Elecciones autonómicas
A fractura xeracional do voto e outras claves da enquisa do CIS para Galiza

O Partido Popular gañará as eleccións do 18 de febreiro en Galiza e Alfonso Rueda, presidente da Xunta desde maio do 2022, será o candidato máis votado. A enquisa publicada o pasado xoves polo Centro de Investigacións Sociolóxicas deixa poucas dúbidas nese sentido. Non obstante, o instituto público abre a posibilidade de que a maioría do PP non sexa suficiente para que Rueda sexa elixido por primeira vez polo Parlamento para ocupar a oficina en San Caetano, en Santiago de Compostela, que preside desde a saída de Alberto Núñez Feijóo.

O irresistible ascenso do Bloque Nacionalista Galego, que presenta a Ana Pontón, unha candidata ben valorada polo conxunto da poboación galega, e o resultado previsiblemente discreto de José Ramón Gómez Besteiro, poderían combinarse, segundo o CIS, para arrebatar a maioría ao PP.

O 18F repártense 75 escanos e o Partido Popular aspira, segundo esta sondaxe, a un máximo de 38 que lle daría a maioría absoluta. O PP só gobernará se acada o máximo do rango que prognostica o CIS, 38 deputados, ou se consegue 37 e entra Democracia Ourensana pola provincia do sueste, que podería apuntalar unha maioría de dereitas.

O CIS prognostica que Vox, partido que viviu un cisma coa súa militancia galega pola designación dixital do candidato por parte de Santiago Abascal, en contra da opinión da súa base, seguirá sen entrar no Pazo do Hórreo.

A base da que parte o PP é, no entanto, moi sólida: un 35,9% da poboación manifesta a súa intención directa de votar o 18 de febreiro os populares.

As enquisas das casas privadas, con moita menos mostra que o CIS, elevan o rendemento do PP moi por riba do instituto público: Hamalgama Métrica dá 39 escanos ao PP e un a Vox; ningún dos partidos de oposición supera os 20 escanos. Dúas enquisadoras vinculadas a medios de centro-esquerda, Sigma Dos e 40 Db, sitúan o PP na maioría, se ben a primeira delas deixa o PP, con 39 escanos, a piques de perder a maioría.

O prezo da propaganda: así compra a Xunta reportaxes nos seus medios aliados

Pablo Santiago

Medios de comunicación

Eleccións Galegas O prezo da propaganda: así compra a Xunta reportaxes nos seus medios aliados

Pablo Santiago

O achado dun cento de contratos evidencian que a Xunta pagou pola produción e publicación de reportaxes a varios medios antes e despois de convocar eleccións.

O volume de enquisas do CIS —a mostra é de 11.000— fai que os seus datos, alén da reestimación feita, deban ser tidos en conta. Pero, ademais, o barómetro ofrece outras posibles claves de cara ao 18F. Por exemplo, que a vitoria do PP se cimenta no envellecemento da poboación galega ou que a perda de votos á esquerda pode ser a clave da noite se Sumar non supera a barreira en polo menos unha das dúas provincias nas que corre risco.

Marxe de indecisos

Como en cada campaña electoral, a clave desta será a procura do voto indeciso: case un terzo do electorado decide a súa opción na última semana, a última xornada ou no mesmo día das eleccións. Nesa carreira, os partidos consolidados teñen menos que perder. Case dous terzos dos votantes de PP e BNG non moverán o seu voto durante a campaña, mentres que o votante de Sumar nas pasadas xerais provoca a maior incógnita: máis da metade apurará ata o final para decidir o seu voto.

En Sumar, a consigna está definida desde hai días: se se repiten os resultados das eleccións xerais, o partido maxenta entrará. Non é doado: o voto das xerais e o das autonómicas bifúrcanse claramente a favor do Bloque, cuarta forza votada no Congreso e segunda nos comicios galegos.

O PP e o PSOE competirán por aproximadamente un terzo de votantes que o pensarán durante a campaña. Para o de Rueda, esa pode ser a diferenza entre unha vitoria plácida e unha pírrica.

Pontón e o BNG postúlanse como as estrelas da noite electoral

A enquisa constata o bo momento do BNG e da súa candidata, Ana Pontón. A sarriá ten a mellor valoración entre todas as candidatas, é moi coñecida e é a favorita dos votantes dos espazos políticos do PSOE. Un 36,1% dos votantes do PSOE no 2020 pensa que o Bloque ten a mellor candidatura de cara ao 18 de febreiro: son máis dos que cren que o mellor candidato é José Ramón Gómez Besteiro, o representante dos socialistas.

Outros datos corroboran a mesma tendencia, seis de cada dez votantes do PSOE pensan que a oposición do BNG foi boa ou moi boa. As porcentaxes de aprobación son maiores aínda entre os ex votantes de Galicia en Común e Marea Galeguista. Os votantes de PSdeG consideran que o BNG representa mellor os intereses de Galiza que o seu propio partido e ata os votantes do PP emiten sinais nese sentido: un 12,7 pensa que o BNG representa mellor os intereses de Galiza e un 23,5% cre que a súa oposición foi boa ou moi boa.

Se se confirman os resultados do CIS, o BNG rompería o seu teito histórico en número de deputados. O mellor resultado obtívoo a propia Pontón nas eleccións anteriores, cando o BNG pasou de cuarta a segunda forza política aproveitando o afundimento da política do cambio non soberanista representada por En Marea.

Os novos electores e as vellas maiorías

No voto xuvenil reprodúcese a gran disputa do próximo 18 de febreiro, PP contra BNG. Para sorpresa de ninguén, o Bloque obterá os mellores resultados entre os 80.000 votantes que acudirán por primeira vez ás urnas nunhas eleccións autonómicas.

Na resposta espontánea de intención de voto, o 45,3% do electorado afirma que votará o BNG. Son case 20 puntos máis ca o PP (26,2%). A tendencia vaise estreitando nas seguinte cohortes de idade. Segundo a enquisa, o BNG gañará o voto dos 25 aos 44 e a partir dos 45 o Partido Popular obtén mellores resultados. A partir dos 65 anos, a tendencia sepárase completamente: entre os maiores de 75 anos o PP gaña por 40 puntos ao BNG, que é terceira forza por detrás do PSOE.

A pirámide demográfica galega, porén, marca unha tendencia clara. O saldo vexetativo de Galiza —diferenza entre nacementos e defuncións— está en cifras negativas desde os anos 80 do século pasado, o que se traduce nun índice de sobreenvellecemento —proporción da poboación máis anciá (85 ou máis anos)— do 19,97%, unha taxa que a comezos de século estaba no 11,19%. Esa circunstancia é a clave da vitoria e da posible maioría absoluta do Partido Popular: case a metade do electorado maior de 75, e o 40% de máis de 65 anos, votará a Alfonso Rueda.

Sumar e a síndrome do segundo prato

Os números de Sumar Galicia, a plataforma coa que se presenta Marta Lois, son modestos, pero o Centro de Investigacións Sociolóxicas outorga certas esperanzas en dúas provincias, as máis poboadas do país, Pontevedra e A Coruña. Nesta última, o último escano en xogo baila entre os catro partidos que obterán representación: o PP pode lograr ata 13 escanos na provincia, que reparte ata 25 escanos. O BNG será segunda forza, con ata oito posibles, e o PSdeG podería obter ata seis. Se cada partido chega ao seu máximo, non haberá posibilidades para Marta Lois, que encabeza a candidatura provincial. En Pontevedra, a provincia menos propicia para o PP, o último escano baila entre os outros tres partidos. BNG opta a oito (por nove do PP), o PSdeG, e Sumar a que o sindicalista Ramón Sarmiento amarre un asento.

O vaso medio cheo para Sumar é que, desde hai semanas, sábese que Podemos Galicia non conseguirá representación e iso despexa parte da ecuación de a onde non van ir parar parte dos votos “do cambio” que proceden dese fogo fatuo que foi En Marea, que no 2016 foi a segunda forza co 19% dos sufraxios. A mala noticia é que a ruptura da esquerda non soberanista xa se produciu antes das eleccións de 2020 e que ningún dos dous espazos políticos que concorreron daquela obtiveron representación. Galicia en Común-Anova chegou a rozar o 4% do electorado nesa ocasión (3,94%) e o CIS, nesa ocasión, outorga aínda menos estimación ao proxecto de Lois (3,5% no conxunto de Galiza).

BNG e Anova escenifican o reencontro do nacionalismo galego para concentrar o voto nas eleccións á Xunta

O Salto Galiza

Partidos políticos

Política BNG e Anova escenifican o reencontro do nacionalismo galego para concentrar o voto nas eleccións á Xunta

O Salto Galiza

Ana Pontón, Martiño Noriega e Xosé Manuel Beiras pechan un acordo para tratar de colocar o Goberno galego ao servizo dos “intereses nacionais e de clase” de Galiza.

Os temas de campaña

O paro, a sanidade e a situación económica son os tres problemas fundamentais percibidos pola sociedade galega. Entre estes, a sanidade é o posible talón de Aquiles do Partido Popular, que desde hai anos aplica políticas de redución orzamentaria, recortes de persoal, desaparición de áreas sanitarias —que acentúa o problema demográfico— ou colapsos en urxencias provocados polo deterioro da atención primaria. As persoas que votaron o BNG e o PSOE no 2020 sinalan ese problema con maior frecuencia ca os votantes do PP.

Ao candidato popular, Alfonso Rueda, convenlle que a campaña electoral xire en maior medida respecto aos temas xerais de España en lugar de sobre os temas propios de Galiza. É o que pide unha parte significativa do seu electorado, concretamente o 26,4% do total. Para eses votantes, a temática está preparada: faltan infraestruturas e investimento por culpa do Goberno central e hai un máis xeral “abandono” por parte deste. A denuncia do sanchismo e a equiparación do BNG con EH Bildu serán os reclamos para o electorado con menor sentimento de pertenza a Galiza, entre os que o PP arrasa.

No BNG é todo o contrario: nove de cada dez votantes só queren oír falar dos temas galegos. Os seus votantes son os máis preocupados pola crise do granulado plástico e polo medio ambiente.

Fogares en baixos comerciais e alugueiros pola metade do soldo: vivir en Galiza tras catro lexislaturas do PP

Sara Mandiá

Derecho a la vivienda

Eleccións galegas Fogares en baixos comerciais e alugueiros pola metade do soldo: vivir en Galiza tras catro lexislaturas do PP

Sara Mandiá

Nun contexto inflacionista e de escaseza de espazos, a falta de regulación e a insuficiencia dun paquete público para alugar poñen en risco os estratos sociais máis empobrecidos.

A cesión de uso: un modelo de vivenda descoñecido pero totalmente legal

A campaña, desde esa perspectiva, funcionará mellor para o PP canto menos se centre nos problemas relacionados cos servizos públicos ou a vivenda e máis se focalice na crítica do sanchismo. Para o BNG, o marco galego e acercarse aos problemas dos sectores menos proclives á súa proposta —na agricultura ou entre as persoas xubiladas— é a clave para superar o teito dos vinte asentos.