Transporte público
A odisea de viaxar en bus na Galiza

Continuos atrasos, servizos moi escasos, que te deixen tirada na estrada ou non poder entrar no autobús por falta de espazo. Estas son algunhas das situacións que teñen que sufrir a diario as persoas que queren desprazarse neste transporte por Galiza.
parada de bus en Ourense
Unha parada de bus da provincia de Ourense. Sara Garchi
31 oct 2023 06:00

Dende o ano 2021 podes viaxar dende Ourense á Madrid en apenas dúas horas e media grazas aos trens de alta velocidade. Un avance que sen dúbida se celebrou por conectar estes territorios dunha das formas máis sostibles, rápidas e económicas que existen. Así e todo, a cidadanía galega aínda se pregunta como pode ser que a nivel interno, a rede de transporte público de Galiza siga sufrindo graves carencias no servizo que levan á frustración e desesperación diaria das persoas usuarias e a situacións de gran estrés para o persoal.

Exemplo diso é que esta mesma cidade, Ourense, apenas ten conexións con outros núcleos urbanos importantes da propia Galiza. Como é no caso de Pontevedra: poucas viaxes en tren a altos prezos e unha única liña de autobús as fins de semana. Isto provoca atoparse moitas veces con aglomeracións e empurróns ás portas do vehículo por medo a non poder subir cando se supera o aforo. A única forma na que podes garantir a praza é mercar o billete previamente online ou no despacho de entradas e perder, polo tanto, o prezo reducido ao que ata agora accedían as persoas usuarias da tarxeta de Mobilidade de Galicia.

O illamento das aldeas

No rural o servizo só empeora. Menor frecuencia, con reducións as fins de semana e horarios que non se adaptan ás necesidades reais das persoas usuarias. Sen ter en conta as horas punta ou as xornadas laborais das que traballan ata tarde (profesionais da hostalería, supermercados, etc) e que non poden volver ás súas casas neste medio. “O servizo non está preparado para que o autobús sexa unha alternativa real ao transporte privado”, critica Matías, de 32 anos, quen habita unha aldea do Ribeiro e gustaríalle non ter que depender do coche para ir á cidade: “Nos tempos actuais, non dispoñer dun servizo funcional de transporte colectivo conleva o estancamento da economía e agrava a problemática da crise climática".


Medio rural
MOBILIDADE Os efectos dun sistema de mobilidade deficiente
As persoas maiores son as máis afectadas por un sistema de transporte que non as toma en conta, as reclúe e quítalles autonomía.

A estas queixas dende o rural, súmanse os cambios de horario sen previo aviso por parte das empresas, estudantes sen transporte escolar, paradas que os condutores directamente saltan, horarios mal marcados que dan lugar a erros e a propia incerteza de non saber cando vai pasar pola falta regular de puntualidade. Agardar máis dunha hora na parada só para tomar o autobús é o normal, especialmente nas vilas e aldeas, onde perdelo pode significar chegar tarde ao traballo, ter que mudar os plans ou directamente cancelalos.

Algunhas das solucións que poderían levarse a cabo dende as institucións, ademais de aumentar a frecuencia e adaptala á actividade real das persoas que habitan eses lugares, sería a instalación de pantallas ou códigos QR nas paradas. Con eles, a xente podería coñecer de xeito actualizado o tempo real de espera e achegarse á parada no momento de collelo. Autobuses de moitas empresas xa contan con estes localizadores para controlar as rutas e as pantallas e aplicacións úsanse dende xa hai anos en moitas cidades, polo que empregalas neste contexto non debería ser moi difícil, sempre que exista o interese de facelo.

Agardar máis dunha hora na parada só para tomar o autobús é o normal, especialmente nas vilas e aldeas, onde perdelo pode significar chegar tarde ao traballo ou ter que cancelar plans

Fronte ao monopolio

A Asociación Empresarial de Transportes de Viaxeiros de Galicia (Galibus), plataforma na que participan 30 pequenas e medianas empresas do sector, xa denunciou en marzo de 2023 prácticas perversas e anticompetitivas nas licitacións de transporte escolares e de viaxeiros. Mediante o sistema de UTEs (Unión Temporal de Empresas) e co apoio da Xunta, Alsa e Monbus foron beneficiadas coa adxudicación da maior parte dos servizos distribuídos pola Consellería de Infraestruturas. O 43% das 128 concesións que se fixeron do transporte regular foron para o mesmo operador, principalmente composto por empresas do grupo Monbus.

Daquela, o Tribunal Superior de Galicia (TSXG) sentenciou que era a Comisión de Competencia da Xunta quen debía multar a Monbus e Alsa, e abriu dilixencias por prevaricación nas concesións de transporte contra o director de Mobilidade da Xunta, Ignacio Maestro Saavedra. Estas empresas recorreron xunto ao Goberno galego, mais agora o Supremo reafirmou a súa decisión sen admitir a trámite estes recursos, ratificando “a incoación dun procedemento sancionador” contra as empresas Monbus e Alsa por repartirse ilegalmente o mercado. O que Monbus considera como unha decisión inxusta e asegura que recorrerá ao Tribunal Constitucional para defender a súa “inocencia”.

Pola súa banda, o persoal profesional que conduce estes autobuses leva anos denunciando o deterioro das súas condicións. Ademais da falta de información e os cambios nas liñas sen preaviso, critican ser chamados para facer outros servizos externos como excursións escolares ou viaxes privadas. Tamén ter que cumprir cuns tempos que só poden ser alcanzábeis cando se fai a liña en baleiro, é dicir, sen contemplar as subidas e baixadas de pasaxeiros/as, ou os atascos nas grandes cidades…  Na súa xornada teñen que lidar con ansiedade e estrés constante, a maiores das queixas e cabreos das persoas usuarias que soben ao bus coa necesidade de desafogarse.

Ademais da falta de información e os cambios nas liñas sen preaviso, o persoal profesional dos autobuses denuncia que son chamados para facer outros servizos externos como excursións escolares ou viaxes privadas

Cara a un futuro verde

Segundo Ministerio de Transporte, Movilidad y Agenda Urbana (MITMA), o transporte foi o responsable dunha cuarta parte das emisións de CO2 na UE en 2019, das cales o 71,7% procedeu do transporte por estrada. Os coches son o principal contaminante, representando o 60,6% das emisións totais do transporte por estrada en Europa, o que supón aproximadamente unha quinta parte das emisións da UE. Ante a grave crise climática á que nos enfrontamos, cunhas consecuencias cada vez máis evidentes e catastróficas como estamos a observar en todo o planeta, a necesidade de adoptar medidas eficaces é cada vez máis urxente e determinante para a supervivencia da vida na Terra.


Ecologismo
Seis razóns para non celebrar a chegada do AVE
Malia o aplauso unánime da clase política galega, existen bos motivos para lamentarmos a chegada da alta velocidade a Ourense.

Países como Austria, Alemaña ou Hungría xa están a implantar un modelo de billete único que permite viaxar a prezo razoable en calquera dos medios de transporte públicos urbanos e interurbanos dun territorio, ou incluso transfronteirizos. Hai unhas semanas que Greenpeace España lanzou unha campaña para recoller sinaturas e esixir á administración que implante este mesmo modelo de billete único, co obxectivo ambiental e social de conectar todas as redes de transporte e facelas accesibles, para reducir as emisións do transporte e satisfacer as necesidades de mobilidade de tódalas persoas.

Un soño que, por desgraza, para territorios como Galiza semella aínda moi afastado, pois  antes habería que garantir unha rede de transporte eficiente que conecte, ademais das cidades, as aldeas e vilas do rural, cun servizo de calidade nos que a xente poida confiar e que favoreza a repoboación do rural baleirado que tanto estamos a precisar.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Congreso de los Diputados
Ley ómnibus El Congreso aplasta el ‘escudo social’ del Gobierno
La moratoria de desahucios y de cortes de suministros para familias vulnerables del ‘escudo social‘, así como los descuentos en el transporte y en el bono social eléctrico quedan suspendidos tras la derrota del Gobierno en el Congreso.
Gobierno de coalición
Gobierno de coalición La derecha parlamentaria tumba el decreto que subía pensiones e Ingreso Mínimo Vital
El Congreso ha tumbado el decreto que establecía una subida de las pensiones y el ingreso mínimo vital. El PSOE no ha sido capaz de convencer a Junts para que apoye el texto.
Transporte público
Movilidad El Gobierno anuncia un billete único de transporte público para todo el Estado en 2026
Tras ampliar la prórroga de los descuentos en el transporte público hasta junio de 2025, Óscar Puente asegura que la segunda mitad del año será “de transición” hacia el nuevo modelo.
Estados Unidos
Extrema derecha Trump anuncia un campo de concentración para 30.000 migrantes en Guantánamo en el 80 aniversario de Auschwitz
La estrategia de llevar la detención de migrantes a territorios lejanos, opacos y sin garantías de derechos también ha sido la opción elegida por la Unión Europea en el último año.
Salario mínimo
Pacto bipartito Trabajo y sindicatos acuerdan la subida del salario mínimo en 50 euros sin el apoyo de la patronal
Díaz anuncia un acuerdo con los sindicatos que llevará al Congreso de Ministros de forma “inminente” la propuesta del Ministerio de Trabajo. Los sindicatos proponían una subida de 66 euros y la patronal, de 34 euros.

Últimas

Crisis climática
Parlamento Ciudadano Climático Un jurado popular ciudadano para combatir la crisis climática y el retroceso democrático
En un momento crítico para la democracia y la acción climática, cinco organizaciones medioambientales reunieron en el Congreso de los Diputados a científicos, actores sociales y asambleístas para impulsar un Parlamento Ciudadano Climático Permanente.
Ayuntamiento de Madrid
Convenio colectivo Las cuidadoras ganan a Almeida: Madrid anuncia nuevos pliegos con la subida salarial pactada
Las trabajadoras de cuidados seguirán en huelga dado que “no hay nada tangible”. El anuncio afectaría a 12.000 personas empleadas por el Ayuntamiento, pero no a las 2.000 trabajadoras más convocadas a la huelga que trabajan para la Comunidad.
Madrid
Justicia El fiscal general del Estado, en el alambre, declara como investigado ante el Supremo
Álvaro García Ortiz acude al alto tribunal a explicar su versión de las filtraciones denunciadas por el entorno de la pareja de Isabel Díaz Ayuso. Es la primera vez que un fiscal de su categoría declara como investigado.
Lavapiés
Madrid Lavapiés gana un asalto a la organización fascista Hacer Nación
La empresa en la que se iban a organizar unas jornadas con figuras de la extrema derecha europea ha confirmado que comunicó a Hacer Nación que no le cedía su espacio.
Más noticias
Pensiones
Revalorización de las pensiones Los pensionistas no se fían y salen a la calle tras el rechazo al decreto ómnibus
La Unidad de Acción de Madrid convoca a manifestarse este viernes 31 frente a la sede del PP tras la “posición negativa de la derecha ultranacionalista, sea española o catalana”.
Energías renovables
Energías renovables en Madrid El Centro Cultural Palomeras quiere ser autosuficiente, los préstamos de sus vecinos pueden conseguirlo
Una universidad pública y una cooperativa de energías renovables lideran el proyecto de préstamos que quiere convertir en autosuficiente al histórico centro educativo vallecano, y que busca reunir 150.000 en financiación ciudadana a un interés ético.
Opinión
Opinión No es Poder Popular todo lo que reluce
VV.AA.
No hay alternativa capaz de cambiar este sistema que no hable claramente de socialismo y de clase trabajadora
Israel
Sionismo Maccabi - Baskonia: no colaboremos con la banalización del mal
El partido de basket en Gasteiz es una oportunidad de oro para mostrar nuestra determinación a no contribuir al blanqueamiento del Estado genocida de Israel, oponiéndonos decididamente.
Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Sin materiales, sin protección adecuada y sin financiación: los bomberos de Madrid denuncian “abandono”
La contaminación de los equipos de protección de cinco bomberos en un incendio en una nave de reciclaje hace levantar de nuevo la voz de los sindicatos, que ya tienen denunciada ante el TSJ de Madrid, la falta de financiación.

Recomendadas

Laboral
Laboral Investigada unha rede empresarial que explotaba a 82 migrantes nunha granxa de Lugo
Polo de agora, tres persoas responsables da granxa de Begonte centran as investigacións da Garda Civil. As 82 persoas explotadas vivían nun hotel de Ordes (A Coruña) que non tiña sequera licencia de hostalaría.
Literatura
Letras Galegas Da Sección Feminina do franquismo ao Cancioneiro Popular Galego: o pobo é quen canta e baila
As cantareiras protagonizarán o Día das Letras Galegas de 2025. Beatriz Busto e Richi Casás fálannos delas, de Dorothé Schubarth, do Cancioneiro Popular Galego e da dificultade de acceder aos arquivos sonoros que conservan as súas voces.
Medio rural
Reportaxe As mulleres rurais soñan con deixar de ser heroínas
A falta de servizos básicos no rural é a primeira pedra no camiño de quen quere vivir e desenvolver os seus proxectos fóra da cidade. Aínda así, o rural galego atópase á cabeza en canto a titularidade feminina respecto á media do Estado español.