Televisión pública
Defende a galega, cincuenta venres de negro pola liberdade de expresión

As mobilizacións dos Venres Negros dentro da CRTVG (Corporación de Radio-Televisión de Galicia) cumpriron un ano. O movemento #defendeagalega leva cincuenta semanas denunciando a precarización laboral, expedientes disciplinarios a traballadores e traballadoras, manipulación informativa e pedindo que se cumpra o marco legal aprobado en 2011 para os medios públicos galegos. O silencio é a resposta da dirección e poderes políticos.

Defendeagalega
Persoal da CRTVG apoiando os venres negros. Foto: Defende a galega
16 may 2019 10:00

O día 3 de maio de 2019 houbo tres noticias con centro en Ferrol. A primeira, o XV Premio José Couso Á Liberdade de Expresión era concedido a un grupo de xornalistas da CRTVG. A segunda, este ano –ao contrario que os anteriores– nin a Radio Galega nin Televisión de Galicia emitiron información algunha sobre o acto. A terceira, que os demais medios recolleron as dúas noticias anteriores. As tres noticias reflicten o “estado das cousas” dentro dos medios públicos galegos.

Ademais do anterior, o premio foi recollido o día en que o movemento #defendeagalega cumpría un ano de vida. Cincuenta semanas protestando polo que consideran intromisión no traballo diario para a elaboración de noticias e programas. O colectivo sinala tamén os intereses do goberno da Xunta de Galicia para que os programas, sobre todo os informativos, ofrezan sempre informacións favorables ao executivo autonómico de Núñez Feijóo. E en relación a isto, denuncian o incumprimento e falta de desenvolvemento da Lei dos Medios Públicos de Comunicación Audiovisuais de 2011, así como a perda de valores no tocante á defensa e promoción da lingua galega e a súa cultura.

CHAMAREITE VENRES...NEGRO

En 2018 nace o colectivo #defendeagalega e canda el os Venres Negros. Como apuntan desde o colectivo “os motivos están e estiveron sempre diante. Hai un ano, e seguindo o exemplo dos compañeiros de RTVE, as traballadoras e os traballadores da CRTVG iniciamos unha mobilización coral para tratar de dignificar os medios públicos galegos e implicar a sociedade na loita contra o seu desmantelamento acelerado, a súa instrumentalización política e a deturpación dos fins para os que foron creados”.

Cincuenta semanas protestando polo que consideran intromisión no traballo diario para a elaboración de noticias e programas

A cuestión de por que os venres e por que de negro explícanola desde o mesmo movemento: “Desde o comezo, a nosa mobilización desenvólvese cada venres vestindo de loito, e tamén desde o comezo, difundimos as nosas reivindicacións a través das redes sociais de forma colectiva, porque nesta loita pola defensa dos medios públicos implicámonos profesionais de todos os departamentos”. E cal foi a primeira reacción do equipo directivo? “Non podemos falar de primeiras reaccións do equipo directivo, porque sinxelamente non as houbo. Co paso das semanas foron demostrando unha nula capacidade de escoitar e sen embargo optaron por tentar silenciar o problema”.

A finalidade principal detrás do nacemento da CRTVG era ofrecer medios públicos en galego como garantía de difusión da lingua, ademais de garantir os criterios de obxectividade, veracidade e de pluralismo da información. Todo isto viña dentro da Lei 9/1984 de 11 de xullo, de Creación da Compañía da Radio-Televisión de Galicia. Ademais, en 2011 elaborouse o texto da Lei dos Medios Públicos de Comunicación Audiovisuais. Este último marco legal non estaría a desenvolverse segundo apuntan desde #defendeagalega: “pedimos, simplemente, que se cumpra a Lei de Medios, aprobada hai oito anos, e que prevé instrumentos como o Consello de Informativos para velar pola independencia e a profesionalidade, e que a día de hoxe está sen constituír”.

O Consello de Informativos sería o lugar onde os propios traballadores e traballadoras, baixo criterios xornalísticos, elaborarían a axenda de noticias dos informativos de radio e televisión. Isto sempre sen intromisións políticas de ningunha caste, tentando preservar a independencia tanto da información como das tarefas xornalísticas.

A lei de 2011 inclúe tamén a elección do presidente da Corporación mediante votación no Parlamento de Galicia, para iso precisaría do apoio das tres cuartas partes da cámara galega. Mais a cuestión é que, en 2009, logo dun acordo PP-PSOE, a persoa que pasaría a dirixir a CRTVG sería o até daquela director de La Región, Alfonso Sánchez Izquierdo. Desde ese día, hai xa case dez anos, continúa no seu posto. Os motivos están na falta de maioría cualificada para a elección dun novo director e a falta de desenvolvemento da lei de 2011.

Sumado aos dous puntos anteriores, o goberno presidido por Alberto Núñez Feijóo presentou unha Lei de Acompañamento dos Orzamentos de 2016, coa que confirmaron no seu posto a Sánchez Izquierdo “sine die”. Así o recolle o texto: “o Consello de Administración da Compañía de Radio-Televisión de Galicia e a súa dirección xeral continúan, nos termos establecidos na Lei 9/1984, de 11 de xullo, de creación da Compañía de Radio-Televisión de Galicia, no exercicio das súas funcións ata que se inicie pola Corporación RTVG a súa actividade de prestación do servizo público de radio e televisión. Se neste momento non estivese elixida a persoa titular da súa dirección xeral, o exercicio das súas funcións corresponderá transitoriamente á persoa que fose titular da dirección xeral da Compañía”.

A PRESIÓN

A acusación de manipulación, desinformación e os coñecidos como “fakes” é o “pan de cada día” que moitas voces dirixen contra os medios. O nacemento de #defendeagalega quere visibilizar o feito de que estas accións non dependen da maioría dos e das profesionais. A política ou liña editorial que segue un medio depende en grande parte ou totalmente da dirección. “Hai moitas maneiras de dirixir os enfoques das informacións que se ofrecen, pero sen dúbida unha das principais eivas nas mesas de decisión é prescindir do criterio do xornalista, non escoitar a quen fai a cobertura informativa, non ter en conta o seu punto de vista á hora de seleccionar os contidos. E iso non só contravén a esencia mesma do xornalismo, senón que demostra pouca intelixencia e unha falta absoluta de respecto aos e ás profesionais”.

Manipulación
A directiva da TVG rexeita as críticas
O departamento de Proxección Social da CRTVG emite un comunicado interno defendéndose das críticas pola súa cobertura sobre os incendios.

Existe algún risco para os e as profesionais da CRTVG de non aceptaren estas “directrices”? A resposta é afirmativa, pois estaríase cuestionando unha serie de normas “non escritas” dentro da “política informativa” da Corporación e os seus responsables. “Hai traballadores e traballadoras que precisamente por facer algo tan subversivo como querer aplicar criterios profesionais á hora de redactar unha noticia, son apartados e marxinados na redacción, pasando a realizar tarefas consideradas pola xefatura como de menor entidade ou importancia no informativo”.

A resposta anterior apunta o mobbing laboral que pode aplicarse desde os equipos directivos cara a redacción. Non obstante, existen outras vías de “axeitar” os contidos de programas informativos, como a precarización . “Canto máis precaria sexa a relación laboral máis difícil será poder resistir as presións sobre o traballo sensible. E nas redaccións da radio e da tele públicas é desgrazadamente cada vez máis habitual que as informacións "sensibles" se lles encarguen a redactores e redactoras bolseiras ou con contratos en prácticas”.

Persoas aínda en formación asumen tarefas propias de profesionais que son apartados e apartadas por non seguiren determinados criterios informativos

Por tanto, persoas aínda en formación asumen tarefas propias de profesionais que son apartados e apartadas por non seguiren determinados criterios informativos. Cuestiónase así non só a valía profesional, senón o valor engadido dos anos de experiencia e o coñecemento do medio. Xunto a isto, preguntados como se deixa sentir isto na escaleta de noticias, ou mesmo nos horarios de programación, #defendeagalega declara que “non hai un criterio único ou uns criterios marcados sobre a elaboración da escaleta. O que denunciamos é que moitas veces prima o criterio político sobre o criterio xornalístico á hora de escoller unha información, onde vai ou que duración ten”. Todo isto, insisten, sen ter en conta a opinión e o criterio dos profesionais da cadea.

A CONTRADICIÓN

O Premio José Couso para a Liberdade de Expresión leva o nome do cámara galego de Tele 5 asasinado durante a invasión de Irak. O Colexio Profesional de Xornalistas de Galicia creara o premio para ser outorgado mediante votación dos profesionais colexiados e colexiadas, aos compañeiros e compañeiras que dunha maneira ou doutra, representasen co seu labor o exercicio da liberdade informativa e xornalística. A votación deste ano non deixaba dúbidas, #defendeagalega. “É un premio moi prestixioso, concedido en edicións anteriores a referentes do xornalismo libre e de calidade e ademáis leva o nome de José Couso, o noso compañeiro. O feito de que a decisión do premio parta precisamente de compañeiros e compañeiras xornalistas supón, ademais, o apoio expreso da profesión ás nosas demandas, e o seu recoñecemento á nosa dignidade”.

Denunciamos que moitas veces prima o criterio político sobre o criterio xornalístico á hora de escoller unha información, onde vai ou que duración ten

Os informativos da CRTVG sempre recollían a noticia da entrega, este ano de 2019, non. “A reacción suscitada na dirección da CRTVG fala por si mesma: a prohibición expresa de informar nos medios públicos desta noticia, porque é unha noticia, e así se considerou nas anteriores edicións do premio. Nesta ocasión, o medio que debera garantir a liberdade informativa tomou a decisión ‘corporativa’ de censurar a información”.

Non obstante, outros medios, públicos e privados si informaron tanto do premio como do comportamento da CRTVG. Tamén as redes sociais esparexeron máis alá do ámbito galego a situación e as protestas dos profesionais da Corporación. “Gustaríanos, por suposto, que a incidencia fose maior, entendendo incidencia como repercusión, coñecemento e apoio ás nosas reivindicacións. Por iso apelamos durante todo este tempo á implicación da cidadanía. Os medios públicos son de toda a sociedade, por iso é importante que todas e todos os defendamos. Con todo, ao longo de todos estes meses os apoios, dentro e tamén fóra, non deixaron de medrar, tanto de forma individual como de colectivos de todos os ámbitos, e iso danos azos para seguir”.

CRTVG - Corporación Radio y Televisión de Galicia
CRTVG condenada por vulnerar o dereito de folga

A Sección Primeira do Tribunal Superior de Xustiza de Galiza obriga á empresa a pagarlle ao sindicato CUT 15.625,50 € por substituír a unha presentadora folguista limitando o efecto da convocatoria de 24 horas.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Opinión
Opinión Monetizadores de la estupidez
Ser un chalado anticiencia puede llevar a pasearte por radios, televisiones y streamings porque eres rentable para gente sin un mínimo de ética periodística.
Cine
Cine Lo de Lynch
David Lynch deja tras de sí un cine insólito, pero, sobre todo, una forma de pensar el cambio, lo raro y lo posible.
Obituario
Obituario David Lynch, el Kafka de Montana que imaginó las mejores pesadillas que nunca pudimos ver
El autor de ‘Mulholland Drive’ modeló una especie de género cinematográfico propio, completamente reconocible y a la vez difícil de definir de manera específica: el ‘thriller’ lynchiano.
Palestina
Genocidio Israel sigue atacando hospitales, la ONU habla del peor momento en los 18 meses de asedio
No hay tregua en Gaza, donde Israel ha recrudecido las matanzas y sigue sin permitir el acceso de alimentos y productos de primera necesidad. La ONU denuncia asimismo el asesinato de más de 70 civiles en Líbano.
Grecia
Grecia Frontex pone de nuevo la mirada en Grecia
En enero de 2025 el Tribunal Europeo de Derechos Humanos acusó a las autoridades griegas de llevar a cabo devoluciones forzadas de manera sistemática.
O Teleclube
O Teleclube 'Sorda' o debut persoal de Eva Libertad chega a 'O Teleclube'
A directora murciana estrea a súa ópera prima ao carón da súa irmá e protagonista, Mariam Garlo.
Crisis climática
Balance climático El Mediterráneo se consolida como zona especialmente vulnerable al cambio climático
Las víctimas de la dana suponen dos tercios de las muertes por fenómenos extremos en Europa en 2024, según un informe conjunto de Copernicus y la Organización Meteorológica Mundial que hace un balance climático del continente el pasado año.
Opinión
Opinión La coherencia de las políticas de Trump
No se pueden entender los aranceles de Trump sin su lucha por el control de los recursos minerales, sin Groenlandia, Ucrania o la República Democrática de Congo.
Comunidad de Madrid
Memoria histórica Contra la basura y el olvido: tras la pista de los cuerpos y de la memoria de los brigadistas internacionales
El Salto acompaña a un contingente internacional de políticos, políticas y activistas en una ruta en memoria de los brigadistas internacionales que acudieron a luchar a España contra el fascismo, en un ejercicio inspirador para el presente.

Últimas

Barcelona
Barcelona Activistas de los derechos humanos piden la retención de un barco dispuesto para armar a Israel
La naviera Maersk está transportando estos días componentes para los cazas F-35. El Estatuto de Roma sobre genocidio contempla acciones legales contra las empresas que favorecen las masacres.
Partidos políticos
CIS de abril La ultraderecha recorta votos al PP arrastrada por el efecto Trump
El barómetro de abril vuelve a situar al PSOE como fuerza más votada. La izquierda española sigue su contienda por todo lo bajo.
El Salto n.78
El Salto 78 Nueva revista, viejas injusticias: hablemos de Violencia Institucional
En el último número de la revista de El Salto dedicamos la portada y nuestro “Panorama” a una de las violencias que sufren las mujeres solo por el hecho de serlo, la que aún a día de hoy emana de un sistema irracional y patriarcal.
Comunidad de Madrid
Educación El Gobierno de Ayuso deberá pagar 1.000 euros a una profesora por el exceso de horas lectivas
Según CCOO, hasta 6.500 profesoras y profesoras se podrán acoger a esta sentencia que supone una penalización a la Comunidad de Madrid por el exceso de horas extras que realiza el profesorado.
Ayuntamiento de Madrid
Huelga de basuras Huelga indefinida de basuras en Madrid desde el 21 de abril tras romperse las negociaciones
Los representantes sindicales fuerzan el paro para obligar a las empresas subcontratadas por el Ayuntamiento a escuchar sus propuestas. El Ayuntamiento fija servicios mínimos del 50 %.

Recomendadas

Poesía
Culturas Joan Brossa, el mago que jugó con la poesía para reinventar el poder de la palabra
Casi inabarcable, la producción creativa de Joan Brossa se expandió a lo largo —durante medio siglo XX— y a lo ancho —de sonetos a piezas teatrales, pasando por carteles o poemas objeto— para tender puentes entre el arte, la política y el humor.
República del Sudán
Sudán Cara a. Un Sudán en guerra
Se cumplen dos años de una guerra que ya deja más de 13 millones de personas desplazadas y más de ocho millones de sudaneses al borde de la inanición.
Galicia
Galicia La TVG se gasta 839.772 euros en un programa de Miguel Lago y deja de emitir nuevas entregas tras hundirse en audiencia
El programa ‘O novo rei da comedia’ apenas llegó a los 36.000 espectadores de media en su estreno y cayó en picado en su hasta ahora última emisión al 3,4% de cuota de pantalla en una cadena que tuvo de cuota media en marzo un 8,1%.
Globalización
Crisis del multilateralismo El terremoto Trump sacude las instituciones del orden mundial y la “globalización feliz”
Muchas de las instituciones que marcaron la vida internacional desde la caída del Muro han entrado en crisis. ¿Todas? No, especialmente aquellas que intentan regular los derechos humanos, de los pueblos y de la naturaleza.