Agricultura
Árbores xeneticamente modificadas, a ameaza toma terra

Despois de anos de desenvolvemento, as primeiras árbores XM comezan a ser plantadas en diversos países.
Avión fumigando
Avión fumigando unha plantación

Coordinador do Instituto Resiliencia

25 ene 2023 11:26

Os eucaliptos, a única especie catalogada pola ciencia coma invasora que ten autorización legal non só para evitar a súa erradicación senón para promover a súa plantación masiva, aínda se poden converter nunha ameaza meirande. Podemos imaxinar un novo ser creado a partir da mestura de xens do eucalipto cos do chícharo? Pois alguén fixo algo máis ca imaxinalo, e creou semellante enxendro, que poderiamos bautizar coma eucachícharo ou chichalipto. Mais este é tan só é un exemplo máis dunha ondanada de árbores xeneticamente modificadas (AXM), algunhas mesmo mesturando xens de diversas especies, isto é, árbores transxénicas, que terían comezado hai vinte anos na China cun choupo XM.

Os países que máis levan experimentado neste campo son os EUA e o Brasil, e tamén son onde primeiro se pretenden comezar a plantar se ninguén o impide: serían castiñeiros XM no país do norte do continente americano, e eucaliptos XM no do sur. Primeiro é a industria forestal a que desenvolve estes seres artificiais en contornas (supostamente) controladas, posteriormente son os gobernos quen autorizan legalmente a súa plantación, e finalmente chega o momento no que son efectivamente introducidos na contorna natural, mediante plantacións comerciais. Malia ser legal desde 2015 plantar algunhas destas AXM en EUA e Brasil, aínda é agora en 2023 cando se vai comezar a facer. Entre as empresas á fronte neste novo negocio está a pasteira brasileira Suzano (a maior produtora mundial de celulosa de eucalipto), coa súa subsidiaria FuturGene, a biotecnolóxica ArborGen, e varios centros de pesquisa de universidades estadounidenses, chilenas, surafricanas, chinesas, etc.

Pasteiras, biotecnolóxicas e universidades lideran a introdución da manipulación xenética das especies arbóreas en numerosos países.

O noso omnipresente eucalipto, xuntos cos choupos, o xénero Pinus, a palmeira aceiteira e mesmo o bambú (especie forestal aínda que non arbórea), é das árbores sobre as que máis están a traballar, co obxectivo de dar con plantacións máis “produtivas” no negocio da pasta de papel ou dos biocombustibles. Resulta doado imaxinar o que pasará nun país coma o noso onde o único factor físico que detiña a invasión eucalíptica eran as xeadas do interior, cando se introduzan especies cun ADN alterado no laboratorio para facelas máis resistentes non só ao frío, senón tamén á seca, á salinidade ou aos herbicidas e insecticidas, para poder rocialos masivamente cos velenos químicos que máis lles interesen ás empresas, ou mesmo poder capturar máis carbono e así aproveitar as axudas públicas destinadas a mitigar o caos climático. De feito, xa hai empresas especulando cos gaños que a venda dos correspondentes créditos de carbono derivados destas plantacións de AXM lles van fornecer aos seus investidores. En España téñense concedido nos últimos anos  licencias para a Universidade Politécnica de Madrid experimentar co ADN dos choupos coa idea de fabricar máis axiña biomasa coa que substituírmos, supostamente, os combustibles fósiles.

Actualmente está en andamento nos EUA, dentro da campaña STOP GE Trees, unha recollida de apoios para solicitar ao departamento de agricultura daquel país que impida a liberación dunha versión XM do Castanea dentata, o castiñeiro americano, que algunhas entidades conservacionistas como o Sierra Club defenden porque supostamente vai permitir librar esta especie dunha doenza que a ameaza, o cancro do castiñeiro, producido polo fungo Cryphonectria parasitica, un problema fitosanitario que tamén temos en Europa. Mais cabe preguntarse: por que apostar por tecnoloxías xenéticas arriscadas cando unha simple hibridación con especies resistentes, como a que se fixo hai décadas na Galiza, librou os nosos castiñeiros hai décadas da tinta? Ou por que non basear a defensa do castiñeiro americano na loita biolóxica mediante o virus CHV1, extendido nos soutos europeos, e que ataca ese fungo? E aínda máis: se para salvar o Castanea dentata temos que convertelo (substituílo) por outra cousa, fabricada en laboratorio, non estamos ao final acabando tamén coa especie que pretendiamos salvar? Organizacións do ecoloxismo social coma Global Justice Ecology Project opóñense radicalmente á liberación destes castiñeiros XM en Norteamérica, non como plantacións comerciais máis ou menos controladas senón directamente na natureza, porque con ese tipo de liberación no medio ambiente non habería posibilidade de control unha vez liberados, nin de reverter a súa extensión se algo saír mal.

Pretenden modificar o ADN co castiñeiro americano coa excusa de salvalo, contra as advertencias das organizacións ecoloxistas.

En Europa as probas de campo limítanse polo de agora a Suecia, Finlandia e Bélxica, e estanas a realizar diversas universidades xunto á empresa de biotecnoloxía forestal sueca SweTree. Mais a presión para espallar as AXM por todo o mundo está a medrar. O greenwashing que está a levar a cabo o lobby das AXM pretende que as entidades de certificación forestal coma o FSC, acepten este tipo de plantacións, o cal abriría a porta a plantacións por todo o mundo, que se presentarían, aínda por riba, coma sustentables ou mesmo coma solucións ao cambio climático baseadas na natureza.

Mais as organizacións ecoloxistas levan anos advertindo: aparte dos impredecibles efectos sobre a biodiversidade que ten calquera organismo XM liberado no medio natural, e mais os coñecidos efectos tóxicos dos herbicidas e praguicidas sintéticos habitualmente asociados a elas, no caso das árbores XM a súa expansión exacerbaría os impactos ecosociais causados polas plantacións industriais en monocultivo, ao facelas máis extensivas e máis intensivas: lumes, deterioro do solo e dos recursos hídricos, da biodiversidade e dos medios de vida sustentables e destrución das culturais tradicionais implantadas secularmente nos territorios. O aviso queda lanzado: pode haber algo mesmo peor có deserto verde dos eucaliptos, e é un deserto verde de eucaliptos transxénicos.

Sobre o blog
O Centro de Saberes para a Sustentabilidade (CSS) é un Regional Centre of Expertise on Education for Sustainable Development recoñecido oficialmente pola Universidade das Nacións Unidas. Ten como misión fundacional “informar, sensibilizar e implicar a comunidade educativa e a sociedade no seu conxunto na promoción da transformación social necesaria para o cumprimento dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable a través de experiencias cos pés na terra que fomenten a conservación, a sustentabilidade, a protección ambiental e a resiliencia“. O goberno do CSS é horizontal e democrático a través dun Consello Reitor formado por representantes de todos os axentes participantes. Máis información: http://www.saberes.eu
Ver todas as entradas
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Cumbre Social Granada
Cumbre Social Granada Más allá de la cumbre de líderes de la UE: construir otra Europa desde Granada
La Cumbre Social de Granada será el “centro” durante dos semanas de los movimientos sociales, ecologistas, anticapitalistas, feministas y antirracistas frente al Consejo Europeo extraordinario que se celebra en la ciudad el próximo 5 y 6 de octubre
Caza
Caza en Monfragüe Colectivos ambientales extremeños, ante el Consejo Extremeño de Caza y la vuelta de las batidas a Monfragüe
Las organizaciones ambientalistas extremeñas se manifiestan en contra del retorno de las batidas a Monfragüe, a la vez que formulan distintas peticiones en el Consejo Extremeño de Caza.
Caza
Extremadura De la mano de Vox y PP, vuelve la caza a Monfragüe
El anuncio lo ha realizado María Guardiola en el XII Encuentro de Sociedades y Cazadores celebrado en la Feria de la Caza, la Pesca y la Naturaleza Ibérica (Feciex) 2023, de Badajoz.
Sobre o blog
O Centro de Saberes para a Sustentabilidade (CSS) é un Regional Centre of Expertise on Education for Sustainable Development recoñecido oficialmente pola Universidade das Nacións Unidas. Ten como misión fundacional “informar, sensibilizar e implicar a comunidade educativa e a sociedade no seu conxunto na promoción da transformación social necesaria para o cumprimento dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable a través de experiencias cos pés na terra que fomenten a conservación, a sustentabilidade, a protección ambiental e a resiliencia“. O goberno do CSS é horizontal e democrático a través dun Consello Reitor formado por representantes de todos os axentes participantes. Máis información: http://www.saberes.eu
Ver todas as entradas
Política
Política Río revuelto a izquierda y derecha en la antesala de la investidura de Feijóo
La convulsión interna es el rasgo común de todos los partidos en momentos de máxima tensión por evitar una repetición electoral. La mayoría plurinacional logra su segundo éxito parlamentario pero quedan semanas de negociación.
Política
XV Legislatura Garzón se distancia de Díaz y sus derivas “unilaterales”
El líder de Izquierda Unida aboga por la convocatoria de primarias para la reformulación de un “frente amplio” en el que Movimiento Sumar “sea un partido más” y critica a la vicepresidenta por haber escogido a dedo las portavocías.
Argentina
Personas desaparecidas Equipo Argentino de Antropología Forense: cuarenta años buscando la verdad
El EAAF se creó para identificar los restos de las personas desaparecidas tras la dictadura argentina. Desde entonces ha estado involucrado en investigaciones en más de 65 países. Actualmente busca crear una oficina en España.
Racismo
Violencia en el transporte Renfe pide apartar a cuatro agentes de seguridad tras una agresión racista en Barcelona
Un vídeo de seis minutos que circula por las redes deja buena constancia de una actuación desmedida de cuatro agentes de seguridad contra un joven negro en la estación de Plaça de Catalunya en Barcelona.
Accidentes laborales
Accidentes laborais A morte dun traballador migrante esmagado nun estaleiro pon en guerra o naval galego
Os sindicatos CIG, CCOO e UXT sinalan a falta de compromiso da Xunta de Galicia e a Inspección de Traballo que “desatenderon denuncias” polas condicións de traballo do estaleiro Armón e das súas ETT.
Memoria histórica
Memoria histórica El Ayuntamiento de Palma paraliza el derribo del monumento fascista de Sa Feixina
La coalición de izquierdas Con Málaga pide la demolición del monolito homenaje al Crucero Baleares, que bombardeó la costa malagueña durante La Desbandá.
Cumbre Social Granada
Cumbre Social Granada Más allá de la cumbre de líderes de la UE: construir otra Europa desde Granada
La Cumbre Social de Granada será el “centro” durante dos semanas de los movimientos sociales, ecologistas, anticapitalistas, feministas y antirracistas frente al Consejo Europeo extraordinario que se celebra en la ciudad el próximo 5 y 6 de octubre
Memoria histórica
Exhumación Recuperando a memoria de catro represaliados polos falanxistas en Bértoa
Atopan no cemiterio de Bértoa as primeiras evidencias dos posibles restos de Francisco Miguel Fernández, Juan Boedo, Andrés Pinilla e Pedro Pinilla, represaliados polos falanxistas no ano 36.

Últimas

Política
Política Sánchez ganaría las elecciones y Sumar desbancaría a la ultraderecha, según el CIS
El PSOE conseguiría el 33,5% de los votos, el PP pasaría a ser segunda fuerza con el 31,7% de los apoyos y Sumar se consolidaría como tercera con el 11,9% de los sufragios.
Precariedad laboral
Precariedad laboral Trabajadores de una cafetería de la Universidad Politécnica de Madrid llevan tres meses sin cobrar
Más de tres decenas de estudiantes acudieron a una concentración en solidaridad con la plantilla, una acción que, según denuncian, terminó con “agresiones” por parte de un responsable de una escuela técnica.
Centros de Internamiento de Extranjeros
Racismo Cies No denuncia espionaje policial en las visitas a internos en Zapadores
El Defensor del Pueblo ha abierto una investigación ante las repetidas denuncias de espionaje por parte de colectivos de apoyo a las personas internas en el CIE valenciano, una práctica que va en contra de resoluciones judiciales previas.
Opinión
Opinión Señoros S.A.
Las declaraciones machistas de Alfonso Guerra sobre Yolanda Díaz se sustentan en la creencia de que las mujeres no debemos estar en la esfera pública y mucho menos haciendo política.
Más noticias
Laboral
Laboral CGT se manifiesta por la aplicación de los coeficientes reductores de jubilación en trabajos penosos
Ante la falta de información de ciertas empresas sobre sus índices de penosidad, insalubridad, mortalidad o toxicidad, el sindicato denuncia la inacción de los ministerios de Trabajo y Seguridad Social en expedientes de jubilación anticipada.
Crímenes del franquismo
Represión franquista La Fiscalía pide una investigación por torturas durante el franquismo por primera vez en la historia
Las torturas sufridas por el sindicalista Carles Vallejo en la comisaría de Vía Laietana durante 21 días podrán ser investigadas gracias al beneplácito de la Fiscalía de Barcelona, amparada en la Fiscalía General del Estado.
Opinión
Opinión El hambre y la galleta
Con nostalgia, mi abuela me habla de la niña que fue, de todos sus hermanos, de lo rápido que aprendieron a utilizar todos los aperos y de cómo las manos les crecían a mayor ritmo que el resto del cuerpo a fuerza de trabajo.
Residencias de mayores
Residencias Familiares y trabajadoras piden que Europa investigue lo que ocurrió en las residencias madrileñas
Marea de Residencias vuelve a Bruselas para pedir que una misión de europarlamentarios valore la acción del Gobierno madrileño en la gestión de los centros sociosanitarios al inicio de la pandemia por covid.
LGTBIQ
Bisexualidad El Club de los Indecisos
Artículo por el Día Internacional de la Bisexualidad.

Recomendadas

Actualidad africana
Actualidad africana Los cambios no detienen la rueda de la violencia en diferentes puntos del continente
La inseguridad fue uno de los factores que debilitó a los gobiernos electos en el Sahel y que explicó el recibimiento como héroes de los militares tomaron el poder en algunos de estos países.
Política
XV Legislatura El PSOE evita hablar de amnistía, pero el consenso con Catalunya empuja a Feijóo al precipicio
El bloque progresista trata de ensanchar “con discreción” un acuerdo con el independentismo y los agentes sociales mientras un Partido Popular errático es incapaz de elaborar una estrategia política sin contradicciones.
Fútbol
Mar Mas (Asociación Mujeres para el Deporte Profesional) “Hay muchos Rubiales dentro del mundo del deporte”
La presidenta de la Asociación Mujeres para el Deporte Profesional (AMDP) explica la reivindicación de federaciones bicéfalas o independientes para que el deporte femenino supere los tutelajes del masculino.
Colombia
Un año de Petro Desmantelar el negocio del narcotráfico: hacia una nueva política de drogas en Colombia
Cuando se cumple un año de Gobierno de Gustavo Petro, el Gobierno de Colombia ha tomado la iniciativa mundial en proponer un cambio de paradigma en el tratamiento del comercio mundial de drogas psicoactivas.