Migración
De volta ás raíces: Abrindo a porta dunha casa abandonada hai máis de trinta anos

A impredecibilidad da vida queda totalmente exposta cando se migra. Sáese de casa e xa nunca máis se pode ter a certeza de onde imos terminar. Así foi como as familias galegas marcharon e asentáronse en cidades doutros continentes; así foi como nós chegamos dunha desas cidades e optamos pola vida no campo.

Puente Romano
Ponte romano. Cernadela, Mondariz. Sara Guerrero Alfaro
Xornalista
19 sep 2019 09:00

O meu compañeiro Rodrigo e máis eu viaxamos pouco máis de doce horas nun autobús dende Barcelona até Vigo. El viñera visitarme a Barcelona dende México para pasar xuntos unha fin de semana e quixo aproveitar a viaxe para ir a Galiza, lugar de onde saíu a súa familia hai máis de trinta anos.
Esa historia familiar sempre me resultara nebulosa. Ao comezo pensaba que a súa familia emigrara como consecuencia da Guerra Civil. Non obstante, Rodrigo desmentía tal relato unha e outra vez, dicindo que fora unha decisión que tomara seu avó para abrir negocios no “Novo Mundo”.

A primeira vez que fun á súa casa en México puiden notar o seseo español na fala da súa nai. Pero o gran contraste cultural foi cando coñecín aos seus avós. Durante a presentación só puiden asentir e sorrir. A razón non foron tanto os nervios de coñecer á familia, senón máis ben que non comprendín nada do que estaban a dicir. Nunca escoitara o galego.

Agora, case cinco anos daquel primeiro encontro coa súa familia, estabamos no autobús camiño a Sabaxáns, unha aldea de Mondariz. Durante a viaxe, Rodrigo foi relatándome historias familiares, as cales eran a única aproximación que tiña con ese sitio. Era como se quixera repasar os detalles para unha proba da historia. Non, era como se estivera preparando a terra para colleitar.

A súa historia familiar, como a da maioría dos galegos, sempre estivo tocada pola sombra da migración. O irmán do seu avó José, aos doce anos, seguiu a seu pai a Portugal, deixando na casa á súa nai Hermosinda, á súa tía Adelina e ao avó de Rodrigo. José casou nunha aldea próxima con Dalia e tiveron unha filla; abriron un bar e despois unha panadaría...Non foi ata que o sogro de José o convenceu para emigrar a México con el e seu fillo, baixo a idea de que nese lugar poderían abrir varios negocios cos que poder acumular bastante capital e vivir mellor do que poderían chegar a vivir na aldea, que deixou a súa terra. Un “novo” discurso colonial?

Así que tomou a decisión e saíron todos, incluída a señora Hermosinda aos seus case noventa anos. Foron vivir ao norte da gran Ciudad de México. Pasaron de compartir un entorno con apenas 300 habitantes a convivir nunha área metropolitana de, naquel entón, 15 millóns.

México, como a Arxentina ou o Brasil, era unha gran promesa. Para algúns galegos México foi o país no que se converteron en empresarios multimillonarios. Porén, para outros a historia foi distinta. A avidez por prosperar era tal que varios deles foron estafados e deixados en quebra por facer investimentos en negocios inexistentes...

Para a familia de Rodrigo a vida interpúxose entre México e Galiza. Non puideron volver a Sabaxáns. Pasaron os anos e agora eramos Rodrigo e máis eu quen volviamos abrir a porta dunha casa de pedra que tanto tempo atrás foi pechada con esperanza. Semellaba que foramos os protagonistas dunha secuela da historia da casa: xa sabiamos en que rematara a primeira parte, agora comezaba a segunda.

Migración
A experiencia de migrar ao rural galego
Inauguración dun espazo literario que describe a vida social, cultural e política do rural galego, a través da estraña mirada dunha emigrante.

O resto é historia. Non ten caso detallar o estado no que atopamos a casa. En realidade, foi mellor do agardado e puido volver ser habitable con limpeza e traballo. A Rodrigo bastoulle isto para abandonar a súa vida en México e quedar a vivir na aldea con só unha mochila ao lombo.

Eu uninme a el logo de pechar ciclos en Barcelona. Estaba atafegada polas grandes cidades nas que vivira. Estaba cansa da lóxica da competitividade e produtividade á que se nos somete; da precariedade do traballo artístico. Vin na aldea a promesa dunha vida digna. Quizais Rodrigo e máis eu depositamos a nosa esperanza nesta forma de vida como hai trinta anos fixeron seus avós, mais á inversa.

Sexa por tratar de indagar na identidade propia, por curación, por ganas de mudar de vida, por cartos, por traballo ou por amor, non cabe dúbida de que migrar é un dos anhelos máis básicos da humanidade. É unha das formas nas que nos podemos completar a nós mesmas. É unha forma de abrir os ollos e de abrir os mundos.

Claro que, por outro lado, poucas cousas son tan dolorosas coma o exilio. Penso na migración forzada coma un dos peores castigos que poden existir. Rodrigo e eu tivemos a fortuna e o privilexio de poder escoller o noso camiño, como todos deberían poder facelo.

Sobre o blog
Espazo literario adicado a difundir a idea de que outros estilos de vida son posibles. Un repertorio que busca dignificar as experiencias e os coñecementos que existen nas zonas rurais a través da observación, reflexión e narración da vida social e cultural dunha aldea galega.
Ver todas as entradas
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Activismo
Movementos sociais A Comunidade de Montes de Tameiga vence ao Celta de Vigo e frea a construción dun centro comercial e un estadio
Os comuneiros e comuneiras desta parroquia de Mos (Pontevedra) conseguen torcerlle o brazo á empresa de Marián Mouriño que accede a renunciar ao 99% do terreo que tentaba ocupar cunha cidade deportiva que o pobo rexeitou con grandes mobilizacións.
Galicia
Galicia Mujeres rurales gallegas que sueñan con dejar de ser heroínas
La falta de servicios básicos en el rural es la primera piedra en el camino de quien quiere vivir y trabajar fuera de la ciudad.
Sphera
Sphera Vida y trabajo de una pastora en Palencia
El pastoreo tradicional forma parte de la actividad de Nerea, que también hace otras muchas tareas en una una profesión muy exigente donde la conciliación entre la vida personal y laboral es compleja.
xanxove
8/1/2020 20:54

Precioso blogue, parabéns!

0
0
#39579
20/9/2019 11:11

O pé de foto está errado: é imposible que esa ponte sexa romana. Será, en todo caso, "ponte de orixe romana", pero non romana.
Polo resto, parabéns por un artigo tan fermoso.

0
1
Mondarizano
20/9/2019 18:04

Ten toda a razón, a ponte é románica.
Pero é moi habitual a confusión polo parecido fonético e que a xente coñece máis o romano que o estilo románico😅.

0
0
Rehabitar o rural
22/9/2019 21:53

"Hay quién afirma que sus orígenes se sitúan hace 2000 años, durante el dominio del Imperio Romano. De esto se sabe por la aparición de una estela antropomórfica en el año 1958, en la cual una inscripción marcaba la vía como el itinerario de Antonino Pío, o lo que es lo mismo la Vía XVIII, que unía Brácara (Braga) con Astúrica. (...) De todas formas, el puente sufrió modificaciones a lo largo de los siglos, en concreto en XV, XVII y XVIII". De ahí que tamén se poda considerar de estilo "románico" -ainda que a forma dos arcos non sexa dese estilo-.

Deixo aquí o link por se quereres botarlle un ollo, que a historia é sorprendente.
https://www.galiciamaxica.eu/galicia/pontevedra/cernadela/

Saúdos e grazas por ler o blog.

1
0
Sobre o blog
Espazo literario adicado a difundir a idea de que outros estilos de vida son posibles. Un repertorio que busca dignificar as experiencias e os coñecementos que existen nas zonas rurais a través da observación, reflexión e narración da vida social e cultural dunha aldea galega.
Ver todas as entradas
Desahucios
Escudo social Sanitarios y sanitarias de atención primaria se unen contra los desahucios, “un problema de salud pública”
Depresión, ansiedad, empeoramiento de enfermedades crónicas o surgimiento de nuevas afecciones acompañan a los problemas habitacionales. Lo denuncian médicos de Vallecas (Madrid) y lo refrendan los estudios.
Argentina
Argentina “Existen solo dos géneros: fascistas y antifascistas”: las luchas LGTBIQ+ aglutinan el rechazo a Milei
Una gran movilización recorrerá centenares de localidades en Argentina y en grandes ciudades del mundo este 1 de febrero en respuesta al discurso de odio del líder ultra.
Estados Unidos
Extrema derecha Trump anuncia un campo de concentración para 30.000 migrantes en Guantánamo en el 80 aniversario de Auschwitz
La estrategia de llevar la detención de migrantes a territorios lejanos, opacos y sin garantías de derechos también ha sido la opción elegida por la Unión Europea en el último año.
Siria
Kurdistán Entre las bombas turcas y las negociaciones con el Gobierno: Rojava ante la construcción de la nueva Siria
La Administración Autónoma del Norte y Este de Siria presiona al nuevo Gobierno para crear un Estado que respete los derechos de las mujeres, descentralizado, tolerante y multiétnico.
Periodismo
Premio libertad de expresión Las periodistas de El Salto Aurora Báez y Susana Sarrión, premiadas por su trabajo sobre violencia sexual
La investigación que recoge la denuncia de nueve alumnas contra el director de una escuela de teatro por violencia sexual ha merecido el reconocimiento en los Premios de Periodismo de la Asociación de Periodistas de Granada.

Últimas

Palencia
Agresión El Sindicato de Estudiantes denuncia una agresión fascista en Palencia: “Rojo de mierda”
Los hechos ocurrieron delante del profesor del aula, que no actuó para evitarlos. El estudiante ya ha denunciado lo sucedido ante la Policía y exige la expulsión inmediata de los agresores y una investigación a la directora del centro y al docente.
Salario mínimo
Pacto bipartito Trabajo y sindicatos acuerdan la subida del salario mínimo en 50 euros sin el apoyo de la patronal
Díaz anuncia un acuerdo con los sindicatos que llevará al Congreso de Ministros de forma “inminente” la propuesta del Ministerio de Trabajo. Los sindicatos proponían una subida de 66 euros y la patronal, de 34 euros.
Comunidad de Madrid
Sanidad a la madrileña Huelga indefinida de ambulancias en Madrid ante un nuevo concurso que consideran “fraude de ley”
Sindicatos denuncian que la empresa Santa Sofía ha impuesto sus condiciones para que ninguna otra empresa pueda presentarse al pliego. Temen que peligren la subrogaciones de parte de la plantilla.
Más noticias
Sareb
Madrid Una rentista planea desahuciar a una pareja con tres niños en Tetuán
Su vivienda pertenecía al parque de pisos de la Sareb, que puso a subasta pública en 2023. Hoy, la nueva propietaria pretende echar a la calle a Alam y a su mujer “para arrendar la casa a un precio mucho más alto”
Educación
Educación La escucha activa en la propaganda de Educación del Gobierno Vasco
El Departamento, que nunca se pone en contacto con el profesorado, nos escribió una carta tratándonos como “compañeras y compañeros” a raíz de la convocatoria de huelga
Hidrógeno
Descarbonización Los planes de expansión del hidrógeno en Europa chocan con la falta de energía verde para producirlo
La escasez de hidrógeno producido con renovables y el exiguo desarrollo del aluvión de proyectos anunciados ponen en entredicho la estrategia de descarbonización en Europa, según un informe de Global Energy Monitor.

Recomendadas

Laboral
Laboral Investigada unha rede empresarial que explotaba a 82 migrantes nunha granxa de Lugo
Polo de agora, tres persoas responsables da granxa de Begonte centran as investigacións da Garda Civil. As 82 persoas explotadas vivían nun hotel de Ordes (A Coruña) que non tiña sequera licencia de hostalaría.
Literatura
Letras Galegas Da Sección Feminina do franquismo ao Cancioneiro Popular Galego: o pobo é quen canta e baila
As cantareiras protagonizarán o Día das Letras Galegas de 2025. Beatriz Busto e Richi Casás fálannos delas, de Dorothé Schubarth, do Cancioneiro Popular Galego e da dificultade de acceder aos arquivos sonoros que conservan as súas voces.
Medio rural
Reportaxe As mulleres rurais soñan con deixar de ser heroínas
A falta de servizos básicos no rural é a primeira pedra no camiño de quen quere vivir e desenvolver os seus proxectos fóra da cidade. Aínda así, o rural galego atópase á cabeza en canto a titularidade feminina respecto á media do Estado español.