Decrecimiento
‘Derradeira chamada’: cumpriuse o prazo

Os cinco anos que sinalaba o manifesto publicado en 2014 pasaron sen que se abrise o debate social reclamado.

extinction rebellion madrid gran via
Protesta de Extinction Rebellion en la Gran Vía de Madrid. Foto: Extinction Rebellion.

Coordinador do Instituto Resiliencia

17 jul 2019 06:03

Este mes de xullo fanse os cinco anos da publicación do manifesto Derradeira Chamada, un texto anti-neokeynesiano de reacción ante os signos de que a nova esquerda que xurdía daquela en España como herdeira autoproclamada do movemento dos Indignados do 15 de maio, estaba a se escorar claramente a posicións socialdemócratas clásicas. Aquel texto reclamaba abrir un debate social "amplo e transversal sobre os límites do crecemento" coa finalidade de "construírmos democraticamente alternativas ecolóxicas e enerxéticas que sexan á vez rigorosas e viábeis". E advertía: "como máximo temos un lustro (2014-2019) para asentar ese debate no que nos xogamos o futuro".

Á vista está que o manifesto, malia a súa notablemente positiva e rápida recepción por certo sector social concienciado (o día que apareceu na Internet recibiu mil visitas cada hora, e en apenas tres recibiu máis de cinco mil sinaturas e apoios moi notables como o do ecosocialista Michael Löwy), non viu as súas demandas cumpridas. Entre as personalidades políticas galegas asinantes encontrabamos os nomes de: Ana Miranda, Antón Sánchez, César Santiso, Eva Solla, Laura Bugallo, Lidia Senra, Lois Pérez Leira, Chus Boo, Martiño Noriega, Xan Duro, Xosé Manuel Beiras, Yolanda Díaz...

Por unha banda Podemos —a quen ía dirixido en boa medida o texto e agora coaligado de maneira estable a Izquierda Unida— non só non abandonou a socialdemocracia crecentista senón que continuou a súa viraxe desde a radicalidade inicial na que todo estaba aberto para rematar coa "casta" e transformar o sistema, a un reformismo que asemella cada día máis ao socioliberalismo do PSOE. A presenza de Equo como terceiro elemento dese tándem non valeu polo de agora para estabelecer uns fundamentos realmente ecolóxicos ás propostas de política económica; e se a economía dun partido non é ecolóxica, a ecoloxía (ou o ecoloxismo, máis ben) remata por ter o status de adorno ou, como moito, unha política sectorial máis, lonxe da transversalidade que por coherencia debería ter, xa que é a base física da sociedade.

No canto de virar decrecentista, Podemos nestes cinco anos achegouse máis ao socioliberalismo

Mostra de que os asinantes podemitas do manifesto —comezando polo propio Pablo Iglesias— o deberon esquecer ao día seguinte de o asinaren, é que nas actuais negociacións co PSOE para un posible goberno de coalición, a cuestión de poñer fin á procura imposible do crecemento do PIB, non aparece nin por asomo, cando —no espírito do reclamado polo manifesto— debería ser a base sobre a que asentar un futuro para España e evitar "o colapso social, económico e ecolóxico". E non o fixeron mesmo tendo a ocasión perfecta, agarrándose ao que en teoría debería ser o ministerio de Transición Ecolóxica, convertido en vicepresidencia, como o propio PSOE ten pensado, e levando os seus enunciados teóricos ás últimas consecuencias, e procurando unha aliada na presidenta deste partido, Cristina Narbona, unha das máis afíns a este tipo de viraxes cara a certo tipo de ecosocialismo.

Pedro Sanchez Pablo Iglesias
Pedro Sánchez y Pablo Iglesias reunidos en marzo de 2016 Dani Gago

Por desgraza, ao máximo ao que se chega polo de agora na esquerda española é a enunciados teóricos que na práctica incorren nun tecnooptismo digno máis da ciencia-ficción ca da realpolitik: o Green New Deal quere darlle un respiro ao agoniante capitalismo industrial, a promesa da IV Revolución Industrial mantén acesos os soños da Modernidade máis ilusoria, e o obxectivo de manter unha sociedade de consumo en crecemento permanente baseada nunha enerxía "100% renovable" non se recoñece como a quimera que é, algo que, a nada que se dediquen uns minutos a botar contas e analizar gráficas, calquera persoa pode comprender.

O debate público, lonxe de abordar a fin do crecemento económico, segue marcado polo tecnooptismo afastado de realidade física

Con todo, non foron cinco anos perdidos. Algúns avances houbo no camiño cara a ese debate social que, será ineludible rematar por dar, aínda que for o día que comece a faltar gasolina nos surtidores, medicamentos nas farmacias e alimentos traídos en camión nos supermercados. Deixaremos aquí constancia dunhas poucas mostras. Por unha banda, aos poucos meses daquela explosión de apoios ao manifesto por parte de cidadanía que reclamaba ir máis alá dos manifestos e pasar dalgún xeito á acción, naceu a revista 15/15\15 para unha nova civilización, a partir da constatación compartida co manifesto dunha crise/colapso da civilización actual. Tamén algún medio de comunicación público galego se abriu a tratar a cuestión dos límites de maneira continuada: Ames Radio, co programa Vivirmos nun mundo finito. Un notable cargo público da Comunitat Valenciá, como é o seu síndic major de comptes, Vicent Cucarella, abriu brecha no mundo educativo cun manual de Economía para un futuro sustentable e no terreo da política pública con textos oficiais (Informe de fiscalización de la Cuenta General de la Generalitat) que inclúen expresións tan novas coma a seguinte: "Diante dun escenario con estas características resultará improbable poder manter a medio prazo un crecemento sostido do PIB, habida conta da relación directa existente entre o PIB mundial e o consumo total de enerxía. Este contexto afectará tamén ao sector público, cuxa acción se baseou principalmente no incremento dos ingresos públicos ligados ao crecemento económico (...)."

Extinction Rebellion Ferraz
Acción de portesta en Extinction Rebellion frente a la sede del PSOE en la calle Ferraz de Madrid. Foto: XR

Desde Valencia tamén nos chegou a finais do pasado ano a Nova Declaració Valencianista, que no seu punto 8º afirma: "A crise ecolóxica e a necesidade de decrecemento material determinarán todos os aspectos das nosas vidas. Temos que transitar por esa gran transformación como unha oportunidade de superar o sistema económico actual, baseado na lóxica da acumulación de capital e o individualismo, e de construír unha sociedade consciencia da súa ecodependencia, radicalmente democrática e cunha economía que poña no centro a vida e o benestar de todas as persoas".

Nestes cinco anos tras a publicación do manifesto Derradeira Chamada déronse algúns indicios de que está a nacer un novo relato a partir da consciencia dos límites

Outro economista, Anastasio Urra, introduciu a cuestión, pola súa banda, no mundo da auditoría pública. E o economista ecolóxico e divulgador do Peak Oil de referencia en Galiza, Xoán Doldán, foi recentemente investido como decano de Ciencias Económicas na USC, o cal esperamos contribúa a abrir o mundo académico galego a esta corrente económica fundamentada na realidade biofísica e non nos delirios de independencia natural da economía convencional. O mundo político galego xa se tentou abrir a esta cuestión por medio da tradución dun importante texto encargado polo Parlamento británico, mais sen dar froito ningún polo de agora.

Mesmo desde algún lugar do poder público, noutros puntos do Estado Español, comezan a escoitarse voces que se atreven a falar de "post-capitalismo" vencellándoo coa situación de "emerxencia climática", un concepto —este si— que se abre paso velozmente nas institucións de cada vez máis Estados, mais non sempre cunha aplicación práctica nin totalmente consciente do problema xemelgo do esgotamento da enerxía fósil. Algo que é de agradecer, en boa medida, ao nacemento de novos movementos internacionais como Extinction Rebellion.

Decrecimiento
Os concellos contra o caos climático

Un movemento de concellos pelexa por declarar a emerxencia climática mundial ante a inactividade dos estados.

Estes son tan só algúns indicios do xurdimento dese novo relato que nos debe servir para abandonar o Titanic capitalista-industrialista. Tamén libros, discos, documentais, cómics, seccións en medios de comunicación, innumerables conferencias, xornadas e debates están a abordar a cuestión tanto dentro coma fóra das nosas fronteiras, abrindo paseniñamente fendas nun relato dominante que se está a esborrallar. É por iso que o fracaso do manifesto Derradeira Chamada pode rematar sendo un éxito demorado, algo que chegue fóra de prazo, o cal obrigará sen dúbida a dar este debate da fin do crecemento noutros termos de maior urxencia (de verdadeiro estado de emerxencia) e a aplicar medidas desde o poder aínda máis drásticas. O cal será moito máis difícil, por suposto, e moi proclive a levar por diante dereitos e liberdades fundamentais. Mais hai xa moito que deberiamos ser conscientes de que nos estamos a xogar literalmente a vida nun tempo de desconto.

Sobre o blog
O Centro de Saberes para a Sustentabilidade (CSS) é un Regional Centre of Expertise on Education for Sustainable Development recoñecido oficialmente pola Universidade das Nacións Unidas. Ten como misión fundacional “informar, sensibilizar e implicar a comunidade educativa e a sociedade no seu conxunto na promoción da transformación social necesaria para o cumprimento dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable a través de experiencias cos pés na terra que fomenten a conservación, a sustentabilidade, a protección ambiental e a resiliencia“. O goberno do CSS é horizontal e democrático a través dun Consello Reitor formado por representantes de todos os axentes participantes. Máis información: http://www.saberes.eu
Ver todas as entradas
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Crisis climática
Un 50% entre 2070 y 2090 Decrecer de forma planificada o a la fuerza: el PIB mundial se hundirá por la crisis climática
Economistas y científicos británicos dan por hecho que el crecimiento se desplomará en las próximas décadas por los “shocks climáticos”.
El Salto Radio
El Salto Radio Viaje hacia la destrucción
La ONU denuncia que las lluvias e inundaciones sin precedentes de Octubre pasado en España, se unen a una serie de catástrofes por inundaciones que han afectado a comunidades de todo el mundo.
#37254
17/7/2019 15:44

¿Ímonos erguer por fin contra o fascismo terrorista do estado español?
"Los grandes periódicos estatales silencian la exclusiva de ‘Público’ sobre el CNI y el imán de Ripoll "

6
4
Sobre o blog
O Centro de Saberes para a Sustentabilidade (CSS) é un Regional Centre of Expertise on Education for Sustainable Development recoñecido oficialmente pola Universidade das Nacións Unidas. Ten como misión fundacional “informar, sensibilizar e implicar a comunidade educativa e a sociedade no seu conxunto na promoción da transformación social necesaria para o cumprimento dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable a través de experiencias cos pés na terra que fomenten a conservación, a sustentabilidade, a protección ambiental e a resiliencia“. O goberno do CSS é horizontal e democrático a través dun Consello Reitor formado por representantes de todos os axentes participantes. Máis información: http://www.saberes.eu
Ver todas as entradas
Laboral
Laboral Investigada unha rede empresarial que explotaba a 82 migrantes nunha granxa de Lugo
Polo de agora, tres persoas responsables da granxa de Begonte centran as investigacións da Garda Civil. As 82 persoas explotadas vivían nun hotel de Ordes (A Coruña) que non tiña sequera licencia de hostalaría.
Galicia
Galicia ¿Quién es quién en Greenalia? La empresa que quiere otra celulosa en Galicia y arrasa olivares en Andalucía
Los tentáculos del entramado empresarial tras esta corporación tocan a gran parte de la oligarquía gallega. Desde medios de comunicación como 'La Voz de Galicia' hasta equipos de fútbol como el Deportivo o entidades financieras como Abanca.
Salario mínimo
Pacto bipartito Trabajo y sindicatos acuerdan la subida del salario mínimo en 50 euros sin el apoyo de la patronal
Díaz anuncia un acuerdo con los sindicatos que llevará al Congreso de Ministros de forma “inminente” la propuesta del Ministerio de Trabajo. Los sindicatos proponían una subida de 66 euros y la patronal, de 34 euros.
Hidrógeno
Descarbonización Los planes de expansión del hidrógeno en Europa chocan con la falta de energía verde para producirlo
La escasez de hidrógeno producido con renovables y el exiguo desarrollo del aluvión de proyectos anunciados ponen en entredicho la estrategia de descarbonización en Europa, según un informe de Global Energy Monitor.
Madrid
Justicia El fiscal general del Estado, en el alambre, declara como investigado ante el Supremo
Álvaro García Ortiz acude al alto tribunal a explicar su versión de las filtraciones denunciadas por el entorno de la pareja de Isabel Díaz Ayuso. Es la primera vez que un fiscal de su categoría declara como investigado.

Últimas

Dana
Tres meses de la dana “Aquí no llovió casi nada”
VV.AA.
Un vecino de Benetússer explica cómo la riada arrasó y cambió para siempre las vidas de miles de personas.
El Salto Radio
EL SALTO RADIO Cultura y resistencia desde América del sur
Cuatro historias sonoras de experiencias creativas y comunitarias en algunas ciudades de Perú, Argentina y Paraguay
Opinión
Opinión Monetizadores de la estupidez
Ser un chalado anticiencia puede llevar a pasearte por radios, televisiones y streamings porque eres rentable para gente sin un mínimo de ética periodística.
Más noticias
Gobierno de coalición
Gobierno de coalición Sánchez resucita el decreto ómnibus con más ayudas a los propietarios
El Gobierno anuncia un acuerdo con Junts para reflotar el decreto que permite revalorizar las pensiones con nuevos avales estatales para caseros. El presidente se compromete a convocar una moción de confianza.
Crímenes del franquismo
Víctimas de la dictadura Admitida a trámite otra querella por los crímenes del franquismo en Madrid
Carlos Serrano Suarez denuncia que fue sometido a torturas por parte de cinco policías de la Brigada Político Social. El juzgado número 41 ha decidido abrir el caso, algo que desde CEAQUA califican como “excepcional”.
Galicia
Galicia La Xunta maniobra para ampliar la balsa de lodos rojos de Alcoa pese a los riesgos medioambientales
La conselleira de Economía e Industria, María Jesús Lorenzana, garantizó al comité de empresa de la planta de Alcoa en San Cibrao, situada en Cervo (Lugo), que ampliará su capacidad a pesar del riesgo medioambiental.
Madres protectoras
Justicia Colectivos feministas piden medidas para asegurar un juicio justo a una madre protectora acusada de secuestro
Las organizaciones piden que se tome en consideración la denuncia por abusos sexuales contra el progenitor, los intentos de la mujer por buscar medidas de protección en España y el arrancamiento de su hija.

Recomendadas

Medio rural
Reportaxe As mulleres rurais soñan con deixar de ser heroínas
A falta de servizos básicos no rural é a primeira pedra no camiño de quen quere vivir e desenvolver os seus proxectos fóra da cidade. Aínda así, o rural galego atópase á cabeza en canto a titularidade feminina respecto á media do Estado español.
Literatura
Letras Galegas Da Sección Feminina do franquismo ao Cancioneiro Popular Galego: o pobo é quen canta e baila
As cantareiras protagonizarán o Día das Letras Galegas de 2025. Beatriz Busto e Richi Casás fálannos delas, de Dorothé Schubarth, do Cancioneiro Popular Galego e da dificultade de acceder aos arquivos sonoros que conservan as súas voces.
Jaén
Andalucía Lopera no quiere que Greenalia especule con sus olivos
Decenas de pequeños olivareros de la Campiña Norte de Jaén podrían perder sus terrenos en beneficio de una empresa que quiere talar los árboles para instalar siete parques fotovoltaicos.