Medio ambiente
“As empresas contaminan o medio ambiente do Porriño amparadas polas institucións”

A asociación veciñal de Afectados polas canteiras de Budiño reclama unha avaliación de impacto mediambiental até hoxe inexistente. Os efectos da actividade perxudican a vida cotiá da xente. As explotacións de granito son unha das principais fontes de emprego na comarca.

explotación canteiras porriño
A zona da explotación das Canteiras do Porriño. Cedida:

Ruídos, caídas de pedras, vibracións, pó e augas contaminadas nas Gándaras. Así se manifesta a degradación medioambiental que sofre o entorno e a veciñanza de Budiño e Atios (concello de O Porriño). As augas son competencia do Ministerio de Transición Ecolóxica, as minas da Consellería de Economía da Xunta e os ruídos e vibracións do Concello do Porriño. A veciñanza reclama un programa de vixilancia medioambiental por parte destas institucións a un nivel lexislativo.

A contaminación das augas xérase fundamentalmente por lodos en suspensión. Segundo explican desde a Asociación de Afectados polas Canteiras de Budiño (AAFECABU), as augas —sen filtrar— desembocan nas Gándaras, “Zona de Especial Conservación pola Rede Natura 2000, degradando este ecosistema de referencia europeo”, declaran. 

A contaminación implicou que o barrio da Vaquería quedase sen auga de regadío para os cultivos dende hai décadas, auga tradicionalmente autoxestionada polos veciños”, sinala Almudena Rodríguez, presidenta da asociación. Dado o cambio que supuxo esta explotación na orografía do terreo, “no barrio de Vitureira secaran moitos regatos, fontes e pozos, mentres que, cando chove moito, é tal a cantidade de auga evacuada que moitos veciños da Vaquería sofren inundacións nos seus terreos”, explica.

“As paredes fisúranse e víbrache a cama”, denuncia a presidenta de AAFECABU

“O ruído é moi estresante, ás veces inaguantábel”, asegura a presidenta. Durante o confinamento rexistraron o maior número de voaduras, que motivou máis queixas veciñais, apuntan desde a asociación. “Xérase moitísimo pó cara ás casas, cultivos… E ese pó en suspensión fusiónase cos restos das obras”, critican. Durante a época estival aumenta o pó, xa que non hai choivas que o limpen. “As paredes fisúranse e víbrache a cama”, denuncia a mesma portavoz. Asegura que cando se fala cos empresarios, estes reprochan que é por mor da construción das casas. “Todo isto sucede sen unha avaliación das institucións públicas”, lamenta Almudena Rodríguez.

CASE MEDIO SÉCULO DAMNIFICANDO O MEDIO AMBIENTE

Aínda que a extracción de pedra nas canteiras de forma intensiva data do inicio da súa actividade en 1972, nunca se fixo avaliación do impacto medioambiental na zona. A normativa de avaliación de impacto comezou en 1986. No ano 2013, a veciñanza da zona presentou alegacións ante a Confederación Hidográfica do Río Miño-Sil (competencia do Goberno Central) polos permisos de verquidos. Na actualidade, seguen sen unha resposta efectiva. “Ás empresas sempre se lles permitiu traballar sen vixilancia ambiental, aférranse a que a explotación comezou antes que a lexislación”, indica Almudena Rodríguez, presidenta e portavoz da Asociación de Afectados polas Canteiras de Porriño (AAFECABU)

“A día de hoxe, un pode ir á cadea por xerar altos niveis de contaminación”, indica a presidenta de AAFECABU

As canteiras de granito rosa son as máis importantes do Estado español. Ocupan un 5% do total do Concello de Porriño. A zona goza de interese empresarial, xa que en Europa queren crear minas de novos metais no noroeste peninsular. Para presentar un proxecto de explotación, esíxese un plan de avaliación de impacto e outro de restauración da zona, ambos de dominio público. Neste caso só se presentaron as de restauración. 

No presente hai dúas explotacións en activo nas canteiras. Foi un proxecto en conxunto, pero no que cada empresa traballa dun xeito independente. As concesións empresariais (C. E.) vixentes son a C. E Benedicta nº1544 e a C.E. Forna nº2342. e os seus titulares, POCASA, Porriñesa de Canteiras S. A. e Marcelino Martínez Galicia S. L. Ambas, realizan as explotacións propiamente ditas nas canteiras, xunto a outras empresas coma Hormigones Valle Miñor S.A ou Blockdegal S.L. Con todo, desde AAFECABU sinalan que “a historia da explotación das gándaras é o exemplo de como non se deben facer as cousas en materia ambiental e extractiva”.

Mapa explotacións porriño
Mapa delimitado coas explotacións nas canteiras do Porriño. Cedida.

Quen outorga as concesións mineiras para as explotación é a Consellería de Economía, Empresa e Innovación da Xunta de Galicia. Correspóndelle velar polo cumplimento da lei da empresa. Por outra banda, o organismo competente na avaliación do impacto medioambiental —e quen decide se unha actividade debe someterse ou non a esta lexislación—, é a Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda.

“A día de hoxe, un pode ir á cadea por xerar altos niveis de contaminación”, indica a presidenta de AAFECABU.  “Non hai coordinación e o que fan é pasarse a bóla uns aos outros e acabar ignorando o problema; contamínase o medio ambiente amparados polas institucións”. Os veciños da zona consultados, só o explican baixo o argumento de querer defender os intereses empresariais. A asociación destaca que as poucas reunións ofrecidas foron sempre propostas en “horarios imposíbeis de conciliar coa vida laboral”.

DICOTOMÍA ENTRE O MEDIOAMBIENTE E O TRABALLO

As canteiras do Porriño, son a fonte de emprego para moitas persoas na zona. “Todos temos familiares vinculados á canteira”, afirma Almudena Rodríguez. A crise inmobiliaria do 2008 golpeou fortemente o emprego das Gándaras. A presidenta da asociación argumenta que “ninguén pode asegurar que o prezo do granito non baixe e a historia non se repita”.

Por iso, xa sexa por medo a perder o traballo ou por intereses económicos no sector, “xérase un clima de silencio colectivo respecto ao tema”. Desde a asociación de afectadas, tamén sinalan a desinformación sobre o impacto medioambiental negativo xa que “hai quen pensa que é o normal”.

Con todo, quen sofre máis o impacto negativo das explotacións é a clase traballadora. As vivendas máis baratas son as que máis padecen as fisuras e son as hortas de autoconsumo a que reciben auga de regadío contaminada. Segundo Almudena Rodríguez, cómpre tamén realizar unha análise de afectados por silicose na zona, “a idade de xubilación é temperá e quédalles unha pensión moi baixa”, lamenta e engade que “hai en familias na que as mulleres tiveron que poñerse a traballar con idades moi avanzadas”.

Industria
O que non se di sobre Alcoa
A Xunta non ten plan ante a marcha de Alcoa, que deixaría unha desfeita ambiental e socioeconómica resultado dunha desfeita política de décadas.
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Activismo
Movementos sociais A Comunidade de Montes de Tameiga vence ao Celta de Vigo e frea a construción dun centro comercial e un estadio
Os comuneiros e comuneiras desta parroquia de Mos (Pontevedra) conseguen torcerlle o brazo á empresa de Marián Mouriño que accede a renunciar ao 99% do terreo que tentaba ocupar cunha cidade deportiva que o pobo rexeitou con grandes mobilizacións.
Medio rural
Reportaxe As mulleres rurais soñan con deixar de ser heroínas
A falta de servizos básicos no rural é a primeira pedra no camiño de quen quere vivir e desenvolver os seus proxectos fóra da cidade. Aínda así, o rural galego atópase á cabeza en canto a titularidade feminina respecto á media do Estado español.
Sphera
Sphera Vida y trabajo de una pastora en Palencia
El pastoreo tradicional forma parte de la actividad de Nerea, que también hace otras muchas tareas en una una profesión muy exigente donde la conciliación entre la vida personal y laboral es compleja.
Estados Unidos
Extrema derecha Trump anuncia un campo de concentración para 30.000 migrantes en Guantánamo en el 80 aniversario de Auschwitz
La estrategia de llevar la detención de migrantes a territorios lejanos, opacos y sin garantías de derechos también ha sido la opción elegida por la Unión Europea en el último año.
Salario mínimo
Pacto bipartito Trabajo y sindicatos acuerdan la subida del salario mínimo en 50 euros sin el apoyo de la patronal
Díaz anuncia un acuerdo con los sindicatos que llevará al Congreso de Ministros de forma “inminente” la propuesta del Ministerio de Trabajo. Los sindicatos proponían una subida de 66 euros y la patronal, de 34 euros.

Últimas

Crisis climática
Parlamento Ciudadano Climático Un jurado popular ciudadano para combatir la crisis climática y el retroceso democrático
En un momento crítico para la democracia y la acción climática, cinco organizaciones medioambientales reunieron en el Congreso de los Diputados a científicos, actores sociales y asambleístas para impulsar un Parlamento Ciudadano Climático Permanente.
Ayuntamiento de Madrid
Convenio colectivo Las cuidadoras ganan a Almeida: Madrid anuncia nuevos pliegos con la subida salarial pactada
Las trabajadoras de cuidados seguirán en huelga dado que “no hay nada tangible”. El anuncio afectaría a 12.000 personas empleadas por el Ayuntamiento, pero no a las 2.000 trabajadoras más convocadas a la huelga que trabajan para la Comunidad.
Madrid
Justicia El fiscal general del Estado, en el alambre, declara como investigado ante el Supremo
Álvaro García Ortiz acude al alto tribunal a explicar su versión de las filtraciones denunciadas por el entorno de la pareja de Isabel Díaz Ayuso. Es la primera vez que un fiscal de su categoría declara como investigado.
Lavapiés
Madrid Lavapiés gana un asalto a la organización fascista Hacer Nación
La empresa en la que se iban a organizar unas jornadas con figuras de la extrema derecha europea ha confirmado que comunicó a Hacer Nación que no le cedía su espacio.
Más noticias
Pensiones
Revalorización de las pensiones Los pensionistas no se fían y salen a la calle tras el rechazo al decreto ómnibus
La Unidad de Acción de Madrid convoca a manifestarse este viernes 31 frente a la sede del PP tras la “posición negativa de la derecha ultranacionalista, sea española o catalana”.
Energías renovables
Energías renovables en Madrid El Centro Cultural Palomeras quiere ser autosuficiente, los préstamos de sus vecinos pueden conseguirlo
Una universidad pública y una cooperativa de energías renovables lideran el proyecto de préstamos que quiere convertir en autosuficiente al histórico centro educativo vallecano, y que busca reunir 150.000 en financiación ciudadana a un interés ético.
Opinión
Opinión No es Poder Popular todo lo que reluce
VV.AA.
No hay alternativa capaz de cambiar este sistema que no hable claramente de socialismo y de clase trabajadora
Israel
Sionismo Maccabi - Baskonia: no colaboremos con la banalización del mal
El partido de basket en Gasteiz es una oportunidad de oro para mostrar nuestra determinación a no contribuir al blanqueamiento del Estado genocida de Israel, oponiéndonos decididamente.
Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Sin materiales, sin protección adecuada y sin financiación: los bomberos de Madrid denuncian “abandono”
La contaminación de los equipos de protección de cinco bomberos en un incendio en una nave de reciclaje hace levantar de nuevo la voz de los sindicatos, que ya tienen denunciada ante el TSJ de Madrid, la falta de financiación.

Recomendadas

Laboral
Laboral Investigada unha rede empresarial que explotaba a 82 migrantes nunha granxa de Lugo
Polo de agora, tres persoas responsables da granxa de Begonte centran as investigacións da Garda Civil. As 82 persoas explotadas vivían nun hotel de Ordes (A Coruña) que non tiña sequera licencia de hostalaría.
Literatura
Letras Galegas Da Sección Feminina do franquismo ao Cancioneiro Popular Galego: o pobo é quen canta e baila
As cantareiras protagonizarán o Día das Letras Galegas de 2025. Beatriz Busto e Richi Casás fálannos delas, de Dorothé Schubarth, do Cancioneiro Popular Galego e da dificultade de acceder aos arquivos sonoros que conservan as súas voces.
Medio rural
Reportaxe As mulleres rurais soñan con deixar de ser heroínas
A falta de servizos básicos no rural é a primeira pedra no camiño de quen quere vivir e desenvolver os seus proxectos fóra da cidade. Aínda así, o rural galego atópase á cabeza en canto a titularidade feminina respecto á media do Estado español.