O prelo
Superguerreiras, moscas robóticas e 'playlists' máxicas: unha estética do desfase

Alba Rozas amosa en 'Lapislázuli' o seu coñecemento dos xéneros da fantasía e a ciencia ficción, así como a súa formación filolóxica.
Superguerreiras_O_Prelo
Capa do libro 'Lapisázuli', de Alba Rozas. Branca Trigo Cabaleiro
21 jul 2024 05:30

“As moscas enchían a praia das Lapas. Chegaran polo mar, mentres ti agardabas no límite entre a area e as ondas. [...] Desde o descubrimento das cinco pedras, co posterior auxe das superguerreiras, até os menos asisados ventaban a nosa vitoria. [...] Con motivo de semellante efeméride, a intro de Dragon Ball Z resoaba en cada un dos recunchos da cidade.”

Sete anos despois desta batalla na Torre de Hércules, as superguerreiras volven enfrontarse ao seu inimigo. En Lapislázuli: o regreso das superguerreiras, primeira novela para adultos de Alba Rozas (autora xa experimentada en literatura xuvenil e relato breve), atopamos o retorno das protagonistas: cinco mozas con cadansúa pedra de poder que lles outorga habilidades vencelladas aos cinco sentidos. Rozas aproveita os poderes das superguerreiras tamén como recursos narrativos: asistimos a escenas do pasado por medio da capacidade de Eire de traer os recordos a flote, e desfrutamos da banda sonora grazas á súa capacidade de reproducir música á vontade. Na construción da novela vese un coñecemento profundo dos motivos dos xéneros da fantasía e a ciencia ficción, que son deconstruídos, parodiados e homenaxeados.

“― Aghárrate! ―O berro de Coralia reverberou agudo contra as ondas―. Aghárrate que fondeamos!

Sen querer, Alecrín bailaba a muiñeira sobre a cabeza escorregadiza do kraken. Entrementres, a ametista, cos pés firmemente chantados na gomosa masa visceral da criatura, repetía a única orde que o lapislázuli non lograba obedecer.”

Xa na contracapa do libro nos anuncian a inspiración variada detrás de Lapislázuli: Naoko Takeuchi, China Miéville, Robert E. Howard, Emily Rodda, Adrezj Sapkowski, Akira Toriyama… A mestura de referentes e xéneros provoca que a obra posúa unha estética do desfase que, se ben innovadora no panorama literario galego, non é para todo o mundo. A autora non se pregunta en ningún momento se as protagonistas deberían ir montadas nun polbo xigante. Claro que deberían. Neste sentido, venme ao recordo a película Sucker Punch (Zack Snyder, 2011), filme que provocou opinións polarizadas pero que, sen dúbida, levou ata as últimas consecuencias o cruzamento entre a mente e o videoxogo. Tamén o videoxogo está presente en Lapislázuli por medio dos subtítulos das partes da novela (“Cargando…”), algúns temas da playlist creada por Eire (que se pode escoitar mediate un código QR ao final do libro) e unha mestura de realidade e ficción que trae unha certa xogabilidade á interpretación des lectores.

Na novela de Alba Rozas aparecen lugares reais da Galiza (coma a Torre de Hércules, o Faro de Burela ou a Catedral de Santiago) e personaxes baseadas en persoas reais (coma Meiga-i). A pegada do fanfic na literatura está cada vez máis presente, e distingo algo dela no desenvolvemento de Lapislázuli. Alecrín, a protagonista, é unha moza que ten que lidiar co tribunal da tese de doutoramento e almorza leite con cereais nunha casa okupa coas súas amigas. Certo que ten unha espada máxica e un mozo robot, pero quen non se meteu en cousas raras na universidade?

“―Que tal a cea de onte? ―preguntou mentres sentaba directamente no chan.―Produtiva, se temos en conta que nos revelou as principais posicións das moscas dentro e fóra da parte vella, [...]. Infamante se atendemos a que Coralia se lle declarou varias veces, despois de acabar a botella, alegando que o seu rotacismo e a súa gheada eran puros. Explicoulle tamén como os teus desapareceron en canto te viñeches a Santiago para te licenciar e te asentaches na cidade. O tal cambio disque denota a falta de personalidade e enteireza que ao teu irmán lle sobra.”

En Lapislázuli hai tamén un gran traballo lingüístico. Rozas dota a cada personaxe dos trazos dialectais propios do seu lugar de orixe, o que pon de manifesto un esforzo por dignificar a diversidade dialectal do galego. Lemos, por exemplo, como unha das superguerreiras máis fortes, Coralia, berra “Vinde, desghrasadas!” a unha ducia de robots asasinos. Falando de diversidade, e aínda que isto debería ser o habitual e non algo destacable, quero tamén sinalar a naturalidade coa que a autora introduce personaxes do colectivo LGBTIQA+. A mesma Coralia é trans, e as dúas superguerreiras que aínda non mencionei (Eire e Mor) son parella. A orientación e identidade non son elementos centrais na historia, senón que se establecen coma un trazo máis das protagonistas, o que é importante a nivel de representación.

A novela de Alba Rozas é unha obra innovadora na nosa literatura. Frenética, válese de saltos temporais, referencias e cambios de perspectiva para trasladar aes lectores unha historia que, ao final, nos fala do que supón conservar (ou non) a humanidade. Editada por Boadicea, demóstranos que este selo non ten medo ás apostas arriscadas, como xa demostraran con Gastrulación (Boadiceda Editora, 2023), de Pablo Pesado. É bo saber que a novela fantástica galega segue sorprendendo e entrando en diálogo con outros sistemas literarios.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Cómic
Cómic ‘El Eternauta’, la obra maestra del cómic que describió en viñetas la muerte llegada del cielo
La historieta creada en Argentina en 1957 por el guionista Héctor Germán Oesterheld y el dibujante Francisco Solano López es un monumento de la ciencia ficción que sigue generando apasionantes interpretaciones.
Ciencia ficción
El Salto Radio Podcast | Ciencia ficción capitalista
“La ciencia ficción capitalista es la violencia que restringe el monopolio de la imaginación sobre el futuro a las corporaciones” (Michel Nieva)
Literatura
Luis Carlos Barragán “Lo más preciado que tenemos, las memorias que atesoramos, de repente son solo un producto más”
Luis Carlos Barragán desafía las narrativas hegemónicas de género y sexualidad a partir de la construcción de identidades híbridas entre lo humano y no humano que trascienden las limitaciones impuestas por las estructuras normativas de poder.
Catalunya
Violencia policial El juzgado rechaza amnistiar a cuatro policías que dispararon balas de goma en el 1-O y los procesará
El delito de lesiones por el que se investiga a los cuatro agentes no queda amparado por la amnistía de 2024. Uno de los investigados provocó presuntamente la pérdida de un ojo a Roger Español con balas de goma.
Crisis climática
Informe de la OMM El nivel del mar se disparó en un 2024 que contabilizó el mayor número de desplazados climáticos en 16 años
El balance climático de 2024 de la Organización Meteorológica Mundial resalta datos preocupantes en indicadores clave de la crisis climática y confirma que el pasado fue el año más cálido jamás registrado.

Últimas

Arte
Arte y memoria histórica Un artista renuncia a un premio de la Academia de Bellas Artes Canaria por su defensa del monumento a Franco
Acaymo S. Cuesta argumenta que la posición de la Academia con respecto al ‘Monumento al Caudillo’ de Juan de Ávalos es contraria a los principios democráticos que defiende y no recogerá el galardón.
Análisis
Análisis La hipérbole pasa factura a Vox y deja la mayoría absoluta en manos de Sumar y Podemos
La caída de dos puntos de Vox muestra cómo la izquierda y el PSOE podrían seguir teniendo una oportunidad de evitar un Ejecutivo del Partido Popular con la ultraderecha.
València
Racismo El Aita Mari se querella contra Vox Borriana y un diputado ultra por llamarles “barco negrero”
Un edil de Borriana y diputado autonómico ultra les acusó de ser “barco de negreros” y “cooperador necesario de las mafias de tráfico de personas”. El partido difundió estas declaraciones.
Palestina
Palestina Israel asesina a más de 400 personas y rompe alto el fuego en Gaza
Israel se ha negado a pasar a la segunda fase de la tregua y ha ordenado desalojar zonas de Gaza y Jan Yunis en espera de más ataques.
Comunidad de Madrid
Comunidad de madrid Los familiares de los fallecidos en residencias piden una rectificación a la Fiscalía
Marea de Residencias y Verdad y Justicia celebran que se pida declarar a los “autores intelectuales” del protocolo de exclusión y que sean 17, no solo nueve, las denuncias presentadas por la fiscal superior madrileña.

Recomendadas

Medio ambiente
Medio ambiente A Xunta desoe a oposición social e dá luz verde ambiental á celulosa de Altri e Greenalia
O informe da administración galega, gobernada polo PP de Alfonso Rueda, conclúe que a proposta é “ambientalmente viable” e pasa por alto as decenas de miles de alegacións presentadas, así como a contestación social.
Costas
Costa A ría de Arousa, ao bordo do colapso ecosistémico
A principal produtora de marisco de Galiza afronta unha crise sen precedentes; o impacto da contaminación actual e a de potenciais industrias como Altri ou a reapertura da mina de Touro poñen en perigo o sector do mar.
Medio ambiente
Medio ambiente Miles de persoas enchen as prazas galegas contra o ‘si’ ambiental da Xunta a Altri
A Plataforma Ulloa Viva logrou mobilizar decenas de concentracións nos concellos da conca do río Ulla e máis alá para protestar contra a Declaración de Impacto Ambiental aprobada polo Goberno de Alfonso Rueda para a celulosa.
Cine
Vicente Monroy “El capitalismo es un ejercicio de destrucción de la curiosidad”
En su nuevo ensayo, Vicente Monroy convierte la penumbra de las salas de cine en protagonista, tejiendo un relato fascinante que une sus dos grandes pasiones: el cine y la arquitectura.