Opinión
La verdadera pregunta

¿Cómo vamos a darle sentido a la ausencia de aquellas personas que han muerto por decisiones políticas que les han deshumanizado a través de tal crueldad?
Carreteras México - 1
Álvaro Minguito Carreteras de México.
14 ago 2024 06:00

En México, hace muchos años empezamos a ver en las noticias que “aparecían” cuerpos de mujeres asesinadas y con esos asesinatos vinieron los reclamos de justicia y con la ausencia de la misma, vinieron los movimientos sociales que hacían —y persisten en esta hechura— una especie de contrapoder ante la realidad inminente que significa la deshumanización de las mujeres en tanto cuerpos desechables de un sistema económico que, por un lado, les exige ser productivas y, por otro, les niega no solo los derechos ciudadanos, sino también el poder simbólico de una posible autonomía y capacidad de decisión cuando tienen ingresos económicos. Trabaja, sí, pero no creas que trabajar será tu liberación.

Con frecuencia, para tratar de dar un sentido a estos acontecimientos, nos preguntamos a dónde se van estas muertas cuando sus cuerpos ya no caminan entre y frente a nosotras

Con frecuencia, para tratar de dar un sentido a estos acontecimientos, nos preguntamos a dónde se van estas muertas cuando sus cuerpos ya no caminan entre y frente a nosotras. Personalmente, me gusta creer que son el polvo que se mete en nuestras casas y se impregna en la ropa y está suspendido en el aire que respiramos y se ve cuando el sol cae y la ventana hace una especie de lámpara microscópica y deja ver las partículas suspendidas frente a nuestros ojos. Me imagino que son ese polvo que ensucia los zapatos al andar y se vuelve lodo cuando llueve y al que tratamos de enjuagar cuando lavamos la ropa para que todo quede limpio, higiénico, pulcro; pero que persiste mediante las partículas necias, constantes, imposibles que no se van, que nunca se van y que así, con esa fina y delicada persistencia/existencia, casi imperceptible, que hay dentro de nosotras y de nuestras casas y de los parques y de las calles, me imagino que también todas aquellas personas que están siendo asesinadas alrededor del mundo hacen lo propio y que se van metamorfoseando dentro del clamor de justicia que va y viene siempre con el paso del tiempo. La crueldad es una espiral que no se detiene.

¿Cómo vamos a darle sentido a la ausencia de aquellas personas que han muerto por decisiones políticas que les han deshumanizado a través de tal crueldad?

Pero si mi ramplón y simple pensamiento no es verdad, entonces a dónde van las personas muertas a las que se recuerda sin rostro, sin voz, sin nombre, sin identidad, sin paz. ¿Dónde se instalan? ¿En la discusión viral? ¿En los campamentos de estudiantes? ¿En las marchas y manifestaciones públicas, en los sesudos artículos de opinión? ¿Qué espacio ocupan después de que ya no están vivas? También pienso en los feminicidios, pero también pienso en Gaza, en Sudán, en los activistas medioambientales que han sido asesinados por defender el territorio. Pero no encuentro otra respuesta que pensar que están en todos lados: entre la comida de las personas que les recuerdan, de sus amigues, de las fiestas, de los bailes, los cantos, las risas. Y que su silencio no es sino la perpetuación de sus voces a través de las nuestras y de las que vendrán. Quizá la pregunta no es a dónde se van, sino dónde los ponemos.

La filósofa belga Vinciane Despret dice en su libro A la salud de los muertos (La oveja roja, 2022) que “ayudamos a los muertos a ser o devenir lo que son, no los inventamos”. ¿Y cuál es esa responsabilidad de quienes estamos vivos? Esa es, posiblemente la verdadera pregunta: ¿cómo vamos a resignificar esas muertes en la forma en la que nos narramos y les narramos? ¿Cómo vamos a darle sentido a la ausencia de aquellas personas que han muerto por decisiones políticas que les han deshumanizado a través de tal crueldad? ¿Cómo vamos a asumir esa responsabilidad al narrarles? Esa es la cuestión ética que yo vengo a poner sobre la mesa.

Cargando valoraciones...
Comentar
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Cargando relacionadas...

CRTVG - Corporación Radio y Televisión de Galicia
A Xunta do PP remata o seu plan de control sobre a CRTVG tras escoller á súa nova directora en solitario
A xornalista Concepción Pombo substituirá, co único aval do Partido Popular, a Alfonso Sánchez Izquierdo. O Goberno de Alfonso Rueda modificou a lei de medios para que os votos do seu partido fosen suficientes para elixila.
Altri
A Plataforma Ulloa Viva cambia a súa directiva para os vindeiros anos de loita contra Altri
A veciñanza da comarca máis afectada escolleu entre dúas listas logo de non chegar a un consenso. A gañadora tratará de ampliar a súa base de socias e socios por toda Galiza e abrirá máis as portas ás grandes organizacións do país, como a CIG.
El Salto n.79
A celulosa ou a vida: xornalismo situado e loita social para frear un ecocidio
O xoves 17 de xullo esperámosvos no CS 'A Nubeira' de Vigo para presentar o último número da revista El Salto xunto a algunhas das súas principais protagonistas: as que loitan contra o macroproxecto de celulosa liderado por Altri e avalado pola Xunta.
AGANTRO
O desprazamento forzoso en Chiapas: metáfora da vida núa
Conversamos coa investigadora América Navarro sobre o desprazamento forzoso en Chiapas.
Altri
Galiza elixe o rumbo da loita contra Altri nas eleccións á directiva da plataforma Ulloa Viva
A veciñanza da comarca máis afectada presenta dúas listas separadas logo de non chegar a unha proposta de consenso. Por unha banda, concorre unha candidatura continuísta e, pola outra, unha alternativa que se achega máis o nacionalismo institucional.

Últimas

O Salto medra contigo
O Salto Galiza abre un crowdfunding para empapelar Altri
Queremos investigar os responsables políticos e empresarias do que podería ser o maior atentado ambiental da historia recente de Galiza.
Orgullo
O Orgullo Crítico enche de diversidade e de humanismo Galiza: “Transfeministas con Palestina”
Crónica visual de como unha enorme multitude encheu de diversidade o centro da cidade de Vigo.
O Teleclube
'O Teleclube' alucina no deserto con Óliver Laxe e 'Sirat'
Laxe leva o seu cuarto premio de Cannes, esta vez en competitición, polo seu novo filme que explosiona na gran pantalla.
A Catapulta
O tempo, o espazo e a poesía de Estíbaliz Espinosa
A poeta visita A Catapulta para conversar sobre o seu traballo e a súa traxectoria literaria
O Teleclube
'O Teleclube' pecha a temporada cos supervivintes de '28 anos despois'
Danny Boyle e Alex Garland volven ao mundo dos infectados que inspirou o renacemento dos 'zombis'.

Recomendadas

Medio rural
A esperanza da xestión colectiva fronte ao espolio: os comuneiros de Tameiga contra o Celta
Mentres varios proxectos industriais tentan privatizar e destruír os ecosistemas galegos, algúns grupos de veciños e veciñas organizadas fan oposición social construíndo alternativas comunitarias. Ás veces, tamén gañan ao xigante.
Feminismos
Dous anos sen reparación tras sufrir lesbofobia nun Rexistro Civil de Pontevedra cando ían inscribir a seu fillo
Un funcionario negouse a inscribir ao fillo de Antía e a súa parella. Un erro de redacción na lei trans está detrás dos argumentos que o funcionario esgrime para defender a súa actuación.
Migración
A veciñanza mobilízase para acoller migrantes tras o peche de centros de Rescate Internacional en Galiza
Tras o progresivo desmantelamento de varios dispositivos de acollida, moitos refuxiados foron trasladados a outros puntos do Estado sen aviso previo. Outros son simplemente desaloxados trala denegación da súa solicitude de asilo.
Ourense
Ourense organízase para loitar contra patrullas de extrema dereita nos barrios máis empobrecidos da cidade
A veciñanza e os movementos sociais responden ao discurso do medo promovido por Frente Obrero e sinalan a súa estratexia de criminalizar a pobreza e sementar odio en contextos de exclusión e abandono institucional.
Comentarios

Para comentar en este artículo tienes que estar registrado. Si ya tienes una cuenta, inicia sesión. Si todavía no la tienes, puedes crear una aquí en dos minutos sin coste ni números de cuenta.

Si eres socio/a puedes comentar sin moderación previa y valorar comentarios. El resto de comentarios son moderados y aprobados por la Redacción de El Salto. Para comentar sin moderación, ¡suscríbete!

Cargando comentarios...