O prelo
Sopas New Campbell ou a literatura onírica

E ti, que farías se a próxima vez que abras o teu roupeiro aparece un paquidermo? Cuarto de inverno publica unha novela que escapa dos lugares comúns e fainos dubidar de todo o que está escrito nas súas páxinas.
Sopas New Campbells de Teresa Moure
22 ene 2021 20:24

Por máis que leamos, gardamos certas ideas preconcibidas sobre a literatura. Digamos que gran parte dos libros que lemos, aínda que nos parezan magníficos, non nos chegan a sorprender completamente: quizabes a trama, as súas personaxes, o uso da linguaxe ou o xeito en que se desenvolven os feitos termina por ser, por así dicilo, “convencional”. E non ten nada de malo. O gusto non está nin debería de estar determinado só por todo aquilo que sae das normas preestablecidas polos xéneros ou polas meras convencións. Mais, cando sucede, cando se le algo que resulta inesperado, confúndenos. Regresamos as páxinas e volvemos a ler porque hai unha parte de nós que non pode crer o que din esas diminutas palabras impresas.

Obras así quédanse na memoria. É como ler Peer Gynt e pensar: que está a pasar?, de verdade é este teatro decimonónico?, e din que é do mesmo autor que escribiu Casa de Bonecas? Ou como ler Cen anos de soidade e non estar segura de quen é esa personaxe, se o fillo, o neto ou o curmán, mais aínda así sentir o espírito sobresaltarse cando na súa morte choven flores amarelas durante toda a noite. Son libros que nos lembran todas as posibilidades que garda a literatura. Algo similar sucedeume lendo Sopas New Campell.

É difícil de presentar a Teresa Moure. Leo a súa pequena biografía na lapela do libro e describese como “un projecto performático em construçao” e más adiante advírtese que “qualquer dado biográfico (humano) atribuído a TM é, portanto, (necessariamente) falso”.  Para min, o único que isto pode significar (e que quizabes di moito máis dela que os seus premios e listaxe de publicacións) é que o papel no lle é suficiente para construír os seus relatos. Dá a sensación de que a súa obra é a súa vida mesma e que si ben usa a literatura como unha ferramenta para comunicar, tamén a usa para narrarse, para darlle forma á súa identidade.

Porén, os datos falsos na rede dan conta de que, supostamente, Moure é profesora na Universidade de Santiago de Compostela e ten escrito máis dunha vintena de libros de diferentes xéneros, entre os que destacan o ensaio, a dramaturxia e a narrativa. Teresa Moure é recoñecida como unha das escritoras máis orixinais e versátiles da literatura contemporánea galega.

O seu último libro, Sopas New Campell, foi publicado na metade do 2020 por Cuarto de Inverno, editorial que, con pouco máis dun ano de vida, distínguese tanto pola diversidade do seu catálogo feminino, así como polo extremo coidado das súas edicións.

A premisa do texto é a seguinte: Nádia, unha muller que traballa cargando armarios, un día atopa no seu un elefante. E é que Sopas New Campbell é a terceira parte dunha triloxía de metaficción en que o denominador común son os elefantes.

Neste texto que pecha o ciclo, os elefantes aparecen nos armarios como a culpa aparece nos nosos corpos. Aliméntanse da nosa melancolía e as nosas angustias manteñenos vivos, os fan medrar. Só desaparecen cando se experimentan momentos de tranquilidade e paz. Mais nada dura para sempre e a vida escríbese sobre un muro cuberto de mosaicos de emocións. Por máis que a protagonista quere acabar cos elefantes e incluso inventa métodos para asasinalos, o que Moure parece querer comunicarnos con esta metáfora é que ninguén pode fuxir nin escapar dos seus propios elefantes. Xa sexa cedo ou máis tarde, volverán e haberá que aprender a vivir con eles.

“Intuitivamente sabemos que qualquer animal deve estar cá no planeta com alguma finalidade. Porém, um elefante serve para quê? (...) quando a civilização ocupou as terras mais afastadas, começou a demonstrar-se a sua ineficácia evolutiva: precisam comer exageradamente. Como ocorre nestes casos, os exemplares mais dotados adaptaram-se, precisamente ao entenderem que a culpa é o fruto mais fresco e nutritivo que existe. A culpa floresce a cada manhã. É só digerível para un estômago banhado em bastantes ácidos. Está em toda a parte e sem medida. Foi neste momento que os elefantes vieram para se instalarem nos roupeiros dos humanos. Simplesmente assim. Tão real."

Ao longo do libro acompañamos a Nádia na súa procura por tratar de eliminar a praga paquidérmica. Esta personaxe resalta polo carácter egoísta e enfastiado que a fai parecer unha eterna adolescente sumida nun humor pesimista. Por sorte, como contrapuntos aparecen na historia amizades que a rodean e a conteñen con paciencia, coidado e cariño.  Desta maneira, a historia convértese nunha sorte de viaxe iniciático contemporáneo e onírico no que non hai grandes aventuras nin desafíos que sortear. Máis ben é un percorrido interior para descubrir quen somos, de que estamos feitos.

“Os sabotadores são seres minúsculos que estão presentes nos momentos decisivos das nossas vidas. Revistam o que fazemos e exprimem a sua opinião, sempre negativa, em alta e clara voz. Têm a facultade de se encarnarem no corpo dos nossos familiares, das amizades, ou no de um ser superior que está em toda a parte para emitirem juízos negativos das pessoas ou das ideias que nos atraem. (...) O seu único objetivo é fazerem a melhor das guerrilhas: a de estragar o pleno funcionamento dos mecanismos da nossa vontade”.

E, xusto alí, cando pensamos que sabemos cara a onde vai a historia, todo re-configúrase coma nun xogo de espellos en que nada é o que parecía ser. Teresa Moure non busca compracernos cunha historia convencional, senón que non deixa de desconcertarnos cos xiros que lle dá á historia. A través das súas palabras reproduce a arquitectura dos soños e é alí onde plasma a acción: un escenario en que parece que nada ten sentido, pero onde todo se move segundo a súa propia lóxica.

Hai algúns anos, cando estudaba unha licenciatura en interpretación, unha das miñas mestras preguntou a todo o meu grupo: “que fai que sobre o escenario (mais tamén aplica á vida real) unha raíña teña lexitimidade? Non depende unicamente da actriz que a interpreta, depende do rango que lle dan todos ao redor”. Algo similar pasa en Sopas New Campbell: cando nada é o que parece até o grao que a protagonista, Nádia, perde o sentido da identidade, indispensablemente recorre aos demais. Son os outros quen nos constrúen e somos nós quen nos construímos en relación a eles. Non podemos ser uns sen os outros. O problema é, claro, saber se están a mentir.

A autora xoga coas nosas expectativas. Ao final, Teresa Moure pecha a súa triloxía de maneira congruente en relación ás ideas coas que parece rexer a súa vida e a súa arte: “Não pretendo diferenciar-me das linhas da literatura galega atual voluntariamente. Pretendo é diferenciar-me de mim própria (…) as obsessões próprias, o pulso na maneira de contar é o que dá unidade a cada uma das entregas, a cada livro. Mas os livros têm que ser diferentes, até porque eu não sou a mesma que era há um ano. Escrever exige reinventar-se; diferenciar-se no possível do escrito antes”, contaba para uha entrevista con Através Editora, e non nos decepciona nese sentido.

Arquivado en: Galego Literatura O prelo
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Opinión
Opinión La vigencia del Tierra y Libertad
El encaje de Andalucía en la nueva globalidad se ve actualizado en cuanto oferente de mano de obra barata y espacios para el turismo o la producción energética, el viejo lema de Blas Infante, Tierra y Libertad, parece estar más vigente que nunca.
Literatura
Millanes rivas “El 25-M nos facilita generar una comunidad y creo que ‘Paisaje nacional’ contribuye a ello”
Un encuentro con el escritor Millanes Rivas a propósito de su novela ‘Paisaje nacional’, con Extremadura, su historia herida y el 25 de marzo de fondo conversado.
Literatura
McKenzie Wark “Mi transición fue como un montón de pequeñas ediciones”
‘Amor, dinero, sexo y muerte’ (Caja Negra, 2025) se presenta como un libro de “memorias”, pero no es exactamente eso. La obra recoge una docena de cartas en las que Warck se aproxima a los temas de sus obras anteriores de una forma íntima.
Opinión
Opinión Sobre la cancelación de Georgina Orellano en el Foro ESPAL 2025
La cancelación de Georgina redunda en esta incapacidad para escuchar a las trabajadoras sexuales y en el pánico que tienen de que se las escuche. Denota inmadurez política, cerrazón dialéctica y pacatería moral.

Últimas

Salario mínimo
Salario mínimo PSOE y Sumar llegan a un acuerdo para que el SMI no tribute el IRPF
Pese a adelantar la ministra de Trabajo que se habían roto las negociaciones, finalmente las personas que cobren el salario mínimo no tendrán que declarar en 2025.
Madrid
Derecho a la vivienda Consumo abre expediente a Alquiler Seguro por prácticas abusivas contra los inquilinos
La decisión del Ministerio de Pablo Bustinduy, según el Sindicato de Inquilinas, “abre la puerta a la devolución de millones de euros a las inquilinas que reclamen sus derechos”.
Notas a pie de página
Notas a pie de página Mansiones encantadas y casas sin cocina
La casa encantada como símbolo de la opresión del espacio doméstico recorre la literatura de muchas escritoras. Pero hubo un tiempo en el que algunas feministas trataron de imaginar otro hogar posible, en el que se liberase el trabajo doméstico.
Economía
Análisis Europa, ¿última defensora del liberalismo o cómplice de un orden fracasado?
El peligro no proviene únicamente de líderes externos “autoritarios”, sino de la erosión interna de la democracia bajo un sistema que pone al mercado por encima de la gente.
Comunidad de Madrid
Comunidad de madrid El taxi advierte de que las nuevas licencias a Cabify van a “reventar el mercado”
El Tribunal Superior de Justicia de Madrid da la razón a las plataformas de VTC y obliga a la Comunidad de Madrid a concederles más de 2500 nuevas licencias en la comunidad.
Sevilla
Proyectos estratégicos Ilegalidades pasadas y peligros futuros de la mina que la Unión Europea quiere revivir en Sevilla
Las Cruces tiene un historial de más de 6,5 millones de euros en sanciones e indemnizaciones por extracciones ilegales de agua. El espaldarazo de la UE y del Gobierno al proyecto podría empeorar los vertidos que ya realiza la mina en el Guadalquivir.
El Salto Radio
El Salto Radio Algoritmo y precariedad
Acostumbrados ya sin remedio a pedir por teléfono, a comprar chismes que nos llegan desde el otro lado del planeta en dos días, o comida que, aunque sea diluviando, nos traen a casa en 15 minutos… ¿Nos asomamos a lo que hay detrás?
En saco roto (textos de ficción)
En saco roto Trayecto
“El objetivo principal de cualquier reunión es dejar convocada la siguiente”, dijo uno de ellos. Y el otro estuvo de acuerdo y añadió una anécdota sobre un encuentro en una casa palaciega que tenía de todo excepto una sala para reunirse.

Recomendadas

Contaminación
Contaminación Un municipio galego demanda á Xunta pola contaminación do encoro das Conchas
A veciñanza das Conchas, na comarca da Limia, leva á Xunta ao Tribunal Superior de Xustiza de Galicia pola contaminación provocada debido á cría intensiva de gando porcino e avícola.
América del Sur
América del Sur La batalla por el litio: pueblos originarios resisten un “genocidio medioambiental y cultural”
Sudamérica se ha convertido en la proveedora mundial de materias primas para la transición energética. Las comunidades afectadas se revelan ante una actividad que genera desposesión de tierras, contaminación, sequía y conflictos internos.
El Salvador
Ivania Cruz “El estado de excepción se está utilizando en El Salvador para gobernar en base al miedo”
A esta defensora de derechos humanos y comunitarios le allanaron su casa mientras se encontraba en un viaje internacional. Desde el exterior, denuncia la persecución del gobierno salvadoreño hacia su organización y hacia las comunidades que defiende.
Yemayá Revista
México Sobrevivir en la frontera: el cuerpo como moneda de cambio
En Tapachula, punto clave de la frontera sur de México, miles de mujeres migrantes permanecen atrapadas sin poder seguir su camino hacia Estados Unidos.