Opinión
Euskararen gatazkarako bost irudi

Nortzuk bultzatuko dute euskal orden berria eraldaketa sozialaren begiradatik? Nortzuk dira gaur egun zapalduenak Euskal Herrian?
Euskaltegi
Ione Arzoz Detalle de una clase en un euskaltegi
14 may 2024 05:10

Bat: 24-25 ikasturterako matrikulazio kanpaina hasi da Nafarroan. NIZEk (D ereduko ikastetxe publikoen sareak) ume arrazializatu baten irudia erabili du matrikulazioa sustatzeko. D ereduko ikastetxe horietan etorkinen umeen ehunekoa oso txikia da: zintzoki esatearren, argazkiak ez du errealitatea islatzen. Kanpainaren bidez euskara pertsona arrazializatuena ere badela komunikatu nahi da, baina ez ote gara blackwashingean erortzen ez garena komunikatu nahian? Komunitatean aldaketarik gabe D ereduko Nafarroako ikastetxeen matrikulazio tendentzia aldatzeko aukerarik dago? Argazkiaz baino, argazkiak islatzen duenari eutsi beharko genioke.

Bi: Nafarroako egoeraren inguruan hausnartzen, eta oro har mundu euskaldunean gertatzen ari denaz, 60-70 hamarkadetako antzeko momentu batean gaudelako sentsazioa daukat. Ez, noski, orden politikoari edo ekonomikoaren dagokienez, baina bai orden sozialaren aldaketen inguruan; hamarkada horietan gaur arte iraun duen antolakuntza soziala sortu baitzen emantzipazio orokorraren aldeko borrokaren ondoren. Orduan hasi ziren greba handiak, mugimendu feministaren lehen pausuak, euskararen aldeko borroka eta ikastolen antolakuntza, osasungintza publikoaren sorrera, auzo elkarteena eta abar luze bat.

Baina berrogeita hamar urteren ondoren, muga blindatuen Europak, neoliberalismoaren garapenak, finantziarizazioak eta beste hamaika prozesu sozioekonomikoek gure hiriak eta herriak erabat aldatu dituzte. Mapa berria ulertzeko bidean bi galderei erantzuteak pista handiak emango lizkiguke: nortzuk bultzatuko dute euskal orden sozial berria behetik eta eraldaketa sozialaren begiradatik? Eta eskutik doakiona: nortzuk dira gaur egun zapalduenak Euskal Herrian?

Funtzio publikoan lan egiten ez dutenak eta herritar arrazializatuak dira euskararen auzia eraldatzeko sujektuak

Hiru: Gure historian euskarak aurrera egin du pribilegiorik ez dutenen hizkuntza izan denean. Gaur egunera translazioa eginen bagenu, hauek lirateke eraldaketa subjektu: auzo pobreagotan etxebizitzak alokatzen dituztenak, etxeko langileak, kualifikaziorik behar ez duten zerbitzuetan lan egiten dutenak, zaintzaileak, obretako langileak, supermerkatuetakoak... askoz gehiago ere bai. Zenbait kontu dituzte komunean: ez dute funtzio publikoan lan egiten eta horietako gehienak arrazializatuak dira.

Baina, kontua da, klase honek, historiaren motorra den honek, ez duela euskararen segregazioa bizi; ez dio eragiten; bere egunerokotasunetik at dago. Are okerrago, zaintzen dituen pertsona helduak euskaldunak dira, bizi diren pisu alokatuaren edo garbitzen dituzten etxeen jabeak euskaldunak dira. Gure gizartean %25 horrentzat euskaldunok ditugun eztabaida sutsu eta gordinak bost. Eta alderantziz ere bai: euskaldunoi bost pertsona horien gatazkak.

Lau: Duela bost hamarkada euskaldunon hiztun komunitateak urraketaren eskubideen salaketa erabili dugu gure egoera salatzeko. Euskararen normalizazioa demokrazia, justizia eta giza eskubide kontua dela esan da. Baina feminismoarekin gertatu zen bezala, posible ote da XXI. mendeko lehen laurden honetan klase begiradarik gabeko soziolinguistikarik egitea? Posible ote da estatugintzaren begiradarik gabekoa? Horren bidea asmatzerik besterik ez dugu hurrengo hamarkadetan klase ertainen eta goikoen hizkuntz arrakala euskararen aurka joan ez dadin.

Bost: Eztabaida zintzo baten beharra dugu euskararen aferaren inguruan ikuspuntu intesekzionaletik; klasea, arraza, generoa eta baita politika alde batera utziko ez dituena. Gure gizartearen materialtasun berritik abiatuko dena, ez ideologiatik pentsatuko dena. Beste edozein bidezidorrek auskalo hemendik berrogeita hamar urtetara non kokatuko gaituen euskaldunak gizartearen piramidean.

Opinión
Euskara salbatzeko hiztunen azalaren koloreak inporta du
Ez dugu klase baxuko etorkinik ikusiko D ereduko ikastola kontzertatuetan.
Literatura
“Beti iruditu izan zaigu testuak gertu izanda gauza gehiago gertatzeko aukera dagoela”
Nerea Fillat Katakrak-eko kidea da eta Hordago-ren sortzaileetako bat. Bere iritzi zutabeak jasotzen dituen liburua argitaratu du, 'Adostasunik gabe. Burutazio deserosoak feminismo autonomotik'.
Cargando valoraciones...
Comentar
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Cargando relacionadas...

CRTVG - Corporación Radio y Televisión de Galicia
A Xunta do PP remata o seu plan de control sobre a CRTVG tras escoller á súa nova directora en solitario
A xornalista Concepción Pombo substituirá, co único aval do Partido Popular, a Alfonso Sánchez Izquierdo. O Goberno de Alfonso Rueda modificou a lei de medios para que os votos do seu partido fosen suficientes para elixila.
Altri
A Plataforma Ulloa Viva cambia a súa directiva para os vindeiros anos de loita contra Altri
A veciñanza da comarca máis afectada escolleu entre dúas listas logo de non chegar a un consenso. A gañadora tratará de ampliar a súa base de socias e socios por toda Galiza e abrirá máis as portas ás grandes organizacións do país, como a CIG.
El Salto n.79
A celulosa ou a vida: xornalismo situado e loita social para frear un ecocidio
O xoves 17 de xullo esperámosvos no CS 'A Nubeira' de Vigo para presentar o último número da revista El Salto xunto a algunhas das súas principais protagonistas: as que loitan contra o macroproxecto de celulosa liderado por Altri e avalado pola Xunta.
AGANTRO
O desprazamento forzoso en Chiapas: metáfora da vida núa
Conversamos coa investigadora América Navarro sobre o desprazamento forzoso en Chiapas.
Altri
Galiza elixe o rumbo da loita contra Altri nas eleccións á directiva da plataforma Ulloa Viva
A veciñanza da comarca máis afectada presenta dúas listas separadas logo de non chegar a unha proposta de consenso. Por unha banda, concorre unha candidatura continuísta e, pola outra, unha alternativa que se achega máis o nacionalismo institucional.

Últimas

O Salto medra contigo
O Salto Galiza abre un crowdfunding para empapelar Altri
Queremos investigar os responsables políticos e empresarias do que podería ser o maior atentado ambiental da historia recente de Galiza.
Orgullo
O Orgullo Crítico enche de diversidade e de humanismo Galiza: “Transfeministas con Palestina”
Crónica visual de como unha enorme multitude encheu de diversidade o centro da cidade de Vigo.
O Teleclube
'O Teleclube' alucina no deserto con Óliver Laxe e 'Sirat'
Laxe leva o seu cuarto premio de Cannes, esta vez en competitición, polo seu novo filme que explosiona na gran pantalla.
A Catapulta
O tempo, o espazo e a poesía de Estíbaliz Espinosa
A poeta visita A Catapulta para conversar sobre o seu traballo e a súa traxectoria literaria
O Teleclube
'O Teleclube' pecha a temporada cos supervivintes de '28 anos despois'
Danny Boyle e Alex Garland volven ao mundo dos infectados que inspirou o renacemento dos 'zombis'.

Recomendadas

Medio rural
A esperanza da xestión colectiva fronte ao espolio: os comuneiros de Tameiga contra o Celta
Mentres varios proxectos industriais tentan privatizar e destruír os ecosistemas galegos, algúns grupos de veciños e veciñas organizadas fan oposición social construíndo alternativas comunitarias. Ás veces, tamén gañan ao xigante.
Feminismos
Dous anos sen reparación tras sufrir lesbofobia nun Rexistro Civil de Pontevedra cando ían inscribir a seu fillo
Un funcionario negouse a inscribir ao fillo de Antía e a súa parella. Un erro de redacción na lei trans está detrás dos argumentos que o funcionario esgrime para defender a súa actuación.
Migración
A veciñanza mobilízase para acoller migrantes tras o peche de centros de Rescate Internacional en Galiza
Tras o progresivo desmantelamento de varios dispositivos de acollida, moitos refuxiados foron trasladados a outros puntos do Estado sen aviso previo. Outros son simplemente desaloxados trala denegación da súa solicitude de asilo.
Ourense
Ourense organízase para loitar contra patrullas de extrema dereita nos barrios máis empobrecidos da cidade
A veciñanza e os movementos sociais responden ao discurso do medo promovido por Frente Obrero e sinalan a súa estratexia de criminalizar a pobreza e sementar odio en contextos de exclusión e abandono institucional.
Comentarios

Para comentar en este artículo tienes que estar registrado. Si ya tienes una cuenta, inicia sesión. Si todavía no la tienes, puedes crear una aquí en dos minutos sin coste ni números de cuenta.

Si eres socio/a puedes comentar sin moderación previa y valorar comentarios. El resto de comentarios son moderados y aprobados por la Redacción de El Salto. Para comentar sin moderación, ¡suscríbete!

Cargando comentarios...