Opinión
Bermeoko “renting” eta propagandaren aurrekontuen aurka gaude

Beste behin heldu zen urteko udal-aurrekontuak onartzeko eguna, eta beste behin argi geratu da Bermeoko EAJren udal-gobernuak zein borondate gutxi duen besteekin akordioetara heltzeko, eta gure herriko beharrizan eta eskariak aintzat hartzeko. Aurton ere Osoko Bilkuran Guzan herri plataformari egin zaion mespretxua sekulakoa izan da, eta hau gertatzen den lehen aldia ez izanagatik, oraingoan aski da esateko momentua heldu dela uste dugu.

Ez dezagun ahaztu 2015eko hauteskundeetarako sortutako Guzan herri plataforma horixe baino ez dela, hau da, herritik herrirako boluntario talde bat, inolako egiturarik eta kanpoko interesik gabea, bakoitzak lanetik kanpo herriaren alde orduak sartuz sortutako. Daukagun interes bakarra herria suspertzea eta herritarren bizitza hobetzea da. Asmo horrekin jaio zen duela sei urte, hainbat urtetan zehar herriaren gainbeheraren lekuko izan ondoren. Egoerak ez du hobera egin, zoritxarrez, eta oraindik Guzanen lana guztiz beharrezkoa delakoan gaude. Jarraituko dugu ahal ditugun ekarpen guztiak egiten, arazo eta egoera larrietan konponbideen alde egiten, gure burua inoiz ez ezkutatu barik. Azken finean, gu ez gatoz bat itxurakerian oinarritutako politikarekin eta, hori dela eta, ezin izan diegu EAJren aurrekontuei baiezkoa eman.

Aurrekontu hauek aurreko urteetakoak baino handiagoak dira, ia hogeita lau milioi eurotakoak dira. Horietako hamalau milioi inguru (aurrekontuaren %61) langile publikoen soldatak ordaintzera bideratzen dira. Bigarren sail handiena kontratazioena da (aurrekontuaren %29 inguru; zazpi bat milioi euro). Gainontzeko dirutik gutxi gorabehera 800.000 euro bideratzen dira herrian inbertsioak egitera, 765.000 euro herritar eta taldeentzako diru laguntzetara, eta 676.000 zorra ordaintzera.

“Kontratazioetara orain dela hiru urte baino ia 2,5 milioi gehiago bideratzen da, beharrezkoa dugun makinaria eta ekipamendua erosi beharrean “renting” bidez alokatzea erabaki dutelako”

Jeltzaleen aburuz aurrekontu hau nahikoa da Bermeok dituen arazo eta erronkei aurre egiteko. Baina, horrela al da benetan? Guzan plataformakook ezetz diogu eta arrazoirik ez zaigu falta. Alde batetik, euren diskurtsoan inkoherentzia nabarmenak ageri dira. Joan den legealdian udal-gobernuan zegoen EH Bilduri kontratazioei diru kantitate itzela bideratzea leporatzen zioten. Hau da, ez zela arrazoizkoa hainbeste udal-langile egonda kanpoko hainbeste zerbitzu kontratatu beharra, udaleko langileek beraiek egin zezaketela. Zozoak beleari ipurbeltz, ordea. Gertatu dena da orain inoiz baino handiagoa dela kontratazioen partida. 2019an 4.600.000 eurokoa zen partida hori, 2021ean 6.030.000 eurokoa, eta 2022an 7.000.000 ingurukoa. Beraz, kontratazioetara orain dela hiru urte baino ia 2.500.000 euro gehiago bideratzen da, eta iaz baino milioi bat gehiago. Zergatik hau? Bada, herri honetan beharrezkoa dugun makinaria eta ekipamendua erosi beharrean, udalaren jabetzakoak liratekeenak denbora luzez erabili ordez, “renting” bidez alokatzea erabaki dutelako. Esan nahi baita epe labur baterako hartzen direla eta erabili eta gero itzultzen direla berriez ordezkatzeko hau guztia diru kantitate handi baten truke. Askoz merkeagoa ateratzen da udalak erostea eta urte luzeetan erabiltzea. Alabaina, gauza berrien distira falta du erabiliak.

Zaharra ez dena eta erabilgarria dena ordezkatzeko tema horrekin batera, bistan da herritarrok zer estrenatzen den jakitea nahi dutela. Ez dute iragarkietara eta propagandara bideratuta doazen partidak alferrik puztu. Halaber, EAJk biziki kritikatzen zuen EH Bildu koaliziotik alkate izan zen Idurre Bidegurenen erabakia, norbere irudiarekin lotutako guztia kudeatzeko pertsona bat kontratatzea urtean 40.000 euro ordainduta. Oraingo alkateak, Aritz Abaroak, gauza bera egiteko enpresa bat kontratatu ez ezik, honetarako partida emendatu du: zehatz esateko, 15.000 euro gehiago urtean Bilboko BIOK Comunicación enpresarentzako. Denetara, alkatearen menpe dagoen komunikazio partidak 40.000 eurokoak izatetik 105.000 eurokoak izatera igaro dira. Oro har, komunikazioarekin zerikusia duten partidak 100.000 euro igo dira.

“EAJk biziki kritikatzen zuen EH Bilduri alkatearen irudiarekin lotutako guztia kudeatzeko pertsona bat kontratatzea, baina orain Aritz Abaroagaz alkatearen komunikazio partidak 40.000 eurokoak izatetik 105.000 eurokoak izatera igaro dira”

Ez dira hauek igo diren partida bakarrak; kulturarako, jaiak, azokak eta konponketak egiteko diru gehiago egongo da datorren urtean. Kulturarako aurrekontua %22 igo den arren, ez da funtsean gauza handirik aldatu. Urtero egiten dena dago programatuta, ez da egiatan kultura sustatzeko ezer planteatu. Jaiei, azokei eta konponketei dagokienez, ez dago zalantzarik beharrezkoak direla, baina gaude ez doan aurrekontuen norabide berean, benetan ez den eduki gabeko edukiotzi bat, azalez polit eta barrutik huts den hori.

Reflexión municipalista sobre los errores en Bermeo

Jon Bernat Zubiri Rey

14

Municipalismo

Reflexión municipalista sobre los errores en Bermeo

Jon Bernat Zubiri Rey

14

Las dificultades de EH Bildu para llegar a acuerdos con los municipalistas evidenciadas en la prórroga de los presupuestos en Bermeo plasman un mal ejemplo para disputar las mayorías del PNV en todos los lugares.

Aurreko guztiari gehitu behar zaizkio udal-gobernutik entzun ditugun zenbait deklarazio ikaragarri, Osoko Bilkuran jasan behar izan genituen irainak eta akusazio pertsonalak albo batera lagata. Alde batetik, esaten dute akordio zabaletara heldu nahi dutela. Guzanek ez du emendakinik egin hau gezurra dela sinetsita, eta gure susmoa egi bihurtu da ikusi dugunean EH Bilduk egin dituen proposamenei 35.000 euro bakarrik onartu dizkietela. Beste alde batetik, harritu egin gaitu esan dutenean aurrekontuen %64k duela bermeotarron bizi-kalitatea hobetzeko helburua, eta nortasuna indartzeko ekimenetan diruaren %30a erabiliko dela. Apika, udal-langileen bizi-kalitatea hobetzeko xedea dute partida horiek, ehuneko hori baita soldatak ordaintzeko baliatzen dena. Nortasuna indartzeari dagokionez, esan daiteke kontratazioek eta zerbitzuak ordaintzeak herrikoon identitatea hauspotzen duela? Beharbada, diru laguntzek eta inbertsioek egingo dute, baina hauek ez dira inondik inora ere aipatutako datura heltzen.

“EAJn helburua Bermeo aberats bat erakustea, alegia, lantzean behin zerbait berria estrenatzen duena, dena ondo omen doan seinale, eta horrez gain, propagandaren bitartez nahi dutena lau haizeetara zabalduta”

Dirua zer helbururekin erabiltzen den jakiteaz batera, dirua non geratzen denak ere axola digu. 2021ko aurrekontuak aurkeztu zirenean gertatu zen bezala, zeinetan esan zen diru gutxi zegoela inbertsioetarako, eskatzen dugu herrian ahalik eta diru gehien berrinbertitzea gure enpresa eta herritar-taldeak laguntzeko. Zehatzago esatearren, hurrengoak eskatu genituen: lehenik, ekintzaileentzako zein bertoko enpresentzako laguntzak, Europatik datozen diru laguntzen kudeaketa errazagoa izateko; bigarrenik, herriko dinamizazioa bertoko elkarte eta taldeekin egitea, beti kanpoko enpresak eta erakundeak kontratatu gabe, herriko jendeak duen potentziala aprobetxatze aldera; azkenik, boluntario taldeak motibatzea eta laguntzea. Bigarren eskariaren harira, iradokitzailea da oso EAJ alderdiak uraren kudeaketari buruz hartu duen erabakia. Aurten, Busturialdeko beste herri batzuekin batera, uraren kudeaketa propioaren, alegia Busturialdeko ur partzuergoaren desegitearen alde dagoela erakutsi du, bai eta gauzatu ere. Hemendik aurrera jasotzen dugun ura Zadorra ibaitik etorriko da, eta Bilbotik kudeatuko da.

Bermeo y Gernika privatizan la gestión del agua en Urdaibai

Jon Bernat Zubiri Rey Ander Balanzategi

Derecho al agua

Consorcio de aguas Bermeo y Gernika privatizan la gestión del agua en Urdaibai

Jon Bernat Zubiri Rey ,  Ander Balanzategi

Los municipios se incorporan al Consorcio de Aguas de Bilbao con el rechazo de los grupos de la oposición y de varias localidades

Honegatik guztiagatik, ez deritzogu aurrekontuok Bermeo biziberritzeko egokiak direnik ezta biztanleen beharrizanak betetzen dituenik. Aitzitik, aurrekontuok “renting” eta propagandaren aurrekontu bezala bataiatu ditugu, horietaz baliatzea baita, zalantzarik gabe, haien helburua 2023ko hauteskundeei begira. Bermeo aberats bat erakustea, alegia, lantzean behin zerbait berria estrenatzen duena, dena ondo omen doan seinale, eta horrez gain, propagandaren bitartez nahi dutena lau haizeetara zabalduta. Horrela jarraitzekotan, ez dezatela gutaz ezer espero, ez baitugu jokoa haien arauekin jokatu gura.

“Gure herriak aldaketak behar ditu epe motzean, besteak beste, Alde Zaharreko bizitza kinka larrian dagoelako, egoera txarrean dauden eraikin abandonatu mordoa ditugulako, eta gero eta denda gutxiago dauzkagulako”

Gure jokoaren arauak, esan gabe doa, hurrengoak dira: bermeotarron egoera aldatzea, mamiz, ez azalez, eta ditugun erronkei guztion artean aurre egitea, akordioetara helduta, guri berdin baitzaigu ideiak eta proposamenak nondik datozen herriari mesede egiteko badira. Gure herriak aldaketak behar ditu epe motzean, besteak beste, Alde Zaharreko bizitza kinka larrian dagoelako, egoera txarrean dauden eraikin abandonatu mordoa ditugulako, eta gero eta denda gutxiago dauzkagulako. Engainagarria litzateke egun batetik bestera egoera errotik aldatuko dela pentsatzea, eta hori ez dute lortuko urte baterako aurrekontuek soilik (nahiz eta jeltzaleen berripaperean esan arazo historikoak gainditu dituztela). Halaz guztiz, urteak joan ahala aurrekontuek markatzen dute udal-gobernuak nora joan nahi duen, zein helburu dituen. Tamalez, Bermeo onbidean jarriko duten aurrekontuek datorren urtera arte itxaron beharko dute, gutxienez.