Opinión
Aspalditik gatoz, urrunera goaz?

Korrika egiteko ohitura duenak gozatu egiten du. Gorputza joanean joaten zaio, eta batez ere arin eramaten du burua, lepotik aske pare bat milimetro gora. Pare bat milimetro, nahikoa zama oinena ez, zoruarena dela sinetsita aurrera egiteko.

Korrika egiteko ohitura sortzera doanak ere gozatu egiten du. Batez ere korrika egiten hasi aurreko uneetan. Erosiko ditu oinetako berriak; galtzak, elastikoa eta erlojua estreinatuko ditu eta asteko egutegia zirriborratu eta antolatuko du. Irauli. Iraultzea ere badelako hori: burua lepo gainean estu lotzea, oinak zorutik gora pare bat milimetro igota.

Tarteka korrika egiten duenak gozatzen du gutxien. Gorputza eta burua nagitzen zaizkio eta korapilo den lepo buelta horretan itomena baino ez zaio lehertzen bi norantzatan. Pare bat milimetro gora eta pare bat milimetro behera. Zulo handiegia irekitzen da hor. Basamortu bat hondar eta ezerez. Dena (ia dena) haize-kontra.

“Bi hilabete joan zela Korrika korrika, baina gaur eta hemen euskarak zu eta ni behar gaitu korrikan”

Badute hirurek zerbait komunean: barea. Momenturen batean hiruretako edonori hel diezaioke bareak. Eta une horretan ez dago besterik: arnasa ondo hartu. Ahal dela sakon. Ahal dela sudurretik. Gorputza arnasgune bihurtu. Ahal dela korrika egiteari utzi gabe. Isilik behar badu, isilik. Mututu beharrik gabe. Ez da gauza bera, ordea, bareak zu heltzea edota zu bareari helduta ibiltzea.

Anaiari entzun diot orain gutxi hamar egun pasatzen ditugula korrika eta gainerako urte osoa nekatuta igarotzen dugula. Eta esango nuke ez zaiola arrazoirik falta. Aldarri, lelo, manifestazio, festa eta bestelakoetan trebatu eta kezka, kale-behaketa, ikerketa, albiste eta titularretan trabatzen gara. Bi hilabete eskas Euskal Herria korrika zeharkatu genuenetik Karmele Jaioren hitz eder eta esanahi handikoak lekukoan hartuta. Festaz jantzi genituen eskola, kale, auzo eta herriak, emozionatu ginen, negar egin genuen eta pozak lehertu zitzaizkigun; euri, elur eta eguzki, indartsu jarri genuen geure burua erakusgai. Eta orain, Euskaraldia ere badatorrela-eta, katalexuak sudur gainean kokatu eta hilabeteak aurreratu nahian gabiltza hara begirako egitekoak banatu eta indarrak zereginean, zer eginean, itsutzeko, une orokoa eta gune orokoa ikusteko, une orokoa eta gune orokoa kexa antzutik harago aztertzeko, une orokoan eta gune orokoan eragitea konplexuagoa baita.

“Zenbat urte daramatzagu esaten Korrika ez dadila egun batzuetako festara mugatu, euskarak egunerokoa behar duela izan, erabili-gastatu-higatu egin behar dela”

Eta zenbat urte daramatzagun esaten ez dadila egun batzuetako festara mugatu, euskarak egunerokoa behar duela izan, erabili-gastatu-higatu egin behar dela eta Artze hartzen dugu ahotan esan zuela ondo esan ere… Eta iristen dira festa berriak eta iristen dira batez ere biharamunak. Errealitatea. Eta errealitateak dira eskoletako jolas-eremuak, institutuetako pasabideak, poteoak, kultur aretoak, lan-espazioak, etxeetako zokoak (eta erdiguneak), dendak, osasun-etxeak, administrazioaren arreta-guneak… Errealitateak gure zirkuluak dira, gugan eragiten dutenak bai, baina, batez ere, guk eragiten ditugunak. Espazio horiek oso kontrolagarriak dira. Bai, politikariak, parlamentua, gobernua, administrazioa… Espazio horiek ez dira erabat kontrolagarriak, baina bai oso kontrolagarriak. Nire zirkulu hurbilak zure zirkulu hurbila ebakitzen du gainera, eta zu (irakasle, lankide, lagun, kuadrillako…) nire zirkuluaren parte izanik, pentsa nolakoa den egin dezakegun indarra. Egin dezakegun festa. Gure seme-alaba eta ikasleen eskolako jolas-eremua, gure seme-alaba eta ikasleen institutuko pasabidea, kaleetako poteoa, herriko kultur aretoa, lantokia, etxea, denda, osasun-etxea eta arreta-gunea geure-geureak direla ulertu eta sinesten dugun egunean, horietan zer eta nola eragin dezakegun ulertu eta sinesten dugun egunean, egiteak nekatuko gaitu, ez egoteak.

Euskarak eragileak behar ditu. Euskararen eragile euskaldun bakoitzak behar luke. Eta euskararen ezagutzaren periferiatik ere konplizeak gertuan izan ditzakegula eta ditugula kontuan hartuta… atera kontuak zenbat zirkulu txiki jar ditzakegun elkar ebaki.

Bi hilabete. Joan zen Korrika korrika. Baina gaur eta hemen euskarak zu eta ni behar gaitu korrika eskolako patioan haurrekin jolasak elkarbanatuz, korrika institutuko pasabideetan ikasleekiko solasaldiak jantziz, korrika kultur eskaintza eder horretara iristeko irrikaz, korrika lantokiko zokoak barreiatuz, korrika etxeko zokoak erdigunera ekarriz, korrika ixtera doan dendariari keinu abegikor hori eginez… Zirkulu horiek dira euskararen errealitate. Zirkulu horiek dira bakoitzaren festa-gune. Zirkulu horiek dira orain eta hemen. Zure-zureak eta nire-nireak.