Trabajo sexual
Traballo sexual: Facerse escoitar fronte o estigma e a censura

A censura da Universidade da Coruña non evitou unhas xornadas onde finalmente as traballadoras sexuais tiveron a súa voz.

Traballo sexual
Pegatinas de colectivos de traballadoras sexuais e de abolicionistas. Elena Martín
23 sep 2019 08:00

É 20 de setembro. Son as 9 e media da mañá, e dentro do centro social A Comuna, na Coruña, aglomérase moita xente, a maioría mulleres. Pálpase raiba, pero tamén se senten unha enerxía e ganas de falar que o envolven todo. Son as poñentes e asistentes ás primeiras Xornadas de Traballo Sexual celebradas na Galiza, esas mesmas que, con moita polémica, foron prohibidas pola Universidade da Coruña.

“Estas xornadas deberían terse dado na universidade, un lugar con liberdade de cátedra onte todo o mundo debería ter dereito a falar”, denuncia Conxa Borell, secretaria xeral do Sindicato Organización de Traballadoras Sexuais OTRAS. María Martínez Cano, psicóloga, traballadora sexual e coordinadora das xornadas, acentuou que o único problema non foi a censura, senón todo o proceso ata chegar a esa situación. “Dixeron que todo estaba correcto, que podiamos facelas alí, pero unha semana antes de celebralas cederon a presións. Primeiro sacáronnos de Socioloxía, logo dixeron que as podiamos facer na Escola de Traballo Social, pero se cambiabamos os títulos das charlas, acurtabamos as conferencias das traballadoras e deixabamos que pechase unha muller favorable ao abolicionismo. E despois diso, dixeron que non, que non as podiamos facer alí” denuncia a coordinadora. “Quérennos como obxecto de estudo pero nunca como suxeito”, engade.

Traballo sexual 3
A gran afluencia de público fixo pequeno o Centro Social A Comuna. Elena Martín

Está claro que a prostitución é un tema complicado. Mais tamén é certo que a maioría das veces as propias traballadoras sexuais son as últimas ás que se lles deixa dar a súa opinión sobre un tema que, en primeira instancia, debería corresponderlles. “Moitas veces pregúntome, fóra xa da prostitución, como o tería feito se non puidera prostituirme eses quince anos. A prostitución non é unha panacea, nunca proclamei esa mensaxe, pero o resto das opcións que eu polo menos tiña, dadas as miñas circunstancias, eran francamente peores” , Kenia García, voceira do Colectivo de Prostitutas de Sevilla e unha das participantes nestas xornadas, le esta reflexión dunha das súas compañeiras dedicadas á prostitución.  “Considérome abolicionista de tódolos condicionantes e motivos que te poden levar á prostitución e que son os que se deberían tamén abordar sen demora. Afirmo, pola miña propia experiencia, que non hai axudas para reconstruír a túa vida, nin alternativas”, continúa a reflexión de Ámbar (pseudónimo).

Kenia García: "A prostitución non é unha panacea, nunca proclamei esa mensaxe, pero o resto das opcións que eu polo menos tiña, dadas as miñas circunstancias, eran francamente peores"

Moitos dos discursos destas mulleres recalcan que elas non falan da prostitución como unha solución vital, en resposta ás acusacións de querer facerlles ver ás estudantes os beneficios deste traballo vertidas por algúns membros da universidade. Aínda así, nas xornadas repítese tamén que elas ven aliadas no mundo académico e que entenden que esta só foi unha parte do ámbito universitario. “Claro que hai aliadas académicas e cada unha axuda dun xeito. O día 5, de feito, ímonos reunir para presentar políticas sociais para que a xente non se vexa abocada a exercer a prostitución. Facémolo precisamente por iso, para que non haxa máis putas, que xa nos chegan”, engade María Xosé Barrera, ex-traballadora sexual e co-fundadora do Colectivo de Prostitutas de Sevilla. “Cando falamos de putas empoderadas non é porque pensemos que sexa algo marabilloso dedicarse a isto, senón porque reclamamos a nosa dignidade e a nosa voz, o noso dereito a falar por nós mesmas, non precisamos a ninguén que nos victimice, como fai determinado feminismo”, expón Saisei-Chan, traballadora sexual. “Determinadas abolicionistas simplifican as nosas mensaxes para que caiban nos seus prexuízos sobre nós”, denuncia.

Saisei-Chan: “Cando falamos de putas empoderadas non é porque pensemos que sexa algo marabilloso, senón porque reclamamos a nosa dignidade e a nosa voz.”

As críticas ao abolicionismo

Para as participantes o problema do que chaman ‘nacional-abolicionismo’, o abolicionismo máis extremo, é que non axuda á situación dunhas mulleres que xa o teñen moi difícil sen ter que lidiar coas consecuencias de políticas que, ao final, as sancionan a elas. Vera, unha traballadora sexual procedente de Europa do Leste contou a situación que se atopou traballando en Noruega e Suecia tras a aplicación de políticas abolicionistas e sancionadoras. “A policía persíguete, non podes denunciar se te pasa algo porque a policía vai por ti para deportarte. Unha vez botáronme dun hotel no que estaba traballando e deixáronme na rúa, co frío que vai en Noruega en inverno. Quítanlles a custodia dos fillos ás mulleres se se decatan de que son traballadoras sexuais, pero aos clientes non, claro...”. Engadido a isto, Vera denuncia que toda esta situación de maltrato cara ás traballadoras non mudou a demanda de sexo nos países escandinavos, por moito que os gobernos de alí digan que cada vez hai menos prostitutas. “Amnistía Internacional demostrou as consecuencias negativas do modelo sueco, pero os gobernos non escoitan, non lles importan as vidas das prostitutas, como demostran as mortes de Vanesa Campos, Petite Jasmine, etc.” engade Vera.

Kenia García: "Cando falamos de proxenetas, o primeiro proxeneta é o estado”

Ordenanzas municipais como a de Murcia do 2013 ou a de Lugo demostran que no estado español se vai polo mesmo camiño, coas consecuencias negativas que expertas e traballadoras din que ten para o traballo de moitas delas. “O feito de que se lles multe fai que cando sufren un acto delitivo por parte de terceiros teñan medo de ir á policía a denunciar, polo que estes actos quedan impunes. Iso sen contar con que a policía xa as coñece e ás veces as multa simplemente por estar na rúa, aínda que saísen un momento a mercar o pan”, advirte Nacho Pardo, fundador do Comité de Apoio ás Traballadoras do Sexo (CATS).

“O abolicionismo insiste en que a solución está en multar aos clientes, pero non é tan sinxelo. O que pasa cando multas os clientes é que as traballadoras teñen menos tempo para negociar con eles na rúa e teñen que irse a zonas afastadas do centro, o que pon en perigo a súa vida e as expón e situacións de maior violencia e vulnerabilidade”, engade. Ademais, este tipo de ordenanza aumenta o estigma dunhas mulleres que, xa de por si, viven baixo o cuestionamento e as constantes críticas por parte da sociedade. “Temos un estado proxeneta que recadou, ata 2017, 50.000 euros con multas a traballadoras sexuais. A lei mordaza aliméntase de mulleres que exercen a prostitución, cando falamos de proxenetas, o primeiro proxeneta é o estado”, denuncia Kenia.

Nacho Pardo: "O abolicionismo insiste en que a solución está en multar aos clientes, pero non é tan sinxelo."
Traballo sexual 2
As xornadas foron censuradas pola UDC. Elena Martín

O PROBLEMA DA TRATA

Por outra banda, insisten en que elas tamén diferencian entre traballadoras voluntarias e vítimas de trata e que é moi inxusto que se lles acuse de abandonar as compañeiras que están exercendo involuntariamente. “Están utilizando ás compañeiras que sofren de trata e que o queren deixar como ferramenta para atacar ao resto de traballadoras. Pero non son as putas as que teñen que rematar coa trata, senón os políticos e as institucións”, di María José Barrera. “O proxenetismo, a trata e o tráfico de persoas existe porque hai beneplácito dos gobernos, dan moito diñeiro, son mafias internacionais. As mafias que trafican con persoas tamén o fan con armas e drogas”, engade Conxa Borrell.

Sobre este tema falou tamén Kenia García, que centrou o seu discurso en denunciar a lei de estranxeiría e o peche de fronteiras, que inflúen en que moitos procesos migratorios rematen en redes de trata, ou na economía informal e a prostitución. “O Estado outorga licencias aos clubs e demais locais, pero en cambio non dá papeis ás persoas migrantes que se dedican á prostitución” (...) “as mulleres migrantes precisan tres anos para optar á residencia, adoitan ser persoas racializadas que rematan ou ben no traballo do fogar en condicións precarias ou moitas na prostitución”, engade. “Victimízasenos ou criminalízasenos”.

Barrera: “Están utilizando ás compañeiras que sofren de trata e que o queren deixar como ferramenta para atacar ao resto de traballadoras.

A profesora de antropoloxía Estefanía Acién sinalou tamén que, cando se fala de prostitución desaparecen os enfoques multifactoriais que si se dan noutros ámbitos. Esta antropóloga estivo durante anos en contacto con prostitutas nixerianas no oeste almeriense. “O discurso ‘trafiquista’ afasta o foco da responsabilidade que ten a nosa sociedade na situación destas mulleres —sexismo, clasismo, racismo...— e somos nós quen temos que axudalas a saír de aquí, pero para iso necesitan unha alternativa que moitas veces non teñen porque a elas non lles dan contratos noutros sitios, como aos homes”, denuncia esta antropóloga. Por outra banda, para elas non é certo que os gobernos se preocupen polas vítimas de trata porque non se fai nada real para axudalas. “Depórtanas ao seu país sen ter en conta as súas débedas e sen pensar que intentarán volver. Non lles importan as familias, só botalas do país. Iso é racismo”, sinala Conxa Borell. “Nos clubs só as ‘liberan’ si non teñen papeis. Se teñen papeis entón déixanas alí porque claro, con papeis xa non parece que poidan ser vítimas de trata”, engade a secretaría de OTRAS, que na actualidade segue loitando por un sindicato de traballadoras e traballadores do ámbito sexual, a pesar de tódolos obstáculos.

Tras dous días de conversas, charlas e debates, finalmente a Facultade de Dereito aceptou que se fixera un encontro con elas o día 21 ás 13:30. Alí, rodeadas de paraugas vermellos, o seu símbolo, as organizadoras das xornadas aseguraron que o que pasou coa UDC demostra que “a loita polos dereitos das traballadoras sexuais vai ser dura e difícil”, pero pensan seguir loitando porque estas mulleres non o teñan aínda máis difícil do que xa o teñen. E por un mundo onde ninguén teña que facer aquilo que non desexa ou teña que facelo na clandestinidade, como estas xornadas.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Antipunitivismo
Antipunitivismo Las malas víctimas responden
Este texto lo firmamos dos malas víctimas, comprendiendo con ello sujetos que deciden disputar tal categoría.
Literatura
Antonio Orihuela “En España existía un sujeto femenino radical y de cambio antes del movimiento sufragista”
A propósito de la publicación de su ensayo “Las sin amo”, repasamos con Antonio Orihuela la historia silenciada de unas escritoras de los años treinta comprometidas contra la lógica burguesa, el Estado, el capitalismo y la explotación.
Feminismos
Feminismo Solo el feminismo nos va a salvar de esta
El ascenso de líderes autoritarios pone en peligro las democracias occidentales. ¿Podrá el feminismo ser la clave para detener esta deriva?
Anónima González
23/9/2019 17:41

¡Gracias! Gracias a las compañeras valientes que dan la cara y a quienes colaboran en la visibilización de la lucha contra el estigma, la despenalización y la consecución de derechos. ¡Viva la sexualidad y el cuerpo!

2
1
Gobierno de coalición
Gobierno de coalición Sánchez resucita el decreto ómnibus con más ayudas a los propietarios
El Gobierno anuncia un acuerdo con Junts para reflotar el decreto que permite revalorizar las pensiones con nuevos avales estatales para caseros. El presidente se compromete a convocar una moción de confianza.

Últimas

Sanidad
Sanidad privatizada Óscar López vuelve a ceder al chantaje de las aseguradoras y aumenta un 41% el dinero para Muface
El gobierno aprueba en el Consejo de Ministros un aumento de las primas para las aseguradoras privadas del 41,2%, superior al que en un primer momento estas empresas demandaban.
Deportes
Liga F Nuevo convenio para las futbolistas: guarderías, mejoras en el protocolo antiacoso o subida salarial
Hace firme los aumentos salariales del acuerdo de salida de huelga de 2023 e incluye todos los puntos que quedaron pendientes entonces. Dos de los sindicatos del banco social se descuelgan de la firma por considerar insuficiente el convenio.
Economía
Fiscal Impuestos de Trump: subida a los consumidores y protección a Silicon Valley
Las primeras medidas fiscales anunciadas por el nuevo presidente de los Estados Unidos dejan bien claras sus intenciones, quiénes se van a beneficiar de ellas y quiénes las sufrirán.
Serbia
Balcanes Dimite el primer ministro serbio, Milos Vucevic, por las protestas estudiantiles contra la corrupción
El país balcánico entra en fase de Gobierno técnico después de que cientos de miles de personas precipitaran la caída de un Ejecutivo al que se acusa de ser responsable de la caída de una marquesina que causó la muerte de 15 personas.
Palestina
Genocidio El ejercito israelí sigue matando en Gaza pese al acuerdo de alto al fuego
Mientras cientos de miles de palestinos y palestinas del norte de Gaza regresan a sus tierras formando una inmensa columna, las fuerzas sionistas prosiguen con sus ataques sobre el pueblo gazatí.
LGTBIAQ+
Estudio Discriminadas en la educación, la sanidad y el trabajo: la situación de las personas LGTBIAQ+ con discapacidad
El 78% de las personas LGTBI+ ha experimentado algún tipo de discriminación en el ámbito educativo. Es una de las conclusiones del estudio ‘La situación de las personas LGTBI+ con discapacidad en España’ presentado este lunes.
València
Lawfare Mónica Oltra es absuelta de calumnias contra el presidente de Ribera Salud
Alberto de Rosa, responsable de la empresa que gestiona las concesiones de sanidad pública de gestión privada, retiró su demanda un día antes del juicio, por lo que ha sido condenado a costas.
Análisis
Análisis La vivienda, un problema democrático
La falta de políticas justas que equilibren las relaciones de poder entre propietarios-rentistas-bancos e inquilinos-consumidores da cuenta de un problema estructural de la democracia.
Barcelona
Barcelona Mossos y Guardia Urbana desalojan a la Antigua Massana sin notificación previa
La orden de expulsión por vía administrativa quedó suspendida el pasado 17 de octubre y los abogados del centro social denuncian que no han recibido ninguna orden judicial de desalojo.

Recomendadas

Medio rural
Reportaxe As mulleres rurais soñan con deixar de ser heroínas
A falta de servizos básicos no rural é a primeira pedra no camiño de quen quere vivir e desenvolver os seus proxectos fóra da cidade. Aínda así, o rural galego atópase á cabeza en canto a titularidade feminina respecto á media do Estado español.
Literatura
Letras Galegas Da Sección Feminina do franquismo ao Cancioneiro Popular Galego: o pobo é quen canta e baila
As cantareiras protagonizarán o Día das Letras Galegas de 2025. Beatriz Busto e Richi Casás fálannos delas, de Dorothé Schubarth, do Cancioneiro Popular Galego e da dificultade de acceder aos arquivos sonoros que conservan as súas voces.
Jaén
Andalucía Lopera no quiere que Greenalia especule con sus olivos
Decenas de pequeños olivareros de la Campiña Norte de Jaén podrían perder sus terrenos en beneficio de una empresa que quiere talar los árboles para instalar siete parques fotovoltaicos.
México
Fronteras Tijuana concentra los estragos del cerrojazo de Trump
Frente a la aduana de Estados Unidos se acumulan los migrantes que se han quedado sin cita para su tramitación de asilo, cuya esperanza merma al ver los grupos de deportados que son devueltos a México.