Feminismos
O seu papel na nosa loita: a batalla contra o ‘gaslighting’ mediático e os acompañamentos errados

O feminismo está en boca de todo o mundo, as estatísticas son máis favorábeis que nunca e cada vez máis homes se autoproclaman feministas. Mais, cal é o verdadeiro estado no que se atopan as mulleres alén das cifras? Teñen os homes un lugar na loita feminista?

Non é de estrañar que esta expansión do feminismo, que deu visibilidade ao xeito patriarcal no que está organizado o noso mundo, ás súas consecuencias na vida humana e do planeta, e que propón novas formas de crear comunidade, rematara contando co acompañamento dalgúns homes. Con todo, aínda que non hai ninguén que poida negar o avance das reivindicacións do movemento feminista, moitas mulleres teñen levantado a cella cando ven o discurso feminista nos beizos dos homes que din representalas ou apoialas.

Débese negar a súa participación? Cal é o seu lugar na loita feminista? De que xeito queren as mulleres que as acompañen? Que pasou cos espazos que gañaron as mulleres hai tempo? Como funcionaron as leis que as protexen?

Neste momento, paga a pena parar un momento para reflexionar se os ‘avances’ tiveron un verdadeiro impacto, para saber que cousas haberá que reorganizar e de que xeito.

GASLIGHTING MEDIÁTICO

É unha realidade. Os números das mulleres no poder son os máis altos da historia. Segundo a axencia de datos EPDATA, no Estado español das 350 cadeiras que algunha vez foron só para os deputados, 156 son hoxe usadas por mulleres. Na Galiza, das 52 listas electorais presentadas nas catro circunscricións galegas no ano 2019, o 67% estaban encabezadas por unha muller.

Non é tan sorprendente que o papel social siga poñendo nas costas femininas o peso dos traballos de coidados. As iniciativas institucionais e legais non teñen repercusión se na sociedade as mulleres continúan acoutadas a certos traballos e espazos.

Cantas desas mulleres pertencen ao 77,5% de mulleres que realizan traballo doméstico diario fronte ao 32% dos homes que tamén o fan? Avaliar o estado do papel das mulleres traballadoras, tomar como única referencia os números das integradas na clase política suporía ceder a unha especie de gaslighting mediático que pretende facernos crer con números que xa non temos razóns para loitar e que acadamos a igualdade.

En especial porque se ben ás mulleres teñen máis acceso ao traballo asalariado que nunca antes na historia, a fenda de oportunidades para ter unha vida digna entre homes e mulleres aínda se pode ver no feito de que no Estado español, hai máis de dous millóns de mulleres traballando a tempo parcial fronte a 762.000 homes.

arte a súa loita 2

Non é tan sorprendente, entón, que o papel social siga poñendo nas costas femininas o peso dos traballos de coidados. As iniciativas institucionais e legais non teñen repercusión se na sociedade as mulleres continúan acoutadas a certos traballos e espazos.

ACOMPAÑAMENTO ERRADO

María Ferreiro é gandeira e a responsábel da Secretaría da Muller do Sindicato Labrego Galego. A secretaría xurdiu a nivel sindical a modo de autoorganización das mulleres labregas cando comezaron a detectar a necesidade de loitar e defender os seus dereitos profesionais, tales como ter o dereito de poder cotizar ou seren donas e titulares das explotacións. María acha que, no medio dos avances, os espazos de discriminación están patentes, sobre todo nos relacionados co uso da palabra.

“Temos que ter certo coidado co tema das voces. Hai sectores que aínda hoxe seguen sendo na súa maioría masculinos e a participación nunha unha xuntanza ou reunión é na súa maioría masculina, como pasa no sector de produción do leite. Entón, temos que seguir preocupándonos e tendo en conta que as palabras das compañeiras que participan se escoiten e sexan tomadas en conta con igualdade”, comenta Ferreiro.

A pesar dos moitos premios e programas dirixidos ás mulleres, as únicas iniciativas comprometidas para traballar os conflitos de xénero veñen da autoorganización das mulleres

A testemuña de María Ferreiro dá fe de que a nivel estrutural, aínda estamos baixo a sombra da división de traballo e de espazos nos que cada xénero está delimitado por unha suposta afinidade.

No campo das ciencias, por exemplo, a proporción de investigadoras no estado mantense nun 39% desde hai máis de dez anos. Marta, unha matemática que traballa nun centro de investigación no que o numero de xefas de grupo é baixo se o comparamos cos postos masculinos, relata: “Dos sete grupos de investigacións que hai, só hai unha muller como cabeza. O resto son todos homes. E de aí para arriba os números son aínda peores: o director do centro é un home, o xefe de recursos humanos é un home, a parte económica do centro tamén é levada totalmente por homes. Así que si, eu creo que na ciencia, ou polo menos no ámbito que coñezo, si hai un tope. As mulleres por moito que investiguen, por moitos traballos que fagan ou premios que leven, teñen un tope de avance”.

En que punto o discurso feminista non é capaz de alertar e sensibilizar aos outros? Como se relaciona con eses outros sen perder a unidade e perspectiva? Pódese construír un mundo en común? De que xeito?

Autoorganización

A pesar dos moitos programas dirixidos ás mulleres, os únicos esforzos e iniciativas comprometidas a traballar os conflitos de xénero, veñen da autoorganización das mulleres. Ao respecto, Marta conta que “ningún home que eu saiba se comprometeu co feminismo de ningún xeito. Cando se falaba de que case non había mulleres no grupo, dicían ‘xa.. é verdade... E que é difícil…’; pero eu nunca vin que cando había que contratar a alguén se contrataran mulleres. É dicir, como que de palabra din que si, pero despois non hai iniciativas, acción ou compromiso real”.

No medio do debate nos diferentes colectivos feministas sobre se os homes poden ser feministas ou non, o feito de que se autoproclamen publicamente os dirixentes de organizacións ou incluso os políticos ou o goberno como homes que apoian a loita feminista cando na realidade se está a demostrar que non é suficiente, pode amosar que hai unha problemática de comprensión sobre as reivindicacións do feminismo e prioridades que non se poden resolver dicindo “eu non”.

arte a súa loita 3

Neste sentido, Marta pensa que “é moito máis sinxelo que un home se autoproclame feminista a que mude a súa actitude porque primeiro teñen que darse conta de todas as actitudes que deberían mudar, e iso é difícil. A maioría dos homes do meu entorno se autoproclaman feministas e algún deles pois igual si que fai accións sinxelas, pero á hora da verdade non mudan o comportamento. Por exemplo, sobre o tema de que as mulleres non chegan a xefas, eu escoito comentarios do estilo ‘pois será que os homes son mellores’”.

O PAPEL DOS HOMES

No momento de parar e mirar cara atrás, tomando en conta todo o bo que o feminismo ten construído, pode ser devastador comprobar que o avance do feminismo nos medios masivos e redes sociais está sobredimensionado. Neste contexto onde os feminicidios non teñen diminuído dende hai anos e, por se non fora pouco, os telediarios aínda fan deles un espectáculo, a cuestión de se un home poder ser nomeado feminista ou non, carece de interese se as nosas vidas seguen en risco.

Cabe preguntarnos polas estratexias que ten utilizado o feminismo e sobre o punto de vista dende o cal se está a actuar. En que punto o discurso feminista non é capaz de alertar e sensibilizar aos outros? Como se relaciona con eses outros sen perder a unidade e perspectiva? Pódese construír un mundo en común? De que xeito? Sobre a cuestión de se é posible que haxa unha relación cos homes na loita feminista, María Ferreiro veo como unha posibilidade sempre que as mulleres non sexan as que, unha vez máis, tomen a iniciativa: “Unha muller organizada ou un colectivo de mulleres non vai a organizar o intercambio se desde a outra parte non se ve a necesidade. Se eles din ‘queremos xuntarnos para crear algo en común’ entón xuntámonos. Pero que a necesidade non salga de nós, as mulleres organizadas”.

Pola súa banda, Marta pensa que “para apoiar a loita feminista, o principal é que os homes recoñezan o traballo das súas compañeiras. Logo, no mundo da ciencia e da investigación, que teñan en conta a maternidade á hora de avaliar as investigadoras por o número de publicacións, conferencias nas que participas, charlas que dás… Eu creo que isto habería que cambialo e é imposible facelo así sen axuda dos homes que están na ciencia”.

As circunstancias dos encontros para construír unha realidade máis xusta e digna para todas, tamén dependerán do contexto e das necesidades das mulleres. As posibilidades de colaboración dependerán dos intereses de cada colectivo e ás súas condicións.

Para Ferreiro é importante destacar que para que poda establecerse unha colaboración, a existencia de espazos propios é indisputábel. “Dentro do sindicato, para nós é fundamental que os nosos espazos teñen que seguir existindo. É indiscutíbel. Temos que seguir autoorganizándonos. Dito isto, penso que podemos crear calquera outro tipo de organización onde os homes estean presentes e ir vendo como nos relacionamos, como construímos, como facemos... pero sempre que iso non implique a renuncia dos nosos espazos propios nin da nosa axenda”.

O traballo cos homes depende tamén de que os homes teñen que ter certas cuestións traballadas. “Para empezar a crear e construír temos que sentirnos en igualdade, a miña palabra, como digo, como expreso, como fago, como me posiciono ten que ter a mesma validez. Teñen que ser espazos nos que ningún momento como muller me podo sentir discriminada, desvalorizada ou que non se me ten conta porque dende esa óptica non podemos construír conxuntamente”, opina Ferreiro.

SITUARNOS COMO ESTRATEXIA

A axenda a traballar é extensa e as prioridades varían dependendo das condicións vitais ou laborais das mulleres. Mentres que para as mulleres da ciencia é fundamental comezar a consolidar unha conciliación entre produción e maternidade sen que haxa desvantaxes para as mulleres. Para as labregas, o primeiro é afondar sobre á situación legal do seu traballo e a violencia.

Por tanto, a circunstancias dos encontros para construír unha realidade máis xusta e digna para todas, tamén dependerán do contexto e das necesidades das mulleres. As posibilidades de colaboración dependerán dos intereses de cada colectivo e ás súas condicións.

As testemuñas de máis mulleres axudan a comprobar que a xeralización das estadísticas e as meras declacións sen accións que corroboren o compromiso, non axudaron ás mulleres como esperan facer crer. Habería entón que pensar nos xeitos polos cales podemos protexer os nosos intereses; como situamos as nosas loitas individuais e colectivas sen que iso signifique segregarnos? Podemos deixar unha porta aberta por se alguén que estea disposto a comprometerse con nós, á nosa maneira, quere entrar por ela? 

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Queer
Masculinidad ¿Qué es un hombre? Yo no
Un boceto de unas cuantas ideas que surgen de la convivencia con la perniciosa experiencia de aspirar a ser un “hombre”.
Sexualidad
Juanpe Sánchez “El amor es contradicción y se trata de habitarla como tantas otras en nuestra vida”
En su nuevo libro, el autor plantea que para analizar la experiencia amorosa no hace falta entenderla desde afuera, sino ver en el espejo las contradicciones y los grises que lo conforman.
#59467
5/5/2020 16:20

Por certo cando una muller, mata o seu fillo ou filla, non sinto as feministas criticar o protestar moito

En cambio si matan una muller, san todas as feministas a protestar.en bloque.

Non hay que ser tan hipócritas.

0
1
Economía
En primera persona Instrucciones por si encuentras muerta a tu suegra
Todo el que está en el mundillo sabe que el sector funerario vive casi un duopolio de facto y lo máximo que se está dispuesto a hacer es poner una multa de vez en cuando. Cuando alguien llama a una, ni se imagina al entramado que está llamando.
Educación pública
Iglesia Semana Santa: negocios, procesiones en colegios, inmatriculaciones y fervor
Más allá de la expresión cultural, la Semana Santa tiene una esfera económica que genera millones de euros y otra social que le sirve a la Iglesia Católica para legitimar sus privilegios dentro del Estado español.
Memoria histórica
Marc Solanes “Mi bisabuela luchó en el frente y fue considerada una mala madre, pero lo hizo por sus hijas”
En ‘Las niñas de Elna’ (Pollen, 2024) el periodista reconstruye la historia de las mujeres de su familia resolviendo enigmas para resignificar la imagen de la mujer en la historia.
Venga, circula
Venga, circula Un paso, luego otro
Llega un día en el que vemos con claridad algo que solíamos observar en los demás pero que nunca —prometíamos— nos sucedería a nosotros.
Sexualidad
Consultorio de sexualidad ¿Qué tengo si me diagnostican Síndrome de Ovario Poliquístico?
Afecta a entre un 7 y un 13% de las mujeres en edad reproductiva, y el 70% están sin diagnosticar. Pero, ¿qué es el SOP y como podemos apaciguar sus síntomas?
Palestina
Palestina Viaje al fondo del horror
El fotoperiodista Javier Bauluz cubrió la primera Intifada, la primera gran rebelión del pueblo palestino desde la creación del estado israelí.
Ocupación israelí
Opinión Las palestinas también existen
La morbilidad femenina, el conjunto de enfermedades, factores de riesgo y motivos de consulta recurrentes en las mujeres que merecen una atención específica, tiene múltiples ejes de discriminación: no es lo mismo en Suecia que en Palestina.

Últimas

Maternidad
Maternidades Reaprender la espera
El tiempo de gestación es largo y va a un ritmo distinto al que acostumbras: el ritmo natural al que desarrolla una playa, un monte, un océano. Y no estamos ya habituados a darle la mano a la pausa.
Momus Operandi
Momus operandi Todo es una narración
Nos dicen que las mentiras son la única realidad. Que aprendamos a mentirnos, que nos engañemos, que no nos importa la salud, ni los derechos laborales, ni las violencias estructurales.
Urbanismo
Urbanismo La nueva Ley del Suelo va al Congreso bajo la acusación de fomentar pelotazos urbanísticos
Sumar y Podemos no garantizan el apoyo a la ley, que limita las posibilidades de declarar nulos los planes urbanísticos, así como la acción ciudadana contra las irregularidades urbanísticas.
Más noticias
Industria
Transición industrial Mecaner, un cierre injusto o cuatro alternativas con mirada ecosocial para mantener la fábrica de Urduliz
ESK y LAB han presentado el ‘Plan de Transición Ecosocial’ que ha elaborado la cooperativa Garúa como una herramienta para la búsqueda de soluciones al ERE propuesto por la multinacional Stellantis.
Sidecar
Sidecar Crisis intratable en la República Democrática del Congo
Una y otra vez los actores externos han fracasado a la hora de contener la escalada de violencia en la República Democrática del Congo.
América Latina
Caribe Haití: el fracaso neocolonial y el “eterno castigo de su dignidad”
La crisis de gobernabilidad que vive Haití después del alzamiento paramilitar que liberó a más de 3.600 presos y expulsó al primer ministro es un capítulo más de una historia colonialismo y dependencia.
El Salto Twitch
El Salto TV Economía y titulares de guerra
En el programa en directo de Economía Cabreada del 26 de marzo se hizo un análisis de la deriva bélica de la Unión Europea, sus gobiernos y de los grandes medios con Tica Font y Miquel Ramos.

Recomendadas

Investigación
Investigación O Goberno galego repartiu 4.000 millóns de euros en contratos a dedo en só seis anos
Desde 2018, a Xunta asinou 1.034.964 contratos sen sacalos a concurso: algo máis do 30% do diñeiro do que dispón para o exercicio de 2024. Ademais, 35.362 deses contratos teñen un importe entre 14.000 e 14.999 euros, o límite legal.
Argentina
Argentina Myriam Bregman: “El de Milei es un típico gobierno neoliberal con recetas ortodoxas clásicas”
Quien fuera candidata de la izquierda a la presidencia en las elecciones en las que Milei salió victorioso, evalúa las consecuencias del gobierno de La Libertad Avanza y las respuestas que están dando los distintos actores políticos.
Ríos
Radiografía fluvial de España La tierra que no amaba sus ríos
Los ríos ibéricos agonizan. Casi la mitad de las masas de agua está en mal estado. Presas, sobreexplotación, contaminación y crisis climática son sus principales amenazas, con la agroindustria como mayor agresora.
Cine
María Alché y Benjamín Naishtat “El cine puede proponer imágenes y reflexionar, y por eso Milei necesita destruirlo”
María Alché y Benjamín Naishtat dirigen ‘Puan’, una película optimista y amarga, entre la comedia y el cine social, que ofrece nuevas lecturas tras los primeros cien días de gobierno de Milei en Argentina.