Feminismos
O xornalismo será feminista

O colectivo Xornalistas Galegas presentouse en Compostela amadriñado por Margarita Ledo e Rosa Cobo.

xornalistas galegas feminismo
Presentación ao público da asociación Xornalistas Galegas. Elena Martín
10 nov 2018 19:45

O 8 de marzo de 2018, as xornalistas galegas mobilízanse no marco dunha folga feminista internacional e histórica. O 7 de xullo deste ano asínase o manifesto da asociación Xornalistas Galegas. O documento, que avoga por un xornalismo feminista, colectivo e solidario foi asinado por case duascentas profesionais. Na mañá deste 10 de novembro a asociación presentouse ao público. Na xornada estiveron presentes, en espírito rebelde, todas as que anteriormente loitaron e abriron camiño. Pioneiras, rompedoras, galegas. Emilia Pardo Bazán, Concepción Arenal, María Luz Morales ou Begoña Caamaño. Caamaño, quen dixo: “É o tempo do feminismo: da xustiza, da igualdade, da liberdade, da dignidade e, por que non? Da felicidade”.

A facultade de Ciencias da Comunicación de Compostela foi o escenario da presentación. O tempo non desanimou ao case cento de persoas que ocuparon o auditorio. Soaron as Tanxugueiras, Guadi Galego ou Mercedes Peón. O acto comezou coa intervención da xornalista Ana Sanmartín, e rematou cun debate composto só por mulleres expertas. Sanmartín lembrou como a forza do 8M serviu para dar pulo ao colectivo. “Algunhas acudimos a Madrid, á primeira asemblea estatal de “Las periodistas paramos”, e escoitando compañeiras o sentimento foi abrumador”, explicou Sanmartín, “non estamos soas”. Á conciencia feminista uníase un sentimento de responsabilidade, como traballadoras duns medios que perpetúan o sistema patriarcal.

Begoña Caamaño:  “É o tempo do feminismo: da xustiza, da igualdade, da liberdade, da dignidade e, por que non? Da felicidade”
“En xullo”, continuou Sanmartín, “redactamos o noso manifesto, a nosa esencia, o que nos fai grandes”. Un manifesto que cobrou vida, a través dun vídeo, nas voces das xornalistas galegas. “Visibilizar ás mulleres nos medios de comunicación”, “desestigmatizar a presenza da muller na información”, ou transitar “dun xornalismo competitivo e individualista” a un “xornalismo solidario, comunitario, honesto e comprometido”, son algúns dos seus obxectivos. Noutro vídeo, Chévere, bandas musicais como De Vacas, escritoras, presentadoras… enviaron azos ás xornalistas.

Onde as mulleres non cadran

As dúas madriñas do evento pertencen aos dous eixos fundamentais de Xornalistas Galegas: o xornalismo e o feminismo. Margarita Ledo, xornalista, cineasta, membro da RAG e “axitadora cultural feminista”, iniciou a súa intervención cunha dedicatoria: “Aos traballadores e traballadoras da CRTVG, que loitan contra o acoso, contra a censura e contra o que ninguén quere nomear”. Tamén cunha anécdota: “Cando rematei xornalismo en Barcelona comecei a buscar traballo. O meu tío Quique díxome que tiña un amigo que coñecía ao propietario de La Región. Que lle preguntaría por min. Ao día seguinte vexo ao meu tío cunha cara realmente patética... contestáranlle que polas características da empresa, unha muller non cadraba”.
xornalistas galegas 3
Presentación ao público da asociación Xornalistas Galegas. Elena Martín

Na súa intervención Ledo recordou o camiño xa percorrido en Galiza cara un xornalismo feminista. E os atranques na ruta. “No 94 o Parlamento Galego crea, a iniciativa da deputada Pilar García Negro, a Comisión de Igualdade”. No 2004 nace o Observatorio da Igualdade e o Colexio Profesional de Xornalistas de Galicia asina a Declaración Compostela. A declaración era consecuencia da mala cobertura mediática dos casos de violencia de xénero, que o Colexio instaba a mudar. “Se a aplicación se tivera feito dende entón”, ironizou, “tal vez hoxe non estariamos aquí”.

A segunda madriña, Rosa Cobo, é profesora de titular de Socioloxía de Xénero da Universidade da Coruña. Cobo declarou o seu agradecemento polo convite, e a alegría e optimismo que lle causa “esta explosión de feminismo”. “A desigualdade non é opinable”, afirmou, “existe dolorosamente para as mulleres”. “Os grandes medios están ao servizo dos intereses masculinos”, sinalou, “normalizan valores e crenzas que fortalecen as desigualdades, favorecendo o status quo dos poderosos”. “A tarefa é infinita”, dixo, “e precísanse políticas nos medios, para os medios, e unha audiencia que reclame códigos culturais feministas”.

Ferramentas para outro xornalismo

Alba Taladrid, Silvia Vieites, Chus Purriños presentaron no evento os instrumentos nos que traballa o colectivo. Por unha banda, unha axenda de mulleres expertas de distintos ámbitos. Voces ás que acudir, e que contribúan a crear novos referentes. Tamén o Observatorio feminista dos medios, unha ferramenta “para detectar, analizar e denunciar o carácter non igualitario, machista e mesmo misóxino da representación da muller na comunicación”. O primeiro froito das investigacións do Observatorio verá a luz o 8 de marzo do 2019. Tratará de dar resposta ás preguntas xurdidas no seo de Xornalistas Galegas:“Que está pasando con nós, coas profesionais da comunicación? En que condicións estamos a traballar, laboral e profesionalmente? Que lugares ocupamos dentro das empresas?”.

Ademais Xornalistas Galegas continuará a traballar en rede co resto de plataformas e asociacións de mulleres da comunicación. “Participaremos de novo, a finais de ano, nun encontro do colectivo “Las periodistas paramos”, para seguir aprendendo delas e con elas”.

Expertas para “aplacar” o patriarcado

O evento rematou cun panel de expertas que debían contestar á cuestión, formulada pola xornalista Claudia Morán: “Por que é necesario un xornalismo feminista?”. “A resposta pode parecernos moi obvia. Para moitas persoas non o é”, sinalou. Paz Filgueira, xuíza titular do Xulgado de Familia nº 12 de Vigo, Joana Magalhães, investigadora, Alba Nogueira, profesora titular en Dereito Administrativo, Silvia Pérez, socióloga e voceira da Rede Galega Contra a Trata, María Xosé Porteiro, escritora, xornalista e política, e Elena Roca, licenciada en Ciencias da Actividade Física e xogadora internacional de rugby, responderon.

Paz Filgueira comezou explicando que os homes continúan “a situar ás mulleres nunha situación de segunda, algo que hoxe non se debería consistir”. Continuou Joana Magalhães: “En termos absolutos a visibilidade das mulleres científicas en prensa escrita é tres veces menos que os colegas homes somos o 20% de fontes citadas cando somos o 40% do persoal de investigación no estado”. Alba Nogueira lembrou o dereito constitucional da cidadanía a unha información veraz. “Dificilmente é veraz unha información que non expresa o que está sucedendo na sociedade. e a forma de velo da metade desa sociedade”, sinalou. Para Silvia Pérez: “Os medios son cómplices e transmisores da representación social da prostitución, hai que mudar o tratamento que fan do consentimento”, sinalou, “se se paga, non é sexo”.

Ana Sanmartín: “As forzas que se asocian para facer o ben non se suman, multiplícanse. Somos parte da cuarta ola do feminismo, imaxinade o que podemos conseguir se nos unimos”

María Xosé Porteiro lembrou que “ter a palabra é ter un poder inmenso”. “Hai moita fontes de autoridade, non ten xustificación que o grande número de mulleres xornalistas que pasastes pola facultade non as empregades”. Para finalizar, Elena Roca pediu mudar a representación das mulleres deportistas nos medios. Coma o título da súa columna en La Opinión, lembrou que toca “aplacar ao machismo”. “Abrides un xornal e tal vez na última folla, en pequeno, aparece unha campioa de algo”, denunciou. 

xornalistas galegas 2
Presentación de Xornalistas Galegas en Compostela. Elena Martín

Xa na recta final da mañá Ana Sanmartín colleu o micrófono: “Por deformación profesional vouvos deixar uns titulares”. “Fai douscentos anos as sufraxistas británicas acadaron o dereito ao aborto, o seu lema era Feitos, non palabras”. “A nosa ollada é poder e a nosa palabra é poder”. “As forzas que se asocian para facer o ben non se suman, multiplícanse. Somos parte da cuarta ola do feminismo, imaxinade o que podemos conseguir se nos unimos”. E para rematar, o lema do colectivo: “o xornalismo será feminista, ou non será”.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Oriente Medio
Oriente Medio ‘Aliadas’, un libro para imaginar otra Shatila y recordar Palestina
Hablamos del libro, el deporte, la vida en Shatila y el genocidio en Gaza con la autora, Txell Feixas, junto a Majdi y Razan, padre e hija que protagonizan esta historia de rebeldía y amor por la vida en el campo de personas refugiadas del Líbano.
Economía social y solidaria
Cooperativismo Economías tejidas por mujeres: feminismo y cooperativismo en Madrid, una genealogía por contar
La Economía Social y Solidaria feminista no ofrece fórmulas mágicas, pero sí un horizonte: uno donde lo productivo y lo reproductivo, lo económico y lo afectivo, dejen de estar enfrentados.
Maternidad
Maternidades Maternar sola, precaria y sin que se note
Actualmente, asistimos a un nuevo modelo de súper madre que es la monomarental, precaria, activista feminista, que hace malabares para que sus criaturas no se enteren de las patrañas que nos rodean sin perder de vista la crianza respetuosa
Galicia
Galicia A Xunta aprobou a celulosa de Altri argumentando que a súa cheminea de 75 metros sería “icónica”
O Informe de Patrimonio Cultural, favorable á multinacional, emitiuse con base en dúas encargas externas, contratadas e pagadas pola empresa ao ex presidente e ao actual tesoureiro de Icomos-España.
Alemania
Alemania Friedrich Merz es elegido canciller alemán por la gran coalición tras una jornada de suspense
El nuevo canciller alemán supera una votación extraordinaria tras un sonoro fracaso en su primer intento. Los conservadores gobernarán con el partido socialdemócrata.
Israel
Israel Netanyahu acelera los planes de ocupación total de una Gaza diezmada por el hambre
El ejército israelí quiere movilizar a 30.000 reservistas para una nueva expansión de la ofensiva sobre Gaza. Las organizaciones dependientes de la ONU alertan de la hambruna y las enfermedades en un enclave en el que escasea el agua potable.

Últimas

Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Madres organizadas contra los arrancamientos piden una reunión con Infancia
Pamela L.C. ve a su bebé dos horas a la semana después de que se lo retiraran dos días después de su nacimiento. Ella y otras madres han decidido organizarse para pedir medidas que frenen los arrancamientos.
Madrid
Madrid Sareb amenaza con desahuciar el centro social La Animosa, en Hortaleza
Los colectivos que participan del centro social okupado, y que han dado vida a este espacio durante los últimos cuatro años, convocan a defender su permanencia aunque se ha retrasado la fecha de desalojo hasta el 26 de mayo.
Opinión
Opinión España ya roza el 2,5% en gasto militar
Según el autor, investigador del Centre Delàs, el gasto militar real del Estado español será de 40.457 millones de euros y representará respecto al PIB el 2,48%. A esto se sumarán las inversiones comprometidas en programas de armamento.
Comunidad de Madrid
Universidad pública El alumnado de la UNED denuncia el “modelo antipedagógico” tras la supresión de tutorías presenciales
El proceso de eliminación de clases se remonta a 2008, aunque ha sido este año, con el nombramiento Claudia Sevilla como directora de centros asociados de Madrid, cuando el gobierno de Ayuso “ha pisado el acelerador”.
Opinión
Opinión El rentismo es racismo
La posición de las personas migrantes y racializadas en el conflicto del alquiler nos coloca como sujetos esenciales e imprescindibles en la lucha por la vivienda.

Recomendadas

Laboral
Laboral Coidar sen dereitos: a loita das traballadoras nas residencias privadas de Galiza
Sen tempo nin medios para ofrecer uns coidados axeitados, alertan dunha situación insostible nos centros e denuncian a privatización dun servizo a costa do benestar das persoas maiores e dependentes.
Alemania
Alemania Ines Schwerdtner: “Los conservadores tienen esta estrategia de normalizar la AfD, pero eso ha salido muy mal”
De profesión periodista, Ines Schwerdtner ha sido una de las responsables del ascenso de Die Linke, un partido que pasó de no aparecer en las encuestas a superar el 8% en las elecciones de febrero.