Coronavirus
As dúbidas que suscitan os test masivos de Feijóo nas grandes cidades

Durante o mes de xaneiro o Servizo Galego de Saúde (Sergas) viuse inmerso na realización de cribados masivos con test de antíxenos para detectar positivos por covid nas diferentes áreas sanitarias. Esta fin de semana a Xunta de Galicia arrancaba con esta técnica en grandes espazos nas cidades de Vigo, Santiago e A Coruña. Un total de 169.000 veciños e veciñas destas tres localidades foron acudindo a esta cita, entre as dúbidas dos profesionais sanitarios sobre a efectividade desta técnica.

Mentres que a incidencia acumulada do total do territorio galego supera os 500 casos por cada 100.000 habitantes desde o 21 de xaneiro, e o indicador alcanza xa os 630, obsérvanse grandes diferencias entre as tres cidades. Así, en Vigo apenas se superan os 470 casos, en Compostela alcánzanse os 692 e na Coruña a incidencia acumulada dispárase até os 918, segundo os datos a 31 de xaneiro. Nesta última cidade, esta fin de semana convocábase a un total de 138.000 veciños e veciñas no recinto de Expocoruña e en catro centros de saúde da cidade para someterse a ditos test masivos. En Vigo, un total de 22.000 veciños e veciñas estarán circulando polo Instituto Feiral (IFEVI) até o mércores. E, pola súa banda, no recinto feiral compostelano de Amio, 9.000 persoas foron testadas entre o sábado e o domingo.

“Temos moitas dúbidas sobre todo isto. Para que sexan útiles hai que facer cribados moi orientados, en sitios acoutados con grandes picos”, expresa ao Salto Susana Aldecoa, presidenta da Asociación Galega de Medicina Comunitaria, Agamfec. “É como buscar unha agulla nun palleiro —prosegue Aldecoa—. Por exemplo no concello de Arteixo, lugar cunha alta incidencia, de 9.000 probas detectáronse 80 positivos, a partir destes tes un bo fío desde onde tirar para detectar todos os seus contactos. Mais en poboacións máis grandes como Vigo, con sete casos detectados en 7.000 probas realizadas, esta técnica semella pouco rendíbel”, explica a presidenta de Agamfec.

“É como buscar unha agulla nun palleiro —prosegue Aldecoa—. Por exemplo no concello de Arteixo, lugar cunha alta incidencia, de 9.000 probas detectáronse 80 positivos. Mais en poboacións máis grandes como Vigo, con sete casos detectados en 7.000 probas realizadas, esta técnica semella pouco rendíbel”, explica a presidenta de Agamfec.

Así, tal e como se desprende da Estratexia de Detección Precoz, Vixilancia e control Covid-19 do Ministerio de Sanidade, “os estudos de cribado teñen que estar moi dirixidos e relacionados cunha alta transmisión na área xeográfica ou na poboación diana do cribado, e co objetivo de realizar unha intervención de saúde pública segundo os resultados de ditos cribados”. Por outra banda, a técnica utilizada, baseada nos test rápidos de antíxenos, presentan unha sensibilidade inferior ás PCR, especialmente na detección de casos asintomáticos. “Os casos con resultados falsos negativos pódense sentir falsamente tranquilizados, o que podería derivar en retrasos diagnósticos ante a aparición de síntomas”, establece o Documento Marco de Cribado Poboacional aprobado por todas as Comunidades Autónomas e o Ministerio de Sanidade.

Manuel Franco, portavoz da Sociedade Española de Saúde Pública SESPAS), amósase escéptico ante a utilidade deste tipo de despregaduras. “Non teño moi claro que vallan de moito e son moi moi caros”, asegura. “O importante destes test masivos é que poidan ter unha continuidade a través da atención primaria”, advirte.

“Non teño moi claro que vallan de moito e son moi moi caros”, asegura. “O importante destes test masivos é que poidan ter unha continuidade a través da atención primaria”, advirte Manuel Franco de SESPAS.

Non obstante, os profesionais insisten en que o rastrexo personalizado de casos segue a ser a mellor opción e a que habería que reforzar. “Xa que ten que volver á primaria, pois mellor reforzala desde o comezo e facer seguimento o mellor posíbel desde esta área”, engade Franco. “Temos que seguir reforzando o estudo de casos próximos”, corrobora a presidenta de Agamfec. “Os médicos de familia atopamos moitos erros na central de seguemento de contactos —unidade que se encarga do ratrexo en Galiza—. Chámache xente que deu positivo e ten cinco convivintes e que só lle dixeron que fique 14 días na casa sen facerlle unha proba e, polo tanto, sen facer un estudo de seguimento. E iso é tremendamente grave, aí é onde hai que facer probas porque vas sobre seguro.

Outra das críticas cara a esta central de seguemento está na súa “pouca elasticidade”. “Este organismo non parece ampliarse cando comeza a subir unha onda. Cando vemos que as cousas se poñen un pouco feas, a central falla”, expresa Aldecoa, quen tamén fala de “opacidade”. “Non sabemos cantos profesionais están a traballar na actualidade. Tampouco temos contacto directo entre atención primaria e a central. Eles anotan o que van facendo na historia clínica de cada paciente. Algunhas veces anótanse os contactos estudados e outras veces, non. Traballamos a cegas. A veces aparéceche unha listaxe moi curta con apenas tres contactos e iso non é un estudo exhaustivo”, quéixase. “Hai que facer cribados, mais cando estás a ver unha incidencia alta nun lugar acoutado. Se non é invertir uns recursos enormes para moi pouco rendemento”, conclúe.