Literatura
Durangoko Azokan jendarteaz, politikaz eta beste

Ekologia krisia, osasun mentala, klase zapalkuntza eta bestelako kezka dituzte hizpide, besteak beste, Durangoko Azokaren 58. edizioan aurkeztuko diren nobedadeek.
Durangoko Azoka 1
Landako gunea iazko Durangoko Azokaren lehen egunean

Nobedadez eta ekitaldiz goraino, Durangoko Azokak beste urte batez ateak irekiko ditu hurrengo abenduaren 6tik 10era bitarte. Liburu, diska eta ekitaldi kulturalek tokia hartuko dute herriko txoko askotan, eta askotariko hausnarketei tartea zabaltzea asmoa duten parentesiak irekiko dituzte hainbat eragilek idatzi, espazio zein hitzaldiekin. Besteak beste, jendartea astintzen duten problematikak eta arazoak landu dituzten lanak topa ditzakegu, egoera soziopolitikoa aztertu eta konpartitutako kezkak mahaigaineratzeko asmoa duten lanak alegia. Hordago ere Landako Gunean dago, Goienkale kaleako 40. postuan, aldizkariak eta argitaratu berri dugun 'Adostasunik gabe. Burutazio deserosoak feminismo autonomotik' liburua saltzen. 

Azpimarratzekoak dira, beraz, azken hilabeteetan Euskal Herriko eztabaiden erdialdean kokatu izan diren gaiak: zaintza, hezkuntza, etxebizitza eta arrazismoa batik bat. Alde batetik, Miren Ibarguren, Monika Mendiberri eta Ainara Santamariak Ez dadin bizitza eten saiakera (Txalaparta) kaleratu dute, eta hain zuzen, azken egunotan pil-pilean dagoen zaintzaren auziaz mintzo dira. Egungo zaintza ereduak dituen mugak aztertu dituzte eta “bizitza erdigunean” kokatuko duen gizarte antolaketa bat osatzeko bidean euren alea jartzea dute helburu. Bestetik, Amaia Apalauzak bell hooksen Transgresioa irakasgai. Hezkuntza askatasunaren praktika gisa liburua (Katakrak) itzuli du euskarara. Gaur, “hezkuntzaren gaiarekin eztabaida ikaragarri hau dagoen honetan, eztabaida zentratu eta ildo garrantzitsu bilakatzeko balio izan dezake liburu horrek” Katakrakeko kide den Nerea Fillaten esanetan.

“'La Ertzaintza que viene' liburuan giza eskubide eta askatasunak zeharo bortxatzen dituen kontrolaren industriak seinalatzen ditu Ahoztar Zelaietak“

Katakraken eskutik, bestalde, Friedrich Engelsen Etxebizitzaren auzia testu klasiko marxista Euskaraz lehen aldiz argitaratu dute. 1872ko testu bat bada ere, Engelsen saiakera derrigorrezkoa dugu egungo gizarte kapitalistaren baitan etxebizitzaren problematika eta horren inguruko jarrera eta apustu politikoak aztertzeko. Etxe berdinaren izenpean, Andrea Garcia Gonzalezek euskal gatazkan isildutako bortizkerien inguruko testigantzak jaso ditu eta marko horretan aurrerapausoak emateko proposamen feministak batu ditu Calla y Olvida; violencias, conflicto vasco y escucha vulnerable como propuesta feminista liburuan (Katakrak).

Itzulpenen harira, eta mugimendu antiarrazista eta dekolonialaren baitan, Txalapartak Louisa Yousfiren Barbaro iraun liburua itzuli du. Frantziako banlieuetan kokatutako liburuxkak begirada gordin bat eskaintzen du integrazio-politiken ondorio bortitzen inguruan. Antirrazismo biktimista baten anbiguotasun arriskutsuei buruz dihardu Yousfik, arrazaren glamourizazioaren arriskuak modu argian plazaratzen dituela. Askok esan lezake begirada antirrazista dekolonial hori guztiz beharrezkoa dugula gaurko Europan arrazaren auzia kokatzeko, arraza-hierarkiaren aurkako zeharkako “aliantza” baten posibilitatea mahaigaineratzeko, baina baita aliantza horren zailtasunak eta anbiguotasunak irudikatzeko.

”Nerea Fillat zutabegilearen idatzien sailkapen liburua aurkezten du Hordagok aurtengo azokan 'Adostasunik gabe. Burutazio deserosoak feminismo autonomotik' izenburupean"

Bestalde, gizartearen baitan aztarna uzten ari diren bestelako krisiek ere badute tokia orrialde eta tinta artean. Jokin Bergarak, adibidez, krisi ekologikoaren analisi sakon bat egin du Adaxka Lehorrak. Talka ekosozialaren biharamun politikoak liburuan (Txalaparta) eta lur kolektiboetan loratzen den itxaropena islatu nahi izan du. Telmo Lazkano eta Maitane Ormazabal autoreek, berriz, egunerokotasuna astintzen duen osasun mentala dute aztergai Nerabeen Garrasia. Osasun mentala aldaketa garaian (Alberdania) saiakeran. Telefono mugikorrek eta sare sozialek gazteengan duten eragina aztertzen dute hor.

Ahots probokatiboagoak nahiago dituenarentzat, badaude ere orokortutako miseriaz probesten direnak seinalatzen dituzten argitalpenak. Horren adibide da Ahoztar Zelaietaren lana; Diagnóstico Tolosaldea. La Privatización de la Sanidad en el Oasis Vasco (Txalaparta) batetik, osasungintza negozio bilakatu eta poltsikoak betetzen dituztenak irudikatzen dituena, eta La Ertzaintza que viene. Tecnología de hipervigilancia y capitalismo de consultoría (Txalaparta) bestetik, Zelaietak giza eskubide eta askatasunak zeharo bortxatzen dituen kontrolaren industriak seinalatzen dituena. Gainera, ildo probokatzaileari segika, Nerea Fillaten galdera eta hausnarketa deserosoak bildu ditu Hordagok eta zutabegilearen idatzien sailkapena aurkeztuko du aurtengo azokan Adostasunik gabe. Burutazio deserosoak feminismo autonomotik izenburupean.

“Katakrak bere 10. urteurrenaren ospakizunarekin helduko da Durangoko Azokara, besteak beste, 'Hau Dena' izeneko LP bikoitzarekin“

Azkenik, ohi bezala, euskal kulturan, nortasunean zein hizkuntzan espreski sakontzen duten liburuak topa ditzakegu azokan. Irulegiko Eskuak ere bere tokia izango du, noski, liburu, portada, zein solasaldietan. Baina, Euskal Herriko panorama soziopolitikoari erreparatuz gero, bada nabarmentzekoa den eragile aktibo bat eta 10. urteurrena ospatzear dagoen argitaletxea. Izan ere, nobedadeen artean, Katakrak bere ospakizunarekin helduko da Durangoko Azokara, momentuz, Hau Dena izeneko LP bikoitzarekin. Ibilbidea omentzeko hainbat lagun eta musikarirekin batera osatu dute biniloa, etxearen inguruan sortu diren harreman bertutetsu eta indarren erakusle izanik.

Durangoko Azoka Autogestionatua

Bada, bestalde, nobedadeak topatzeko beste espaziorik abenduko egun horietan zehar, Durangon bere txokoa ere baduena. Durangoko Azoka Autogestionatuan sare komertzialetan topatzen ez diren materialak daude salgai, musikaren munduko materiala, liburu edota fanzineak besteak beste. Bereziki jendearen topagune izatea dauka helburu eta Nerea Fillaten hitzetan “nolabait, osasuna ematen dio sare bati”.

Durangoko Azoka Autogestionatua Zeharkaleko 11. zenbakian dago, DDT Banaketak kolektiboak beste eragile batzuekin batera antolatuta

Hasiera batean Sapuetxe Gaztetxean, orain Zeharkaleko 11. zenbakian, DDT Banaketak kolektiboak beste eragile batzuekin batera, Sare Antifaxista eta Katakrak tarteko, esparrua ireki nahi die “azoka ofizialean sartzen ez diren kolektibo zein materialei”, DDTko kide baten esanetan. Kide honek adierazten duenez, badago “kultura egiteko beste modu bat sare komertzialetik kanpo” eta hori islatzea da euren asmoa: “Badago zirkuito komertzialera heltzen ez den materiala eta badaude azoka ofizialean postua jarri ezin duten kolektiboak –izan dirurik ez dutelako postu bat ordaintzeko, izan euren ildoa antolakuntzatik urrun kokatzen delako”. Hala, “material ez komertziala mugitzen duten kolektiboei espazioa ematearekin batera, salmenta logiketatik kanpo jendearenera heltzea” dute jomuga antolatzaileek Durangoko Azoka Autogestionatuan.

Aurtengo nobedadeen artean, Fito Rodriguezen Polloekoak. Laster esango da zuengatik esaten oi dana orain gugatik eleberria eta Maria Francisca eta Mas Rieraren Ingravidas narratiba zein esperientziak biltzen dituen liburua egongo dira besteak beste. Musikari dagokionez, Ezta Ilen taldearen biniloa eramango dute eta baita 1991 Bilboko talde antiespezistaren hirugarren LPa. Asteazkenetik ostiralera egongo da Azoka Autogestionatua zabalik 11 Zeharkalean, goizeko 11:00etatik arratsaldeko 20:00ak arte. Igandean berriz, 11:00etatik 15:00tara.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Euskera
Derechos lingüísticos La política lingüística en CCOO: por sus hechos los conoceréis
Me intrigan las razones que hay tras la actitud de CCOO-Euskadi respecto al euskera, una posición diametralmente opuesta a la que mantiene en Catalunya.
Tribuna
Derechos laborales Despidos lingüísticos ilegales en el ‘kibutz’ vasco
Si reflexiones pluralistas se abrieran un hueco en el PNV, EH Bildu, ELA y LAB, sin duda podríamos reconstruir los hoy dinamitados consensos lingüísticos.
Literatura
Durangoko Azoka Zeren zain zaudete, irakurleok?
Urtero bezala, abenduko zubian, Durangoko Azoka. Nobedadez, eragilez zein komertzialez josita.
Crisis climática
Informe de la OMM El nivel del mar se disparó en un 2024 que contabilizó el mayor número de desplazados climáticos en 16 años
El balance climático de 2024 de la Organización Meteorológica Mundial resalta datos preocupantes en indicadores clave de la crisis climática y confirma que el pasado fue el año más cálido jamás registrado.
Activismos
Movementos sociais Guerra xeopolítica e loitas sociais: un ciclo de conferencias aborda en Vigo as raíces dun mundo en crise
Poñentes como Xosé Manuel Beiras, Miguel Urbán, Queralt Castillo ou Aurora Moreno abordarán algunhas das cuestións clave para analizar o presente e argallar ideas para o futuro nunhas xornadas organizadas polo grupo de activistas Ecoar.
Crisis climática
Informe España experimentó 28 días de temperaturas por encima de la media en invierno por el cambio climático
València experimentó el mayor número de días por encima de la media (33) y Barcelona vivió la mayor intensidad de la anomalía: 1,4ºC sobre el promedio. Casi 394 millones de personas por todo el mundo sufrieron 30 días o más inusualmente cálidos.

Últimas

Más noticias
Arte
Arte y memoria histórica Un artista renuncia a un premio de la Academia de Bellas Artes Canaria por su defensa del monumento a Franco
Acaymo S. Cuesta argumenta que la posición de la Academia con respecto al ‘Monumento al Caudillo’ de Juan de Ávalos es contraria a los principios democráticos que defiende y no recogerá el galardón.
Análisis
Análisis La hipérbole pasa factura a Vox y deja la mayoría absoluta en manos de Sumar y Podemos
La caída de dos puntos de Vox muestra cómo la izquierda y el PSOE podrían seguir teniendo una oportunidad de evitar un Ejecutivo del Partido Popular con la ultraderecha.
València
Racismo El Aita Mari se querella contra Vox Borriana y un diputado ultra por llamarles “barco negrero”
Un edil de Borriana y diputado autonómico ultra les acusó de ser “barco de negreros” y “cooperador necesario de las mafias de tráfico de personas”. El partido difundió estas declaraciones.

Recomendadas

Medio ambiente
Medio ambiente A Xunta desoe a oposición social e dá luz verde ambiental á celulosa de Altri e Greenalia
O informe da administración galega, gobernada polo PP de Alfonso Rueda, conclúe que a proposta é “ambientalmente viable” e pasa por alto as decenas de miles de alegacións presentadas, así como a contestación social.
Costas
Costa A ría de Arousa, ao bordo do colapso ecosistémico
A principal produtora de marisco de Galiza afronta unha crise sen precedentes; o impacto da contaminación actual e a de potenciais industrias como Altri ou a reapertura da mina de Touro poñen en perigo o sector do mar.
Medio ambiente
Medio ambiente Miles de persoas enchen as prazas galegas contra o ‘si’ ambiental da Xunta a Altri
A Plataforma Ulloa Viva logrou mobilizar decenas de concentracións nos concellos da conca do río Ulla e máis alá para protestar contra a Declaración de Impacto Ambiental aprobada polo Goberno de Alfonso Rueda para a celulosa.
Cine
Vicente Monroy “El capitalismo es un ejercicio de destrucción de la curiosidad”
En su nuevo ensayo, Vicente Monroy convierte la penumbra de las salas de cine en protagonista, tejiendo un relato fascinante que une sus dos grandes pasiones: el cine y la arquitectura.