Trabajo sexual
Traballo sexual: Facerse escoitar fronte o estigma e a censura

A censura da Universidade da Coruña non evitou unhas xornadas onde finalmente as traballadoras sexuais tiveron a súa voz.

Traballo sexual
Pegatinas de colectivos de traballadoras sexuais e de abolicionistas. Elena Martín
23 sep 2019 08:00

É 20 de setembro. Son as 9 e media da mañá, e dentro do centro social A Comuna, na Coruña, aglomérase moita xente, a maioría mulleres. Pálpase raiba, pero tamén se senten unha enerxía e ganas de falar que o envolven todo. Son as poñentes e asistentes ás primeiras Xornadas de Traballo Sexual celebradas na Galiza, esas mesmas que, con moita polémica, foron prohibidas pola Universidade da Coruña.

“Estas xornadas deberían terse dado na universidade, un lugar con liberdade de cátedra onte todo o mundo debería ter dereito a falar”, denuncia Conxa Borell, secretaria xeral do Sindicato Organización de Traballadoras Sexuais OTRAS. María Martínez Cano, psicóloga, traballadora sexual e coordinadora das xornadas, acentuou que o único problema non foi a censura, senón todo o proceso ata chegar a esa situación. “Dixeron que todo estaba correcto, que podiamos facelas alí, pero unha semana antes de celebralas cederon a presións. Primeiro sacáronnos de Socioloxía, logo dixeron que as podiamos facer na Escola de Traballo Social, pero se cambiabamos os títulos das charlas, acurtabamos as conferencias das traballadoras e deixabamos que pechase unha muller favorable ao abolicionismo. E despois diso, dixeron que non, que non as podiamos facer alí” denuncia a coordinadora. “Quérennos como obxecto de estudo pero nunca como suxeito”, engade.

Traballo sexual 3
A gran afluencia de público fixo pequeno o Centro Social A Comuna. Elena Martín

Está claro que a prostitución é un tema complicado. Mais tamén é certo que a maioría das veces as propias traballadoras sexuais son as últimas ás que se lles deixa dar a súa opinión sobre un tema que, en primeira instancia, debería corresponderlles. “Moitas veces pregúntome, fóra xa da prostitución, como o tería feito se non puidera prostituirme eses quince anos. A prostitución non é unha panacea, nunca proclamei esa mensaxe, pero o resto das opcións que eu polo menos tiña, dadas as miñas circunstancias, eran francamente peores” , Kenia García, voceira do Colectivo de Prostitutas de Sevilla e unha das participantes nestas xornadas, le esta reflexión dunha das súas compañeiras dedicadas á prostitución.  “Considérome abolicionista de tódolos condicionantes e motivos que te poden levar á prostitución e que son os que se deberían tamén abordar sen demora. Afirmo, pola miña propia experiencia, que non hai axudas para reconstruír a túa vida, nin alternativas”, continúa a reflexión de Ámbar (pseudónimo).

Kenia García: "A prostitución non é unha panacea, nunca proclamei esa mensaxe, pero o resto das opcións que eu polo menos tiña, dadas as miñas circunstancias, eran francamente peores"

Moitos dos discursos destas mulleres recalcan que elas non falan da prostitución como unha solución vital, en resposta ás acusacións de querer facerlles ver ás estudantes os beneficios deste traballo vertidas por algúns membros da universidade. Aínda así, nas xornadas repítese tamén que elas ven aliadas no mundo académico e que entenden que esta só foi unha parte do ámbito universitario. “Claro que hai aliadas académicas e cada unha axuda dun xeito. O día 5, de feito, ímonos reunir para presentar políticas sociais para que a xente non se vexa abocada a exercer a prostitución. Facémolo precisamente por iso, para que non haxa máis putas, que xa nos chegan”, engade María Xosé Barrera, ex-traballadora sexual e co-fundadora do Colectivo de Prostitutas de Sevilla. “Cando falamos de putas empoderadas non é porque pensemos que sexa algo marabilloso dedicarse a isto, senón porque reclamamos a nosa dignidade e a nosa voz, o noso dereito a falar por nós mesmas, non precisamos a ninguén que nos victimice, como fai determinado feminismo”, expón Saisei-Chan, traballadora sexual. “Determinadas abolicionistas simplifican as nosas mensaxes para que caiban nos seus prexuízos sobre nós”, denuncia.

Saisei-Chan: “Cando falamos de putas empoderadas non é porque pensemos que sexa algo marabilloso, senón porque reclamamos a nosa dignidade e a nosa voz.”

As críticas ao abolicionismo

Para as participantes o problema do que chaman ‘nacional-abolicionismo’, o abolicionismo máis extremo, é que non axuda á situación dunhas mulleres que xa o teñen moi difícil sen ter que lidiar coas consecuencias de políticas que, ao final, as sancionan a elas. Vera, unha traballadora sexual procedente de Europa do Leste contou a situación que se atopou traballando en Noruega e Suecia tras a aplicación de políticas abolicionistas e sancionadoras. “A policía persíguete, non podes denunciar se te pasa algo porque a policía vai por ti para deportarte. Unha vez botáronme dun hotel no que estaba traballando e deixáronme na rúa, co frío que vai en Noruega en inverno. Quítanlles a custodia dos fillos ás mulleres se se decatan de que son traballadoras sexuais, pero aos clientes non, claro...”. Engadido a isto, Vera denuncia que toda esta situación de maltrato cara ás traballadoras non mudou a demanda de sexo nos países escandinavos, por moito que os gobernos de alí digan que cada vez hai menos prostitutas. “Amnistía Internacional demostrou as consecuencias negativas do modelo sueco, pero os gobernos non escoitan, non lles importan as vidas das prostitutas, como demostran as mortes de Vanesa Campos, Petite Jasmine, etc.” engade Vera.

Kenia García: "Cando falamos de proxenetas, o primeiro proxeneta é o estado”

Ordenanzas municipais como a de Murcia do 2013 ou a de Lugo demostran que no estado español se vai polo mesmo camiño, coas consecuencias negativas que expertas e traballadoras din que ten para o traballo de moitas delas. “O feito de que se lles multe fai que cando sufren un acto delitivo por parte de terceiros teñan medo de ir á policía a denunciar, polo que estes actos quedan impunes. Iso sen contar con que a policía xa as coñece e ás veces as multa simplemente por estar na rúa, aínda que saísen un momento a mercar o pan”, advirte Nacho Pardo, fundador do Comité de Apoio ás Traballadoras do Sexo (CATS).

“O abolicionismo insiste en que a solución está en multar aos clientes, pero non é tan sinxelo. O que pasa cando multas os clientes é que as traballadoras teñen menos tempo para negociar con eles na rúa e teñen que irse a zonas afastadas do centro, o que pon en perigo a súa vida e as expón e situacións de maior violencia e vulnerabilidade”, engade. Ademais, este tipo de ordenanza aumenta o estigma dunhas mulleres que, xa de por si, viven baixo o cuestionamento e as constantes críticas por parte da sociedade. “Temos un estado proxeneta que recadou, ata 2017, 50.000 euros con multas a traballadoras sexuais. A lei mordaza aliméntase de mulleres que exercen a prostitución, cando falamos de proxenetas, o primeiro proxeneta é o estado”, denuncia Kenia.

Nacho Pardo: "O abolicionismo insiste en que a solución está en multar aos clientes, pero non é tan sinxelo."
Traballo sexual 2
As xornadas foron censuradas pola UDC. Elena Martín

O PROBLEMA DA TRATA

Por outra banda, insisten en que elas tamén diferencian entre traballadoras voluntarias e vítimas de trata e que é moi inxusto que se lles acuse de abandonar as compañeiras que están exercendo involuntariamente. “Están utilizando ás compañeiras que sofren de trata e que o queren deixar como ferramenta para atacar ao resto de traballadoras. Pero non son as putas as que teñen que rematar coa trata, senón os políticos e as institucións”, di María José Barrera. “O proxenetismo, a trata e o tráfico de persoas existe porque hai beneplácito dos gobernos, dan moito diñeiro, son mafias internacionais. As mafias que trafican con persoas tamén o fan con armas e drogas”, engade Conxa Borrell.

Sobre este tema falou tamén Kenia García, que centrou o seu discurso en denunciar a lei de estranxeiría e o peche de fronteiras, que inflúen en que moitos procesos migratorios rematen en redes de trata, ou na economía informal e a prostitución. “O Estado outorga licencias aos clubs e demais locais, pero en cambio non dá papeis ás persoas migrantes que se dedican á prostitución” (...) “as mulleres migrantes precisan tres anos para optar á residencia, adoitan ser persoas racializadas que rematan ou ben no traballo do fogar en condicións precarias ou moitas na prostitución”, engade. “Victimízasenos ou criminalízasenos”.

Barrera: “Están utilizando ás compañeiras que sofren de trata e que o queren deixar como ferramenta para atacar ao resto de traballadoras.

A profesora de antropoloxía Estefanía Acién sinalou tamén que, cando se fala de prostitución desaparecen os enfoques multifactoriais que si se dan noutros ámbitos. Esta antropóloga estivo durante anos en contacto con prostitutas nixerianas no oeste almeriense. “O discurso ‘trafiquista’ afasta o foco da responsabilidade que ten a nosa sociedade na situación destas mulleres —sexismo, clasismo, racismo...— e somos nós quen temos que axudalas a saír de aquí, pero para iso necesitan unha alternativa que moitas veces non teñen porque a elas non lles dan contratos noutros sitios, como aos homes”, denuncia esta antropóloga. Por outra banda, para elas non é certo que os gobernos se preocupen polas vítimas de trata porque non se fai nada real para axudalas. “Depórtanas ao seu país sen ter en conta as súas débedas e sen pensar que intentarán volver. Non lles importan as familias, só botalas do país. Iso é racismo”, sinala Conxa Borell. “Nos clubs só as ‘liberan’ si non teñen papeis. Se teñen papeis entón déixanas alí porque claro, con papeis xa non parece que poidan ser vítimas de trata”, engade a secretaría de OTRAS, que na actualidade segue loitando por un sindicato de traballadoras e traballadores do ámbito sexual, a pesar de tódolos obstáculos.

Tras dous días de conversas, charlas e debates, finalmente a Facultade de Dereito aceptou que se fixera un encontro con elas o día 21 ás 13:30. Alí, rodeadas de paraugas vermellos, o seu símbolo, as organizadoras das xornadas aseguraron que o que pasou coa UDC demostra que “a loita polos dereitos das traballadoras sexuais vai ser dura e difícil”, pero pensan seguir loitando porque estas mulleres non o teñan aínda máis difícil do que xa o teñen. E por un mundo onde ninguén teña que facer aquilo que non desexa ou teña que facelo na clandestinidade, como estas xornadas.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Entrevista La Poderío
Entrevista La Poderío Carmen Fernández Gálvez: “El origen de la creatividad está en la naturaleza”
Carmen Fernández Gálvez (1979) nace en Vélez Málaga. Como mujer inquieta y curiosa decide realizar estudios de psicología. Su pasión por la cosmética natural y los remedios vegetales comenzó años más tarde.
Brasil
Ana Carolina Lourenço y Fabiana Pinto “Organizar la imaginación es la lucha de nuestro tiempo”
En la vanguardia de los movimientos que plantaron cara a la extrema derecha bolsonarista, las mujeres negras cuentan con una largo recorrido en la disputa política brasileña. Un libro recoge su genealogía y sus miradas para el futuro.
Alemania
Alemania Feminicidios en alza en un país sin Ministerio de Igualdad ni ley de violencia de género
La convocatoria de elecciones en Alemania dejará en suspenso la propuesta para crear una ley específica de violencia de género en un país donde la última cifra oficial, 360 feminicidios en el año 2023, podría no reflejar una realidad mucho más grave.
Anónima González
23/9/2019 17:41

¡Gracias! Gracias a las compañeras valientes que dan la cara y a quienes colaboran en la visibilización de la lucha contra el estigma, la despenalización y la consecución de derechos. ¡Viva la sexualidad y el cuerpo!

2
1
Vigo
Sanidade Unha multitudinaria manifestación enche Vigo contra a privatización sanitaria orquestrada desde a Xunta
Ducias de miles de persoas e os partidos da oposición acoden ao chamado de SOS Sanidade Pública para reclamar “a reconstrución da área sanitaria de Vigo”, empobrecida pola privatización de servizos e os sobrecustos do Álvaro Cunqueiro.
Vigo
Política A exdirectora financeira de Povisa perfílase como a nova líder do PP de Vigo
Luisa Sánchez Méndez foi entre 1999 e 2023 alto cargo do Hospital Povisa desde onde Alfonso Rueda deulle o pulo á sanidade pública, dirixindo os Recursos Humanos da Consellería de Sanidade na área sanitaria de Pontevedra e O Salnés.
Medio ambiente
Minaría A Xunta xestiona a reactivación de 51 minas en Galiza coa licenza caducada
O goberno de Alfonso Rueda publicou medio centenar de concursos de dereitos mineiros con permisos caducados que abrirán as explotacións unha vez conclúa unha fase de análise e investigación do solo.
Rap
Poetas Puestos “Tanto los medios como la política quieren que seas un tonto feliz”
Charly Efe y Teko, acompañados de una banda, publican el disco ‘Tontos felices’ donde mezlcan su carrera en el rap con ritmos rock para crear lo que han bautizado como rap‘n’roll.
Ocupación israelí
Ocupación israelí Israel firma el acuerdo con Hamás, pero todavía tiene que votarlo el Gobierno
Los representantes israelíes en Doha validan el pacto para un cese temporal de las hostilidades y un intercambio de prisioneros. Este viernes se vota en el Gobierno israelí, donde dos partidos ultras se oponen.

Últimas

Groenlandia
Análisis Por qué Groenlandia es clave en la carrera por las materias primas
El anuncio de Trump parece salido de una precuela de la película 'Don’t Look Up', en la que los intereses geopolíticos y económicos no nos dejan ver el colapso inminente.
Historia
Descifrando a historia As cortes de Melide, así foi como o medo da nobreza galega tratou de frear novas revoltas como a Irmandiña
No ano 1520 en Castela, estala a Guerra das Comunidades. Esta revolta vai ter un carácter antiseñorial e tamén en contra o novo rei, Carlos I. En Galiza, tamén tivo o seu eco.
Gobierno de coalición
Gobierno de coalición El CIS vuelve a situar la vivienda como el principal problema de la población
Uno de cada dos votantes de las izquierdas sitúan la vivienda entre los tres grandes problemas que afronta el país. La encuesta del CIS muestra a los partidos de la izquierda en la misma situación de desinfle que el mes pasado.
Más noticias
Análisis
Análisis El PSOE intenta pescar en el río revuelto de la izquierda para acercarse al PP
Entre los votantes del PP sólo hay dos cosas que produzcan ilusión: el rechazo a Sánchez y su Gobierno e Isabel Díaz Ayuso. Feijóo, que no es una de ellas.
Galicia
Literatura Daniel Salgado reformula las claves de la poesía política en la contemporaneidad en 'Poemas realistas'
El discurso de este poemario convoca las dos ideas-fundamento que vertebran la poética de Salgado: la constatación de la ruina y la perseverancia en la posibilidad de un horizonte no clausurado.
Galicia
Galicia La exdirectora financiera del mayor hospital privado de Galicia se perfila como la nueva líder del PP de Vigo
Luisa Sánchez Méndez fue entre 1999 y 2023 alto cargo del Hospital Povisa desde donde Alfonso Rueda le dio el empujón a la sanidad pública, dirigiendo los Recursos Humanos de la Consellería de Sanidade en el área sanitaria de Pontevedra y O Salnés.

Recomendadas

Literatura
Letras Galegas Da Sección Feminina do franquismo ao Cancioneiro Popular Galego: o pobo é quen canta e baila
As cantareiras protagonizarán o Día das Letras Galegas de 2025. Beatriz Busto e Richi Casás fálannos delas, de Dorothé Schubarth, do Cancioneiro Popular Galego e da dificultade de acceder aos arquivos sonoros que conservan as súas voces.
Historia
Historia La segunda vida de Joaquín Maurín
Alberto Sabio reconstruye en “Excomunistas” la vida y el pensamiento del fundador del POUM: desde su politización en el republicanismo hasta su giro socialdemócrata y anticomunista durante la Guerra Fría.
Ocupación israelí
Expansionismo israelí El Golán sirio, radiografía de una joya natural diezmada por la ocupación israelí
Las actividades extractivistas del Estado israelí sobre los recursos hídricos o proyecto de parque eólico en las tierras colonizadas amenaza el sustento diario de las comunidades locales.
Represión
Represión Cómo descubrir a un infiltrado, el manual
Un grupo de afectadas por el espionaje policial publica un texto colectivo como herramienta y reflexión sobre este fenómeno.