Infancia
Medrar no rural: A natureza como escola e outros xeitos de habitar

Crecer no rural é crecer normalizando a precariedade dos servizos públicos. Pero tamén é unha oportunidade para aprender a habitar o mundo de maneira responsable, pracenteira e lonxe das enfermidades e valores do capital.

Infancia no rural
Xornalista feminista
12 feb 2020 21:30

Os programas institucionais que pretenden evitar a centenaria emigración das zonas rurais galegas aínda pensan que só con inverter na industria, vaise a solucionar a situación. Pero se o acceso aos servizos básicos está cada vez máis obstaculizado, por máis diñeiro que inxecten ao sector de produción, as estatísticas non rexistrarán gran cambio.

Ata entón, a loita contra a precariedade seguirá formando parte da axenda cotiá porque, aínda que a clase política non poda comprendelo, hai xente que quere e vai vivir e criar no campo.

*** 

Todas podemos estar de acordo nunha cousa: non é o mesmo que ao saír de casa o primeiro que vexas sexa unha un monte verde no horizonte, e non o bloque de cemento xigante que é un edificio. Non é o mesmo que polas tardes se escoite o canto dos merlos ou os ouleos dun can ao lonxe, que a bucina dun coche no tráfico. E, non é o mesmo o cheiro a terra, o aire limpo, que a mestura de fedores de insospeitadas procedencias.

Con todo, ser unha nena ou neno e vivir na cidade pode ter boas vantaxes. As escolas e os servizos públicos están á man e hai millóns de opcións para divertirse. Máis medrar na cidade tamén implica aprender e normalizar un estilo de vida onde o estrés está presente a todo arredor e desenvolvese en espazos onde a lóxica de consumo e produtividade está a esperar en canto se abre a porta da casa. 

Eu medrei nunha das cidades máis grandes do mundo e nunca pensei que o meu ambiente vital fora daniño dalgún xeito. Os problemas nerviosos de meus pais, a miña ansiedade por aproveitar o tempo ao máximo dende os oito anos eran cousas que pasaban a todos, cosas do corpo que estaban relacionados co carácter persoal... 

Máis logo comecei a escoitar de proxectos como “Os baños de bosque”. Estes “baños” son unha iniciativa que xurde en Xapón como medida contra a alta porcentaxe de poboación con problemas de ansiedade, hipertensión e estrés da vida urbana na nosa contemporaneidade. Nun principio, consisten en camiñadas de dous horas polo bosque e exercicios de respiración. Máis non é a única práctica onde se pretende curar certos tipos de enfermidades a través do contacto da natureza. Mais, para valorizala teñen que aparecer e popularizarse estes tipos de “ecoterapias”?

*** 

Patricia Puga é unha muller que abandonou a vida na cidade dende hai anos e que agora vive nunha aldea rodeada de bosques, ríos, animais... 

“Estar aquí me ten ensinado a convivir en igualdade coa natureza, os animais e os seres humanos; en ser consciente de todos os que habitamos e nos que habitarán este mesmo espazo”. 

Despois dun par de anos, ela mesma fondou Bosquexo, un proxecto dedicado á infancia e á educación a través da interacción coa natureza. 

“Os nenos deben sentir a natureza para entender por eles mesmos moitas cousas. Se ninguén lles ofrece estes espazos, non terán contacto con ela. A través dela pode fomentarse o respecto, a confianza, a cooperación… Adquiren ferramentas e coñecementos novos que non poderían aprender doutra maneira noutro espazo. No meu fillo, por exemplo, vexo un ser incriblemente esperto e interesado por todo o que lle rodea”. 

O contacto coa vida non humana é unha mestra da autonomía, do recoñecemento de aquilo que está fora de cada quen e automaticamente substitúe o antropocentrismo coa certeza tanxible de ser unha peza que conforma un todo. 

No mesmo sentido, é o mellor xeito de entender por que debemos coidar o mundo. A través de entrar en contacto con el, dámonos conta do que nos dá. Isto abre a posibilidade de aprender que tamén nós podemos darlle algo de volta por medio do coidado. 

O coñecemento dos astros, das estacións e a predición do tempo a través da lectura dos ceos son saberes que son dominados pola comunidade rural e que supoñen un xeito de comprender os procesos naturais, os efectos que poden ter na nosa vida e cal é o noso lugar no mundo.
Medrar cerca dos procesos de sementa, que poñen en práctica ditos saberes, tamén é una forma de aprender o ciclo da vida mesma e, una vez máis, da importancia do coidado no traballo e nas relacións sociais. 

Así, cando se rega unha árbore, se espera a que medre e se lle mira mudar día a día, a produtividade adquire un enfoque distinto ao que se aprende nas cidades onde asemella que todo pode ter unha solución rápida. Un pódese dar de conta e aprende a respectar o feito de que cada cousa ten o seu ritmo e proceso propio. 

Crecer sabendo que un forma parte activa do mundo dá dimensión á importancia e o alcance da acción individual e colectiva na construción do lugar no que vivimos. 

Se o miramos desta forma, a vida no campo pode chegar a ser unha posibilidade de habitar o mundo dun xeito un pouco máis alleo aos procesos capitalistas; onde se prioresa á vida sobre a produción e o inmediato, o coidado sobre a explotación, e os procesos colectivos fronte unha lóxica competitividade normalizada ata nos obxectivos dos planes de estudio da educación pública.

*** 

Como non amar a natureza se podemos mirar como nos alimenta, se nos brinda o espazo para correr e desfrutar, se cada folla ou diminuta formiga é unha invitación a descubrir a beleza, se nos amosa que a vida, ao contrario do que nos fan crer, non costa nada? 

Vivir no rural, en medio da natureza, é un privilexio que enriquece e que, polo tanto, debería ser accesíbel para todas as persoas que desexen achegarse a el. Que as institucións gobernamentais obstaculicen e precaricen a vida no campo pode ser visto como unha afronta contra a saúde, contra un benestar ao que todos teríamos que ter o dereito sen que iso significara os prezos e sacrificios que implican hoxe.

Sobre o blog
Espazo literario adicado a difundir a idea de que outros estilos de vida son posibles. Un repertorio que busca dignificar as experiencias e os coñecementos que existen nas zonas rurais a través da observación, reflexión e narración da vida social e cultural dunha aldea galega.
Ver todas as entradas
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Activismo
Movementos sociais A Comunidade de Montes de Tameiga vence ao Celta de Vigo e frea a construción dun centro comercial e un estadio
Os comuneiros e comuneiras desta parroquia de Mos (Pontevedra) conseguen torcerlle o brazo á empresa de Marián Mouriño que accede a renunciar ao 99% do terreo que tentaba ocupar cunha cidade deportiva que o pobo rexeitou con grandes mobilizacións.
Medio rural
Reportaxe As mulleres rurais soñan con deixar de ser heroínas
A falta de servizos básicos no rural é a primeira pedra no camiño de quen quere vivir e desenvolver os seus proxectos fóra da cidade. Aínda así, o rural galego atópase á cabeza en canto a titularidade feminina respecto á media do Estado español.
Sobre o blog
Espazo literario adicado a difundir a idea de que outros estilos de vida son posibles. Un repertorio que busca dignificar as experiencias e os coñecementos que existen nas zonas rurais a través da observación, reflexión e narración da vida social e cultural dunha aldea galega.
Ver todas as entradas
Tribuna
Tribuna Ladróns de luva branca no Parlamento
As traballadoras e traballadores da CRTVG pagaremos os efectos dunha lei antidemocrática que nos retira algunhas das poucas ferramentas que tiñamos para defendérmonos e esixir respecto pola misión de servizo público que a corporación ten encomendada.
Culturas
Cultura ‘O minuto heroico’ racha co silencio sobre o Opus: “É un documental sobre a vulneración sistemática de dereitos”
Dirixido pola prestixiosa xornalista Mònica Terribas, o documental destaca os testemuños de 13 mulleres que relatan os malos tratos e coaccións sufridos no seo da organización. Falamos con Terribas e Marina Pereda, antiga membro do Obra.
Historia
Descifrando a historia As 4.000 cigarreiras da Coruña: a primeira folga de mulleres na historia de Galiza
O 7 de decembro de 1857, as mulleres da Real Fábrica de Tabacos iniciaron unha revolta polos seus dereitos que fixo historia no imaxinario do sindicalismo galego.
Feminismos
Feminismos As mulleres galegas ocupan o segundo posto de menor retribución por hora de todo o Estado español
A súa precariedade maniféstase na contratación temporal, oportunidades limitadas de promoción e acceso limitado a postos de dirección. A desigualdade estrutural afecta especialmente ás traballadoras do sector primario, onde permanecen invisibles.

Últimas

Badajoz
Derechos laborales Denuncian la privatización y precariedad en la muerte en el piso tutelado en Badajoz
Los sindicatos y consejos profesionales señalan que las subcontrataciones limitan los recursos humanos y materiales, poniendo en riesgo a menores y profesionales.
Pueblo kurdo
Siria Las milicias kurdas firman un acuerdo ambiguo con Damasco en un Estado sirio aún sin definir
Las Fuerzas Democráticas Sirias (SDF), lideradas por los kurdos, y el Gobierno de Al Jolani han firmado un acuerdo que promete estabilidad, pero que deja más preguntas que respuestas.
Toledo
Medio ambiente El vecindario de Seseña lucha contra una planta de asfalto que se instalará a 650 metros de sus casas
Tan solo falta un informe de la Junta de Comunidad de Castilla-La Mancha para que se comience a levantar una planta de asfalto cerca de las viviendas de este pueblo de Toledo.
Huelva
Medio ambiente Un fondo de inversión amenaza Doñana con la construcción de un proyecto gasístico
Los ecologistas alertan sobre los peligros ambientales de la petición del nuevo sondeo asociado al almacenamiento de gas natural Marismas, promovido por Trinity Energy Storage, en el que participa el fondo de inversión Teset Capital
Comunidad de Madrid
Privatización de los servicios sociales Ayuso propone 40 residencias privatizadas en una comunidad donde solo el 5% son públicas
El gobierno de la Comunidad de Madrid planea la construcción de 40 residencias cuya gestión estará en manos de empresas privadas. Partidos políticos, sindicatos, ONG y colectivos sociales se unen para oponerse a este nuevo “plan privatizador”.
Más noticias
Ecuador
Ecuador Los derechos de la naturaleza en Ecuador, una “luz de esperanza” en la lucha por el medio ambiente
El derecho de la naturaleza, una figura jurídica introducida en la Constitución de Ecuador, está sirviendo para frenar proyectos que atentan contra los ecosistemas. Así ocurrió en el Bosque Los Cedros, en el norte de este país sudamericano.

Recomendadas

Culturas
Cultura ‘O minuto heroico’ racha co silencio sobre o Opus: “É un documental sobre a vulneración sistemática de dereitos”
Dirixido pola prestixiosa xornalista Mònica Terribas, o documental destaca os testemuños de 13 mulleres que relatan os malos tratos e coaccións sufridos no seo da organización. Falamos con Terribas e Marina Pereda, antiga membro do Obra.
Sergas
Sanidade O Sergas dificulta o acceso a máis de 8.500 contratos que suman 57 millóns de gastos
A Axencia de Doazón de Órganos e Sangue indexa miles de pagos sen concepto e imposibilita a súa auditoría. A Xunta de Alfonso Rueda sostén que a opacidade débese a “un erro de codificación”. Porén, esta práctica repítese desde 2018.
Migración
Migraciones Bruselas anuncia un nuevo proyecto de ley para acelerar las deportaciones de personas migrantes
La Comisión Europea ha presentado este martes un nuevo proyecto de ley que tiene como objetivo intensificar y acelerar las deportaciones de personas indocumentadas a sus países de origen o países de tránsito.