Elecciones
Abel Caballero rega con 2,5 millóns de euros a medios afíns a semanas das eleccións

Contratos para publicitar concertos coas entradas case esgotadas, eventos organizados por xornais e un opaco e millonario plan de medios: o goberno local coa maioría absoluta máis prominente do Estado apura a repartición de fondos públicos.

O Concello de Vigo, dirixido por Abel Caballero, licitou só no que vai de ano polo menos 2,5 millóns de euros para comprar espazos publicitarios en medios de comunicación afíns. A cantidade final foi calculada por O Salto facendo un compendio dos contratos maiores —todos aqueles que superan os 18.000 euros— que fixo públicos o Concello no seu perfil oficial da Plataforma de Contratación do Sector Público e que están accesibles, alí, para toda a cidadanía. As xustificacións para a repartición millonaria son variadas: desde promocionar concertos coas entradas case esgotadas, até financiar eventos organizados por xornais, pasando por un nutrido e opaco plan de medios anual para anunciar informacións que, a xuízo do Goberno local, son “de interese” para a cidadanía.

O alcalde de Vigo, exministro socialista de Transportes, Comunicacións e Turismo con Felipe González, conta cunha das maiorías absolutas máis prominentes do Estado español, “a máis grande de Europa”, segundo os datos que el manexa. Nas eleccións municipais de 2019, cultivou un indiscutible 67,64 % dos votos e puxo as siglas do PSOE a 20 das 27 cadeiras coas que conta o consistorio vigués. Ademais de gozar de minutos de televisión gratuítos e en prime time polas súas virais aparicións públicas, Caballero goza dun cómodo tratamento mediático a nivel rexional no que é extremadamente complexo atopar información crítica contra a xestión do seu goberno.

“Observamos con preocupación a utilización dos medios como instrumento de propaganda partidista. A información que se está difundindo en medios locais afíns ao Concello funciona como ferramenta de publicidade para a marca do alcalde de Vigo. E isto implica unha serie de cousas, como a de esquivar os seus defectos e carencias”, argumenta Carla Leiras, activista e asesora xurídica de Os Ninguéns, colectivo que se converteu no buque insignia do movemento veciñal da cidade máis grande de Galicia.

“Tendo páxina e media diaria de loas á actividade local é doado crear unha imaxe ficticia de cidade”, denuncia Carla Leiras

As persoas que compoñen este foro socioeducativo e que traballan día a día con persoas en risco de exclusión social en Vigo tiveron que ler titulares a toda páxina que rezaban cousas como “Quen dorme na rúa en Vigo é porque quere” ou “A oficina antidespexos é a miña mesa. Chamo eu ao banco e o paro”. “Dificilmente imos atopar noticias sobre problemáticas sociais como desafiuzamentos sen que inmediatamente despois apareza un espazo moito maior cedido ao alcalde para que faga as declaracións que considere”, laméntase Leiras e engade: “Contra tres liñas falando dun problema social e tendo páxina e media de loas á actividade local é moi fácil crear unha imaxe ficticia de cidade”.

1,9 millóns para promocionar un concerto con entradas esgotadas

Aínda que todas as enquisas outorgan ao alcalde de Vigo a maioría absoluta de forma ampla, coa chegada do ano electoral, o Goberno local apertou marchas e promoveu licitacións millonarias cos medios de comunicación afíns como os seus destinatarios últimos. A máis relevante coñecíase hai menos de dúas semanas. O Concello vaise a gastar 1,9 millóns de euros de diñeiro público en patrocinar en medios de comunicación o concerto que a banda norteamericana Guns N' Roses dará no estadio municipal de Balaídos o próximo 12 de xuño. O significativo é que o evento leva semanas coas entradas case esgotadas malia que o obxecto do contrato é darlle difusión.

A cantidade total son 1,5 millóns e a data de execución comezará o 24 de maio, a catro días das eleccións

Aínda que a forma na que se abriu o procedemento de licitación tamén é intricada. Ao tratarse dun contrato de case dous millóns de euros, é necesario abrir un proceso de concurso público e, por suposto, no prego de condicións non aparece o nome da banda por ningún lugar. Non poderían aparecer, xa que o concurso carecería de encadre legal. No seu lugar utilizan un eufemismo que o acouta: “Un concerto internacional no estadio de Balaídos en xuño de 2023”. Non hai ningún outro concerto pechado nesa data e é improbable que o haxa pola preprodución loxística que necesita. Ademais, aplican condicións excluíntes para acoutalo máis como o número de discos publicados que debe ter o artista, as cifras de vendas que cultivou, a cantidade de xiras que deu ou mesmo o número mínimo de seguidores en redes sociais que debe ter para estar á altura de poder concursar pola licitación.

Pero máis aló da manobra concursal, na memoria técnica se explicita onde debe ir o groso do diñeiro: aos medios de comunicación. A cantidade total son 1.504.054 euros e a data de execución comezará o 24 de maio, a catro días das eleccións municipais. Nun documento interno ao que tivo acceso esta redacción, o Goberno local mesmo traballa cunha listaxe de repartición coas súas preferencias mediáticas e os seus importes correspondentes. O Concello de Vigo rexeitou contestar todas as preguntas desta redacción respecto diso.

Un plan de medios opaco e eventos 'ad hoc'

Unha das ferramentas máis habituais nos concellos e gobernos autonómicos para financiar medios de comunicación a dedo e non atendendo a criterios de audiencia son os contratos menores. E aínda que en Vigo tamén os hai e suman varias decenas de miles de euros, para esta información só se contaron aqueles que superan a franxa orzamentaria dos 18.000 euros de maneira individual.

Nas anteriores lexislaturas, cando esta práctica foise volvendo recorrente no consistorio, transformouse nun plan de medios que xestiona unha empresa de publicidade por arredor dun millón de euros ao ano. É esta sociedade, Ecovigo, quen canaliza a través dos medios de comunicación e soportes publicitarios as diferentes campañas e accións institucionais de publicidade e comunicación promovidas desde o Concello de Vigo. Isto fai máis opaco o procedemento e imposibilita o acceso á repartición de partidas concretas a cada medio de comunicación. Sen contar, iso si, a publicidade institucional que financian as concesións públicas de, por exemplo, a xestión de augas (Aqualia) ou de residuos (FCC), aínda máis difíciles de fiscalizar.

Subcontratar un plan de medios fai máis opaco o procedemento e imposibilita o acceso á repartición de partidas concretas

A estas cantidades habería que sumarlle, ademais, o financiamento de eventos deportivos e educativos organizados polo diario hexemónico da cidade, o Faro de Vigo, e no que Caballero goza de mellor prensa. Ambas as licitacións suman 187.295 euros e foron adxudicadas neste mesmo mes de maio, a menos de tres semanas das eleccións municipais. Pero o orzamento, como se pode ver na folla resumo de contratacións, repártese tamén entre o resto de medios de comunicación tradicionais con presenza na cidade como La Voz de Galicia, Radio Vigo ou mesmo unha televisión local sen apenas audiencia na que Caballero conta co seu propio programa semanal ao estilo Aló presidente de Hugo Chávez.

O tecido asociativo e veciñal, en segundo plano

A Federación de Asociacións Veciñais de Vigo, o organismo que agrupa os intereses de todos os colectivos veciñais da cidade tamén é crítica co que considera “unha práctica caciquil”. “Parécennos deplorables estes clientelismos. Todos os medios teñen os mesmos dereitos, igual que pasa con colectivos de todo tipo na cidade, que tentan acalar o que non interesa que se saiba. É unha pena que bos xornalistas que temos véxanse na obriga de irse da cidade”, denuncia a presidenta da federación de veciñas.

“Experimentamos o bloqueo informativo ante calquera noticia que poña en dúbida ao actual Goberno municipal. Aínda que que hai pequenas web locais que seguen as boas prácticas xornalísticas, os grandes medios protexen a imaxe do alcalde e o seu Goberno, censurando mesmo aos seus propios xornalistas”, lamenta tamén Cristóbal López, da área viguesa de Ecoloxista en Acción. “Máxime en datas electorais como as que vivimos estes días, nas que o gran medio de prensa escrita prohibiu publicar un informe sobre a calidade do aire en Vigo", remata.

“Estar nunha situación límite e ler a diario na prensa que esa situación non existe, despersonaliza ás familias e silencia a súa realidade”, explican Os Ninguéns

Desde o Foro Socioeducativo Os Ninguéns tamén sinalan a problemática das visións homoxéneas e triunfalistas da realidade local: “Algo que fai moito dano desta dinámica é a percepción das propias afectadas pola pobreza. Estar nunha situación límite e ler a diario na prensa que estas non existen, ou que están perfectamente atendidas, é unha experiencia moi molesta. Despersonaliza a estas familias e teñen a impresión de que a súa realidade é silenciada, e así é”. “O rédito electoral sempre se vai a sacar dos éxitos e por tanto falar das carencias non interesa. Tentamos nese sentido ter un papel informador desde a obxectividade e o estudo dos datos e por suposto desde o contacto na rúa e propor publicar o noso relato para tentar facer contrapesos, pero é unha batalla moi complicada con moitísimos obstáculos”, remata a asesora xurídica Carla Leiras.

A oposición denuncia publicamente estas prácticas

Todos os partidos da oposición a Caballero excepto o Partido Popular veñen denunciando con máis ou menos forza esta “falta de fiscalización”. “O diñeiro sae de moitísimas fontes xustificando un interese público para condicionar as liñas editoriais dos xornais”, denuncia Rubén Pérez, concelleira de Marea de Vigo e responsable de Política Municipal de Esquerda Unida no Estado. Convén aclarar que nesta información só se contou o orzamento dos cinco primeiros meses do ano electoral e quedaron fóra as partidas millonarias para promocionar, por exemplo, o Nadal local nos medios de comunicación da propia cidade. “Ademais estas prácticas dimensionan o espazo que se lle dá ao resto da oposición nos medios, algo que é unha infamia desde o punto de vista xornalístico”, insiste.

Existe unha Proposición de Lei para a reforma de Publicidade e Comunicación Institucional que aínda se está traballando no Congreso dos Deputados

De feito, a formación Unidas Podemos, con Sofía Castañón á fronte, presentou unha Proposición de Lei para a reforma de Publicidade e Comunicación Institucional que aínda se está a traballar no Congreso dos Deputados. “Non hai toneladas de propaganda suficientes para poder tapar a evidente falta de xestión dun Goberno que alén do efectismo, das grandes actuacións aparienciais, deixou sen gastar 436 millóns de euros no últimos catro anos, desatendendo as necesidades reais das viguesas e vigueses e impondo o total abandono dos nosos barrios e parroquias”, suma Xabier P. Igrexas, concelleiro do Bloque Nacionalista Galego.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Especulación urbanística
Especulación urbanística Dos nonagenarias le tuercen el brazo a un fondo buitre y al Ayuntamiento de Vigo: sus casas seguirán en pie
Una sentencia del juzgado local de lo Contencioso-Administrativo es un nuevo revés a la promoción de una urbanización de lujo en el centro histórico de la ciudad más poblada de Galicia. Una guardería pública también se ha salvado de la piqueta.
Galicia
Galiza O Goberno tomba o intento da Xunta de regularizar a cidade deportiva do Celta declarada ilegal
A Confederación Hidrográfica Miño-Sil emite un informe que bota por terra os intentos da Xunta de declarar Proxecto de Interese Autonómico pola porta de atrás unha cidade deportiva con centro comercial en montes comunais expropiados.
Gentrificación
Xentrificación O estrela Michelín Pepe Solla e unha multinacional pesqueira tras unha discoteca que operou sen licenza un ano
O Goberno de Vigo freou a sala de festas de El Palacio de La Oliva, na zona máis xentrificada da cidade. O negocio pertence á pesqueira Interatlantic, líder do sector, e a unha sociedade do galardoado cociñeiro galego.
Economía
En primera persona Instrucciones por si encuentras muerta a tu suegra
Todo el que está en el mundillo sabe que el sector funerario vive casi un duopolio de facto y lo máximo que se está dispuesto a hacer es poner una multa de vez en cuando. Cuando alguien llama a una, ni se imagina al entramado que está llamando.
Educación pública
Iglesia Semana Santa: negocios, procesiones en colegios, inmatriculaciones y fervor
Más allá de la expresión cultural, la Semana Santa tiene una esfera económica que genera millones de euros y otra social que le sirve a la Iglesia Católica para legitimar sus privilegios dentro del Estado español.
Genocidio
Ayman Qwaider “A la gente se le pide una cantidad excesiva de dinero para poder salir de este campo de exterminio de Gaza”
Profesor especializado en educación en emergencia y educación inclusiva, Ayman Qwaider vive en Australia. Desde allí, intenta ayudar a su familia a salir de Gaza, mientras denuncia la ocupación israelí y la complicidad de la comunidad internacional.
Venga, circula
Venga, circula Un paso, luego otro
Llega un día en el que vemos con claridad algo que solíamos observar en los demás pero que nunca —prometíamos— nos sucedería a nosotros.
Sexualidad
Consultorio de sexualidad ¿Qué tengo si me diagnostican Síndrome de Ovario Poliquístico?
Afecta a entre un 7 y un 13% de las mujeres en edad reproductiva, y el 70% están sin diagnosticar. Pero, ¿qué es el SOP y como podemos apaciguar sus síntomas?
Palestina
Palestina Viaje al fondo del horror
El fotoperiodista Javier Bauluz cubrió la primera Intifada, la primera gran rebelión del pueblo palestino desde la creación del estado israelí.
Ocupación israelí
Opinión Las palestinas también existen
La morbilidad femenina, el conjunto de enfermedades, factores de riesgo y motivos de consulta recurrentes en las mujeres que merecen una atención específica, tiene múltiples ejes de discriminación: no es lo mismo en Suecia que en Palestina.

Últimas

Maternidad
Maternidades Reaprender la espera
El tiempo de gestación es largo y va a un ritmo distinto al que acostumbras: el ritmo natural al que desarrolla una playa, un monte, un océano. Y no estamos ya habituados a darle la mano a la pausa.
Momus Operandi
Momus operandi Todo es una narración
Nos dicen que las mentiras son la única realidad. Que aprendamos a mentirnos, que nos engañemos, que no nos importa la salud, ni los derechos laborales, ni las violencias estructurales.
Urbanismo
Urbanismo La nueva Ley del Suelo va al Congreso bajo la acusación de fomentar pelotazos urbanísticos
Sumar y Podemos no garantizan el apoyo a la ley, que limita las posibilidades de declarar nulos los planes urbanísticos, así como la acción ciudadana contra las irregularidades urbanísticas.
Más noticias
Industria
Transición industrial Mecaner, un cierre injusto o cuatro alternativas con mirada ecosocial para mantener la fábrica de Urduliz
ESK y LAB han presentado el ‘Plan de Transición Ecosocial’ que ha elaborado la cooperativa Garúa como una herramienta para la búsqueda de soluciones al ERE propuesto por la multinacional Stellantis.
Sidecar
Sidecar Crisis intratable en la República Democrática del Congo
Una y otra vez los actores externos han fracasado a la hora de contener la escalada de violencia en la República Democrática del Congo.
América Latina
Caribe Haití: el fracaso neocolonial y el “eterno castigo de su dignidad”
La crisis de gobernabilidad que vive Haití después del alzamiento paramilitar que liberó a más de 3.600 presos y expulsó al primer ministro es un capítulo más de una historia colonialismo y dependencia.
El Salto Twitch
El Salto TV Economía y titulares de guerra
En el programa en directo de Economía Cabreada del 26 de marzo se hizo un análisis de la deriva bélica de la Unión Europea, sus gobiernos y de los grandes medios con Tica Font y Miquel Ramos.

Recomendadas

Investigación
Investigación O Goberno galego repartiu 4.000 millóns de euros en contratos a dedo en só seis anos
Desde 2018, a Xunta asinou 1.034.964 contratos sen sacalos a concurso: algo máis do 30% do diñeiro do que dispón para o exercicio de 2024. Ademais, 35.362 deses contratos teñen un importe entre 14.000 e 14.999 euros, o límite legal.
Memoria histórica
Marc Solanes “Mi bisabuela luchó en el frente y fue considerada una mala madre, pero lo hizo por sus hijas”
En ‘Las niñas de Elna’ (Pollen, 2024) el periodista reconstruye la historia de las mujeres de su familia resolviendo enigmas para resignificar la imagen de la mujer en la historia.
Argentina
Argentina Myriam Bregman: “El de Milei es un típico gobierno neoliberal con recetas ortodoxas clásicas”
Quien fuera candidata de la izquierda a la presidencia en las elecciones en las que Milei salió victorioso, evalúa las consecuencias del gobierno de La Libertad Avanza y las respuestas que están dando los distintos actores políticos.
Ríos
Radiografía fluvial de España La tierra que no amaba sus ríos
Los ríos ibéricos agonizan. Casi la mitad de las masas de agua está en mal estado. Presas, sobreexplotación, contaminación y crisis climática son sus principales amenazas, con la agroindustria como mayor agresora.