Laboral
Kudeatzaileen garaia, ez kapitalistena?

Langileriari buruzko lanak gero ta ugariagoak dira, langile klasea aztertzen dutenak. Halaber, kapitalismoaren klase gidariaren azterketek testuinguru berri honetan eliteak jasan dituen aldaketak dute jopuntu. Hurrengo lerroetan bor bor dagoen eztabaida azaltzen da.

Jardinero
Un jardinero trabaja en Iruñea Ione Arzoz

XIX. mendetik gaur egun arte, gizartea bitan banandu izan dute, burgesia eta langileria. Kapitala dutenek, ekoizpen bitartekoen jabeak kapitalistak dira. Eta beren aurrean, langileria dago, bitarteko horien desjabetze prozesu baten ondoren, euren lana saldu behar dutenak dira. Hauxe da kapitalismoaren oinarri garrantzitsu bat.

Azalpen hau asko garatu izan da. Azken urteotan konplexutasuna haziz joan da, gizarte zientziek aurrera egin duten erritmo berean. Hor kokatzen ditugu Gerard Dumenil eta Dominique Levyren ekarpenak, Michael Roberts ekonomista marxista britainiarrak beren blogean1 gurera ekarri dituena, hauek argitaratutako azken liburua aztertuz. Dumeil eta Levyk beraien azken liburuan defendatzen duten tesia da ekoizpen modu kapitalista beren amaierara heltzen ari dela, beste ekoizpen modu berri bat agertzen den bitartean, klase “kudeatzaile” batean oinarria duena. Hauen hitzetan lehenago kapitalistak zeuden, ekoizpen bitartekoen jabeak zirenak eta plusbalio bat lortzeko asmoz, langileak esplotatzen zutenak. Orain, klase kudeatzaile hau, bitartekoen jabe ez direnak, enpresa trasnazional eta finantzen gainean duten boterea erabiltzen dute. Hauen ustez, herri-klaseek hauek presionatu behar dute progresista eta modernoak izan daitezen, klase kapitalistarekin bukatzeko asmoz, gizarte berri meritokratiko bat ezarriz.

Dumelein hitzetan, gaur egun enpresa nagusien gidaritzapean dagoena ez da klase kapitalista, kudeatzaileak baizik: XIX. mendean klase feudala desagertu edo kapitalista bihurtu zen; XXI. mendean, klase kapitalista desagertu edo kudeatzailea bihurtu beharko da, enpresen buru kudeatzaileak baitaude. Horretarako Dumelein eta Levyk ebidentzia enpirikoak erabiltzen dituzte hau frogatzeko, kudeatzaileek enpresa handien eta, honen ondorioz, ekonomiaren gidaritza beren esku dutela. Amerikako Estatu Batuetan, adibidez, herrialdeko %1 aberatsenek, euren diru sarreren %80a kudeatzaile eta goi-exekutibo soldatetatik eskuratzen dute, ez kapitalen sarreren bidez (interesak, dibidenduak eta irabaziak). Zentzu horretan, pertsona hauek kudeatzaileak dira, ez kapitalistak. Autoreek planteatzen dutena da birpentsatzea goi-zuzendari hauek funtzioa, teoria marxista tradizionalean kapitalisten funtzionario soilak baitziren.

Kudeatzailen legea taula

Simon Mohunek Amerikako Estatu Batuetarako azterketa2 egin du, antzeko ondorioetara iritsiz. 2011n langileak oraindik populazioaren %83,7 ziren, baina kapitalista hutsak soilik %2a, hots, interes, errenta eta dibidenduen bitartez bizi ahal zirenak; kudeatzaileek (%14,4) soldaten bidez euren aberastasunaren parte handi bat lortzen baitzuten. Gainera, azken 30 urteetan berdintasun ezak asko handitu du, klase kapitalista hutsa honen irabazlea izaten, besteen okerrerako. Klase kapitalista honen sarrerak, langileen 9 bider ziren orain dela 30 urte; gaur egun, aldiz, 22. Kudeatzaileena langileen 2,5 bider ziren; 2011kan, 3,5. Desberdintasun eza horren hazkundea langileen esplotazioa handitu delako uler daiteke.

Hala ere, argi utzi behar da kudeatzaileen artean aldeak daudela, tarte horretan enpresa baten zuzendari bat aurki genezakeelako, gainbegirale batekin batera: ezin dugu talde homogeneo baten bezala hartu, Mohunen arabera. Orduan, kudeatzaileek euren lana egiteko ze klase-interes dute? Euren lana %1en interesak (kapitalista hutsak direnak) kudeatzea da; euren lana akziodunen, akzioen prezioen eta irabazien menpe dago, nahiz eta oso ondo ordainduak dauden.

Swiss Federal Institute of Technologyk ikerketa bat egin zuen, mundu mailako 37 milioi enpresak aztertuz. Lanaren ondorio nagusia 147 enpresek aberastasunaren %40a kontrolatzen duten izan zen. Dumeilek datu hau erabili izan du beren teoria baieztatzeko, enpresa hauek gidatzen zutenek kudeatzaile eta finantza zuzendariak baitziren, bateratze eta horrelako enpresa neurriak euren esku baitzeuden. Euren hitzetan, “kudeaketa-kapitalismoaren” froga bat zen. Michael Robertsen iritziz, aldiz, ekoizpen modu kapitalistaren adibide argia da, Marx berak deskribatu zuen bezala: kapitalismoa kontzentratzeko joera.

Dumenilen proposamen politikoa, orduan, langile klaseek klase borroka indartu behar dutela da, baina ez kapitalismoaren ordez sozialismoa ezartzeko, baizik eta gobernatzen duen agintari klasea ezkerrera bultzatzeko: lanaren aldeko erreformak ezartzeko eta gainbeheran dagoen klase kapitalista isolatuta uzteko asmoz. Honen ingurua, Roberts garratza da: kapitala gero eta esku gutxiagoetan eta zentralizatua badago, langileria gizartearen %80a baino gehiago bada, zergatik ez dugu “kudeaketa kapitalismo” hau ere eraisten?

Sobre o blog
Lanaren ekonomia gehiengo zapalduaren bizipena du oinarrian, langileen sukarra eta itxaropena. Botere arrotzen ikuspegitik azaltzen dira eguneroko gorabehera ekonomikoak. Kutsadura informatiboari aurre eginez, ekonomia gaiak jorratzen eta ulertarazten arituko gara. Bilbo Hiria, Hordago eta Argia elkarlanean, lanaren munduko analisia egiten
Ver todas as entradas
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Laboral
Secretos de un Organizador Exitoso Busca líderes naturales
Cada lugar de trabajo tiene líderes informales que no han sido elegidos ni designados. Simplemente lo son y tienen influencia entre sus compañeros de trabajo.
Laboral
Laboral “Se buscan figurantes para una película a cambio de la merienda”
El sindicato CGT denuncia ante Inspección de Trabajo a una productora cinematográfica por ofrecer trabajo de figurante en la película ‘Corredora’ a cambio de una merienda.
Granada
Granada Trabajadores del ‘sorteo de Oro’ de la Cruz Roja denuncian “salvajes condiciones de trabajo”
CGT señala ante Inspección de Trabajo fraude de ley en los contratos, que les obliga a hacer horas extras para llegar a los mínimos de ventas que pide la ONG y no ser despedidos antes de acabar la campaña.
Sobre o blog
Lanaren ekonomia gehiengo zapalduaren bizipena du oinarrian, langileen sukarra eta itxaropena. Botere arrotzen ikuspegitik azaltzen dira eguneroko gorabehera ekonomikoak. Kutsadura informatiboari aurre eginez, ekonomia gaiak jorratzen eta ulertarazten arituko gara. Bilbo Hiria, Hordago eta Argia elkarlanean, lanaren munduko analisia egiten
Ver todas as entradas
Xunta de Galicia
Política A Xunta recibe ao embaixador de Israel en funcións mentres Gaza agoniza ao bordo da fame
O Goberno de Alfonso Rueda escenifica a súa boa sintonía coa Administración de Benjamín Netanyahu apenas unhas horas despois de que Israel bombardease unha escola que servía de refuxio e ordenase unha evacuación masiva en Gaza.
Palestina
Genocidio La ONG anti-UNRWA lanzada por exespías y marines de EEUU siembra el caos en el reparto de alimentos en Gaza
La Fundación Humanitaria de Gaza (GHF) creada a comienzos de este año y vinculada a agentes del ejército y la inteligencia estadounidense ha sido acusada de desaparecer a una persona y disparar a quienes estaban esperando ayuda.
Alemania
Litigio climático Un tribunal alemán abre la puerta a que grandes emisores puedan ser responsabilizados de daños climáticos
El jurado descarta la demanda del agricultor peruano Saúl Luciano Lliuya por entender que el riesgo a su propiedad es demasiado bajo, pero esta misma argumentación podría llevar a condenas en otros casos.
Madrid
Derecho a la vivienda Victoria contra la Sareb: 16 familias consiguen firmar contratos después de años de lucha
Un bloque en lucha de Casarrubuelos (Comunidad de Madrid) consigue formalizar contratos con el banco malo, al que acusan de actuar “como un fondo buitre”. En Catalunya, diez ayuntamientos apoyan los reclamos de 62 hogares en huelga contra La Caixa.

Últimas

Universidad
Genocidio Las universidades españolas han firmado 44 proyectos con Israel desde septiembre de 2024
Los acuerdos dentro del programa Horizon Europe se han sucedido a pesar de las declaraciones de decenas de universidades de suspensión de relaciones con Israel.

Recomendadas

Culturas
Erika Lust y Sara Torres “El deseo tiene una potencia inagotable para transformar la realidad si lo liberamos de las normas”
Sexo, deseo o ética del placer son algunos de los temas que hilan la escritora Sara Torres y la productora de cine porno Erika Lust en ‘La abundancia del deseo’.