Derecho a la vivienda
Xuntanza pola Vivenda: loitando polo dereito a vivir en Compostela

Nace na capital de Galiza un movemento para autodenfenderse ante a especulación inmobiliaria.
Cartel Manifestación Vivenda Compostela
Carteis anunciando a manifestación pola vivenda en Santiago de Compostela. Cedida por Xuntanza pola Vivenda.
3 abr 2025 12:42

É xaneiro de 2025. Chove e un grupo de persoas espera na porta dun edificio cos abrigos abotoados ata arriba e os paraugas abertos. Non é que regalen nada. Tampouco están na cola dun concerto. Están esperando a unha inmobiliaria para ver un piso “accesible” en Santiago de Compostela. Este, en concreto, dunha soa habitación, vale 600 euros. Unha cantidade que ata hai moi pouco parecía moi cara, pero que agora está por debaixo da media dos pisos na capital galega.

“Eu xa non sei que facer, vou ver este porque ten luz, pero non vexo moita alternativa e mira a xente que hai esperando”, comenta un dos rapaces da cola, que ronda os 30 anos, cando se lle pregunta como ve a situación. Deste grupo só unha persoa “gañará” o acceso a este piso. Porque, aínda que en teoría é un dereito, nos últimos anos conseguir alugar unha vivenda parécese máis a un privilexio e a unha loita competitiva.

“Xa non é que case non me queiran alugar en case ningunha inmobiliaria por ser autónoma, é que ata hai sitios que deberían estar prohibidos”, conta Tamara Capelo, unha veciña da cidade. “Eu hai un par de anos vira un piso en Cruceiro do Galo que para acceder a el tiñas que pasar por unha escola infantil. Compartían a porta. E ao entrar, eran pisos que máis ben parecían faiados”.

Este tipo de situacións repítense: negativas ao alugueiro a segundo que colectivos, pisos de 40 metros cadrados por 1.000 euros, peticións de varias fianzas á vez para poder asegurar unha vivenda, pisos sen arranxar a prezos desorbitados...

Como a de Tamara, este tipo de situacións repítense por todas partes: negativas ao alugueiro a segundo que colectivos, pisos de 40 metros cadrados por 1.000 euros, peticións de varias fianzas á vez para poder asegurar unha vivenda, pisos sen arranxar a prezos desorbitados...

“É que acceder a un alugueiro semella máis unha entrevista de traballo que un dereito”, comenta Noa, unha rapaza que ata hai moi pouco buscaba piso na cidade. “Preguntan de que traballas, se vives soa, se tes mascotas, se tes pensando quedar moito tempo... Para despois dicir que ‘non es o perfil que buscan’ como me pasou a min algunhas veces. E todo iso contando que por 550 euros atopas un tugurio. É dicir, moitas veces trátante mal e fante unha entrevista para alugarche un piso que está fatal e que custa moito máis do que de seguro lle custou a moitas das persoas propietarias”, explica.

A esta situación súmanse os pisos turísticos, os pisos baleiros, a falta de vivenda pública e moitas outras problemáticas que fixeron que moitas habitantes da cidade dixeran basta. En concreto, desde a Asociación Veciñal A Xuntanza, no barrio de San Pedro, creouse un grupo para denunciar esta situación na cidade, a Xuntanza pola Vivenda, que busca ser “unha ferramenta de autodefensa baixo a que se organice a veciñanza para dar resposta de xeito unido a esta situación”.

Unha realidade insostible

Segundo o Observatorio Galego da Vivenda, o prezo do alugueiro na cidade de Santiago de Compostela incrementouse desde 2020 nun 36,69%, pasando dunha media de 451,9 euros a unha media de 617,7 euros. Ademais, un 18% dos pisos dispoñibles superan os 1000 euros ao mes. Se ben o concello, agora con Goretti Sanmartín (BNG), si que levou ao cabo algunha proposta para cambiar a situación, como a ordenanza que regula a comunicación das vivendas de uso turístico (VUT), desde a Xuntanza pola Vivenda consideran que ese é un “parche” e que fan falta máis accións para darlle a volta a esta realidade.

Desde a Xuntanza pola Vivenda consideran que a VUT é un “parche” e que fan falta máis accións para darlle a volta a esta realidade.

“A vivenda dentro do sistema capitalista é un ben de mercado máis, polo que non se poden analizar os seus cambios sen ter en conta os fenómenos que ocorren dentro do propio sistema”, comentan desde a Xuntanza pola Vivenda. “Ao sistema está pasando por unha crise moi clara, e iso reflíctese tamén na vivenda, cunha clase traballadora con menos poder adquisitivo, e persoas propietarias que non deixan de aumentar o prezo dos alugueiros para paliar esa mesma crise e aumentar os seus beneficios”.

Pero, recordan desde a Xuntanza, xa non se trata só de que aumenten constantemente os prezos por mor da turistificación masiva, a afluencia de estudantado e a propia demanda de vivenda por parte da poboación local, senón que isto conleva un empobrecemento progresivo da poboación que, no caso galego, xa dedica máis dun terzo do seu soldo ao alugueiro. E todo ademais en casas en mal estado e sufrindo prácticas abusivas por parte de rendistas e inmobiliarias.

“E iso sen contar as restricións ás persoas migrantes, LGTBIQ+ ou en xeral a aquelas que non cumpren os requisitos das familias tradicionais son evidentes”, denuncian desde o colectivo. “E tamén a a necesidade de superar múltiples trabas económicas e burocráticas, como son avais, fianzas e a obriga de ter seguros “antiokupación” que pagamos nós. Porque a situación de alarma social sobre a okupación que chega desde os medios de comunicación con máis alcance se enmarca na idea de colocar ás persoas de maior vulnerabilidade como criminais culpables de todos os males da sociedade”.

Asemblea do colectivo Xuntanza pola Vivenda. Cedida polo colectivo.
Asemblea do colectivo Xuntanza pola Vivenda. Cedida polo colectivo.

Por outra banda, desde o colectivo compostelán tamén denuncian a práctica dos chamados “desafiuzamentos invisibles”. Prácticas e dinámicas abusivas por parte de caseiros ou inmobiliarias para expulsar xente das súas casas.

“Temos rexistrados casos onde impoñen subas ilegais do prezo do alugueiro e, ante a negativa a asumilas, empregan diferentes tácticas de violencia, como non facerse cargo dos arranxos, presións ou intimidacións”, din desde o colectivo.

“Desgraciadamente, temos coñecemento de múltiples ocasións nas que se empregan  dinámicas deste estilo aproveitando o descoñecemento xeneralizado que existe da Lei de Arrendamentos Urbanos”, comentan desde a Xuntanza. “Por exemplo temos rexistrados casos onde impoñen subas ilegais do prezo do alugueiro e, ante a negativa a asumilas, empregan diferentes tácticas de violencia, como non facerse cargo dos arranxos, presións ou intimidacións, para cambiar o arrendatario da propiedade. Ou outras estratexias, como alegar falsamente que un familiar precisa facer uso do domicilio para aproveitar o incremento das rendas do alugueiro e expulsar as persoas desta vivenda”.

A VUT, unha solución insuficiente

“Para nós, a situación de Compostela é límite —hai catro pisos turísticos por cada vivenda dispoñible para a veciñanza— polo que pensamos que o uso turístico dos pisos debería prohibirse categoricamente”, esixen desde o Colectivo. “Alén disto, é importante socializar que precisamos iniciar un debate público na lóxica que apunta o lema da manifestación do sábado ‘Acabar co negocio da vivenda’, e reflexionar sobre se nos parece coherente un sistema onde, tendo todas as capacidades e recursos para garantir unha vivenda de calidade para o conxunto da poboación, se enfoque a vivenda como un ben para a especulación e o lucro individual. E onde haxa xente que non pode acceder a unha vivenda, mentres milleiros de pisos baleiros apodrecen na cidade”.

Desde a Xuntanza pola Vivenda apuntan que son un colectivo en construción e que, dentro del, aínda lles queda moito por debater, reflexionar e esixir para poder responder nun futuro “cun programa público sobre a vivenda” na cidade compostelá. Pero o que si teñen claro, é que a situación ten que mudar.

“Poderiamos dicir que unha das motivacións polas que moitas integrantes de Xuntanza pola Vivenda decidimos impulsar este espazo reside na necesidade de escoita, formación e organización colectiva para ter recursos coas que combater este tipo de prácticas tan comúns na cidade de Santiago, onde vivir como inquilina supón ter que rotar de forma constante de domicilio coa inestabilidade vital que leva aparellada para calquera persoa que o sofra”, reflexionan desde o colectivo.

Porque, lembran, non pode ser que a xente pague o alugueiro a costa de levar unha vida de miseria, vivindo en condición inhumanas e non puidendo dedicar os cartos a outros ámbitos da súa vida que non sexan a súa residencia. Elas, como moitos outros colectivos e organizacións, estarán o sábado na manifestación estatal que quere denunciar esta situación en todo o estado español.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Represión
València Activistas valencianos por el derecho a la vivienda enfrentan penas de cárcel y miles de euros en sanciones
El movimiento de lucha vecinal contra la turistificación y la especulación inmobiliaria de Caixers, así como en el proyecto de vivienda conocido como La Peseta, denuncian el hostigamiento represivo.
Opinión
Opinión El rentismo es racismo
La posición de las personas migrantes y racializadas en el conflicto del alquiler nos coloca como sujetos esenciales e imprescindibles en la lucha por la vivienda.
Opinión socias
Opinión socias Viviendas de pasión
Nuestra economía se reanima a golpe de burbuja y especulación inmobiliaria, pero pronto se recalienta y se desinfla.
Investigación
Investigación Varios refuxiados denuncian á ONG Rescate Internacional por explotación laboral e agresión sexual
A Garda Civil investiga o centro de Mondariz-Balneario tras varias denuncias por parte de voluntarios migrantes que aseguran traballar sen contrato a cambio de 50 euros semanais. A ONG xestiona 1.700 prazas do programa estatal de acollida.
Galicia
Galicia A Xunta aprobou a celulosa de Altri argumentando que a súa cheminea de 75 metros sería “icónica”
O Informe de Patrimonio Cultural, favorable á multinacional, emitiuse con base en dúas encargas externas, contratadas e pagadas pola empresa ao ex presidente e ao actual tesoureiro de Icomos-España.
Educación
Educación Protocolos éticos en espacios educativos: ¿qué dicen sobre el abuso de poder?
La asociación de referencia para las escuelas gestalt acaba de aprobar un protocolo para detectar y abordar del abuso de poder. Otros ámbitos educativos cuentan con documentos éticos sobre este asunto.

Últimas

O Teleclube
O Teleclube 'Os Pecadores' loitan contra montruos reais e mitolóxicos no novo episodio de 'O Teleclube'
O dúo do director Ryan Coogler e o actor Michael B. Jordan estrean unha película sobre a experiencia afroamericana cunha ameaza sobrenatural engadida.
Madrid
Movimiento estudiantil Vuelve la acampada universitaria por Palestina y contra el asedio de Gaza por parte del Estado de Israel
Los estudiantes vuelven a acampar en el campus de la Universidad Complutense en protesta y contra el genocidio palestino que “ha continuado y se ha intensificado”. Acusan de “inacción” al Gobierno español y exigen detener el rearme europeo.
LGTBIAQ+
Informe Estado del Odio Las agresiones físicas y verbales a personas LGTBI+ se han duplicado en el último año
El informe Estado del Odio: Estado LGTBI+ 2025 revela que el 20,3 % de las personas LGTBI+ encuestadas ha sufrido acoso. La discriminación en ámbitos como el empleo, el acceso a servicios o la vivienda, alcanza al 25,25 % del colectivo.
Más noticias
Personas sin hogar
Personas sin hogar “No todos somos conflictivos”: la otra cara de los sintecho en Barajas
Las personas que “viven” en el aeropuerto de Barajas, como en tantos otros, son el reflejo de un problema de fondo: el aumento constante del sinhogarismo ante el encarecimiento del acceso a la vivienda.
Eléctricas
Eléctricas Aagesen descarta el ciberataque y sitúa la desconexión que llevó al apagón en Granada, Badajoz y Sevilla
La vicepresidenta tercera y ministra para la Transición Ecológica explica en el Congreso que siguen investigando, pero avanza que no fue un problema de cobertura ni de reserva. El Ejecutivo no ha detallado qué tipo de energía fue la que falló.
València
València La instrucción de la dana determina que Pradas y Argüeso cometieron una “grosera negligencia”
La magistrada Ruiz Tobarra resalta en un auto la inoperancia de la ex consellera y el ex secretario de emergencias, y califica como “absurdas” sus explicaciones sobre el retraso del sms.
Opinión
Opinión Por qué es vital que el mundo (y Europa) se desarme
Mientras buena parte de los políticos mundiales nos hablan de las amenazas que suponen los Otros, la conclusión en el campo de la ciencia climática es que los problemas del siglo XXI son consecuencia del modo de vida desmesurado del mundo occidental.

Recomendadas

Laboral
Laboral Coidar sen dereitos: a loita das traballadoras nas residencias privadas de Galiza
Sen tempo nin medios para ofrecer uns coidados axeitados, alertan dunha situación insostible nos centros e denuncian a privatización dun servizo a costa do benestar das persoas maiores e dependentes.
Uruguay
Muere Mújica Muere José Mujica: el descanso del guerrero
La muerte de Pepe Mujica hará aumentar sin duda la leyenda que rodeó durante tantos años al viejo guerrillero tupamaro convertido en presidente de Uruguay, pero no todos serán elogios.
Pensamiento
Michael Hardt “La respuesta a Trump no debe ser volver a la normalidad”
Pensador estadounidense y colaborador de Antonio Negri en algunas de sus mejores páginas, el filósofo Michael Hardt ha seguido dedicando su trabajo a la idea y a las prácticas del común.