Feminismos
O seu papel na nosa loita: a batalla contra o ‘gaslighting’ mediático e os acompañamentos errados

O feminismo está en boca de todo o mundo, as estatísticas son máis favorábeis que nunca e cada vez máis homes se autoproclaman feministas. Mais, cal é o verdadeiro estado no que se atopan as mulleres alén das cifras? Teñen os homes un lugar na loita feminista?

Non é de estrañar que esta expansión do feminismo, que deu visibilidade ao xeito patriarcal no que está organizado o noso mundo, ás súas consecuencias na vida humana e do planeta, e que propón novas formas de crear comunidade, rematara contando co acompañamento dalgúns homes. Con todo, aínda que non hai ninguén que poida negar o avance das reivindicacións do movemento feminista, moitas mulleres teñen levantado a cella cando ven o discurso feminista nos beizos dos homes que din representalas ou apoialas.

Débese negar a súa participación? Cal é o seu lugar na loita feminista? De que xeito queren as mulleres que as acompañen? Que pasou cos espazos que gañaron as mulleres hai tempo? Como funcionaron as leis que as protexen?

Neste momento, paga a pena parar un momento para reflexionar se os ‘avances’ tiveron un verdadeiro impacto, para saber que cousas haberá que reorganizar e de que xeito.

GASLIGHTING MEDIÁTICO

É unha realidade. Os números das mulleres no poder son os máis altos da historia. Segundo a axencia de datos EPDATA, no Estado español das 350 cadeiras que algunha vez foron só para os deputados, 156 son hoxe usadas por mulleres. Na Galiza, das 52 listas electorais presentadas nas catro circunscricións galegas no ano 2019, o 67% estaban encabezadas por unha muller.

Non é tan sorprendente que o papel social siga poñendo nas costas femininas o peso dos traballos de coidados. As iniciativas institucionais e legais non teñen repercusión se na sociedade as mulleres continúan acoutadas a certos traballos e espazos.

Cantas desas mulleres pertencen ao 77,5% de mulleres que realizan traballo doméstico diario fronte ao 32% dos homes que tamén o fan? Avaliar o estado do papel das mulleres traballadoras, tomar como única referencia os números das integradas na clase política suporía ceder a unha especie de gaslighting mediático que pretende facernos crer con números que xa non temos razóns para loitar e que acadamos a igualdade.

En especial porque se ben ás mulleres teñen máis acceso ao traballo asalariado que nunca antes na historia, a fenda de oportunidades para ter unha vida digna entre homes e mulleres aínda se pode ver no feito de que no Estado español, hai máis de dous millóns de mulleres traballando a tempo parcial fronte a 762.000 homes.

arte a súa loita 2

Non é tan sorprendente, entón, que o papel social siga poñendo nas costas femininas o peso dos traballos de coidados. As iniciativas institucionais e legais non teñen repercusión se na sociedade as mulleres continúan acoutadas a certos traballos e espazos.

ACOMPAÑAMENTO ERRADO

María Ferreiro é gandeira e a responsábel da Secretaría da Muller do Sindicato Labrego Galego. A secretaría xurdiu a nivel sindical a modo de autoorganización das mulleres labregas cando comezaron a detectar a necesidade de loitar e defender os seus dereitos profesionais, tales como ter o dereito de poder cotizar ou seren donas e titulares das explotacións. María acha que, no medio dos avances, os espazos de discriminación están patentes, sobre todo nos relacionados co uso da palabra.

“Temos que ter certo coidado co tema das voces. Hai sectores que aínda hoxe seguen sendo na súa maioría masculinos e a participación nunha unha xuntanza ou reunión é na súa maioría masculina, como pasa no sector de produción do leite. Entón, temos que seguir preocupándonos e tendo en conta que as palabras das compañeiras que participan se escoiten e sexan tomadas en conta con igualdade”, comenta Ferreiro.

A pesar dos moitos premios e programas dirixidos ás mulleres, as únicas iniciativas comprometidas para traballar os conflitos de xénero veñen da autoorganización das mulleres

A testemuña de María Ferreiro dá fe de que a nivel estrutural, aínda estamos baixo a sombra da división de traballo e de espazos nos que cada xénero está delimitado por unha suposta afinidade.

No campo das ciencias, por exemplo, a proporción de investigadoras no estado mantense nun 39% desde hai máis de dez anos. Marta, unha matemática que traballa nun centro de investigación no que o numero de xefas de grupo é baixo se o comparamos cos postos masculinos, relata: “Dos sete grupos de investigacións que hai, só hai unha muller como cabeza. O resto son todos homes. E de aí para arriba os números son aínda peores: o director do centro é un home, o xefe de recursos humanos é un home, a parte económica do centro tamén é levada totalmente por homes. Así que si, eu creo que na ciencia, ou polo menos no ámbito que coñezo, si hai un tope. As mulleres por moito que investiguen, por moitos traballos que fagan ou premios que leven, teñen un tope de avance”.

En que punto o discurso feminista non é capaz de alertar e sensibilizar aos outros? Como se relaciona con eses outros sen perder a unidade e perspectiva? Pódese construír un mundo en común? De que xeito?

Autoorganización

A pesar dos moitos programas dirixidos ás mulleres, os únicos esforzos e iniciativas comprometidas a traballar os conflitos de xénero, veñen da autoorganización das mulleres. Ao respecto, Marta conta que “ningún home que eu saiba se comprometeu co feminismo de ningún xeito. Cando se falaba de que case non había mulleres no grupo, dicían ‘xa.. é verdade... E que é difícil…’; pero eu nunca vin que cando había que contratar a alguén se contrataran mulleres. É dicir, como que de palabra din que si, pero despois non hai iniciativas, acción ou compromiso real”.

No medio do debate nos diferentes colectivos feministas sobre se os homes poden ser feministas ou non, o feito de que se autoproclamen publicamente os dirixentes de organizacións ou incluso os políticos ou o goberno como homes que apoian a loita feminista cando na realidade se está a demostrar que non é suficiente, pode amosar que hai unha problemática de comprensión sobre as reivindicacións do feminismo e prioridades que non se poden resolver dicindo “eu non”.

arte a súa loita 3

Neste sentido, Marta pensa que “é moito máis sinxelo que un home se autoproclame feminista a que mude a súa actitude porque primeiro teñen que darse conta de todas as actitudes que deberían mudar, e iso é difícil. A maioría dos homes do meu entorno se autoproclaman feministas e algún deles pois igual si que fai accións sinxelas, pero á hora da verdade non mudan o comportamento. Por exemplo, sobre o tema de que as mulleres non chegan a xefas, eu escoito comentarios do estilo ‘pois será que os homes son mellores’”.

O PAPEL DOS HOMES

No momento de parar e mirar cara atrás, tomando en conta todo o bo que o feminismo ten construído, pode ser devastador comprobar que o avance do feminismo nos medios masivos e redes sociais está sobredimensionado. Neste contexto onde os feminicidios non teñen diminuído dende hai anos e, por se non fora pouco, os telediarios aínda fan deles un espectáculo, a cuestión de se un home poder ser nomeado feminista ou non, carece de interese se as nosas vidas seguen en risco.

Cabe preguntarnos polas estratexias que ten utilizado o feminismo e sobre o punto de vista dende o cal se está a actuar. En que punto o discurso feminista non é capaz de alertar e sensibilizar aos outros? Como se relaciona con eses outros sen perder a unidade e perspectiva? Pódese construír un mundo en común? De que xeito? Sobre a cuestión de se é posible que haxa unha relación cos homes na loita feminista, María Ferreiro veo como unha posibilidade sempre que as mulleres non sexan as que, unha vez máis, tomen a iniciativa: “Unha muller organizada ou un colectivo de mulleres non vai a organizar o intercambio se desde a outra parte non se ve a necesidade. Se eles din ‘queremos xuntarnos para crear algo en común’ entón xuntámonos. Pero que a necesidade non salga de nós, as mulleres organizadas”.

Pola súa banda, Marta pensa que “para apoiar a loita feminista, o principal é que os homes recoñezan o traballo das súas compañeiras. Logo, no mundo da ciencia e da investigación, que teñan en conta a maternidade á hora de avaliar as investigadoras por o número de publicacións, conferencias nas que participas, charlas que dás… Eu creo que isto habería que cambialo e é imposible facelo así sen axuda dos homes que están na ciencia”.

As circunstancias dos encontros para construír unha realidade máis xusta e digna para todas, tamén dependerán do contexto e das necesidades das mulleres. As posibilidades de colaboración dependerán dos intereses de cada colectivo e ás súas condicións.

Para Ferreiro é importante destacar que para que poda establecerse unha colaboración, a existencia de espazos propios é indisputábel. “Dentro do sindicato, para nós é fundamental que os nosos espazos teñen que seguir existindo. É indiscutíbel. Temos que seguir autoorganizándonos. Dito isto, penso que podemos crear calquera outro tipo de organización onde os homes estean presentes e ir vendo como nos relacionamos, como construímos, como facemos... pero sempre que iso non implique a renuncia dos nosos espazos propios nin da nosa axenda”.

O traballo cos homes depende tamén de que os homes teñen que ter certas cuestións traballadas. “Para empezar a crear e construír temos que sentirnos en igualdade, a miña palabra, como digo, como expreso, como fago, como me posiciono ten que ter a mesma validez. Teñen que ser espazos nos que ningún momento como muller me podo sentir discriminada, desvalorizada ou que non se me ten conta porque dende esa óptica non podemos construír conxuntamente”, opina Ferreiro.

SITUARNOS COMO ESTRATEXIA

A axenda a traballar é extensa e as prioridades varían dependendo das condicións vitais ou laborais das mulleres. Mentres que para as mulleres da ciencia é fundamental comezar a consolidar unha conciliación entre produción e maternidade sen que haxa desvantaxes para as mulleres. Para as labregas, o primeiro é afondar sobre á situación legal do seu traballo e a violencia.

Por tanto, a circunstancias dos encontros para construír unha realidade máis xusta e digna para todas, tamén dependerán do contexto e das necesidades das mulleres. As posibilidades de colaboración dependerán dos intereses de cada colectivo e ás súas condicións.

As testemuñas de máis mulleres axudan a comprobar que a xeralización das estadísticas e as meras declacións sen accións que corroboren o compromiso, non axudaron ás mulleres como esperan facer crer. Habería entón que pensar nos xeitos polos cales podemos protexer os nosos intereses; como situamos as nosas loitas individuais e colectivas sen que iso signifique segregarnos? Podemos deixar unha porta aberta por se alguén que estea disposto a comprometerse con nós, á nosa maneira, quere entrar por ela? 

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Feminismos
nuevas masculinidades Hombres y violencia sexual: hablar desde el lado de la culpa y la vergüenza
Poco después del caso de la mujer francesa que se ha convertido en icono de la lucha contra la violencia sexual, las acusaciones contra Errejón servían otra jarra de vergüenza a los hombres que se sienten en el lado de los aliados.
Inteligencia artificial
Análisis Amor artificial: soledad, experiencias inmersivas y elon muskitos
La novia IA no tendrá cuerpo, ni agencia, ni necesidades ni deseo propios, pero tiene una gran facultad cada vez más rara en el mercado de los afectos: adaptarse a su novio/usuario.
#59467
5/5/2020 16:20

Por certo cando una muller, mata o seu fillo ou filla, non sinto as feministas criticar o protestar moito

En cambio si matan una muller, san todas as feministas a protestar.en bloque.

Non hay que ser tan hipócritas.

0
1
Salario mínimo
Salario mínimo PSOE y Sumar intentan llegar a un acuerdo para no perjudicar con el IRPF a los trabajadores con el SMI
La ministra de Hacienda ha confirmado que sería “algún tipo de medida que permita compensar a aquellos pocos trabajadores” en la situación de tener que tributar con el salario mínimo.
Residencias de mayores
Residencias Fondos de inversión y residencias: la mano invisible que retuerce los cuidados
Mientras DomusVi, en manos del fondo de inversión ICG, ya es la empresa con más residencias privadas del Estado, residentes, familiares y trabajadoras explican lo que supone que las prácticas especulativas acunen la vejez de las personas.
Opinión
Opinión Bretón no es un monstruo, ni Martín el nuevo Capote
Frente a la libertad sin peros que defienden unos, la responsabilidad de muchos: la de ciudadanos y librerías que se niegan a comprar o vender, respectivamente, el libro que Anagrama ha tenido a bien materializar.
LGTBIfobia
Manifestación Plataforma Trans planta cara a la transfobia con una manifestación contra el odio
La convocatoria el 29 de marzo denuncia un contexto internacional antiderechos. La organización pide a partidos y sindicatos que se sumen a la marcha porque la transfobia es un problema social, y por lo tanto también político, explican.

Últimas

AGANTRO
Agantro Tatuaxe: terapia e tendencia
Da marxinación á moda, o carácter simbólico e ritual da tatuaxe atópase actualmente erosionado polas dinámicas capitalistas.
Música
Música Pervertidos y puritanos, a los pies de Ethel Cain
Proyectos musicales como ‘Perverts’ de Ethel Cain son capaces de imponer silencio en medio de tanto ruido para pensar en un momento en que las redes sociales son herramientas tendenciosas para la difusión de propaganda de ultraderecha.
Gasto militar
Gasto militar “No nos resignamos a la guerra”: 70 organizaciones rechazan la deriva militarista de la UE y el Gobierno
Más de 70 organizaciones y personalidades de la cultura y el activismo firman un manifiesto que rechaza la escalada belicista y el rearme frente a una posible agresión rusa.
Palestina
Cisjordania Hamdan Ballal, codirector de ‘No other land’, agredido por colonos israelíes
Según los testigos que presenciaron el ataque, el cineasta está herido. Poco antes de las 14h el codirector de la cinta ha anunciado que Ballal ha sido puesto en libertad.
Minería
Minería estratégica en Extremadura La Comisión Europea declara “estratégicos” tres proyectos mineros en Extremadura
Las Navas (Cañaveral), Aguablanca (Monesterio) y La Parrilla (Almoharín) obtendrán financiación, verán facilitados sus procesos de tramitación y se beneficiarán de plazos más reducidos. La mina de Valdeflores no es considerada estratégica.
Más noticias
Obituario
Obituario Jesús Santos, el basurero que se ganó el corazón de Alcorcón
Alcorconero de toda la vida, teniente alcalde, activista social y sindicalista, Jesús Santos hizo que aquellos que le acompañaron en su camino se ilusionaran por la política.
Israel
Genocidio Mercadona vende tampones y patatas procedentes de Israel
En 2024 se produjo una reducción de las importaciones de tampones y patatas israelíes. Mercadona es una de las plataformas que trabajan con estos productos.
Madrid
Madrid La Sareb amenaza con el desahucio a dos jóvenes activistas en Carabanchel
Cadete 7, el bloque en lucha del que el ‘banco malo’ prevé desalojarles de forma inminente este jueves 27, fue el primero recuperado por el movimiento de vivienda de Madrid en 2013 tras haber permanecido deshabitado desde 2008.
Palestina
Palestina Egipto abre la puerta a un nuevo alto el fuego en Gaza con el visto bueno de Hamás y EEUU
A cambio de la retirada gradual de la tropas de Israel en la Franja, serían liberados cinco rehenes cada semana. El Gobierno de Netanyahu no se ha pronunciado y siguen los ataques contra población civil.

Recomendadas

Medio ambiente
Medio ambiente Milleiros de persoas enchen A Pobra do Caramiñal para berrar contra a celulosa de Altri e a mina de Touro
Unha grande multitude por terra e centos de embarcacións por mar esíxenlle ao Goberno de Alfonso Rueda que “recúe” ante o potencial desastre ambiental que sobrevoa Galiza.
Guerra en Ucrania
Guerra en Ucrania Colegios underground en Járkov después de tres años de guerra
La ciudad ucraniana construye escuelas subterráneas, preparadas para aguantar ataques balísticos y nucleares.
Feminismos
Irene García Galán “La memoria feminista hay que construirla desde abajo, desde nuestras casas”
‘Hilaria’ (Errata Nature, 2025) es un libro dedicado a la tatarabuela de Irene García Galán, pero también un ensayo político que navega a través de la memoria feminista, el antipunitivismo y el anarquismo.
Argentina
Estela de Carlotto “Faltan todavía muchos nietos por encontrar”
Al cumplirse 49 años del golpe cívico-militar, la presidenta de Abuelas de Plaza de Mayo dialogó con El Salto y apuntó contra el Gobierno de Milei y su ministra de Seguridad, Patricia Bullrich, que encabeza la represión de la protesta social.