Patrimonio cultural
As receitas caseiras de Sabaxáns: Bacallau ao forno

O bacallau no escenario gastronómico galego apareceu por unha tradición clerical mesturada coa precariedade xeralizada. Acompañounos a través do tempo e hoxe continúa sendo parte da nosa historia cada que o comemos.

Bacallau ao forno
Xornalista feminista
26 dic 2019 18:00

Déano-lo aguinaldo
anque sea pouco
un bo bacalao
e mais metá doutro,
de postres compota
e tamén castañas
boenas e bien grandes
un molete enteiro
e un queixo de Flandes.

Foi curioso descubrir que aquí en Galicia, do mesmo xeito que en México, o bacallau é tradicionalmente un dos pratos principais do menú das ceas de Noiteboa.

O motivo é xa coñecido: hai séculos a igrexa católica impuxo aos seus fregueses que se abstivesen de comer carne o 24 de decembro. E, de todos os peixes, o bacallau foi o elixido por razóns máis ben prácticas: abundaba, era barateiro e aguantaba bastante salgado sen botarse a perder.

Polo que teño escoitado, en Galicia, a maneira máis popular de preparalo nesta data é guisalo con coliflor, receita que tamén xurdiu do seu contexto. O repolo e a coliflor eran habituais nesa época do ano, é dicir, era o que estaba máis á man.

Aínda que non foi ata o Concilio Vaticano II en 1962 que a norma sobre comer carne desapareceu, o prato xa estaba tan arraigado na tradición que logrou conservarse ata o presente. 

Na casa de María tamén se come bacallau na Noiteboa, só que ela non o cociña con coliflor, como facía hai anos, senón ao forno sobre unha cama de patacas. 

Ao principio estrañoume. Na aldea na que vivo as tradicións séguense ao pé da letra. Sardiñas en San Xoán; bacallau en Nadal; rosquillas ou día da festa; os allos seméntanse a noite de ano vello, e a rosca dáse aos fillados nas pascuas. 

Agora ben, cando lle pregunto: “Onde aprendiches a receita?”, María non responde. Quizás xa non lembra. Pode que fose na época na que viviu en Madrid. Ou talvez ao longo dos anos que traballou como cociñeira dun bar preto de Vigo. 

Como sexa, ela non fica sen relacionalo cunha anécdota: “A min nunca me sentou ben a coliflor. Non me gusta moito. Pero sempre se facía así, ata que un día de Nadal o preparei e todos na familia se puxeron maus do estómago á maña seguinte. Foi a última vez que o comemos con coliflor. A min gústame moito deste xeito coas pataquiñas”.
Esta deliciosa receita de María, é unha indefectible opción para darlle unha volta ao bacallau nas ceas deste fin de ano.

BACALLAU AO FORNO CON PATACAS PANADEIRAS


INGREDIENTES:
2 Follas de bacallau previamente desalgado
8 – 10 patacas (dependendo do tamaño da bandexa na que se enforne o prato)
1 Cebola
3 Dentes de allo
A redor de 250 gr. de fariña
Aceite de oliva
Vinagre
Guindillas

PREPARACIÓN

Desalgar previamente o bacallau e cortalo en anacos de, aproximadamente, dez centímetros. Apartar. 

Pelar as patacas e cortalas en rodaxas moi finas (ao estilo panadeiro). Cortar do mesmo xeito a cebola e mesturar coas patacas.


Pasalas brevemente por aceite e sacalas xusto cando estean a cambiar lixeiramente a unha cor dourada. Non é necesario que fiquen ben cocidas.

Escorrer o exceso de aceite das patacas e esparexelas nunha bandexa. 


Quentar outra tixola con aceite limpo. Cortar dous dentes de allo á metade e botalos no aceite.

Mentres se quenta a tixola, colocar un pouco de fariña nun prato e pasar por ela os anacos de bacallau que se cortaron, e selalos no aceite. 

Pousar os anacos de peixe enriba da cama de patacas. 


Por último, nunha tixola, mesturar un pouco de aceite de oliva, vinagre, un dente de allo e guindilla ao gusto. Esperar a que este quente e botalo por riba do bacallau. 

Meter no forno ata que tanto as patacas como o peixe estean ben pasados.
Servir cun anaco de pan e acompañalo cun bo viño de casa.

Sobre o blog
Espazo literario adicado a difundir a idea de que outros estilos de vida son posibles. Un repertorio que busca dignificar as experiencias e os coñecementos que existen nas zonas rurais a través da observación, reflexión e narración da vida social e cultural dunha aldea galega.
Ver todas as entradas
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Galicia
Galicia La Xunta del PP recibe al embajador de Israel en funciones mientras Gaza agoniza al borde de la hambruna
El Gobierno de Alfonso Rueda escenifica su buena sintonía con la Administración de Benjamín Netanyahu apenas unas horas después de que Israel bombardease una escuela que servía de refugio y ordenase una evacuación masiva en Gaza.
Sobre o blog
Espazo literario adicado a difundir a idea de que outros estilos de vida son posibles. Un repertorio que busca dignificar as experiencias e os coñecementos que existen nas zonas rurais a través da observación, reflexión e narración da vida social e cultural dunha aldea galega.
Ver todas as entradas
Xunta de Galicia
Política A Xunta recibe ao embaixador de Israel en funcións mentres Gaza agoniza ao bordo da fame
O Goberno de Alfonso Rueda escenifica a súa boa sintonía coa Administración de Benjamín Netanyahu apenas unhas horas despois de que Israel bombardease unha escola que servía de refuxio e ordenase unha evacuación masiva en Gaza.
Palestina
Genocidio La ONG anti-UNRWA lanzada por exespías y marines de EEUU siembra el caos en el reparto de alimentos en Gaza
La Fundación Humanitaria de Gaza (GHF) creada a comienzos de este año y vinculada a agentes del ejército y la inteligencia estadounidense ha sido acusada de desaparecer a una persona y disparar a quienes estaban esperando ayuda.
Alemania
Litigio climático Un tribunal alemán abre la puerta a que grandes emisores puedan ser responsabilizados de daños climáticos
El jurado descarta la demanda del agricultor peruano Saúl Luciano Lliuya por entender que el riesgo a su propiedad es demasiado bajo, pero esta misma argumentación podría llevar a condenas en otros casos.
Madrid
Derecho a la vivienda Victoria contra la Sareb: 16 familias consiguen firmar contratos después de años de lucha
Un bloque en lucha de Casarrubuelos (Comunidad de Madrid) consigue formalizar contratos con el banco malo, al que acusan de actuar “como un fondo buitre”. En Catalunya, diez ayuntamientos apoyan los reclamos de 62 hogares en huelga contra La Caixa.

Últimas

Universidad
Genocidio Las universidades españolas han firmado 44 proyectos con Israel desde septiembre de 2024
Los acuerdos dentro del programa Horizon Europe se han sucedido a pesar de las declaraciones de decenas de universidades de suspensión de relaciones con Israel.

Recomendadas

Culturas
Erika Lust y Sara Torres “El deseo tiene una potencia inagotable para transformar la realidad si lo liberamos de las normas”
Sexo, deseo o ética del placer son algunos de los temas que hilan la escritora Sara Torres y la productora de cine porno Erika Lust en ‘La abundancia del deseo’.