentes participantes. Máis información: http://www.saberes.eu
Ver todas as entradas
Estados Unidos
Extrema derecha Trump anuncia un campo de concentración para 30.000 migrantes en Guantánamo en el 80 aniversario de Auschwitz
La estrategia de llevar la detención de migrantes a territorios lejanos, opacos y sin garantías de derechos también ha sido la opción elegida por la Unión Europea en el último año.
Salario mínimo
Pacto bipartito Trabajo y sindicatos acuerdan la subida del salario mínimo en 50 euros sin el apoyo de la patronal
Díaz anuncia un acuerdo con los sindicatos que llevará al Congreso de Ministros de forma “inminente” la propuesta del Ministerio de Trabajo. Los sindicatos proponían una subida de 66 euros y la patronal, de 34 euros.

Últimas

Crisis climática
Parlamento Ciudadano Climático Un jurado popular ciudadano para combatir la crisis climática y el retroceso democrático
En un momento crítico para la democracia y la acción climática, cinco organizaciones medioambientales reunieron en el Congreso de los Diputados a científicos, actores sociales y asambleístas para impulsar un Parlamento Ciudadano Climático Permanente.
Ayuntamiento de Madrid
Convenio colectivo Las cuidadoras ganan a Almeida: Madrid anuncia nuevos pliegos con la subida salarial pactada
Las trabajadoras de cuidados seguirán en huelga dado que “no hay nada tangible”. El anuncio afectaría a 12.000 personas empleadas por el Ayuntamiento, pero no a las 2.000 trabajadoras más convocadas a la huelga que trabajan para la Comunidad.
Madrid
Justicia El fiscal general del Estado, en el alambre, declara como investigado ante el Supremo
Álvaro García Ortiz acude al alto tribunal a explicar su versión de las filtraciones denunciadas por el entorno de la pareja de Isabel Díaz Ayuso. Es la primera vez que un fiscal de su categoría declara como investigado.
Lavapiés
Madrid Lavapiés gana un asalto a la organización fascista Hacer Nación
La empresa en la que se iban a organizar unas jornadas con figuras de la extrema derecha europea ha confirmado que comunicó a Hacer Nación que no le cedía su espacio.
Más noticias
Pensiones
Revalorización de las pensiones Los pensionistas no se fían y salen a la calle tras el rechazo al decreto ómnibus
La Unidad de Acción de Madrid convoca a manifestarse este viernes 31 frente a la sede del PP tras la “posición negativa de la derecha ultranacionalista, sea española o catalana”.
Energías renovables
Energías renovables en Madrid El Centro Cultural Palomeras quiere ser autosuficiente, los préstamos de sus vecinos pueden conseguirlo
Una universidad pública y una cooperativa de energías renovables lideran el proyecto de préstamos que quiere convertir en autosuficiente al histórico centro educativo vallecano, y que busca reunir 150.000 en financiación ciudadana a un interés ético.
Opinión
Opinión No es Poder Popular todo lo que reluce
VV.AA.
No hay alternativa capaz de cambiar este sistema que no hable claramente de socialismo y de clase trabajadora
Israel
Sionismo Maccabi - Baskonia: no colaboremos con la banalización del mal
El partido de basket en Gasteiz es una oportunidad de oro para mostrar nuestra determinación a no contribuir al blanqueamiento del Estado genocida de Israel, oponiéndonos decididamente.
Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Sin materiales, sin protección adecuada y sin financiación: los bomberos de Madrid denuncian “abandono”
La contaminación de los equipos de protección de cinco bomberos en un incendio en una nave de reciclaje hace levantar de nuevo la voz de los sindicatos, que ya tienen denunciada ante el TSJ de Madrid, la falta de financiación.

Recomendadas

Laboral
Laboral Investigada unha rede empresarial que explotaba a 82 migrantes nunha granxa de Lugo
Polo de agora, tres persoas responsables da granxa de Begonte centran as investigacións da Garda Civil. As 82 persoas explotadas vivían nun hotel de Ordes (A Coruña) que non tiña sequera licencia de hostalaría.
Literatura
Letras Galegas Da Sección Feminina do franquismo ao Cancioneiro Popular Galego: o pobo é quen canta e baila
As cantareiras protagonizarán o Día das Letras Galegas de 2025. Beatriz Busto e Richi Casás fálannos delas, de Dorothé Schubarth, do Cancioneiro Popular Galego e da dificultade de acceder aos arquivos sonoros que conservan as súas voces.
Medio rural
Reportaxe As mulleres rurais soñan con deixar de ser heroínas
A falta de servizos básicos no rural é a primeira pedra no camiño de quen quere vivir e desenvolver os seus proxectos fóra da cidade. Aínda así, o rural galego atópase á cabeza en canto a titularidade feminina respecto á media do Estado español.