Medio rural
Como rachar as ás da mocidade

A mobilidade é só a punta do iceberg da carencia de servizos básicos no rural que nos obriga a emigrar e que se mantén grazas á normalización da precariedade.
8 may 2021 09:34

Guiada por un anhelo,  por un ideal que quizabes pecaba de ser demasiado bucólico, mudeime a unha pequena aldea no medio do monte. A maioría das cousas que procuraba fixéronse presentes en canto cheguei: tranquilidade, natureza, silencio e ar limpo. Os primeiros días semellaba que este novo espazo, tan diferente ás grandes cidades en que vivín, tíñao todo para que eu desenvolvese unha vida digna. Iso, até que apareceron as inevitables tarefas de reprodución da vida.

Ninguén mo advertira antes, mais agora ninguén deixaba de mo repetir: “Sen coche aquí non vas a ningures”. E era certo. A única liña de bus que pasaba pola aldea só ten un horario de ida e volta. Baixa cara á vila ás sete da mañá e volve sobre as sete da tarde. Fóra diso, só queda camiñar máis dunha hora para chegar a outro sitio onde se pode abordar outro bus para ir cara á cidade más próxima.

Ao cabo de poucos días, logo de que me asentei e coñecín á miña nova veciñanza, notei que estaba por comezar a vivir nun estado de illamento. Non tiña cartos para sacar un permiso de conducir e moito menos para custear, mercar e manter un coche. Aínda que fose de segunda man. De súpeto, revelóuseme, moi pola contra do que pensara ao chegar, que, paradoxicamente, mudarse da cidade ao rural hoxe en día é algo ao que só pode acceder certo sector da poboación. Aqueles cun certo nivel adquisitivo que poden pagar o transporte (sexa público ou privado) e atopan o xeito de aproveitar todos os demais servizos básicos que no rural non son tan accesibles como o son na cidade.

Así, sen coche particular e sen ganas de camiñar a diario unha hora de ida e outra de volta, tiven fronte a min dúas opcións para conectarme co mundo alén da aldea:

  1. Volverme unha experta dos horarios das liñas de bus. E non só aprender de memoria os que pasan pola aldea e polo meu consello, senón os de todas as vilas dos arredores que conectan coa cidade. Logo, os desa cidade cos das outras cidades. Para iso, tenae que controlar os tempos de traxecto para poder coordinar os enlaces entre liñas e crear os itinerarios do día. De aldea a vila, da vila a outra vila, desa segunda vila á cidade e desa cidade, se é o caso, a outra.

  2. Depender da veciñanza. Consiste en ir preguntando –primeiro á veciñanza coa que tes máis confianza e logo, nun acto de desesperación, con aquela da que só oíches falar e só coñeces o seu nome- quen baixa ou sobe da vila a certa hora ou a certo día. Mais optar por esta alternativa é asumir a perda de certa autonomía: dependes do tempo das demais persoas, dos seus ritmos, horarios...

Para ambas opcións tes que adaptarte e facerte á idea de que –xa sexa para coller o bus ou para chegar á hora establecida polo veciño- vas ter que cortar os teus plans á metade ou que vas terminar esperando por horas, á deriva, até que apareza o medio que te levará a casa.  

Até agora, uso ambas alternativas se quero saír da aldea, aínda que cada vez opto máis pola primeira opción e utilizo o pouco transporte público que hai. Con todo, sei que terminarei gastando moitas horas de vida dentro e á espera do bus alén de todos os cartos que supón. Porque o prezo do transporte non reflicte ao seu carácter “público”. Ao longo de todo o rural, tanto os horarios coma as liñas de bus continúan a desaparecer malia que as empresas concesionadas están subvencionadas , xa que estas seguen a avaliar a viabilidade do transporte en termos económicos. Se só unha ou dúas persoas usan a liña, prefiren optar por quitala porque non dá cartos suficientes e fano sen sequera pensar no que isto supón para toda unha comunidade. Deste xeito, as políticas implementadas para “repoboar” o rural terminan por ser contraproducentes. ¿Alguén pensou que a xente non usa a liña porque os horarios son incompatibles ao xeito de vida? O meu campo está cheo de serpes que se morden a cola.

Os esforzos por sobrevivir

Nestas condicións de illamento e inmobilidade, pregunto: que tipo de traballo se pode  atopar? Onde? En que condicións? Na aldea, alén da panadería, a tenda, o xornal ou teletraballar, non hai oferta laboral. Isto, xunto coa carencia de servizos, é o que fai que na vila máis próxima, a mocidade dos arredores acepte traballar por tres euros a hora no único supermercado da zona (declarando máis á facenda, por suposto). Onde máis se vai traballar se os desprazamentos son tan complicados? As denuncias están fóra da cuestión pois 3 euros son máis que ningún e, ademais, os donos son tamén parte da veciñanza. Védela? A pantasma do éxodo comeza a aparecer.   

Secasí, a vida constitúese de moito máis que de cartos e traballo. No tempo de lecer, quen non procura algo que lle enche un pouco o espírito? Mais neste ámbito volvémonos a atopar contra a parede. Non hai ofertas culturais, educativas nin de ocio. Non as hai nas aldeas e son absolutamente insuficientes nos concellos. Unha vez máis: hai que saír a procuralas. E como vas tomar un obradoiro ou ir a un concerto se non podes regresar a casa porque o único bus cara á aldea sae da cidade ás 17 horas?

Ao cabo dun tempo, resígnaste un pouco. Quedas en casa. Reprimes a nostalxia por certo estilo de vida dicindo para ti: “isto é vivir no rural, isto son as súas implicacións”. Como se vivir no rural fose excluínte de ter acceso aos servizos básicos. “Non hai boa recepción de teléfono. Non temos acceso á fibra óptica Facer a compra é un suplicio. Natural: é o rural. Que esperabas?”. A carencia dos servizos xustifícase co feito de vivir no campo. O grave disto non é só a actitude de resignación que termina por imperar e borrar as ganas de mirar alén do horizonte, senón que termina por normalizar a pobreza, a precariedade, ao tempo que se lle etiqueta eufemisticamente coa lenda “estilo de vida”.

Se non hai “futuro” no rural, como se acostuma dicir mesmo na mesa aldea, non é por falta de aptitude nin de carácter. Non é porque non haxa mocidade á que non lle interese nin porque á que está aquí precisa de esforzarse máis. Os proxectos rurais que logran sobresaír e subsistir son unha excepción, unha aspiración, mais non a norma. Non nos rebaixemos a pensalo en termos meritocráticos. Se non hai futuro é porque ráchannos as ás. Non porque nazamos sen elas.

Sobre o blog
Espazo literario adicado a difundir a idea de que outros estilos de vida son posibles. Un repertorio que busca dignificar as experiencias e os coñecementos que existen nas zonas rurais a través da observación, reflexión e narración da vida social e cultural dunha aldea galega.
Ver todas as entradas
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Comunidad de Madrid
Comunidad de madrid El taxi advierte de que las nuevas licencias a Cabify van a “reventar el mercado”
El Tribunal Superior de Justicia de Madrid da la razón a las plataformas de VTC y obliga a la Comunidad de Madrid a concederles más de 2500 nuevas licencias en la comunidad.
Huelga
Derechos laborales Los sindicatos en Renfe y Adif llaman a siete días de huelga por “incumplimientos” en el traspaso de Rodalies
Las organizaciones consideran que no se están cumpliendo los acuerdos que previnieron una primera huelga en 2023. El traspaso de competencias es un momento delicado y los sindicatos quieren asegurarse de que la plantilla no sale perdiendo.
Opinión
Opinión Al cole en menos de quince minutos
Hay una imperiosa necesidad de redefinir (y redimensionar) nuestras ciudades para hacerlas más sostenibles y amables.
#89346
8/5/2021 13:11

Meus parabens por este artigo.... O do transporte e aberrante e totalmente certo, moverse por Galiza rural en transporte pùblico è misiòn imposible e non pode quedar na posibilidade de ter un coche propio, màis a estas alturas do cambio climàtico...Imprescindible visibilizar como as politicas pùblicas aillaron e aillan o rural en Galiza para apuntar a raìz do problema.. Noutros lugares como Euskadi os pobos estan ben conectados e con servizos de todo tipo asi que se aqui e noutros mundos rurais non è asi e coa intenciòn de obrigar a migrar..

5
0
Sobre o blog
Espazo literario adicado a difundir a idea de que outros estilos de vida son posibles. Un repertorio que busca dignificar as experiencias e os coñecementos que existen nas zonas rurais a través da observación, reflexión e narración da vida social e cultural dunha aldea galega.
Ver todas as entradas
Ourense
Ourense Ourense organízase para loitar contra patrullas de extrema dereita nos barrios máis empobrecidos da cidade
A veciñanza e os movementos sociais responden ao discurso do medo promovido por Frente Obrero e sinalan a súa estratexia de criminalizar a pobreza e sementar odio en contextos de exclusión e abandono institucional.
Feminismos
Feminismo Dous anos sen reparación tras sufrir lesbofobia nun Rexistro Civil de Pontevedra cando ían inscribir a seu fillo
Un funcionario negouse a inscribir ao fillo de Antía e a súa parella. Un erro de redacción na lei trans está detrás dos argumentos que o funcionario esgrime para defender a súa actuación.
Medio ambiente
Medio ambiente Iberdrola proxecta un parque eólico que pon en risco un dos maiores xacementos fortificados de Galiza
A Xunta vén de declarar a utilidade pública para o parque eólico Castro Valente, a pesar de que a súa construción está suspendida cautelarmente polo Tribunal Superior de Xustiza de Galicia.
O Salto medra contigo
Crowdfunding O Salto Galiza abre un crowdfunding para empapelar Altri
Queremos investigar os responsables políticos e empresarias do que podería ser o maior atentado ambiental da historia recente de Galiza.
O Teleclube
O Teleclube 'O Teleclube' alucina no deserto con Óliver Laxe e 'Sirat'
Laxe leva o seu cuarto premio de Cannes, esta vez en competitición, polo seu novo filme que explosiona na gran pantalla.

Últimas

Alemania
Litigio climático Un tribunal alemán abre la puerta a que grandes emisores puedan ser responsabilizados de daños climáticos
El jurado descarta la demanda del agricultor peruano Saúl Luciano Lliuya por entender que el riesgo a su propiedad es demasiado bajo, pero esta misma argumentación podría llevar a condenas en otros casos.

Recomendadas

Culturas
Erika Lust y Sara Torres “El deseo tiene una potencia inagotable para transformar la realidad si lo liberamos de las normas”
Sexo, deseo o ética del placer son algunos de los temas que hilan la escritora Sara Torres y la productora de cine porno Erika Lust en ‘La abundancia del deseo’.
Filosofía
Brais Arribas, filósofo “Non se trata de empoderar senón de disolver o poder”
Durante a conversa, o profesor reflexiona sobre a saúde da filosofía galega, o poshumanismo, as novas masculinidades ou a experiencia da pandemia.