Elecciones autonómicas
A fractura xeracional do voto e outras claves da enquisa do CIS para Galiza

Cando faltan tres semanas para as eleccións en Galiza, a cuestión principal segue sendo a posible perda da maioría absoluta do Partido Popular. O Bloque Nacionalista Galego despunta e podería conseguir o seu maior resultado histórico.

Telegram: @p_elorduy

Bluesky: @pelorduy.bsky.social

27 ene 2024 04:00

O Partido Popular gañará as eleccións do 18 de febreiro en Galiza e Alfonso Rueda, presidente da Xunta desde maio do 2022, será o candidato máis votado. A enquisa publicada o pasado xoves polo Centro de Investigacións Sociolóxicas deixa poucas dúbidas nese sentido. Non obstante, o instituto público abre a posibilidade de que a maioría do PP non sexa suficiente para que Rueda sexa elixido por primeira vez polo Parlamento para ocupar a oficina en San Caetano, en Santiago de Compostela, que preside desde a saída de Alberto Núñez Feijóo.

O irresistible ascenso do Bloque Nacionalista Galego, que presenta a Ana Pontón, unha candidata ben valorada polo conxunto da poboación galega, e o resultado previsiblemente discreto de José Ramón Gómez Besteiro, poderían combinarse, segundo o CIS, para arrebatar a maioría ao PP.

O 18F repártense 75 escanos e o Partido Popular aspira, segundo esta sondaxe, a un máximo de 38 que lle daría a maioría absoluta. O PP só gobernará se acada o máximo do rango que prognostica o CIS, 38 deputados, ou se consegue 37 e entra Democracia Ourensana pola provincia do sueste, que podería apuntalar unha maioría de dereitas.

O CIS prognostica que Vox, partido que viviu un cisma coa súa militancia galega pola designación dixital do candidato por parte de Santiago Abascal, en contra da opinión da súa base, seguirá sen entrar no Pazo do Hórreo.

A base da que parte o PP é, no entanto, moi sólida: un 35,9% da poboación manifesta a súa intención directa de votar o 18 de febreiro os populares.

As enquisas das casas privadas, con moita menos mostra que o CIS, elevan o rendemento do PP moi por riba do instituto público: Hamalgama Métrica dá 39 escanos ao PP e un a Vox; ningún dos partidos de oposición supera os 20 escanos. Dúas enquisadoras vinculadas a medios de centro-esquerda, Sigma Dos e 40 Db, sitúan o PP na maioría, se ben a primeira delas deixa o PP, con 39 escanos, a piques de perder a maioría.

Medios de comunicación
Eleccións Galegas O prezo da propaganda: así compra a Xunta reportaxes nos seus medios aliados
O achado dun cento de contratos evidencian que a Xunta pagou pola produción e publicación de reportaxes a varios medios antes e despois de convocar eleccións.

O volume de enquisas do CIS —a mostra é de 11.000— fai que os seus datos, alén da reestimación feita, deban ser tidos en conta. Pero, ademais, o barómetro ofrece outras posibles claves de cara ao 18F. Por exemplo, que a vitoria do PP se cimenta no envellecemento da poboación galega ou que a perda de votos á esquerda pode ser a clave da noite se Sumar non supera a barreira en polo menos unha das dúas provincias nas que corre risco.

Marxe de indecisos

Como en cada campaña electoral, a clave desta será a procura do voto indeciso: case un terzo do electorado decide a súa opción na última semana, a última xornada ou no mesmo día das eleccións. Nesa carreira, os partidos consolidados teñen menos que perder. Case dous terzos dos votantes de PP e BNG non moverán o seu voto durante a campaña, mentres que o votante de Sumar nas pasadas xerais provoca a maior incógnita: máis da metade apurará ata o final para decidir o seu voto.

En Sumar, a consigna está definida desde hai días: se se repiten os resultados das eleccións xerais, o partido maxenta entrará. Non é doado: o voto das xerais e o das autonómicas bifúrcanse claramente a favor do Bloque, cuarta forza votada no Congreso e segunda nos comicios galegos.

O PP e o PSOE competirán por aproximadamente un terzo de votantes que o pensarán durante a campaña. Para o de Rueda, esa pode ser a diferenza entre unha vitoria plácida e unha pírrica.

Pontón e o BNG postúlanse como as estrelas da noite electoral

A enquisa constata o bo momento do BNG e da súa candidata, Ana Pontón. A sarriá ten a mellor valoración entre todas as candidatas, é moi coñecida e é a favorita dos votantes dos espazos políticos do PSOE. Un 36,1% dos votantes do PSOE no 2020 pensa que o Bloque ten a mellor candidatura de cara ao 18 de febreiro: son máis dos que cren que o mellor candidato é José Ramón Gómez Besteiro, o representante dos socialistas.

Outros datos corroboran a mesma tendencia, seis de cada dez votantes do PSOE pensan que a oposición do BNG foi boa ou moi boa. As porcentaxes de aprobación son maiores aínda entre os ex votantes de Galicia en Común e Marea Galeguista. Os votantes de PSdeG consideran que o BNG representa mellor os intereses de Galiza que o seu propio partido e ata os votantes do PP emiten sinais nese sentido: un 12,7 pensa que o BNG representa mellor os intereses de Galiza e un 23,5% cre que a súa oposición foi boa ou moi boa.

Se se confirman os resultados do CIS, o BNG rompería o seu teito histórico en número de deputados. O mellor resultado obtívoo a propia Pontón nas eleccións anteriores, cando o BNG pasou de cuarta a segunda forza política aproveitando o afundimento da política do cambio non soberanista representada por En Marea.

Os novos electores e as vellas maiorías

No voto xuvenil reprodúcese a gran disputa do próximo 18 de febreiro, PP contra BNG. Para sorpresa de ninguén, o Bloque obterá os mellores resultados entre os 80.000 votantes que acudirán por primeira vez ás urnas nunhas eleccións autonómicas.

Na resposta espontánea de intención de voto, o 45,3% do electorado afirma que votará o BNG. Son case 20 puntos máis ca o PP (26,2%). A tendencia vaise estreitando nas seguinte cohortes de idade. Segundo a enquisa, o BNG gañará o voto dos 25 aos 44 e a partir dos 45 o Partido Popular obtén mellores resultados. A partir dos 65 anos, a tendencia sepárase completamente: entre os maiores de 75 anos o PP gaña por 40 puntos ao BNG, que é terceira forza por detrás do PSOE.

A pirámide demográfica galega, porén, marca unha tendencia clara. O saldo vexetativo de Galiza —diferenza entre nacementos e defuncións— está en cifras negativas desde os anos 80 do século pasado, o que se traduce nun índice de sobreenvellecemento —proporción da poboación máis anciá (85 ou máis anos)— do 19,97%, unha taxa que a comezos de século estaba no 11,19%. Esa circunstancia é a clave da vitoria e da posible maioría absoluta do Partido Popular: case a metade do electorado maior de 75, e o 40% de máis de 65 anos, votará a Alfonso Rueda.

Sumar e a síndrome do segundo prato

Os números de Sumar Galicia, a plataforma coa que se presenta Marta Lois, son modestos, pero o Centro de Investigacións Sociolóxicas outorga certas esperanzas en dúas provincias, as máis poboadas do país, Pontevedra e A Coruña. Nesta última, o último escano en xogo baila entre os catro partidos que obterán representación: o PP pode lograr ata 13 escanos na provincia, que reparte ata 25 escanos. O BNG será segunda forza, con ata oito posibles, e o PSdeG podería obter ata seis. Se cada partido chega ao seu máximo, non haberá posibilidades para Marta Lois, que encabeza a candidatura provincial. En Pontevedra, a provincia menos propicia para o PP, o último escano baila entre os outros tres partidos. BNG opta a oito (por nove do PP), o PSdeG, e Sumar a que o sindicalista Ramón Sarmiento amarre un asento.

O vaso medio cheo para Sumar é que, desde hai semanas, sábese que Podemos Galicia non conseguirá representación e iso despexa parte da ecuación de a onde non van ir parar parte dos votos “do cambio” que proceden dese fogo fatuo que foi En Marea, que no 2016 foi a segunda forza co 19% dos sufraxios. A mala noticia é que a ruptura da esquerda non soberanista xa se produciu antes das eleccións de 2020 e que ningún dos dous espazos políticos que concorreron daquela obtiveron representación. Galicia en Común-Anova chegou a rozar o 4% do electorado nesa ocasión (3,94%) e o CIS, nesa ocasión, outorga aínda menos estimación ao proxecto de Lois (3,5% no conxunto de Galiza).

Partidos políticos
Política BNG e Anova escenifican o reencontro do nacionalismo galego para concentrar o voto nas eleccións á Xunta
Ana Pontón, Martiño Noriega e Xosé Manuel Beiras pechan un acordo para tratar de colocar o Goberno galego ao servizo dos “intereses nacionais e de clase” de Galiza.

Os temas de campaña

O paro, a sanidade e a situación económica son os tres problemas fundamentais percibidos pola sociedade galega. Entre estes, a sanidade é o posible talón de Aquiles do Partido Popular, que desde hai anos aplica políticas de redución orzamentaria, recortes de persoal, desaparición de áreas sanitarias —que acentúa o problema demográfico— ou colapsos en urxencias provocados polo deterioro da atención primaria. As persoas que votaron o BNG e o PSOE no 2020 sinalan ese problema con maior frecuencia ca os votantes do PP.

Ao candidato popular, Alfonso Rueda, convenlle que a campaña electoral xire en maior medida respecto aos temas xerais de España en lugar de sobre os temas propios de Galiza. É o que pide unha parte significativa do seu electorado, concretamente o 26,4% do total. Para eses votantes, a temática está preparada: faltan infraestruturas e investimento por culpa do Goberno central e hai un máis xeral “abandono” por parte deste. A denuncia do sanchismo e a equiparación do BNG con EH Bildu serán os reclamos para o electorado con menor sentimento de pertenza a Galiza, entre os que o PP arrasa.

No BNG é todo o contrario: nove de cada dez votantes só queren oír falar dos temas galegos. Os seus votantes son os máis preocupados pola crise do granulado plástico e polo medio ambiente.

A campaña, desde esa perspectiva, funcionará mellor para o PP canto menos se centre nos problemas relacionados cos servizos públicos ou a vivenda e máis se focalice na crítica do sanchismo. Para o BNG, o marco galego e acercarse aos problemas dos sectores menos proclives á súa proposta —na agricultura ou entre as persoas xubiladas— é a clave para superar o teito dos vinte asentos.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Elecciones autonómicas
Elecciones catalanas Aliança Catalana refuerza la presencia de la extrema derecha en el Parlamento de Catalunya
A los once diputados de la ultraderecha españolista de Vox se suman dos escaños del partido islamófobo de Sílvia Orriols, que consolida el feudo del Ripollès y se expande.
Opinión
Elecciones autonómicas Hauteskundeen irabazleak, galtzaileak eta umezurtzak
Aldaketa giroko hauteskundeetan, ia guztiak irabazle Ezker Konfederalaren espazioa salbu. Galtzaileak betikoak, umezurtz politikoak, abstentzionistak, zalantzatiak edo eskola segregazioa jasaten dutenak.
EH Bildu
Elecciones vascas EH Bildu se abre a un pacto abertzale en campaña electoral que no convence al PNV
Los ofrecimientos de la izquierda abertzale han sido constantes estas dos semanas y, frente a ello, los jeltzales han mantenido una postura beligerante. En la práctica, ambos partidos se han entendido en distintas materias.
Gobierno de coalición
Gobierno de coalición Sánchez resucita el decreto ómnibus con más ayudas a los propietarios
El Gobierno anuncia un acuerdo con Junts para reflotar el decreto que permite revalorizar las pensiones con nuevos avales estatales para caseros. El presidente se compromete a convocar una moción de confianza.

Últimas

Sanidad
Sanidad privatizada Óscar López vuelve a ceder al chantaje de las aseguradoras y aumenta un 41% el dinero para Muface
El gobierno aprueba en el Consejo de Ministros un aumento de las primas para las aseguradoras privadas del 41,2%, superior al que en un primer momento estas empresas demandaban.
Deportes
Liga F Nuevo convenio para las futbolistas: guarderías, mejoras en el protocolo antiacoso o subida salarial
Hace firme los aumentos salariales del acuerdo de salida de huelga de 2023 e incluye todos los puntos que quedaron pendientes entonces. Dos de los sindicatos del banco social se descuelgan de la firma por considerar insuficiente el convenio.
Economía
Fiscal Impuestos de Trump: subida a los consumidores y protección a Silicon Valley
Las primeras medidas fiscales anunciadas por el nuevo presidente de los Estados Unidos dejan bien claras sus intenciones, quiénes se van a beneficiar de ellas y quiénes las sufrirán.
Serbia
Balcanes Dimite el primer ministro serbio, Milos Vucevic, por las protestas estudiantiles contra la corrupción
El país balcánico entra en fase de Gobierno técnico después de que cientos de miles de personas precipitaran la caída de un Ejecutivo al que se acusa de ser responsable de la caída de una marquesina que causó la muerte de 15 personas.
Palestina
Genocidio El ejercito israelí sigue matando en Gaza pese al acuerdo de alto al fuego
Mientras cientos de miles de palestinos y palestinas del norte de Gaza regresan a sus tierras formando una inmensa columna, las fuerzas sionistas prosiguen con sus ataques sobre el pueblo gazatí.
LGTBIAQ+
Estudio Discriminadas en la educación, la sanidad y el trabajo: la situación de las personas LGTBIAQ+ con discapacidad
El 78% de las personas LGTBI+ ha experimentado algún tipo de discriminación en el ámbito educativo. Es una de las conclusiones del estudio ‘La situación de las personas LGTBI+ con discapacidad en España’ presentado este lunes.
València
Lawfare Mónica Oltra es absuelta de calumnias contra el presidente de Ribera Salud
Alberto de Rosa, responsable de la empresa que gestiona las concesiones de sanidad pública de gestión privada, retiró su demanda un día antes del juicio, por lo que ha sido condenado a costas.
Análisis
Análisis La vivienda, un problema democrático
La falta de políticas justas que equilibren las relaciones de poder entre propietarios-rentistas-bancos e inquilinos-consumidores da cuenta de un problema estructural de la democracia.
Barcelona
Barcelona Mossos y Guardia Urbana desalojan a la Antigua Massana sin notificación previa
La orden de expulsión por vía administrativa quedó suspendida el pasado 17 de octubre y los abogados del centro social denuncian que no han recibido ninguna orden judicial de desalojo.

Recomendadas

Medio rural
Reportaxe As mulleres rurais soñan con deixar de ser heroínas
A falta de servizos básicos no rural é a primeira pedra no camiño de quen quere vivir e desenvolver os seus proxectos fóra da cidade. Aínda así, o rural galego atópase á cabeza en canto a titularidade feminina respecto á media do Estado español.
Literatura
Letras Galegas Da Sección Feminina do franquismo ao Cancioneiro Popular Galego: o pobo é quen canta e baila
As cantareiras protagonizarán o Día das Letras Galegas de 2025. Beatriz Busto e Richi Casás fálannos delas, de Dorothé Schubarth, do Cancioneiro Popular Galego e da dificultade de acceder aos arquivos sonoros que conservan as súas voces.
Jaén
Andalucía Lopera no quiere que Greenalia especule con sus olivos
Decenas de pequeños olivareros de la Campiña Norte de Jaén podrían perder sus terrenos en beneficio de una empresa que quiere talar los árboles para instalar siete parques fotovoltaicos.
México
Fronteras Tijuana concentra los estragos del cerrojazo de Trump
Frente a la aduana de Estados Unidos se acumulan los migrantes que se han quedado sin cita para su tramitación de asilo, cuya esperanza merma al ver los grupos de deportados que son devueltos a México.