Vejez
Lavar as mans para tocar un libro

Hai momentos en que a presenza ilusoria do morto comeza a ser máis forte cá súa ausencia real: se cadra é unha primeira forma de esquecemento. Aquí temos moi pouca memoria.

redes apoyo coronavirus Granada 10
En tempos de coronavirus, o coidado colectivo das persoas vulnerables é imprescindible. Marta González
Diego Ameixeiras
13 oct 2020 08:01

Chegou un virus cebándose cos avós nacidos dunha guerra e dedicámoslles palabras de homenaxe nas profundidades do drama, en primavera, aflixidos por ese derradeiro solpor que viviron en soidade. Entre as sombras da traxedia, conmovía coñecer o relato de tantas vidas anónimas: traballo, dignidade, orgullo. Pero agora os mortos volven ser números para o espectáculo político. Ou nunca deixaron de selo. Cando Annie Ernaux escribe as últimas páxinas de Una mujer (Cabaret Voltaire, 2019), segue agardando que a súa nai entre na sala de estar co seu costureiro. Pero iso xa non ocorrerá. A muller que a criou está morta. Non volverá baixar pola escaleira da casa para poñerse a coser os baixos dun pantalón. Hai momentos en que a presenza ilusoria do morto comeza a ser máis forte cá súa ausencia real: se cadra é unha primeira forma de esquecemento. Así o expresa Ernaux falando da nai falecida de alzhéimer. Aquí temos moi pouca memoria. Os maiores que marchan durante a pandemia son rápidas presenzas ilusorias.

Agora os mortos volven ser números para o espectáculo político. Ou nunca deixaron de selo

A vellez examínanos coa súa mirada ilustrada. Sérvenlle para esa tarefa, por exemplo, os ollos de Phyllida Law en Os amigos de Peter (1992), aquela ama de chaves que asistía en silencio ás angustias duns mozos dos noventa que non sabían ben que facer coas súas vidas. Miraba dende a distancia e comprendía todo con luz ecuánime, observando os seus infortunios, os tormentos que os ferían. Nas residencias de maiores mírase moito así, aceptando o paso do tempo con resignación, lanzando bombas de sabedoría en silencio. A nai de Annie Ernaux vivía cun desexo universal: darlle á súa pequena todo o que ela non puidera ter. Pero aquilo representaba unha preocupación novidosa pola felicidade dos fillos con respecto á educación doutros tempos. “Con todo o que tes e non estás contenta”, repetíalle. A miúdo escoitamos esa frase en boca dos vellos que se foron: o afán por garantir a felicidade da xeración seguinte. Unha xeración que agora non sabe como devolverlles a ollada.

Nas residencias de maiores mírase moito así, aceptando o paso do tempo con resignación, lanzando bombas de sabedoría en silencio

As páxinas máis conmovedoras de Una mujer agroman cara ao final, cando se nos describe un proceso de demencia e a vida devén nun transo onde todo se apaga entre a perda de sentido. Aos vellos que nos educaron, presenzas ilusorias neste triste espectáculo político, debémoslles tamén a súa ansia por garantirlle aos fillos un acceso integral á cultura, dereito que a eles lles foi negado. Ernaux compón un entrañable retrato da nai ansiosa de saber: memorizaba nomes de escritores que nunca lería ou títulos de películas que non podería ver por falta de tempo. Elevarse consistía, ante todo, en aprender. “Os libros eran os únicos obxectos que manipulaba con precaución. Lavaba as mans antes de tocalos”, relata. Unha ética da pulcritude. Aquí ninguén aprende do desastre nin entende os ollos de Phyllida Law mirando polo futuro. Todo abala entre a traxedia e a inoperancia política. Os números, outra vez, delatan demasiadas presenzas ilusorias. Que profético xesto o desa nai xigante de Annie Ernaux: lavar as mans antes de tocar un libro.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Madrid
Corrupción El novio de Ayuso, a un paso del banquillo por fraude fiscal y falsificación de documentos
La jueza que instruye la causa propone el procesamiento de Alberto González Amador, de uno de sus testaferros y de los tres presuntos colaboradores en el caso del fraude a Hacienda.
Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Suspendidas las declaraciones de los cabecillas de los protocolos de la ‘vergüenza’
Reclaman que no han sido llamados en tiempo y forma. Los familiares de los 7219 residentes fallecidos denuncian denegación de servicios por motivos discriminatorios a tres altos cargos de Isabel Díaz Ayuso.
Chernóbil
Cuba y Chernóbil Cuba, Chernóbil y COVID-19
Los médicos cubanos ya acudieron al rescate de los niños de Chernóbil.
LGTBIAQ+
LGTBIAQ+ Unha casualidade, unha resposta masiva e un debate incómodo: a sentenza de Samuel Luiz en contexto
O 22 de maio, o TSXG ratificaba o veredicto do xurado popular e recoñecía que o asasinato de Samuel Luiz foi un crime motivado por LGTBIfobia. O caso supuxo unha mobilización sen precedentes.
Xunta de Galicia
Política A Xunta recibe ao embaixador de Israel en funcións mentres Gaza agoniza ao bordo da fame
O Goberno de Alfonso Rueda escenifica a súa boa sintonía coa Administración de Benjamín Netanyahu apenas unhas horas despois de que Israel bombardease unha escola que servía de refuxio e ordenase unha evacuación masiva en Gaza.
O Salto medra contigo
Crowdfunding O Salto Galiza abre un crowdfunding para empapelar Altri
Queremos investigar os responsables políticos e empresarias do que podería ser o maior atentado ambiental da historia recente de Galiza.

Últimas

Alemania
Litigio climático Un tribunal alemán abre la puerta a que grandes emisores puedan ser responsabilizados de daños climáticos
El jurado descarta la demanda del agricultor peruano Saúl Luciano Lliuya por entender que el riesgo a su propiedad es demasiado bajo, pero esta misma argumentación podría llevar a condenas en otros casos.
Madrid
Derecho a la vivienda Victoria contra la Sareb: 16 familias consiguen firmar contratos después de años de lucha
Un bloque en lucha de Casarrubuelos (Comunidad de Madrid) consigue formalizar contratos con el banco malo, al que acusan de actuar “como un fondo buitre”. En Catalunya, diez ayuntamientos apoyan los reclamos de 62 hogares en huelga contra La Caixa.

Recomendadas

Culturas
Erika Lust y Sara Torres “El deseo tiene una potencia inagotable para transformar la realidad si lo liberamos de las normas”
Sexo, deseo o ética del placer son algunos de los temas que hilan la escritora Sara Torres y la productora de cine porno Erika Lust en ‘La abundancia del deseo’.